PSYCHOLOGIA I PSYCHIATRIA

Zaburzenia identyfikacji płciowej i orgazmu

Transseksualizm

Transseksualizm polega na rozbieżności między poczuciem psychicznym płci a

budową ciała morfologiczno-biologiczną oraz płcią socjalną (metrykalną),

które odczuwane są jako "obce" i należące do płci przeciwnej.

Transseksualiści odczuwają niechęć do własnego ciała, oczekują od

otoczenia wzmocnień potwierdzających ich poczucie drugiej płci.

Oczekiwania te prowokują m.in. przez ubieranie się w odzież drugiej płci,

zachowania dla niej typowe itd.

Główne cechy transseksualizmu to: przekonanie o przynależności do płci

odmiennej, nienawiść do cech własnej płci biologicznej oraz niepohamowana

potrzeba zmiany płci. Autor ten sądzi, że jest to często spotykane

zaburzenie, które może prowadzić do popełnienia samobójstwa w przypadku

niespełnienia oczekiwań. Życie seksualne nie odgrywa dla transseksualistów

ważnej roli, w wielu wypadkach pacjenci ujawniają niedojrzałość psychiczną

i uczuciową. W osobowości transseksualistów rozpoznaje się również:

poczucie odrzucenia, potrzebę zwrócenia na siebie uwagi, infantylizm,

impulsywność, egocentryzm, nastawienia urojeniowe, zmanierowanie,

tendencje homoseksualne.

U mężczyzn pragnących być kobietami antygen H-Y jest pozytywny, a u kobiet

pragnących zmiany płci na męską antygen ten jest negatywny.

Niewykluczone jest, że decydującą rolę w procesie identyfikacji z płcią

odgrywają wpływy środowiska, w którym wychowuje się człowiek.

Najprawdopodobniej jednak proces identyfikacji, jak również wiele innych,

wiąże się z wpływami czynników genetycznych i endokrynologicznych oraz z

wieloma innymi, nie wykrytymi jeszcze czynnikami.

Zespół niezróżnicowania obiektu seksualnego

Zespół ten polega na tym, że potrzeby seksualne są zaspokajane przez

kontakty z różnymi obiektami seksualnymi, które są w danej chwili

najbardziej dostępne, a ich atrakcyjność jest dość podobna. Praktycznie

polega to na tym, że pacjent ma kontakty np. typu pedofilnego,

heteroseksualnego, homoseksualnego, kazirodczego, zoofilnego. Występuje

zatem u niego niejako wielodewiacyjność zachowań.

Osobowość tych pacjentów cechuje impulsywność, obniżony próg reakcji i

reaktywności seksualnej (szybko podniecają się, poziom podniecenia jest

wysoki), zachowania seksualne są w małym stopniu kontrolowane lub nie

podlegają kontroli, każdy obiekt seksualny jest traktowany jedynie jako

fantom do wyzwolenia orgazmu. Najczęściej zespół ten występuje w przypadku

osobników o nieprawidłowej osobowości, chorych psychicznie,

zdegenerowanych alkoholików.

Zaburzenia orgazmu

Zespół anorgazmii rzekomej

Często występuje u kobiet i polega na tym, że dana kobieta jest zdolna do

osiągania orgazmu w wyniku pobudzania łechtaczki, ale ten typ orgazmu jest

traktowany przez nią jako nieprawidłowy, "niedojrzały", co pociąga za sobą

unikanie takiego pobudzania.

Anorgazmia

Polega na braku orgazmu u kobiety zarówno w trakcie współżycia, jak i prób

samopobudzania czy różnych usiłowań ze strony partnera w celu

doprowadzenia do orgazmu. Jest to jedno z najczęściej spotykanych zaburzeń

u kobiet, występuje u około 30-80% populacji, aczkolwiek obecnie zauważa

się wyraźną poprawę w wyniku wzrostu poziomu uświadomienia seksualnego,

kultury współżycia i korzystania z możliwości leczenia.

W piśmiennictwie do czynników determinujących orgazm u kobiety zalicza

się: optymalny poziom androgenów, reaktywności układu nerwowego i napięcia

mięśnia łonowo-guzicznego, doświadczenia masturbacyjne, wiek inicjacji

seksualnej do 18 lat, czas trwania pieszczot wstępnych powyżej 15 minut, a

stosunku - ponad 10 minut, osobowość kobiety (ekstrawertyzm, optymizm),

wyższy poziom uświadomienia, wykształcenia i wyobraźni seksualnej kobiety,

udany związek uczuciowy, pozytywne wzorce więzi uczuciowych i seksualnych

wyniesione ze środowiska rodzinnego.

Anorgazmia może być zarówno objawem występującym w przebiegu różnych

chorób, reakcją sytuacyjną, jak i samodzielnym zespołem - w tym ostatnim

przypadku najczęściej przechodzi w oziębłość płciową.

Przyczyn anorgazmii jest niemało, wiele z nich stanowi odwrócenie wyżej

opisanego indeksu czynników sprzyjających powstawaniu orgazmu u kobiet. Do

typowych przyczyn anorgazmii zalicza się: nerwice, depresje, zaburzenia

hormonalne, choroby somatyczne, wpływ leków, zaburzenia seksualne u

partnera, stresy, związki pozamałżeńskie, zaburzenia więzi uczuciowej z

partnerem. Cechy partnera sprzyjające powstaniu anorgazmii: "mężczyzna

reprezentujący środowisko mało stymulujące intelektualnie, wykonujący

pracę fizyczną (nawet w przypadku analogicznej pozycji zawodowej

partnerki), nieżyczliwy i dominujący, zdradzający różnego rodzaju

trudności w funkcjonowaniu seksualnym, pozostający w słabej komunikacji i

słabym związku emocjonalnym z partnerką, nie spełniający jej oczekiwań,

wchodzący z nią w konflikty na tle współżycia seksualnego i rywalizujący o

pozycję w związku". Na podstawie badań przyczyny anorgazmii uszeregowałbym

w następującej kolejności: grupa czynników psychogennych (braki w

uświadomieniu seksualnym i w kulturze współżycia, czynniki diadyczne,

cechy osobowościowe, np. silna potrzeba dominacji, neurotyzm), grupa

czynników organicznych (dyskretne w przebiegu zespoły podwzgórzowe,

zmęczenie fizyczne, zaburzenia w miednicy prowadzące do osłabienia

reaktywności seksualnej).

Dysocjacja orgazmu

Zaburzenie to polega na rozdzieleniu komponentów orgazmu biologicznego od

psychicznego i przeżywaniu ich w różnym czasie lub przeżywaniu tylko

jednego z tych dwóch komponentów Najczęściej spotyka się przeżywanie

orgazmu biologicznego przy braku orgazmu psychicznego. Przyczyny

dysocjacji orgazmu mogą być różne, np. czynniki diadyczne, skrupuły

religijne, poczucie winy, ambiwalentny stosunek wobec partnera

seksualnego, zaburzenia osobowości bądź psychiczne.

Orgazm bez erekcji

Zaburzenie to polega na osiąganiu wytrysku przy braku erekcji członka.

Najczęściej ma tło czynnościowe, ale zdarzają się i przyczyny organiczne,

np. występuje w przebiegu zaburzeń neurologicznych.