Autyzm…

dr n. med. Anna Rozetti-Szymańska

Znaczenie pojęć

• upośledzenie umysłowe

• choroba psychiczna

• zaburzenia rozwoju

• parcjalne

• całościowe

Upośledzenie umysłowe

synonimy: oligofrenia

opóźnienie umysłowe

niedorozwój umysłowy

Polega na obniżeniu poziomu rozwoju wielu procesów i funkcji poznawczych.

Znajduje to odzwierciedlenie w:

• poziomie inteligencji

• zdolnościach adaptacyjnych jednostki do warunków społecznych i kulturowych

Stopnie upośledzenia umysłowego

lekki – 50-70 / 9-12 lat

umiarkowany – 35-55 / 6-9 lat

znaczny – 20-35 / 3-6 lat

głęboki - <20 / <3 lat

Choroba psychiczna

Psychoza – powodująca znaczną dezorganizację zachowania i ogólnej sprawności umysłowej np.

• schizofrenia

• psychoza maniakalno-depresyjna

• zaburzenie schizoafektywne

Zaburzenia rozwojowe

Trudności w nabywaniu umiejętności poznawczych, językowych, ruchowych i społecznych.

parcjalne:

• upośledzenie umysłowe

• zaburzenia uczenia się i komunikowania

Całościowe zaburzenia rozwoju

• początek w okresie wczesnego rozwoju

• jakościowe odchylenia w zakresie:

• interakcji społecznych

• komunikacji

• zachowania

• zainteresowań

Całościowe zaburzenia rozwoju klasyfikacja ICD-10

• F84.0 – Autyzm dziecięcy

• F84.1 – Autyzm atypowy

• F84.2 – Zespół Retta

• F84.3 – Dziecięce zaburzenia dezintegracyjne

• F84.4 – Zaburzenie hiperkinetyczne z towarzyszącym upośledzeniem umysłowym i ruchami stereotypowymi

• F84.5 – Zespół Aspergera

• F84.8 – Inne całościowe zaburzenia rozwojowe

• F84.9 – Całościowe zaburzenia rozwojowe nie określone

Całościowe zaburzenie rozwoju, które rozwija się przed 36 miesiącem życia.

Zmiany jakościowe dotyczą 3 obszarów psychopatologii:

• funkcjonowania społecznego

• zachowania

• zainteresowań

Język mówiony i ekspresja niewerbalna są opóźnione lub niewykształcone

• mowa nie służy do komunikacji

• wzorce zachowania i zainteresowań mają sztywny, ograniczony charakter

• upośledzona jest umiejętność zabawy w „udawanie”

Etiologia

Podatność genetyczna

Czynniki środowiskowe

Autyzm

Czynniki środowiskowe:

• wirusy

• toksyny

• metale ciężkie (rtęć)

• czynniki emocjonalne o dużym nasileniu

• uczulenie lub nadwrażliwość

• gluten

• kazeina

Jedno niekorzystne zdarzenie we wczesnym etapie rozwoju mózgu może doprowadzić do wielu
wad biologicznych wpływających na:

• receptory

• synapsy

• produkcję neuropeptydów

• odwzorowywanie korowe

• konfiguracje zakrętów kory mózgowej

Charakterystyczne zaburzenia w zakresie integracji sensorycznej

• Problemy związane z dotykiem – 92-98% dzieci w badanej grupie

• Słuch – 82-99%

• Wzrok – 60-68%

• Smak, węch – 24-28%

Teoria umysłu:

• jest niezbędna do rozumienia i przewidywania większości ludzkich zachowań

• bez niej świat społeczny wydaje się chaotyczny lub nawet przerażający

• jej brak może prowadzić do całkowitego wycofania lub traktowania ludzi jak przedmioty

Diagnoza obejmuje:

• Wywiad

• Obserwację bezpośrednią

• Analizę nagrań interakcji społecznych

Kryteria diagnostyczne:

A) Łącznie sześć (lub więcej) punktów z 1),2),3), w tym przynajmniej dwa z l) i po jednym z 2) i 3):

• Jakościowe zaburzenia interakcji społecznych, manifestowane przez przynajmniej dwa z następujących:
  
  

• znaczne zaburzenia w używaniu różnorodnych zachowań niewerbalnych, takich jak kontakt wzrokowy, mimika twarzy, postawa ciała i gestykulacja służąca regulowaniu interakcji społecznych;

• brak rozwoju relacji z rówieśnikami, odpowiednich do wieku rozwojowego;

• brak spontanicznego dzielenia się radościami, zainteresowaniami lub osiągnięciami z ludźmi (np. brak pokazywania, przynoszenia lub wskazywania przedmiotów zainteresowania);

• brak świadomości fizycznej obecności lub uczuć innych ludzi;

• Jakościowe zaburzenia w komunikowaniu się, manifestowane przez przynajmniej jedno z następujących:
  
  

• opóźnienie lub całkowity brak rozwoju mowy (czemu nie towarzyszy próba kompensowania przez alternatywne sposoby komunikacji, takie jak gestykulacja lub mimika);

• u jednostek z adekwatną mową znacznie zaburzona umiejętność do inicjowania lub podtrzymywania konwersacji z innymi;

• stereotypowe i powtarzające się użycie języka lub język idiosynkratyczny;

• brak zróżnicowanych, spontanicznych zabaw w udawanie lub zabaw grupowych odpowiednich do poziomu rozwojowego;

• Ograniczone, powtarzające się i stereotypowe wzorce zachowań, zainteresowań i aktywności, manifestowane przez przynajmniej jedno z następujących:
  
  

• pochłaniające przywiązanie do jednego lub więcej stereotypowych i ograniczonych wzorców zachowania, które są anormalne ze względu na swe nasilenie lub przedmiot;

• widoczne nieelastyczne przywiązanie do specyficznych, niefunkcjonalnych rutyn lub rytuałów;

• stereotypowe i powtarzające się manieryzmy ruchowe (np. trzepotanie rękami lub palcami lub złożone ruchy ciała);

• uporczywe zaabsorbowanie fragmentami przedmiotów.

B) Opóźnienia lub nienormalne funkcjonowanie w przynajmniej jednej z następujących sfer, zapoczątkowane przed 3 rokiem życia:

• interakcje społeczne

• język używany do komunikacji społecznej

• symboliczna lub wyobrażeniowa zabawa.

C) Zaburzenie nie odpowiada lepiej Zespołowi Retta lub Dziecięcemu Zaburzeniu Dezintegracyjnemu.

Terapia:

1. Badania biochemiczne

2. Dieta i suplementacja

3. Terapia behawioralna

4. Terapia wspomagająca:

• Stymulacja monozmysłowa

• Stymulacja polisensoryczna

• Stymulacja polisensoryczna

• Terapia na bazie materiałów płynnych i sypkich

• Integracja sensoryczna

• Muzykoterapia grupowa

• I indywidualna

• Logopedia

• Komunikacja alternatywna

• Metoda albumów aktywności

• Metoda ruchów wspomaganych f. Affolter

• Metoda ruchu rozwijającego

• W. Sherborne

• Arteterapia

• Neuroterapia

• Magnetostymulacja

• Trening bfb

• Trening umiejętności interpersonalnych

• Gimnastyka korekcyjna

• Terapia kreatywna

• Terapia w wodzie

• Hydroterapia

• Terapia integracyjna

• Hipoterapia

• Dogoterapia

• Delfinoterapia