Świadome wykorzystanie kiczu
w sztuce – przypadek Jeffa Koonsa

Elementy „kiczologii”

Natłok obrazów, oleodruków, rzeźb, figurek, pocztówek, pamiątek z odpustu i gadżetów z supermarketu. Sąsiadują z sobą panowie we frakach i ulicznicy w apaszkach, słodkie panny i sadystki z pejczem, rozszalałe konie i przysadziste krasnale, czulące się pary zakochanych, przesłodzone Madonny i półnagie nimfy. Legendarny jeleń św. Huberta patrzy z chusty rezerwistów, a każda z nich zdobiona jest piersiastą kobietą i pyskiem tygrysa. Eksponaty biją w oczy pstrymi kolorami, często wzmocnionymi sreberkiem, złotkiem, gwiazdkami, lusterkami i wszystkim, co się świeci.

Rodzaje kiczu

Wykład 3

Moda – zjawisko, definicje, funkcje.

Moda na naukę w popkulturze.

Moda na religię w popkulturze.

moda

• Moda a estetyzacja codzienności

• Moda a tożsamość

• Moda jako doświadczenie wspólnoty

Moda a popkultura

• Mechanizm regulacji społecznej polegający na naśladownictwie;

• Mechanizm budowania więzi społecznej;

• Zamiast tradycji i przymusu;

• Łączy dwie ludzkie skłonności: naśladownictwo i wolność

J. Williamson Consuming Passion

• „mamy do dyspozycji tyle tożsamości, ile zapełnionych wieszaków w szafie”

• „czarna skórzana spódnica wyklucza dziewczęcą niewinność, ogrodniczki – wyrafinowanie, elegancka garsonka – radykalny feminizm”

• Ucieczka od społecznego etykietowania „

• Nie można założyć wszystkiego naraz – można codziennie wdziewać inną tożsamość”

Gilles Lipovetsky

• Moda jest podstawową formą związku społecznego;

• Wszystko co nowe jest wartościowe (teraźniejszość);

• Moda realizuje się przez konsumpcję;

• Moda popiera indywidualizm – ludzie nie „wojują” w imię kolektywnych ideologii;

• Moda popiera indywidualizm – poszerzenie praw jednostki

Mechanizm mody

• Demokratyzacja mody – zanika podział klasowy w sferze ubioru; moda – jako fantazja na swój własny temat

• Tradycja (niezmienna, jednorodna) a moda (zmienna, dopuszczająca różnorodność) – jako dwa sposoby naśladownictwa

Fig. 1. Suknia muślinowa obszyta haftowanemi szlarkami u dołu zaś strzępami.
Fig. 2. Kapelusz (kapotka) z rondem słomianem a dnem grodenaplowem. Suknia grodenaplowa z torsadką.

• Odróżnianie „elity” od „ludu” za sprawą mody? –klasyczny cykl naśladownictwa (naśladowanie wzorów podpatrzonych u burżuazyjnej elity) - T. Veblen – Teoria klasy próżniaczej (1898)

• Cykl dystynkcji – repetycji

Rewolta – przełamanie cyklu mody

modne – niemodne ?
http://bialekozaczki.pl/

• brzyydkieeeee a ;po whiote sensation to paskudztwo wogole tam tego bylo tyle i to 10000 razy lepsze i skapiej ubrane :)

• Spoko bikej, dupa akuratnego wymiaru, wcale nie duża, średnia. Tylko fryzura na nimfę wodną tudzież rusałkę mi się nie podoba. Nie i koniec.

• Kozuń taki zwyczajny, nie rzucający się w oczy. W ziemie wtopi się w otoczenie:D

Moda Białe Kozaczki

• co za wieśniara, matko Buzka...
  bardzo dziwię się typom, którzy pozwalają swoim pannom ubierać się w "stylu BK".
  no chyba, że sami pomykają w białym, szeleszczącym dresiwie, to przepraszam, rozgrzeszeni (za brak mózgu).

• Mater Deus przeciez Jej watroba zaraz wypadnie. Szatańskie nasienie pieruńskie. Niechby ja tak pioruny siarczyste kuliste, ślak trafił ladacznice! Ojciec dyrektor już o Tym wie. W jej wsi jest już nagonka na nią. Całe kółko różańcowe i ortodoksyjny odłam Oazy Dzieci Bożych na nią polują! Spłoń w piekle kusicielko! :D

Społeczne reprezentacje nauki i wiedzy w popkulturze

• Czy nauka może stać się towarem?

• Edutainment - nauka jako przyjemność i rozrywka

• Popularyzacja wiedzy (teleturniej, trawelog)

• Sylwetka naukowca dawniej i dziś

• Sylwetka detektywa dawniej i dziś

• Nauka ma swoje jony i kationy a sztuka – atrakcjony…

Nauka i wiedza w paleotelewizji

• Program popularnonaukowy SONDA był nadawany w latach 1977-1989. W 1990 r. emitowano programy zmontowane z materiałów pozostawionych przez autorów. W 1999 roku minęlo 10 lat od przerwania emisji.
  Przez 12 lat zostało wyemitowanych około 560 programów (łącznie z powtórkami we wszystkich pasmach). W kategorii programów popularnonaukowych to swoisty rekord polskiej telewizji.
  
  

Nauka i wiedza w paleotelewizji

• Wiedza i proces nauczania – nieatrakcyjne?

• Najdłużej istniejący polski teleturniej przeszedł do historii. Po czterdziestu czterech latach program został usunięty z anteny..

