10.

Agencje

10.1. Wprowadzenie

Agencje są definiowane jako wyodrębnione strukturalnie ciała, niebędące formalnie częścią instytucji lub organów traktatowych, tworzone na podsta­wie aktu prawa pochodnego (agencje nie są wymieniane w traktatach; Traktat z Lizbony także nie zawiera postanowień w tym zakresie), mające osobowość prawną, dysponujące własną administracją i wyposażone we własne kompeten­cje oraz niezależne finansowo (tj. posiadające własny budżet), którym powierza się wykonywanie pewnych zadań objętych kompetencją unijną.

Pierwsze agencje (Europejskie Centrum Rozwoju Szkolenia Zawodowego i Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy) powstały już w la­tach 70. XX w. Na większą jednak skalę agencje zaczęto tworzyć w pierwszej połowie lat 90., a następnie na początku XXI w.

10.2. Funkcje

Przed poszczególnymi agencjami postawiono różne zadania, istnieje jed­nak kilka zadań ogólnych leżących u podstaw ich działalności:

• wnoszą do działań Unii element decentralizacji i rozproszenia geo­graficznego,

• nadają wyższą rangę zadaniom, które zostały im powierzone, poprzez utożsamianie ich z samą agencją,

• niektóre z agencji opracowują naukowy lub techniczny know-how w określonych, precyzyjnie zdefiniowanych dziedzinach,

• niektóre integrują różne grupy interesów w celu ułatwienia dialogu na szczeblu europejskim (np. pomiędzy partnerami społecznymi) lub międzynarodowym.

Pod względem funkcjonalnym agencje można sklasyfikować trojako:

• agencje, które mają przede wszystkim dostarczać informacje i zapew­niać koordynację ich przepływu,

• agencje, których usługi (informacje i ekspertyzy) są niezbędne do wydania decyzji, lecz one same nie mają uprawnień decyzyjnych,

• agencje, które mają świadczyć określone usługi oraz mają uprawnie­nia decyzyjne w zakresie wdrażania polityk unijnych.

Większość agencji zalicza się do pierwszej grupy. Do drugiej grupy należy np. Europejska Agencja Leków, do trzeciej zaś - Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego oraz Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin.

Kwestia delegowania uprawnień przez traktatowe instytucje wspólno­towe innym organom była przedmiotem orzeczenia ETS w sprawach Meroni. Oczywistą zasadą, którą instytucje muszą się kierować przy dokonywaniu transferu kompetencji, jest zasada nemo plus iuris transferre potest quam ipse habet. Trybunał sformułował ponadto następujące wa­runki delegowania uprawnień innemu organowi:

• można delegować jedynie ściśle określone uprawnienia wykonawcze,

• nie mogą to być uprawnienia dyskrecjonalne,

• delegowanie nie może skutkować wyłączeniem wykonywanych upraw­nień spod warunków i procedur, jakim by one normalnie podlegały, gdyby były wykonywane przez instytucję delegującą (muszą mieć podstawę prawną i podlegać kontroli sądowej),

• instytucja delegująca musi zachować prawo sprawowania nadzoru

nad trybem wykonywania delegowanych uprawnień.

Zasadniczo delegowanie uprawnień nie może naruszyć instytucjonalnej równowagi, tj. nie może uszczuplać lub ograniczać uprawnień innych instytucji unijnych.

10.3. Struktura wewnętrzna i organizacja pracy

Agencje wprawdzie bardzo różnią się między sobą, i to zarówno pod wzglę­dem wielkości, jak i celu, z reguły jednak posiadają jednakową podstawową strukturę i zbliżoną organizację pracy.

Każdą agencją kieruje zarząd, który ustala ogólne wytyczne, a także za­twierdza programy pracy danej agencji zgodnie z jej podstawową misją, dostępnymi środkami i priorytetami politycznymi. Za wszystkie dzia­łania agencji i prawidłową realizację programów jej pracy odpowiada dyrektor wykonawczy, mianowany przez zarząd lub przez Radę.

Agencje działają zwykle dzięki jednej lub większej liczbie sieci partnerów na terytorium całej UE. Ponadto charakteryzują się pewnymi wspólnymi ce­chami organizacyjnymi.

