PSYCHOLOGIA I PSYCHIATRIA

Dewiacyjne tendencje seksualne

Dewiacyjne tendencje seksualne polegają na tym, że w treści marzeń

sennych, w marzeniach na jawie, w wyobraźni towarzyszącej masturbacji,

podczas oglądania wydawnictw pornograficznych występują niekiedy

wyobrażenia siebie samego w zachowaniach typu dewiacyjnego, odczuwanie

potrzeby takiego zachowania połączone z podnieceniem seksualnym, a nawet z

osiągnięciem orgazmu. Inną formą dewiacyjnych tendencji seksualnych są

epizodyczne, sporadyczne doświadczenia praktyczne tego typu, najczęściej

zaistniałe przypadkowo, z ciekawości.

Dla oceny, czy mamy do czynienia z dewiacyjnymi tendencjami seksualnymi,

konieczne jest zastosowanie zarówno kryterium ilościowego, jak i

jakościowego. Na podstawie kryterium ilościowego stwierdzamy, czy

potrzeby, fantazje bądź zachowania dewiacyjne są sporadyczne, jednostkowe

w heteroseksualnej, normalnej biografii danej osoby, czy też występują

częściej. Kryterium jakościowe natomiast służy ustaleniu, czy orientacja

seksualna jest wyraźnie i dominujące heteroseksualna (co potwierdza

analiza biografii seksualnej"danej osoby oraz wszystkie inne zastosowane

metody diagnostyczne, szczególnie projekcyjne), przy czym tendencje

dewiacyjne nie są akceptowane, wzbudzają lęk i poczucie zagrożenia.

Dewiacyjne tendencje seksualne są zjawiskiem powszechnym, wiele osób tłumi

je w sobie natychmiast lub odczuwa z tego powodu lęk. Jest to zatem

prawidłowość psychoseksualna wynikająca z samej natury seksualności, z

uwarunkowań świata psychicznego, wyobrażeń, zakodowanych obrazów. Może się

jednak zdarzyć, iż tendencje dewiacyjne są rzeczywistym objawem

zwiastunowym rozwijającej się dewiacji bądź zaburzenia psychicznego. W

praktyce seksuologicznej najczęściej jednak spotyka się te typowe,

prawidłowe tendencje, które skłaniają zaniepokojoną osobę do zgłoszenia

siÄ™ z wizytÄ… u lekarza. Nie wymagajÄ… one leczenia.

