Nowotwory u dzieci

dr hab. med. Magdalena Figlerowicz

Epidemiologia w Polsce

• Populacja dzieci w Polsce - 8,5 mln

• 11-13 przypadków nowotworów/100 000 rocznie (tj. około 1200 nowych zachorowań co roku)

• Nowotwory u dzieci są 2 (po wypadkach) przyczyną zgonów

Podział

• Choroby rozrostowe układu krwiotwórczego – 45%

• Guzy lite – 55%

Częstość występowania

• Ostra białaczka limfoblastyczna – 30%

• Guzy oun – 23%

• Chłoniaki (nieziarnicze i ziarnica złośliwa) – 10%

• Nerczak zarodkowy - 7%

• Zwojak zarodkowy – 7%

• Mięsaki tkanek miękkich – 6%

• Guzy kości – 4%

• Siatkówczak – 3%

• Guzy zarodkowe gonad – 2,5%

• Guzy wątroby

• Raki tj. nowotwory z tkanek nabłonkowych, które są najczęstsze u dorosłych u dzieci występują rzadko – 1,5%

Najczęstsze objawy ogólne nowotworów u dzieci

• Osłabienie

• Gorączka lub stany gorączkowe o nieustalonej etiologii

• Utrata masy ciała lub brak przyrostu

• Nudności, wymioty

• Nawracające zakażenia

Najczęstsze objawy skórne

• Bladość skóry

• Skaza krwotoczna

• Żółtaczka

• Świąd skóry

• Łojotokowe zapalenie skóry

• Powiększenie węzłów chłonnych

Najczęstsze objawy zlokalizowane w obrębie głowy i szyi

• Bóle głowy

• Objaw białej źrenicy (siatkówczak)

• Zez

• Wytrzeszcz gałki ocznej

• Asymetria twarzy

• Jednostronny nieżyt nosa

• Wyciek z przewodu słuchowego zewnetrznego

• Zapalenie błon śluzowych jamy ustnej

• Utrudnione połykanie

• Asymetria szyi

• Drgawki

Najczęstsze objawy zlokalizowane w obrębie klatki piersiowej

• Duszność

• Kaszel

• Zniekształcenia klatki piersiowej

• Guz w klatce piersiowej

Najczęstsze objawy zlokalizowane w obrębie jamy brzusznej

• Bóle brzucha

• Asymetria powłok

• Powiększenie obwodu brzucha

• Guz w jamie brzusznej

• Powiększenie wątroby

• Powiększenie śledziony

Najczęstsze objawy zlokalizowane w obrębie narządów moczowo-płciowych

• Krwiomocz

• Utrudnione oddawanie moczu

• Krwawienia z pochwy

• Niebolesne powiększenie jądra

Najczęstsze objawy zlokalizowane w obrębie kręgosłupa i kończyn

• Ból kości i/lub stawów

• Utykanie

• Zniekształcenie obrysu kończyny

Ostra białaczka limfoblastyczna
objawy wstępne– najczęściej 2-6 tyg.

• Bladość skóry i śluzówek

• Osłabienie

• Obniżenie aktywności

• Pokładanie się

• Senność

• Drażliwość emocjonalna

• Skłonność do powstawania siniaków

• Krwawienie z nosa i błon śluzowych

• Wybroczyny na skórze

• Stany podgorączkowe, gorączka

• Powiększenie węzłów chłonnych obwodowych

• Bóle kończyn

podstawowe objawy laboratoryjne

• Niedokrwistość (obniżenie Hb i E)

• Obniżona liczba płytek krwi

• Liczba leukocytów: prawidłowa, obniżona, podwyższona

• W rozmazie formy blastyczne

• Przyspieszone OB

Leczenie nowotworów u dzieci

• Kompleksowe

• Chirurgiczne

• Chemioterapia

• Radioterapia

• Transplantacja szpiku

Leczenie nowotworów u dzieci

• 3 fazy:

• Indukcja remisji (2-5 tygodni) – doprowadza do zniszczenia większości komórek nowotworowych, ustąpienia objawów klinicznych i laboratoryjnych

• Konsolidacja (2-3 miesięcy) – utrwalenie efektów leczenia indukującego remisję

• Podtrzymywanie remisji (0,5-2lat) – zniszczenie wszystkich komórek nowotworowych, które przetrwały wcześniejsze faz terapii

Rokowanie

• Zależy od rodzaju nowotworu i fazy rozpoznania

• Średnio 70-75% wyleczeń

Powikłania leczenia

• Powikłania infekcyjne

• Powikłania związane z toksycznością leczenia

Odległe następstwa leczenia przeciwnowotworowego

• Zaburzenia czynności gruczołów wydzielania wewnętrznego prowadzące do zaburzeń dojrzewania, zaburzeń płodności, niedoboru wzrostu

• Ryzyko rozwoju wtórnych nowotworów

• Porażenia, niedowłady

• Stany napadowe

• Zaburzenia pamięci, kojarzenia, koncentracji

• Depresja