Po pierwsze - skład zarządu określa rozporządzenie ustanawiające agen­cję. Członkami zarządu są zawsze przedstawiciele państw członkowskich oraz jeden lub kilku przedstawicieli Komisji. Mogą to być także osoby mianowa­ne przez Parlament Europejski lub przedstawiciele partnerów społecznych. Szczególnym przypadkiem jest Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Eu­ropejskiej, którego zarząd składa się również z przedstawicieli użytkowników, czyli innych agencji. W określonych przypadkach mogą być reprezentowane także państwa trzecie, nie mają one jednak prawa głosu.

Po drugie - prawnym przedstawicielem agencji jest dyrektor. Podział kompe­tencji między zarząd a dyrektora wykonawczego jest określony w rozporządzeniu ustanawiającym agencję i może być zapisany w regulaminie wewnętrznym.

Po trzecie - w ramach agencji działa jeden lub kilka komitetów technicznych lub naukowych. Składają się one z ekspertów specjalizujących się w danej dziedzi­nie. Mogą wspierać zarząd (ma to miejsce w przypadku komitetów budżetowych) oraz dyrektora wykonawczego poprzez sporządzenie opinii na temat przedło­żonych mu zagadnień (technicznych) lub działanie w charakterze przekaźnika informacji (np. Komitet Leków Gotowych zarządzany przez Europejską Agencję Leków czy kolegium doradcze Europejskiej Fundacji Kształcenia w Turynie).

W większości przypadków audyt wewnętrzny w agencji wykonywany jest przez kontrolera finansowego Komisji lub, jeśli tak stanowi regulamin wewnętrzny, przez audytora wyznaczonego przez agencję. W obu przypad­kach agencje są przedmiotem zewnętrznej kontroli ze strony Trybunału Ob­rachunkowego.

Większość agencji finansowana jest z dotacji Unii przewidzianej na ten cel w ogólnym budżecie UE. Pięć agencji finansuje się w całości lub w części samodzielnie. Do tej grupy należą: Europejska Agencja Leków, Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego, Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin, Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego, z których każda ma prawo pobierać opłaty, oraz Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej, które otrzymuje wsparcie finansowe od swoich klientów (przede wszystkim innych agencji).

10.4. Agencje i ich zadania

10.4.1. Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Europejskiej

Celem powstałego w 1994 r. Centrum Tłumaczeń dla Organów Unii Eu­ropejskiej (ang. Translation Centre for the Bodies of the European Union - CdT)² jest świadczenie usług w zakresie tłumaczeń wymaganych przez wyspecjalizowane i zdecentralizowane agencje UE. Centrum Tłumaczeń świadczy również swoje usługi instytucjom i organom unijnym posiadającym własne serwisy tłumaczeń w celu odciążenia ich w przypadku nadmiernego nagromadzenia pracy.

Funkcja Centrum ma również wymiar międzyinstytucjonalny. Centrum czynnie uczestniczy bowiem w pracach Międzyinstytucjonalnego Komitetu do spraw Tłumaczeń, którego celem jest promowanie gospodarności w za­kresie tłumaczeń, poprzez racjonalizację i upowszechnianie wspólnych me­tod i narzędzi pracy. Współpraca taka daje również możliwość uruchamiania projektów na dużą skalę, takich jak utworzenie bazy terminologicznej Unii Europejskiej (ang. Inter-Active Terminology for Europe - lATE).

10.4.2. Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Miejscu Pracy

Europejska Agencja Bezpieczeństwa i Zdrowia w Miejscu Pracy (ang. Euro­pean Agency for Safety and Health at Work - EU-OSHA)³ ma za zadanie groma­dzić i rozpowszechniać wiedzę i informacje z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, w szczególności dotyczące dobrych praktyk. Celem prac jest ułatwienie opracowywania, analizowania i rozpowszechniania informacji sprzyjających poprawie bezpieczeństwa i zdrowia w pracy w Europie. Agencja prowadzi także kampanie informacyjne i aktywnie realizuje program publikacji różnorod­nych materiałów obejmujących zagadnienia bhp.

