badanie
ultrasonograficzne – sonda dopochwową, USG color doppler
marker
CA 125, CEA
Rak
jajnika - profilaktyka
brak
skutecznych metod scrinningu
zaleca
się po 35 roku życia co 6 miesięcy badania ginekologiczne z
badaniem USG sondą dopochwową
w
dziedzicznym raku jajnika
zakończenie
rozrodu do 35 roku życia,
doustna
antykoncepcja???,
co
6 mc badanie ginekologiczne i USG dopochwowe oraz CA125
ewentualne
profilaktyczna oophorectomia
Obraz
kliniczny chorych na raka jajnika
ból
w podbrzuszu
powiększenie
obwodu brzucha
zaparcia
objawy
dyzuryczne
nieprawidłowe
krwawienia z dróg rodnych
wyniszczenie
(facies
ovarica)þ
duszność
wodobrzusze
Leczenie
raka jajnika
pierwotny
zabieg operacyjny
chemioterapia
operacje
sprawdzające (SLO)
powtórne
zabiegi cytoredukcyjne
powtórna
chemioterapia
radioterapia
leczenie
paliatywne
Leczenie
raka jajnika
pierwotny
zabieg operacyjny
maksymalna
cytoredukcja
chemioterapia
dożylna
operacja
sprawdzająca??
chemioterapia obserwacja
i.v.
/ IPC Ca125 co 3 mc + USG
Pierwotne
leczenie operacyjne
raka
jajnika
usunięcie
macicy z przydatkami
usunięcie
sieci
cytoredukcja
staging
____________________________________
usunięcie
wyrostka robaczkowego
usunięcie
węzłów chłonnych
Cytostatyki
stosowane w leczeniu raka jajnika
paklitaksel
cisplatyna
karboplatyna
cyklofosfamid
antracykliny
topotekan.
gemcytabina
Operacja
sprawdzająca
obecnie
wykonywana jedynie w ramach badań klinicznych
SLO
operacja
oraz badanie histologiczne
Całkowita
Częściowa Progresja
remisja
remisja choroby
obserwacja
wtórna chirurgiczna cytoredukcja
cht dootrzewnowa cht dożylna
zmiana
cytostatyku
Wznowa
raka jajnika
Diagnostyka:
objawy
kliniczne
badanie
ginekologiczne
USG
TK
marker
Ca125
Leczenie:
Wtórne
leczenie operacyjne – cytoredukcja
Chemioterapia
– iv. / IPC
Radioterapia
– wybrane przypadki
Czynniki
prognostyczne raka jajnika
Stopień
zaawansowania klinicznego wg FIGO
Stopień
zróżnicowania histologicznego (G1, G2, G3)þ
Wiek
Masa
tkanek nowotworowych pozostawionych podczas operacji (R < 0.5
cm)þ
Inne:
Wodobrzusze
Stan
ogólny chorej przed operacją
Ca
125 przed pierwotnym leczeniem operacyjnym w I stopniu klinicznym
Wprowadzenie
nowych metod leczenia operacyjnego i chemioterapii uzupełniającej
umożliwiło znamienny wzrost odsetka wyleczeń całkowitych i
wydłużenie czasu przeżycia, który w początkach stosowania
chemioterapii wynosił zaledwie kilka miesięcy, a obecnie wynosi
powyżej 3 lat.
Leczenie
pierwotne
Leczenie
raka jajnika
Wyniki
Leczenia
Chemioterapia
dootrzewnowa
cytostatyk
podaje się bezpośrednio do jamy otrzewnowej
cewnik
Tenckhoffa
cewnik
port
a-cath
Chemioterapia
dootrzewnowa
jama
otrzewnej krążenie duże
cytostatyk
cytostatyk
wydalanie
cytostatyk
inne tkanki
jama
otrzewnej cytostatyk
IPC
– metoda unikalna i unikana
IP
jest traktowana przez onkologow jako metoda przestarzala w stosunku
do nowoczesnych schematow chemioterapii.
