Zaliczenie na podstawie kolokwium
zaliczeniowego na ostatnim wykładzie w czerwcu 2010
Obecność na wykładach jest
nieobowiązkowa
Cele
zajęć (efekty kształcenia i kompetencje)
Pojęcie
ekonomika
Ekonomika
budownictwa
IBB1516
Prowadzący
przedmiot: Zakład Metod Projektowania i Realizacji Budowli, I-2,
Z-4
Treść
wykładu:
Podstawy
ekonomiki – założenia podstawowe
Rola
i funkcje dokumentacji kosztowej w procesie inwestycyjnym. Podstawy
techniczno-prawne w procesie kosztorysowania.
Metody
kosztorysowania robót i obiektów budowlanych (uproszczona,
szczegółowa).
Rodzaje
kosztorysów, zasady ich sporządzania.
Zamówienia
publiczne i kosztorys inwestorski.
Struktura
ceny kosztorysowej. Przedmiarowanie robót.
Baza
normatywna i cenowo-kosztowa. Przetargi - rodzaje, organizacja.
Ekonomika
budownictwa
IBB1516
Literatura do przedmiotu:
[1] Kowalczyk Z., Zabielski J.:
Kosztorysowanie i normowanie w budownictwie. Podręcznik. WSiP,
Warszawa2005.
[2] Starzec M.: Kosztorysowanie w
budownictwie zasady wraz z przykładami. Politechnika Łódzka 2004.
[3]Laurowski T.: Kosztorysowanie w
budownictwie. Wyd. KaBe, 2007r.
[4] Poradnik kierownika budowy Tom 1 Praca
zbiorowa. Warszawa Arkady 1989r
[5]
Nr 1389 ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA INFRASTRUKTURY)
z dnia 18 maja 2004 r.w
sprawie określenia metod i podstaw sporządzania kosztorysu
inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych
oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie
funkcjonalno-użytkowym
Na podstawie art. 33 ust. 3 ustawy z
dnia 29 stycznia 2004 r. — Prawo zamówień publicznych (Dz. U. Nr
19, poz. 177, Nr 96, poz. 959 i Nr 116, poz. 1207)
Ekonomika
budownictwa
1.System
ekonomiczny przedsiębiorstwa budowlanego
Ekonomika
budownictwa
1.System
ekonomiczny przedsiębiorstwa budowlanego
Alokacja
środków
Ograniczenia
uprawnień i odpowiedzialności kierownictwa
Zmniejszenie
znaczenia ekonomiki
Dwoistości
postępowania:
Ogólne
rozwiązania systemu ekonomiczno – finansowego prowadzą do
pojawienia się sprzeczności związanej z uzyskaniem braku
efektywności
Ekonomika
budownictwa
Odrębność
budownictwa powoduje powstanie wielu czynników, które w odmienny
sposób kształtują koszty i ceny oraz wymagają stosowania
odmiennych metod działania jak rachunek kosztów, analiza
ekonomiczna, kalkulacja kosztów i cen.
Ekonomika
budownictwa
Specyfika produkcji budowlanej polega na:
Powiązanie
produktu budowlanego z terenem
Złożoność
produktu,
Skala
produkcji budowlanej,
Rozmiar
obiektu budowlanego
Odmienność
od innych organizacji produkcji
Sezonowość
produkcji
Ekonomika
budownictwa
Pojęcia
budowy i budowania:
1.
czynność wznoszenia obiektu budowlanego
2.
jednostka organizacyjna przedsiębiorstwa budowlanego przeznaczona
do realizacji określonego zadania tym zajmuje się
ekonomika
Z
reguły budowa powinna być odrębnie rozliczana i organizacyjnie
wyodrębniona
Ekonomika
budownictwa
Może
to być rozliczanie budowy pod względem:
Określonych
zadań rzeczowych,
Rozliczeń
otrzymanych środków w stosunku do wykonanych robót,
Rozliczenie
zaplanowanych zadań rzeczowych i finansowych,
Możliwości
korzystania z usług innych jednostek firmy czy podwykonawców w
odniesieniu do realizacji inwestycji
Ekonomika
budownictwa
Niezbędne
kryteria do właściwego przebiegu budowy:
Ekonomika
budownictwa
Rozwiązanie
organizacyjne procesu produkcji na budowie zależy od charakteru
zadania, czyli od rodzaju robót i warunków realizacji.