10.4.3. Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego

Europejska Agencja Bezpieczeństwa Lotniczego (ang. European Aviation Safety Agency - EASA)⁴ jest powołana do realizacji zadań nadzorczych i wy­konawczych w zakresie bezpieczeństwa lotniczego. Misja Agencji zakłada dwa cele. Polegają one na dostarczaniu Komisji Europejskiej wiedzy technicznej poprzez pomoc w przygotowywaniu projektów przepisów w zakresie bezpie­czeństwa lotniczego oraz na służeniu pomocą w zakresie technicznych aspek­tów zawieranych umów międzynarodowych.

Ponadto Agencja została wyposażona w prawo realizacji zadań wykonaw­czych związanych z bezpieczeństwem lotniczym, tj. certyfikacji produktów lotniczych i organizacji zaangażowanych w ich projektowanie, produkcję i konserwację. Agencja przyznaje certyfikaty produktom z zakresu lotnictwa cywilnego. Uprawnienia agencji obejmują też licencjonowanie załóg lotni­czych oraz udzielanie zezwoleń użytkownikom z państw trzecich.

10.4.4. Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego

Europejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego (ang. European Maritime Safety Agency - EMSA)⁵ wspiera Komisję i państwa członkowskie w zakresie bez­pieczeństwa i ochrony na morzu oraz zapobiegania zanieczyszczeniom spowo­dowanym przez statki. Agencja monitoruje przestrzeganie przepisów UE w tym zakresie i wspiera współpracę między państwami członkowskimi. Bierze udział w ocenie uznanych przez Komisję Europejską towarzystw klasyfikacyjnych oraz ośrodków szkoleniowych w państwach członkowskich, a także sprawdza, czy urzędy państwowe w portach państw członkowskich przeprowadzają odpowied­nie kontrole.

Dzięki Agencji funkcjonuje system kontroli statków przewożących towary niebezpieczne i zarazem urządzenie umożliwiające harmonizację dochodzeń prowadzonych w następstwie wypadków. Zakres obowiązków EMSA obej­muje też udzielanie państwom członkowskim pomocy w przypadku poważ­niejszych zanieczyszczeń. Agencja stosuje system, który dzięki zdjęciom sateli­tarnym umożliwia szybkie informowanie państwa członkowskiego o obecności nielegalnie przewożonych odpadów niebezpiecznych u jego wybrzeży lub o tym, że na jego wodach przybrzeżnych doszło do wypadku powodującego skażenie.

10.4.5. Europejska Agencja do spraw Bezpieczeństwa Sieci i Informacji

Europejska Agencja do spraw Bezpieczeństwa Sieci i Informacji (ang. Eu­ropean Network and Information Security Agency - ENISA)⁶ pomaga państwom członkowskim, instytucjom unijnym i przedsiębiorstwom zapobiegać proble­mom z zakresu bezpieczeństwa sieci i informacji, a także identyfikować takie problemy i je rozwiązywać. Pełni rolę centrum ekspertyz, dostarcza bowiem specjalistycznych porad na temat bezpieczeństwa w tych dziedzinach.

Działalność Agencji obejmuje przede wszystkim następujące zadania: do­radzanie Komisji i państwom członkowskim w zakresie bezpieczeństwa in­formacji, gromadzenie i analiza danych dotyczących przypadków naruszania w Europie bezpieczeństwa w tych dziedzinach oraz związanego z tym ryzyka, wymiana najlepszych bieżących praktyk w zakresie podnoszenia świadomości i współpracy z różnymi podmiotami działającymi w dziedzinie bezpieczeń­stwa informacji, w szczególności poprzez tworzenie partnerstw publiczno­-prywatnych z udziałem przedsiębiorstw z tej branży, monitorowanie procesu opracowywania norm dla produktów i usług z dziedziny bezpieczeństwa sieci i informacji.

10.4.6. Europejska Agencja Chemikaliów

Zadaniem Europejskiej Agencji Chemikaliów (ang. European Chemicals Agency - ECHA)⁷ jest zapewnianie spójności w zakresie zarządzania chemi­kaliami w całej UE oraz udzielanie porad technicznych i naukowych, do­starczanie wytycznych, jak również rozpowszechnianie informacji na temat chemikaliów. Agencja odpowiada za koordynację wypełniania obowiązków wynikających z rozporządzenia REACH. Zarządza procesami rejestracji i oceny substancji chemicznych, wydawania zezwoleń na ich stosowanie oraz wpro­wadzania odnośnych ograniczeń.

