Program edukacyjny - Edukacja prozdrowotna
CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Niniejszy program zawiera zapis: cel贸w nauczania, tre艣ci merytorycznych, okre艣lenie umiej臋tno艣ci i po偶膮danych osi膮gni臋膰 ucznia, procedur osi膮gania cel贸w, ewaluacj臋 osi膮gni臋膰.
Z og贸lnych cel贸w kszta艂cenia w szkole podstawowej i zada艅 szko艂y wyp艂ywaj膮 cele og贸lne i szczeg贸艂owe oraz tre艣ci kszta艂cenia edukacji prozdrowotnej.
CELE EDUKACJI PROADROWOTNEJ
1. Cele og贸lne - nabywanie umiej臋tno艣ci dbania o w艂asne zdrowie
- higiena i bezpiecze艅stwo
- radzenie sobie w trudnych sytuacjach 偶yciowych
- wdra偶anie do uczestnictwa w 偶yciu rodzinnym, klasy, szko艂y i innych grup spo艂ecznych 艣rodowiska lokalnego
2. Cele szczeg贸艂owe - rozbudzanie zainteresowania dziecka w艂asnym zdrowiem i rozwojem psychicznym
- rozwijanie umiej臋tno艣ci i utrwalanie nawyk贸w troski o w艂asne zdrowie i umys艂
- przyswajanie popularnych sposob贸w zachowania zdrowia i w razie potrzeby racjonalnego korzystania z us艂ug s艂u偶by zdrowia
- wyrabianie nawyku potrzeby ruchu
- nabywanie umiej臋tno艣ci organizowania w艂asnej pracy, wypoczynku i czasu wolnego
- kszta艂towanie pozytywnych postaw wobec innych os贸b niepe艂nosprawnych, chorych, starszych
- opanowanie podstawowych typ贸w 膰wicze艅 z zakresu r贸偶nych aktywno艣ci fizycznych i regu艂 bezpiecze艅stwa podczas 膰wicze艅 i zabaw ruchowych
- wskazywanie czynnik贸w wp艂ywaj膮cych pozytywnie i negatywnie na zdrowie i rozw贸j psychofizyczny
- nabywanie umiej臋tno艣ci w艂a艣ciwego reagowania w przypadku kontaktu z osobami obcymi oraz z przedmiotami niebezpiecznymi
- nabywanie umiej臋tno艣ci bezpiecznego u偶ytkowania urz膮dze艅 technicznych
TRE艢CI KSZTA艁CENIA EDUKACJI PROZDROWOTNEJ
1. Poznanie w艂asnego cia艂a.
2. Dba艂o艣膰 o zdrowie, higien臋 w艂asn膮 i otoczenia.
3. W艂a艣ciwe od偶ywianie i 偶ywno艣膰.
4. Bezpiecze艅stwo, w tym:
- poruszanie si臋 po drogach publicznych.
- rozpoznawanie sygna艂贸w alarmowych.
- u偶ytkowanie urz膮dze艅 technicznych.
- zapobieganie oparzeniom (termicznym, s艂onecznym, chemicznym, elektrycznym).
5. Przyroda - zjawiska i procesy przyrodnicze i ich wp艂yw na organizm ludzki. Gry i zabawy ruchowe, 膰wiczenia terenowe.
6. Umiej臋tno艣ci ruchowe oraz 膰wiczenia koryguj膮ce postaw臋 cia艂a.
Powy偶sze tre艣ci kszta艂cenia w trzech obszarach tematycznych.
OBSZARY TEMATYCZNE
1. Bezpiecze艅stwo
2. Wsp贸艂偶ycie w grupie ("ja" w relacji z innymi).
3. Higiena
Takie uj臋cie obszar贸w tematycznych promuj膮cych zdrowie ukazuje wsp贸艂istnienie i korelacj臋 tematyczn膮.