Co
wymaga odpowiedniego podziału na procesy cząstkowe, co ułatwi
rozliczenie i przygotowanie realizacji.
Ekonomika
budownictwa
2.
Zakres i formy działania ekonomicznego budowy
cel
działania
Ekonomika
budownictwa
Kształtowanie cen i ustalanie
wynagrodzeń
W latach 80-tych funkcjonowały 3
rodzaje cen:
Urzędowe - nie dotyczyły
budownictwa
Regulowane
- instrument oddziaływania państwa, są cenami maksymalnymi
obowiązującymi w gospodarce scentralizowanej
Umowne
Cena ustalana jest przez inwestora i
wykonawcę. Powinna uwzględniać koszty uzasadnione. Ustalenie ceny
odbywa się wg ustalonej metody kalkulacji ceny. Obecnie stosowane są
metody kalkulacji pełna i uproszczona.
Ekonomika
budownictwa
Regulatory
ekonomicznej działalności firmy:
Ceny
i koszty
Podatki
Kredyty
Oszczędności
w gospodarowaniu materiałami i racjonalne wykorzystanie sprzętu
Rentowność
działania firmy
Ekonomika
budownictwa
Elementy
niezbędne do poprawnej kalkulacji ceny kosztorysowej robót:
Poprawny
i kompletnie wykonany projekt budowlany
Protokół
ustalenia danych wyjściowych do kosztorysowania uzgodniony przez
wykonawcę i inwestora
Projekt
organizacji robót i zagospodarowania placu budowy
Normatywna
baza nakładów zużycia podstawowych czynników produkcji (KNR)
Ceny
i składniki poszczególnych składników ceny
Ekonomika
budownictwa
Wynagrodzenie za roboty budowlane
Ryczałtowe
– korzystne dla
zamawiającego, ryzykowne dla wykonawcy
Umowne
wg ustalonego kosztorysu
Dodatki, dopłaty i opusty do ceny
Dodatki – za
pełnienie generalnego wykonawstwa ( koordynowanie podwykonawców,
zapewnieniu im warunków wykonania robót, ochronę mienia i
zabezpieczenia ppoż., utrzymania ogólnego porządku), prowadzenie
robót zimą ( gdy roboty prowadzone są pomiędzy 15.11-15.03 i mogą
powstać dodatkowe koszty powodujące wzrost czynników produkcji
budowlanej
Opusty – mają znaczenie przy
ustalaniu i negocjacji ceny
Ekonomika
budownictwa
Zasady gospodarki finansowej i kredytowej
Samofinansowanie
przedsiębiorstwa
Przychody
powinny pokryć koszty działalności i zobowiązania;
Gromadzenie
zapasów – z zysku,
Stopień
samofinansowania firmy zależy od: wykorzystania zasobów ludzkich,
maszyn, niedoboru materiału, stanu maszyn i urządzeń
O
zysku decydują:
Wielkość
sprzedanej produkcji,
Koszty
własne produkcji sprzedanej,
Saldo
zysku i strat nadzwyczajnych
Podatek
obrotowy
Ważną
rolę w kształtowaniu zysku odgrywają koszty.
Ekonomika
budownictwa
Zasady gospodarki finansowej i kredytowej
Ważną
rolę w kształtowaniu zysku odgrywają koszty.
Koszty
własne – wyrażone w pieniądzu celowe zużycie środków
produkcji( zużycie środków trawałych – amortyzacja ,
materiałów, usług itp.) oraz wynagrodzenie pracowników. Do
kosztów zalicza się ponadto wydatki o charakterze niematerialnym (
odsetki bankowe, niektóre podatki obciążające koszty – podatek
od płac, nieruchomości,czy składki na ubezpieczenia społeczne.
Ponadto
do kosztów wchodzą koszty pośrednie: k. ogólne i k. zarządu.