10.4.7. Europejska Agencja Kolejowa

Misją Europejskiej Agencji Kolejowej (ang. European Railway Agency - ERA)⁸ jest zwiększenie bezpieczeństwa i interoperacyjności kolei w całej Europie. W zakresie Wspólnej Polityki Transportowej Unia przyjęła szereg przepisów prawnych, mających na celu stopniowe stworzenie zintegrowanej przestrzeni kolejowej, tak na płaszczyźnie prawnej, jak i technicznej. Proces ten obejmuje rozwijanie i wdrażanie technicznych specyfikacji interoperacyj­ności (TSI) oraz wypracowanie wspólnego podejścia do problemów z dziedzi­ny bezpieczeństwa transportu kolejowego. Podstawowym zadaniem Agencji jest nadzór nad opracowywaniem wszystkich tych środków.

10.4.8. Europejska Agencja Leków

Głównym zadaniem Europejskiej Agencji Leków (ang. European Medicines Agency - EMEA)⁹ jest ochrona i promowanie zdrowia ludzi i zwierząt poprzez ocenę produktów leczniczych stosowanych u ludzi i do celów weterynaryjnych oraz nadzór nad nimi. EMEA jest odpowiedzialna za ocenę naukową wniosków o europejskie pozwolenie na dopuszczenie do obrotu produktów leczniczych (procedura scentralizowana). Agencja stale monitoruje bezpieczeństwo stoso­wania leków za pośrednictwem sieci nadzoru nad bezpieczeństwem farma­koterapii.

Agencja odgrywa także ważną rolę w promowaniu działalności innowacyj­nej i badawczej w przemyśle farmaceutycznym. EMEA udziela firmom porad naukowych oraz pomocy w kwestiach regulacyjnych w zakresie opracowywania nowych produktów leczniczych. Publikuje wytyczne dotyczące wymogów te­stowania w zakresie jakości, bezpieczeństwa stosowania i skuteczności pro­duktów leczniczych.

10.4.9. Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej

Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej (ang. European Funda­mental Rights Agency - FRA)^l0 ma zapewniać odpowiednim instytucjom i organom Unii i jej państwom członkowskim pomoc oraz wiedzę fachową w zakresie praw podstawowych przy wdrażaniu przez nie prawa unijnego oraz wspierać je podczas podejmowania przez nie działań lub określania kierunków działania.

Agencja zajmuje się głównie gromadzeniem, analizą i rozpowszechnianiem obiektywnych, rzetelnych i porównywalnych informacji na temat poszano­wania praw człowieka w UE, opracowywaniem nowych metod i standardów porównywalności oraz rzetelności danych, prowadzeniem lub promowaniem badań naukowych oraz analiz w zakresie praw podstawowych, formułowa­niem i publikowaniem, z własnej inicjatywy lub na wniosek Parlamentu Eu­ropejskiego, Rady lub Komisji, wniosków oraz opinii na konkretne tematy, propagowaniem dialogu ze społeczeństwem obywatelskim w celu zwiększenia świadomości opinii publicznej w zakresie praw podstawowych.

10.4.10. Europejska Agencja Ochrony Środowiska

Europejska Agencja Ochrony Środowiska (ang. European Environment Agency - EEA)^ll zajmuje się dostarczaniem wiarygodnych i obiektywnych informacji w zakresie ochrony środowiska. Jest głównym źródłem informa­cji dla podmiotów związanych z opracowywaniem, przyjmowaniem, wdra­żaniem i ocenianiem polityki w zakresie ochrony środowiska oraz dla opinii publicznej.

Dostarczane informacje dotyczą stanu środowiska, kierunków zmian w środowisku, a także presji wywieranej na środowisko oraz stojących za tym czynników ekonomicznych i społecznych. Głównym źródłem informacji jest Europejska Sieć Informacji i Obserwacji Środowiska (Eionet). EEA jest od­powiedzialna za rozbudowywanie tej sieci oraz koordynację działań przez nią podejmowanych.

