Układ krążenia - ściąga

budowa krwi1. komórki• czerwone krwinki (erytrocyty) – ± 4,5mln/ml; przenoszą tlen, zawierają hemoglobinę; są bardzo małe, nie mają jąder • białe krwinki (leukocyty) – ± 8tys/ml; wiele typów (np. limfocyty, granulocyty, monocyty); odpowiadają za odporność; większe komórki, mają jądra• płytki krwi (trombocyty) – ± 25tys/ml; fragmenty komórek; odpowiadają za proces krzepnięcia krwi2. osocze – substancja międzykomórkowa; H2O, białka (globuliny, albuminy  ciśnienie osmotyczne krwi, fibrynogen); osocze -fibrynogen = surowica; aminokwasy, glukoza, witaminy, sole mineralne, kwasy organiczne, jony (np. węglanowe, chlorkowe)tłuszcze są transportowane przez limfęHIV atakuje leukocyty (limfocyty ‘helper’)tętnice  wyprowadzają krew z serca; światło owalne, silne naczynia; najważniejsza – aortatętnicą płucną płynie krew uboga w tlen (odtlenowana)tętnice – wy-żyły – w-naczynia włosowate – docierają do poszczególnych komórek (u. oddechowy – oplatają pęcherzyki płucne; u. pokarmowy – w jelicie; w skórze); ścianki mają 1 warstwę nabłonka (nie kurczą się, są b. cienkie)1. tętnica – żyła2. tętnica – tętnica (nerka, sieć dziwna)3. żyła – żyła (wątroba, układ wrotny)z lewej komory wychodzi aortaosierdzie  błona podwójna, otacza i chroni sercewsierdzie  wewnątrz serca (gruba błona)układ wieńcowy – odżywia serce, zaopatrując je w tlenwęzeł zatokowo-przedsionkowy i w. przedsionkowo-komorowytkanka serca ma właściwości tkanki nerwowejzastawki:• 3-dzielna – w prawej części serca• 2-dzielna (mitralna) – w lewej części sercaBUDOWA UKŁ. KRWION.Układ krw. tworzy serce oraz sieć naczyń krw.: żyły (doprow. krwi z tkan. do serca), tętnice (odprow. krwi z serca do tkan.) i naczynia włosowate.Ściany żył (światło – przekrój) są cieńsze od tętn. (różn. ciśn.), obecność zastawek; różnice w elastycz. i wytrzym. ze względu na ciśn.Ściany żył i tętn. składają się z 3 warstw: • zewn. – zbud. z tkan. łączn.• środk. – z mięśn. gładk.• wewn. – ze śródbł. i tkan. łączn.Żyły mają kieszonk. zastaw., dzięki którym płynąca przez nie krew nie cofa się.Nacz. włos. są cienkościen. przewod. rozmieszcz. w tkan., łączącymi tętn. z żył. Ściana nacz. włos. zbud. jest z 1-warstw. śródbł., poprzez który zachodzi wymiana subst. między krwią a tkan. Serce – w worku osierdz.; ściana serca pokryta jest cienką błoną, na której leżą nacz. wieńc., tworz. sercowy układ krąż. – układ wieńc., odpowiedz. za doprow. i odprow. pewnych subst.Mięsień sercowy zbudow. jest z tkan. mięśn. poprzecz. prążk.Przeds. i kom. serca wyściel. są wewn. błoną, zbudow. z tkan. łączn. Serce działa na zasadzie pompy, wyposaż. jest w zastaw., które uniemożl. zmianę kierun. przepł. krwi.Między prawym przeds. serca a prawą kom. znajduje się zastaw. 3-dzielna (zbud. z 3 płatów), lewa część serca ma zastaw. 2-dzielną.U podst. dwóch dużych tętn. odchodz. od komór (aorty i tętn. płucn.), znajdują się zastaw. półksięż. 2 obiegi krwi:• dużyzaopatr. tkan. w krew bogatą w O2, składn. odżyw. Rozpocz. się w LK główną tętn. (aortą) i kończy w PP. Prawy przeds. serca otrzym. krew nieutlen., powracaj. z tkanek, którą PK tłoczy do płuc; do LP wpływa krew utlen.• mały (płucny)Zaczyna się w PK tętn. płucn. i kończy się w LP.Układ wrotnyKrew z żołąd., śledz., trzust. jest odprow. układ. wrotn. do wątrob.. Subst. odżyw. i toks. są także magaz. w wątr., a reszta przedost. się do żyły główn. dolnej. Z górn. części ciała krew zbierana jest żyłami główn. górnymi.Funkcje układu krwionośnego1. transport: CO2, (osocze) O2 (hemoglobina), subst. odżywcze i sole mineralne, witaminy, białka i aminokwasy, cukry (0,8% we krwi), hormony, mocznik2. uczestniczy w zjawiskach odpornościowych3. termoregulacja (ssaki i ptaki – stałocieplne)4. zapobiega wynaczynieniu (trombocyty)5. szkielet hydraulicznyUkład Limfatycznyukład otwarty, łączy się z żyłą ramienną• gruczoły limfatyczne (limfa = chłonka)• naczynka