TEMATYKA ZAJ臉膯, PRZEWIDYWANE OSI膭GNI臉CIA ORAZ PROCEDURY OSI膭GANIA CEL脫W
I Bezpiecze艅stwo
Tematyka zaj臋膰:
- Bezpiecze艅stwo na drodze i w 艣rodkach komunikacji
- Rozpoznawanie sygna艂贸w alarmowych
- U偶ytkowanie urz膮dze艅 technicznych
- Sytuacje zagra偶aj膮ce zdrowiu i 偶yciu, pierwsza pomoc oraz kontakty z nieznajomymi
- Bezpiecze艅stwo podczas zabaw i gier ruchowych
- Bezpiecze艅stwo psychiczne (nie poddawanie si臋 presji)
- Bezpiecze艅stwo w kontaktach ze zwierz臋tami
Oczekiwane efekty pracy ucznia
- zna zasady bezpiecznego poruszania si臋 po drodze
- zna zasady bezpiecze艅stwa w 艣rodkach komunikacji
- zna numery alarmowe
- wie, jak bezpiecznie korzysta膰 z urz膮dze艅 technicznych
- zna czynniki zagra偶aj膮ce oparzeniom
- wie, jak prawid艂owo reagowa膰 w przypadku oparze艅
- wie, jak zachowa膰 si臋 w przypadku znalezienia niebezpiecznego przedmiotu i do kogo zwr贸ci膰 si臋 o pomoc
- wie, co jest potrzebne do opatrzenia rany
- umie udzieli膰 pierwszej pomocy w skaleczeniach
- wie, jak post臋powa膰 w przypadku zatrucia
- wie, o szkodliwo艣ci dymu papierosowego
- wie, o sposobach korzystania z lek贸w
- umie bezpiecznie korzysta膰 z obiekt贸w sportowych
- wie, jaki wp艂yw ma aktywny wypoczynek na organizm ludzki
- umie oceni膰 w艂asne mo偶liwo艣ci i umie stopniowa膰 wysi艂ek w czasie 膰wicze艅 fizycznych
- dba o bezpiecze艅stwo w czasie 膰wicze艅, zabaw i gier sportowych
- zna i bezpiecznie wykonuje 膰wiczenia koryguj膮ce postaw臋 cia艂a
- wie, jak bezpiecznie wypoczywa膰 w g贸rach, nad wod膮
- rozumie potrzeb臋 zachowania ostro偶no艣ci w lesie by nie spowodowa膰 po偶aru lasu - umie zachowa膰 si臋 w czasie po偶aru
- umie radzi膰 sobie w trudnych sytuacjach
- wie, 偶e nie mo偶e przyjmowa膰 偶adnych "zaprosze艅" od nieznajomych
- zachowuje nale偶yte bezpiecze艅stwo w kontaktach ze zwierz臋tami
Procedury osi膮gania cel贸w:
- uczniowie uczestnicz膮 w wycieczkach, po艂膮czonych z obserwacj膮 pracy policjanta na skrzy偶owaniu
- uk艂adaj膮 has艂a o bezpiecze艅stwie
- opisuj膮 drog臋 do domu, z uwzgl臋dnieniem znak贸w drogowych
- wykonuj膮 makiety skrzy偶owa艅, wraz ze znakami drogowymi
- uczestnicz膮 w spotkaniu z policjantem ruchu drogowego
- poznaj膮 zasady dotycz膮ce bezpiecznego korzystania z urz膮dze艅 technicznych
- 膰wicz膮 praktyczn膮 obs艂ug臋 urz膮dze艅
- rozwi膮zuj膮 i uk艂adaj膮 samodzielnie rebusy, zagadki dotycz膮ce w艂a艣ciwego u偶ytkowania urz膮dze艅 technicznych
- ogl膮daj膮 filmy edukacyjne dotycz膮ce sytuacji zagra偶aj膮cej zdrowiu i 偶yciu
- wykonuj膮 afisz i plakaty o tematyce bezpiecze艅stwa podczas zabawy
- uczestnicz膮 w spotkaniu z piel臋gniark膮
- ucz膮 si臋 udzielania pierwszej pomocy, opisuj膮 zawarto艣膰 apteczki, widza do czego s艂u偶膮 poszczeg贸lne elementy
- ogl膮daj膮 filmy edukacyjne dotycz膮ce udzielania pierwszej pomocy
- opisuj膮 ciekawe miejsca do odpoczynku z zachowaniem zasad bezpiecznego zachowania si臋 nad wod膮 i w lesie