10.4.11. Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej

Europejska Agencja Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej (ang. European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders - FRONTEX)¹² koordynuje współpracę operacyjną między państwami członkowskimi w dzie­dzinie zarządzania granicami zewnętrznymi. Wspomaga państwa członkowskie w szkoleniu funkcjonariuszy straży granicznej, w tym w ustanowieniu wspól­nych standardów szkoleniowych, przeprowadza analizy ryzyka, śledzi rozwój badań mających znaczenie dla kontroli i ochrony granic zewnętrznych, wspo­maga państwa członkowskie w sytuacjach wymagających zwiększonej pomocy technicznej i operacyjnej na granicach zewnętrznych oraz udziela państwom członkowskim niezbędnego wsparcia w organizowaniu wspólnych działań do­tyczących powrotów. Siedziba Agencji znajduje się w Warszawie.

10.4.12. Europejska Fundacja Kształcenia

Zadania Europejskiej Fundacji Kształcenia (ang. European Training Foun­dation - ETF)¹³ obejmują wymianę doświadczeń w zakresie kształcenia i szko­lenia zawodowego między regionami i kulturami. Jako ośrodek wiedzy ETF przyczynia się do stałego rozwoju społeczno-ekonomicznego, umożliwia bo­wiem 30 krajom sąsiadującym z UE reformowanie ich systemów kształcenia i szkolenia zawodowego, głównie za pośrednictwem programów, takich jak PHARE czy TACIS. ETF pomaga także Komisji Europejskiej w realizacji programu Tempus.

W tym zakresie Fundacja ocenia postęp i przyszłe priorytety krajów partnerskich w zakresie reform kształcenia i szkolenia zawodowego oraz ich powiązań z rozwojem społeczno-gospodarczym, planuje, opracowuje, moni­toruje i ocenia projekty na wniosek Komisji Europejskiej, zapewnia decyden­tom i praktykom w krajach partnerskich potencjał do pełnego uczestnictwa w modernizacji ich systemów kształcenia i szkolenia zawodowego oraz ułatwia dialog zainteresowanych stron poprzez rozwijanie sieci międzynarodowych, krajowych i lokalnych.

10.4.13. Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy

Europejska Fundacja na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy (ang. European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions - EUROFOUND)¹⁴ dostarcza rządom, pracodawcom, związkom zawodowym oraz Komisji Europejskiej odpowiedzi, wiedzy i porad na podstawie nieza­leżnych i porównywalnych badań. Szczególny nacisk kładzie na następujące zagadnienia: warunki pracy (obejmujące organizację pracy, zagadnienia zwią­zane z czasem pracy w miejscu pracy, elastyczność, monitorowanie zmian warunków pracy), warunki życia (zagadnienia, które wpływają na codzienne życie obywateli Europy, w tym równowaga między życiem zawodowym i ro­dzinnym, zagwarantowanie publicznej pomocy społecznej oraz promowanie włączenia w rynek pracy) oraz dialog społeczny (zmiany zachodzące w miejscu pracy oraz restrukturyzacja, udział pracowników w podejmowaniu decyzji, europeizacja dialogu społecznego).

10.4.14. Europejskie Centrum do spraw Zapobiegania Chorobom i ich Kontroli

Zadaniem Europejskiego Centrum do spraw Zapobiegania Chorobom i ich Kontroli (ang. European Centre for Disease Prevention and Control- ECDC)¹⁵ jest zwiększenie ochrony przed chorobami zakaźnymi, np. grypą, SAR S oraz HIV! AIDS. We współpracy z krajowymi organami ochrony zdrowia ECDC działa na rzecz wzmocnienia i rozwoju nadzoru epidemiologicznego oraz systemów wczesnego ostrzegania. Dysponuje specjalistyczną wiedzą pozwalającą mu wy­dawać wiarygodne ekspertyzy na temat zagrożeń związanych z aktualnymi i nowymi chorobami zakaźnymi.

Zadania Centrum obejmują: zwiększenie zdolności UE oraz państw człon­kowskich w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego poprzez zapobieganie choro­bom i ich kontrolę, działanie z własnej inicjatywy w przypadku pojawienia się choroby zakaźnej nieznanego pochodzenia zagrażającej Unii oraz zapewnienie uzupełniających się i spójnych działań w dziedzinie zdrowia publicznego przy uwzględnieniu zadań i obowiązków państw członkowskich, instytucji unij­nych oraz właściwych organizacji międzynarodowych.