IP
wymaga wyjatkowo dobrego przygotowania zespołu operacyjnego w celu
uzyskania optymalnej cytoredukcji i odpowiedniego umieszczenia
cewnika.
Podawanie
chemioterapii łacznie IV i IP jest trudniejsze, czasochłonne i
wymaga większego doświadczenia.
IP/IV
jest metodą „niewdzięczną”, gdyż powoduje więcej objawów
ubocznych w trakcie leczenia.
Optymistyczne
wyniki badan sa kwestionowane przez przeciwnikow metody.
Powiklania
IPC
1.
miejscowe zakażenie lub zapalenie otrzewnej,
2.
niedrożność cewnika (brak dopływu lub odpływu),
3.
zrosty i niejednolita dystrybucja leku,
4.
niedrożność jelit
5
perforacja jelita
6.
perforacja pęcherza moczowego
7.
dolegliwości bólowe podczas podawania leków.
IPC
więcej pytań niż odpowiedzi
Czy
należy promować IPC jako metodę z wyboru w leczeniu pierwotnym
zaawansowanego raka jajnika?
Czy
możemy podawać chemioterapie dootrzewnowo nie powodując tak
licznych powiklań?
Czy
możemy zmniejszyć toksyczne działanie leków podawanych
dootrzewnowo?
Czy
możemy zastąpić cysplatynę karboplatyną w IPC?
Ile
cykli IPC należy podawać?
Jakie
kryteria musza spelniać chorzy otrzymujący IPC?
Jak
polączyć IPC z nowymi schematami leczenia?
Jak
powinien być przygotowany i założony cewnik do IPC?
Czy
należy stosować IPC u chorych z najbardziej zaawansowaną
postacią raka jajnika?
Chora
kwalifikowana do leczenia IPC powinna otrzymać rzetelną informację
na temat skuteczności metody i możliwych komplikacji w porównaniu
do klasycznego leczenia systemowego, tak aby mogła uczestniczyć w
procesie podejmowania decyzji o wyborze metody.
Gaducci
A et al.. Int J Gynecol Cancer 2008, 18, 943-953
DOOTRZEWNOWA
CHEMIOTERAPIA PERFUZYJNA W HIPERTERMII („HIPEC”)
W
LECZENIU RAKA JAJNIKA.
Pierwsze
procedury HIPEC Klinice Ginekologii i Ginekologii Onkologicznej
wykonał zespół pod kierownictwem dr Dariusza Wydry w roku 2002.
Obecnie
przygotowywane jest badanie skuteczności tej metody w pierwotnym i
wtórnym leczeniu zaawansowanego raka jajnika.
PRZEBIEG
PROCEDURY HIPEC
Procedura
HIPEC wykonywana była techniką Coloseum z wprowadzeniem do jamy
otrzewnowej czterech drenów.
Zabieg
wykonywany jest w obiegu zamkniętym w skład którego wchodzą:
zestaw drenów, pompa perystaltyczna, zbiornik kompensacyjny,
wymiennik ciepła oraz zestaw mierników temperatury.
Po
zamknięciu powłok brzusznych do układu wprowadzane jest około 4
litrów płynu wieloelektrolitowego.
Po
uzyskaniu temperatury równej 42C do krążącego w układzie
płynu podaje się cytostatyk (Cisplatyna – 200mg). Czas krążenia
leku z płynem perfuzyjnym wynosi 90 minut po czym był usuwany z
jamy otrzewnowej.
PODSUMOWANIE
DOTYCHCZASOWYCH DONIESIEŃ
Analizowane
badania obejmowały niejednorodną grupę pacjentek
(pierwotne/wznowy), poddanych różnym schematom leczenia. Dodatkowo
znacząca grupa pacjentek miała potwierdzoną oporność na pochodne
platyny (istotnie gorsze rokowanie).