- organizuj膮 i aktywnie uczestnicz膮 w grach i zabawach z zachowaniem zasad bezpiecze艅stwa
- czynnie uczestnicz膮 w wycieczkach i rajdach
II Wsp贸艂偶ycie w grupie
Tematyka zaj臋膰:
- Organizacja pracy w艂asnej, wypoczynku i czasu wolnego
- Uczestnictwo w grach i zabawach
- Podstawowe zasady i regu艂y obowi膮zuj膮ce w relacji z innymi
- Pogoda ducha (zadowolenie z tego, co posiadam)
- Radzenie sobie w trudnych sytuacjach i umiej臋tno艣膰 szukania pomocy
- Dzielenie si臋 z innymi tym co posiadam
Oczekiwane efekty pracy ucznia:
- rozumie znaczenie planowania czasu przeznaczonego na nauk臋 i wypoczynek
- zna r贸偶ne formy wypoczynku i organizuje w艂a艣ciwie czas wolny
- czuje si臋 cz艂onkiem rodziny, grupy kole偶e艅skiej, spo艂eczno艣ci lokalnej
- prowadzi rozmowy w grupie i stosuje odpowiednie zwroty grzeczno艣ciowe
- wie, w jakiej sytuacji jak nale偶y si臋 zachowa膰 (przedstawi膰 si臋, podzi臋kowa膰, przeprosi膰)
- jest otwarty na potrzeby innych ludzi
- akceptuje odmienno艣膰 wygl膮du, zachowa艅 i tradycji innych ludzi
- wsp贸艂pracuje w grupie, pomaga kolegom, pe艂ni okre艣lone role
- szanuje w艂asno艣膰 swoj膮 i koleg贸w
- czuje si臋 wsp贸艂odpowiedzialny za grup臋, pracuje na rzecz grupy, akceptuje atmosfer臋 w niej panuj膮c膮
- uczestniczy we wsp贸lnym rozwi膮zywaniu problem贸w
- uczestniczy w grach i zabawach, wycieczkach i imprezach sportowych, rozumie zasady zdrowej rywalizacji
- w艂a艣ciwie reaguje na sygna艂y obowi膮zuj膮ce w czasie gier i zabaw
- interesuje si臋 w艂asnymi cechami charakteru (mi艂o艣膰 do siebie i innych)
- rozumie przyczyny negatywnych zachowa艅 i postaw ludzi (k艂amstwo, kradzie偶, agresja)
Procedury osi膮gania cel贸w:
S膮 to wszelkiego rodzaju dzia艂ania wyrabiaj膮ce u uczni贸w zaanga偶owan膮 postaw臋 w 偶yciu rodziny, klasy, spo艂eczno艣ci lokalnej oraz ucz膮ce tolerancji i samodyscypliny. Wskazane b臋d膮 metody aktywizuj膮ce: praca w grupach, symulacja i odgrywanie r贸l, technika "narysuj i napisz", techniki tw贸rczego my艣lenia(stawianie pyta艅), rozwi膮zywanie problem贸w, podejmowanie decyzji, zabawy dydaktyczne integruj膮ce grup臋.
Dzi臋ki zastosowaniu tych metod uczniowie:
- uwa偶nie s艂uchaj膮 wypowiedzi innych, akceptuj膮 je, nie krytykuj膮
- poznaj膮 zabawy, zaj臋cia, przygody innych jako inspiracj臋 do s艂ownego i poza s艂ownego wyra偶ania tre艣ci, prze偶y膰, emocji
- tworz膮 r贸偶ne formy redakcyjne w p艂aszczyznie ja - rodzina, ja - kolega, ja - szko艂a, ja - przyroda
- w formie plastycznej wyra偶aj膮 swoje emocje, stany
- planuj膮 sw贸j dzie艅 ujmuj膮c w nim r贸偶ne formy aktywno艣ci ruchowej oraz okre艣laj膮 czas
- ustalaj膮 regu艂y obowi膮zuj膮ce w klasie
- wykonuj膮 afisze, plakaty
- przedstawiaj膮 r贸偶nymi sposobami problem: "Jak poradzisz sobie, gdy....", "Co zrobisz kiedy ...."
- stosuj膮 metod臋 niedoko艅czonych zda艅 np. "Lubi臋 kiedy...."