10.4.15. Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii

Europejskie Centrum Monitorowania Narkotyków i Narkomanii (ang. Eu­ropean Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction - EMCDDA)¹⁶ jest głów­nym ośrodkiem informacyjnym w zakresie problemu narkotyków w UE. Za­daniem Centrum jest gromadzenie, analiza i upowszechnianie obiektywnych, rzetelnych i porównywalnych informacji na temat narkotyków i narkomanii oraz, poprzez te działania, dostarczanie swoim odbiorcom wiarygodnego i udo­kumentowanego obrazu zjawiska narkomanii na poziomie europejskim.

10.4.16. Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego

Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (ang. European Centre for the Development oj Vocational Training - Cedefop)¹⁷ pomaga promować i rozwijać edukację oraz kształcenie zawodowe w UE. Cedefop funkcjonuje w celu promowania na terytorium UE działań unijnych dotyczących kształce­nia przez całe życie. Czyni to poprzez dostarczanie informacji i analizowanie systemów, strategii, badań i praktyk z zakresu edukacji i szkoleń zawodo­wych.

Do zadań Cedefop należy: zestawianie wybranej dokumentacji oraz ana­lizowanie danych, przyczynianie się do rozwoju i koordynacji badań, wy­korzystywanie i rozpowszechnianie informacji, promowanie jednakowego stanowiska co do kwestii związanych z edukacją i szkoleniami zawodowymi oraz organizowanie forum do dyskusji i wymiany pomysłów.

10.4.17. Europejskie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej („Fusion for Energy")

Celem Wspólnego Przedsięwzięcia "Fusion for Energy" (ang. European Joint Undertaking for ITER and the Development of Fusion Energy)¹⁸ jest opraco­wywanie i produkowanie wyspecjalizowanych komponentów na cele projektu ITER we współpracy z przemysłem oraz instytutami badawczymi w Europie. Głównym elementem projektu jest budowa reaktora syntezy jądrowej ITER w Cadarache (Francja).

10.4.18. Organ Nadzoru Europejskiego Globalnego Systemu Nawigacji Satelitarnej

Organ Nadzoru Europejskiego Globalnego Systemu Nawigacji Satelitarnej (ang. European GNSS Supervisory Authority - GSA)¹⁹ zarządza europejskimi programami nawigacji satelitarnej, kontroluje wykorzystanie środków finan­sowych oraz zarządza powiązanymi działaniami w dziedzinie badań i rozwoju. Odpowiada za kwestie wiążące się z prawem do korzystania z częstotliwości koniecznych do funkcjonowania systemu, z certyfikacją jego elementów oraz z ich ochroną i bezpieczeństwem, a także wydaje licencje koncesjonariuszom odpowiedzialnym za działanie systemu Galileo i świadczenie usług oraz czu­wa nad przestrzeganiem warunków umów. Organ jest właścicielem środków materialnych i niematerialnych tworzonych lub opracowywanych w ramach programów Galileo i EGNOS.

10.4.19. Europejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa Żywności

Europejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa Żywności (ang. European Fo­od Safety Authority - EFSA)²⁰ udziela niezależnych porad naukowych w od­niesieniu do wszystkich spraw mających bezpośredni lub pośredni związek z bezpieczeństwem żywności, łącznie z ochroną zdrowia i warunków życia zwierząt i roślin. EFSA udziela również porad w zakresie żywienia ludności, w powiązaniu z prawodawstwem Unii. Do obowiązków EFSA należy także: gromadzenie i analiza danych naukowych, identyfikacja pojawiających się zagrożeń oraz wsparcie naukowe udzielane Komisji, w szczególności w przy­padku kryzysu żywnościowego.

10.4.20. Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego

Urząd Harmonizacji w ramach Rynku Wewnętrznego (ang. Office for Har­monisation in the Internal Market - OHIM)²¹ wydaje decyzje w sprawach postę­powań dotyczących wspólnotowych znaków towarowych i wzorów - dokonuje rejestracji znaków towarowych i wzorów ważnej na obszarze całej UE. Za­daniem Urzędu jako agencji usługowej jest zapewnienie przedsiębiorstwom, które zgłaszają swoje znaki towarowe i wzory, najlepszej obsługi po najlepszej cenie.