Dewiacje seksualne

automonoseksualizm - oglądanie w lustrze własnej osoby przebranej w strój

kobiecy; postać widziana w lustrze jest traktowana jako druga osoba,

biczowanie - chłostanie ciała,

ciswestytyzm - ubieranie się w odzież własnej płci, ale typową dla innego

wieku biologicznego lub innej warstwy społecznej,

eksaudyryzm - podsłuchiwanie przebiegu stosunku, współżycia innych,

ekskrementofilia - kontakt z wydalinami ciała (kałem),

fetyszyzm - kontakt z częścią ubioru, rzeczą, przedmiotem należącym do

obiektu seksualnego, a także ukierunkowanie na część ciała obiektu,

flagellantyzm - biczowanie partnera (odmiana sadyzmu),

gerontofilia - kontakt z partnerem w wieku starczym,

heterochromofilia - fetyszem jest inny kolor skóry partnera (postać

fetyszyzmu),

homeowestytyzm - nakładanie na siebie ubrania należącego do innej osoby

tej samej płci,

kaudalezizm - pokazywanie własnej, darzonej uczuciem, nagiej partnerki

innym mężczyznom, klismafilia - przyjemność, orgazm prowokowane wlewami

doodbytniczymi, wkładaniem hegarów, masochizm - przyjemność w wyniku

odczuwania cierpienia, bólu, upokorzenia,

nakłuwanie - nakłuwanie kobiet przez mężczyznę różnymi przedmiotami,

narcyzm - odmiana fetyszyzmu, w której fetyszem jest własne ciało,

nekrofilia - kontakt z martwym ciałem,

nimfofilia - kontakt mężczyzny z niedojrzałą dziewczyną (odmiana

pedofilii),

ocieractwo - dotykanie członkiem kobiet w sytuacji tłoku, ścieśnienia,

oglądactwo (voyeryzm) - podglądanie budowy i czynności płciowych innej

osoby,

ozolagnia - satysfakcja z kontaktu z zapachem drugiej osoby,

partenofilia - satysfakcja jedynie w kontaktach z dziewicÄ…,

pedofilia - kontakty z dziećmi,

pigmalionizm - reakcja seksualna na widok np. rzeźb, obrazów, zdjęć,

pirolagnia - satysfakcja seksualna na widok ognia, pożaru,

piromania - satysfakcja seksualna w trakcie podpalania

pluralizm - seks grupowy,

retifizm - odmiana fetyszyzmu (fetyszem są wyroby ze skóry),

sadyzm - satysfakcja seksualna w wyniku zadawania cierpień, bólu,

saliromania - satysfakcja seksualna w wyniku zabrudzenia innej osoby,

sodomia (zoofilia, bestiofilia) - kontakty ze zwierzętami,

tanatofilia - satysfakcja seksualna w trakcie marzeń o własnej śmierci,

przebiegu pogrzebu,

transwestytyzm - satysfakcja w wyniku przebierania się w odzież drugiej

płci,

triolizm - układ 2 kobiet z l mężczyzną lub 2 mężczyzn z l kobietą,

urolagnia - kontakt z moczem drugiej osoby,

wampiryzm - kontakt z krwiÄ… partnera w formie wypijania Jej,

zoosadyzm - satysfakcja seksualna z dręczenia zwierząt.

Apotemnofilia

Polega ona na pragnieniu dokonania amputacji na własnej osobie lub

współżycia seksualnego z osobą, która ma amputowaną kończynę. Bodźcem

seksualnym w tej dewiacji może być kikut. Dewiacja ta często współistnieje

z fetyszyzmem, transwestytyzmem, transseksualizmem.

Masochizm

Podobnie jak sadyzm, masochizm jest definiowany węziej lub szerzej na

zasadzie odwrotności do sadyzmu. Jest on bardziej typowy i częściej

spotykany wśród kobiet. Pogląd ten zrodził się w czasach, gdy powstawała

psychoanaliza i miał swoje uzasadnienie kulturowe. Ze względu na fakt, iż

dewiacja ta stwarza małe zagrożenie społeczne lub nie stwarza go wcale,

masochizm nie jest spotykany w seksuologii sÄ…dowej. ZdarzajÄ… siÄ™ natomiast

przypadki szczególnej postaci masochizmu - osiągania satysfakcji

seksualnej poprzez zapętlanie szyi lub podrażnianie siebie prądem

elektrycznym. StajÄ… siÄ™ one przedmiotem zainteresowania medycyny sÄ…dowej,

gdy w wyniku tych praktyk nastÄ…pi zgon.

Jedynymi skutecznymi metodami leczenia w przypadku sadyzmu seksualnego

okazujÄ… siÄ™ metody farmakologiczne, kastracyjne (antyandrogeny) oraz

psychochirurgia. Metody te jednak budzą powszechny sprzeciw zarówno w

świecie medycznym, jak i opinii publicznej; stosowanie ich zatem

ograniczono, a w wielu krabach zaniechano.

Nekrofilia

Nekrofilia należy do najrzadziej spotykanych dewiacji. Jest ona szczególną

postacią fetyszyzmu, w której rolę fetysza odgrywa martwe ciało człowieka.

Sadyzm

Występują dwie często stosowane definicje pojęcia sadyzmu - węższa i

szersza. Węższa określa sadyzm jako osiąganie satysfakcji seksualnej w

wyniku zadawania bólu, ran i poniżania innych, a szersza - jako odczuwanie

satysfakcji seksualnej w sytuacji związanej z dominacją i bezwzględnym

zdominowaniem, podporzÄ…dkowaniem partnera.

Sadyzm w tym szerszym znaczeniu jest występującym powszechnie fenomenem

egzystencji człowieka. Jest wielorako uwarunkowany, a zapewne i tło

biologiczne nie jest tu bez znaczenia. Kultura, cywilizacja, pedagogika,

narzucając określone modele i wzorce zachowań, kanalizują tendencje

sadystyczne w określone, społecznie aprobowane ramy (np. boks, corrida,

wyścigi, literatura i kinematografia o tematyce wojennej, egzekucje

publiczne itp.). Mówiąc o sadyzmie w szerokim znaczeniu należy go łączyć z

agresywnością, a obie te postawy są znane w zasadzie każdej jednostce

ludzkiej.

Sadyzm w węższym znaczeniu, będący przedmiotem zainteresowania tej pracy,

wbrew pozorom spotykany jest dość rzadko. W większości przypadków sadyzm

seksualny jest realizowany w związku z partnerem o osobowości

masochistycznej, osobowości partnerów zatem dopełniają się, a ich związek

może być bardzo trwały i wysoce satysfakcjonujący. W wielu innych

wypadkach sadyzm seksualny realizowany bywa w fantazjach i marzeniach

seksualnych, hamowany i tłumiony jest natomiast w rzeczywistym współżyciu

seksualnym. Wspomniane hamowanie i tłumienie wynikać może z obawy przed

odrzuceniem przez partnera, karą itp. Jedynie w części przypadków sadyzm

seksualny znajduje wyraz w działalności przestępczej, ale dotyczy to

najczęściej osób, u których sadyzm seksualny nakłada się ha

psychopatologię (osobowości nieprawidłowe, chorzy psychicznie).