III Higiena
Tematyka zaj臋膰:
- Higiena cia艂a, jamy ustnej, obuwia, odzie偶y, otoczenia (w tym miejsca do zabawy, nauki, pracy)
- Higiena spo偶ywania posi艂k贸w
- Odpowiednie od偶ywianie si臋- urozmaicanie posi艂k贸w, ich regularno艣膰
- Zabezpieczenie 偶ywno艣ci przed zanieczyszczeniem, zepsuciem oraz sposoby przetwarzania i przechowywania warzyw, owoc贸w
- Odpowiednie korzystanie z urz膮dze艅 sanitarnych
- Higieniczny tryb 偶ycia (w tym higiena umys艂u)
- Higiena okresu dojrzewania
- Ochrona przed zagro偶eniami naturalnymi i cywilizacyjnymi
- Przyczyny i skutki u偶ywania 艣rodk贸w psychoaktywnych i innych na艂og贸w
- Higiena w kontaktach ze zwierz臋tami
Oczekiwane efekty pracy:
- dba o codzienn膮 higien臋 cia艂a, jamy ustnej oraz estetyczny wygl膮d
- dba o swoje miejsce do nauki, wie jak ustawi膰 o艣wietlenie , pilnuje 艂adu i porz膮dku
- zna przyczyny powstawania pr贸chnicy, korzysta z us艂ug stomatologa
- wie, jakie pokarmy s膮 zdrowe dla uz臋bienia, prawid艂owego zgryzu
- wie, dlaczego musi si臋 prawid艂owo od偶ywia膰
- rozumie konieczno艣膰 i wie, jak zabezpieczy膰 pokarm przed zanieczyszczeniem i zepsuciem
- zna sposoby przechowywania i przetwarzania warzyw, owoc贸w
- w艂a艣ciwie korzysta z urz膮dze艅 sanitarnych
- dostosowuje ubi贸r do warunk贸w atmosferycznych
- zdaje sobie spraw臋, 偶e ruch jest niezb臋dny do w艂a艣ciwego funkcjonowania organizmu
- zna i wykonuje 膰wiczenia koryguj膮ce postaw臋 cia艂a
- zna i organizuje r贸偶ne formy wypoczynku
- zdaje sobie spraw臋 偶e zwierz臋ta przenosz膮 r贸偶ne choroby
- dba o higien臋 w otoczeniu zwierz膮t
- wie, jaki jest negatywny wp艂yw na organizm cz艂owieka 艣rodk贸w psychotropowych, alkoholu, palenia papieros贸w
- myje r臋ce po ka偶dym kontakcie ze zwierz臋ciem
Procedury osi膮gania cel贸w:
- Rozmowy z dzie膰mi na temat zasad higieny cia艂a, jamy ustnej, obuwia, odzie偶y oraz otoczenia
Uczniowie:
- uk艂adaj膮 has艂a o higienie
- wykonuj膮 plakaty dotycz膮ce higieny na co dzie艅
- s艂uchaj膮 pogadanki na temat ha艂asu
- uczniowie zmieniaj膮 struj przed i po 膰wiczeniach ruchowych
- uczestnicz膮 w spotkaniu z piel臋gniark膮 i stomatologiem
- ogl膮daj膮 filmy edukacyjne
- przygotowuj膮 sa艂atki warzywno - owocowe
- uk艂adaj膮 menu - praca w grupach
- prowadz膮 rozmowy w grupie dotycz膮ce przenoszenia r贸偶nych chor贸b przez zwierz臋ta oraz utrzymania higieny w ich otoczeniu
- rozmawiaj膮 z rodzicami o sposobach przechowywania i zabezpieczania produkt贸w spo偶ywczych, przed zanieczyszczeniem i zepsuciem
Ewaluacja osi膮gni臋膰
Realizuj膮c za艂o偶enia programu prozdrowotnego nale偶y bra膰 pod uwag臋 g艂贸wnie zaanga偶owanie uczni贸w w proces poznawania, aktywno艣膰 podczas zaj臋膰 oraz wykazywanie inicjatywy i postawy prozdrowotnej.W zwi膮zku z tym ocena uczni贸w ma s艂u偶y膰 zach臋caniu ich do pracy na tego rodzaju zaj臋ciach. Proponujemy stosowa膰 nast臋puj膮ce formy kontroli i oceny uczni贸w:
- Obserwacja pracy uczni贸w na zaj臋ciach.
- Rozmowy z uczniem, konkursy, analiza wytwor贸w pracy.
- Udzia艂 i zaanga偶owanie we wszystkich dzia艂aniach prozdrowotnych.
- Wykonanie projekt贸w.