10.4.21. Wspólnotowa Agencja Kontroli Rybołówstwa

Wspólnotowa Agencja Kontroli Rybołówstwa (ang. Community Fisheries Control Agency - CFCA)²² ma się przyczynić do ujednolicenia i zwiększenia skuteczności wdrażania przepisów poprzez wspólne realizowanie na szczeblu unijnym i krajowym środków kontroli rybołówstwa i monitorowania zasobów, a także koordynację egzekwowania przepisów. Agencja zajmuje się wprowa­dzaniem krajowych środków inspekcji i kontroli zgodnie z przyjętą strategią unijną.

W ramach swoich kompetencji Agencja ma promować skuteczne i jednolite stosowanie zasad Wspólnej Polityki Rybackiej poprzez organizację współpracy operacyjnej oraz koordynację działań państw członkowskich. Agencji powie­rzono również zadania w zakresie szkolenia inspektorów, technik i metodo­logii kontroli, mających na celu harmonizację stosowania Wspólnej Polityki Rybackiej na szczeblu unijnym.

10.4.22. Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin

Wspólnotowy Urząd Ochrony Odmian Roślin (ang. Community Plant Varie­ty Office- CPVO)²³ zarządza unijnym systemem ochrony odmian roślin jako je­dyną i wyłączną unijną formą praw własności przemysłowej do nowych odmian roślin. CPVO rozpatruje wnioski o unijne prawa do ochrony odmian roślin na podstawie formalnych i technicznych badań zgłaszanej odmiany. Unijne prawo do ochrony odmiany roślin jest ważne przez 25-30 lat, w zależności od gatunku, i obowiązuje we wszystkich państwach członkowskich UE.

10.4.23. Europejski Instytut do spraw Równości Kobiet i Mężczyzn

Europejski Instytut do spraw Równości Kobiet i Mężczyzn (ang. European Institute for Gender Equality)²⁴ ma rozpocząć funkcjonowanie nie później niż w 2010 r. Nadrzędnymi celami tego nowo powołanego instytutu są: przyczy­nianie się do promocji równości płci, zwalczanie dyskryminacji ze względu na płeć, a także podnoszenie poziomu świadomości obywateli UE w zakresie problematyki równości kobiet i mężczyzn poprzez dostarczanie wsparcia tech­nicznego instytucjom Unii, w szczególności Komisji, oraz organom państw członkowskich.

Instytut m.in.: gromadzi, analizuje i rozpowszechnia obiektywne, rzetelne i porównywalne informacje dotyczące równości płci, opracowuje metody pro­wadzące do zwiększenia obiektywności, stopnia porównywalności i rzetelno­ści danych, prowadzi badania sytuacji w Europie w zakresie równości płci oraz dostarcza instytucjom Unii informacje na temat równości płci oraz włączania problematyki płci do głównego nurtu polityki w krajach przystępujących do Unii Europejskiej i kandydujących do członkostwa w UE.

_______________________________________

2 Rozporządzenie Rady (WE) nr 2695/94 z dnia 28 listopada 1994 r., Dz. Urz.

WE 1994 L 314/1.

3 Rozporządzenie Rady (WE) nr 2062/94 z dnia 18 lipca 1994 r. ustanawiające Europejską Agencję Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy, Dz. Urz. WE 1994 L 216/1.

4 Rozporządzenie (WE) nr 1592/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 lip­ca 2002 r., zastąpione rozporządzeniem (WE) nr 216/2008, Dz. Urz. UE 2008 L 79/1.

5 Rozporządzenie (WE) nr 1406/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2002 r. ustanawiające Europejską Agencję do spraw Bezpieczeństwa na Morzu, Dz. Urz. WE 2002 L 208/1. Co do nazwy agencji, zob. sprostowanie do polskie­go tekstu rozporządzenia, Dz. Urz. UE 2006 L 230/12. Wprowadza ono nazwę "Eu­ropejska Agencja Bezpieczeństwa Morskiego". Jednak późniejsze rozporządzenie (WE) nr 1891/2006 zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1406/2002 (Dz. Urz. UE 2006 L 394) w dalszym ciągu mówi o Europejskiej Agencji do spraw Bezpieczeństwa na Morzu.

6 Rozporządzenie (WE) nr 460/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 10 marca 2004 r. ustanawiające Europejską Agencję do spraw Bezpieczeństwa Sieci i Informacji, Dz. Urz. UE 2004 L 77/1.