Ewidencjonowanie
kosztów na poszczególnych kontach stanowi podstawę do
przeprowadzenia rachunku kosztów.
Ekonomika
budownictwa
Fundusze
przedsiębiorstwa
Gospodarka p. oparta jest na
własnych zasobach środków trwałych i obrotowych , pozostałe są
środkami zewnętrznymi.
Ekonomika
budownictwa
Zasady wynagradzania za pracę
Rodzaje i formy wynagrodzeń,
taryfikatory kwalifikacyjne i stawki wynagrodzenia
Taryfikacja – skala oceny
kwalifikacji i warunków wykonania robót, służą do ustalenia
prawidłowych proporcji przy opłacaniu robót w róznym stopniu
złożoności i wymagających od wykonawców odpowiednich
kwalifikacji
Stawki wynagrodzenia zasadniczego
określają poziom płac za wykonanie robót o ustalonej złożoności,
odpowiedzialności i uciążliwości w jednostce czasu. ( 11
kategorii)
Niektóre firmy wprowadziły własne
systemy wynagradzania: akord, dniówka zadaniowa i wynagrodzenie
czasowe.
Ekonomika
budownictwa
Wynagrodzenie robotników
Taryfikator
kwalifikacyjny
Katalogi
norm pracy
Podstawowe
zasady ustalania stawek wynagrodzenia robotników:
Stawka
wynagrodzenia zasadniczego w najniższej kategorii zaszeregowania
nie niżej niż najniższe wynagrodzenie
Stworzenie
zachęty do podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez odpowiednio
wysokie ustawienie rozpiętości stawki wynagrodzenia zasadniczego
wyrażonej relacją stawki w najniższej kategorii do stawki w
najwyższej kategorii,
Ustalenie
wynagrodzenia zasadniczego wynikającego ze stawek zaszeregowania
robotników na poziomie około 2/3 płacy ogółem
Ekonomika
budownictwa
Wynagrodzenie robotników
Akord
Akord
zryczałtowany
Dniówka
zadaniowa
Płaca
czasowa (efektywność systemu wynagradzania: sumienność zawodowa,
motywacja do pracy, fachowy nadzór.)
Oprócz wynagrodzenia zasadniczego w
systemach zakładowych występują: nagrody z funduszu mistrza,
dodatki dla brygadzisty wynagrodzenie za pracę w warunkach
szkodliwych, uciążliwych, wynagrodzenie dla młodocianych.
Dodatki do płac:
Za dni wolne, godziny nadliczbowe,
pora nocna, stażowe
Ekonomika
budownictwa
Rachunek
kosztów w przedsiębiorstwie
Istota
rachunku kosztów, plan kosztów, relacja między cena a kosztem,
rys.2-1
Zasada
kosztu własnego
Realizator
zadania odpowiada tylko za koszty przez siebie poniesione,rys.2-2
Ekonomika
budownictwa
Informacja
ekonomiczna pojęcia
Produkcja
– zadania produkcyjne w ujęciu wartościowym( wskaźniki
ekonomiczne) ii rzeczowym zakończone i w toku realizacji z
uwzględnieniem robót wykonywanych przez wykonawców
Siła
robocza –wskaźniki
ekonomiczne określające gospodarkę zatrudnieniem, pracą i
płacami,
Środki
trwałe – maszyny i
urządzenia w ujęciu rzeczowym i wartościowym
Środki
obrotowe – środki
materiałowe i finansowe w ujęciu rzeczowym i wartościowym
Koszty
własne –wskaźniki
poniesionych nakładów w wyrażeniu pieniężnym w kosztach
bezpośrednich i pośrednich , w kosztach w układzie kalkulacyjnym,
kosztach materialnych sprzedaży.
Wyniki
finansowe – wskaźniki
oceny działalności gospodarczej określające wpływy ze sprzedaży
i zysk jednostki organizacyjnej
Ekonomika
budownictwa
3.
Ekonomika na budowie
Ekonomika
budownictwa
Analiza
i ocena działalności firmy
Efektywność
( wykład kolejny)
Działania
ekonomiczne w poszczególnych fazach procesu inwestycyjnego