7 Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograni­czeń w zakresie chemikaliów (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniającego dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylającego rozporządzenie Rady (EWG) nr 93/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/ EWG i dyrektywy Komisji 9I/l55/EWG, 93/67/EWG, 93/l05/WE i 2000/2I/WE, Dz. Urz. UE 2007 L 136/3.

8 Rozporządzenie (WE) nr 881/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające Europejską Agencję Kolejową, Dz. Urz. UE 2004 L 164/1.

9 Rozporządzenie (WE) nr 726/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. ustanawiające wspólnotowe procedury wydawania pozwoleń dla produktów leczniczych stosowanych u ludzi i do celów weterynaryjnych i nadzoru nad nimi oraz ustanawiające Europejską Agencję Leków, Dz. Urz. UE 2004 L l36/1.

1o Rozporządzenie Rady (WE) nr 168/2007 z dnia 15 lutego 2007 r. ustanawiające Agencję Praw Podstawowych Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE 2007 L 53/2.

11 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 401/2009 z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie Europejskiej Agencji Środowiska oraz Europejskiej Sieci Informacji i Obserwacji Środowiska, Dz. Urz. UE 2009 L 126/13.

12 Rozporządzenie Rady (WE) nr 2007/2004 z dnia 26 października 2004 r. usta­nawiające Europejską Agencję Zarządzania Współpracą Operacyjną na Zewnętrznych Granicach Państw Członkowskich Unii Europejskiej, Dz. Urz. UE 2004 L 349/l.

13 Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1339/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. ustanawiające Europejską Fundację Kształcenia, Dz. Urz. UE 2008 L 354/82.

14 Rozporządzenie Rady (EWG) nr 1365/75 z dnia 26 maja 1975 r. w sprawie utwo­rzenia Europejskiej Fundacji na rzecz Poprawy Warunków Życia i Pracy, Dz. Urz. WE 1975 L 139/1.

15 Oficjalna polska nazwa to "Europejskie Centrum do spraw Zapobiegania i Kontroli Chorób". Zob.: rozporządzenie (WE) nr 851/2004 Parlamentu Europej­skiego i Rady z dnia 21 kwietnia 2004 r. ustanawiające Europejskie Centrum do spraw Zapobiegania i Kontroli Chorób, Dz. Urz. UE 2004 L 142/1.

16 Rozporządzenie nr 1920/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grud­nia 2006 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Centrum Monitorowania Narkoty­ków i Narkomanii, Dz. Urz. UE 2006 L 376/1.

17 Rozporządzenie Rady (EWG) nr 337/75 z dnia 10 lutego 1975 r. ustanawiające Europejskie Centrum Rozwoju Szkolenia Zawodowego, Dz. Urz. WE 1975 L 39/1.

18 Decyzja Rady 2007/198/Euratom z dnia 27 marca 2007 r. powołująca Europej­skie Wspólne Przedsięwzięcie na rzecz Realizacji Projektu ITER i Rozwoju Energii Termojądrowej oraz przyznająca mu określone korzyści, Dz. Urz. UE 2007 L 90/58.

19 Rozporządzenie Rady (WE) nr 1321/2004 z dnia 12 lipca 2004 r. w sprawie ustanowienia struktur zarządzania europejskimi programami radionawigacyjnymi, Dz. Urz. UE 2004 L 246/1.

20 Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd do spraw Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności, Dz. Urz. WE 2002 L 31/1.

21 Rozporządzenie Rady (WE) nr 207/2009 z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie wspólnotowego znaku towarowego, Dz. Urz. UE 2009 L 78/1.

22 Rozporządzenie Rady (WE) nr 768/2005 z dnia 26 kwietnia 2005 r. ustanawia­jące Wspólnotową Agencję Kontroli Rybołówstwa oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 2847/93 ustanawiające system kontroli mający zastosowanie do wspólnej polityki rybołówstwa, Dz. Urz. UE 2005 L 128/1.

23 Rozporządzenie Rady (WE) nr 2100/94 z dnia 27 lipca 1994 r. w sprawie wspól­notowego systemu ochrony odmian roślin, Dz. Urz. WE 1994 L 227/l.

24 Rozporządzenie (WE) nr 1922/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 20 grudnia 2006 r. ustanawiające Europejski Instytut do spraw Równości Kobiet i Mężczyzn, Dz. Urz. UE 2005 L 403/9.