• „Wielka Gra” po raz pierwszy pojawiła się na ekranach w 1962 roku. Stanisława Ryster wpisała się na stałe do historii programu. Pełniła obowiązki gospodarza przez ponad trzydzieści lat,
  
  

Sylwetka naukowca we współczesnej kulturze

• Noc Naukowców 2008 w Krakowie

Już 26 września zapraszamy na drugą edycję Małopolskiej Nocy Naukowców – wyjątkową i jedyną okazję, aby zobaczyć prawdziwych naukowców w niemal 40 laboratoriach małopolskich uczelni i instytucji badawczych.

Naukowcy, znani na co dzień z sal wykładowych i laboratoriów, tej nocy odkryją przed nami swoje pasje i zainteresowania. Poznamy ich z całkowicie innej strony, Tej wyjątkowej nocy każdy będzie mógł poczuć się prawdziwym naukowcem przeprowadzając niesamowite eksperymenty.

Piknik pod gwiazdami oglądanymi przez nowoczesne teleskopy w Obserwatorium Astronomicznym, najdłuższe w Polsce Wahadło Foucaulta w kościele Św. Piotra i Pawła, analiza DNA, poszukiwanie śladów zbrodni w Instytucie Ekspertyz Sądowych, eksperymenty dla lotów kosmicznych na tle spektaklu kabaretowego z głównymi rolami naukowców z Instytutu Fizyki Jądrowej PAN to tylko niektóre atrakcje niezwykle bogatego programu „Małopolskiej Nocy Naukowców 2008”.

Naukowiec w popkulturze

• Nauka (fakty) jako fikcja… (beletryzacja nauki)

• Nauka jako story, narracja…

• Trawelogi (ang. travelogue - filmy – opisy egzotycznych podróży

Naukowiec w popkulturze

• Tradycja filmu przyrodniczego : trawelogi Meriana Coopera, Thora Heyerdahla, Jacquesa-Yvesa Cousteau, Davida Attenborough, Włodzimierza Puchalskiego, Krystiana Matyska

Nigel Marven – ikona naukowca w popkulturze

• Powrót dinozaurów. Wędrówki Nigela Marvena

• Rzeczywistość generowana komputerowo

• Zmiana statusu ontologiczno-epistemicznego;

• Wizje gadów jako wcielenie idei symulakrów;

• Zanik indeksalnego związku filmu z rzeczywistością;

• Refleksywność;

• Pozorowanie rzeczywistych światów („to ich pierwszy kontakt z człowiekiem”)

• Znajomość faktów a nie gruntowna wiedza

Nigel Marven – ikona naukowca w popkulturze

• Upozorowana czasoprzestrzeń

• Ideologia bezpośredniej relacji, quasi-transmisja

• Udramatyzowanie, unaocznienie, aktualizacja pokazywanych wydarzeń (zobaczyłem potwora. Ruszył na mnie);

• przyroda groźna i pełna niebezpieczeństw

Nigel Marven – ikona naukowca w popkulturze

• Nigel Marven wyruszył do prehistorii, gdzie czekają na niego najstraszliwsze potwory, jakie kiedykolwiek nosiła Ziemia – rama mitycznej opowieści; literacka narracja fantasy;

• Ramy fabularnych dzieł przygodowych: główny konflikt, perypetie, wzrost napięcia aż do najwyższego spiętrzenia i rozładowania;

• Intensyfikacja emocji, spektakl cos pomiędzy bajką a thrillerem;

• Gatunek zmącony

Humanities?

• Celebretyzacja humanistów

Mock - documentary

• Telewizyjny paradygmat rozrywki;

• Digitalizacja, udramatyzowana fabuła;

• Komercyjna strategia przedstawienia;

• Czy telewizja nadaje się do popularyzowania wiedzy?

Ewolucja postaci detektywa i policjanta

• Intelekt, wiedza, psychologia i intuicja

Ewolucja postaci detektywa i policjanta

• Siła, sprawność, broń

Kryminalne zagadki ... CSI

• Policjant – naukowiec;

• Istotna jest wspólnota myśli;

• nauka

Znaki ideologii nauki

• sceneria laboratorium;

• sprzęt komputerowy;

• skomplikowane urządzenia i sprzęt laboratoryjny;

• dialogi bohaterów;

• prosektorium;

• wizualizacje komputerowe;

Ideologia nauki

autorytet nauki i jej wiarygodność;

nauka jest główną zasadą wszystkich działań – dyskurs dominujący;

nauka pozostaje w służbie porządku publicznego, symbolizowanego przez zespoły śledcze;

nauka jest ostatecznym rozwiązaniem wszystkich problemów; zdobycze nauki są dobrodziejstwem dla każdego;

nauka podnosi stopień bezpieczeństwa publicznego i prywatnego;

nauka jest sposobem egzekwowania władzy;

nauka zwycięża zło symbolizowane przez kolejne zbrodnie i panuje nad nim (mit walki dobra ze złem);

nauka jako Dobro, wartość absolutna;

Ideologia nauki

• „Nauka przejmuje funkcję religii i jest drogą do wiedzy absolutnej”

Clever - widzisz i wiesz

• Niewiarygodne eksperymenty, gwiazdy i świetna zabawa – to wszystko znajdziecie w popularno-naukowym show telewizji tvn zatytułowanym „Clever – widzisz i wiesz”. Program prowadzą Marcin Prokop i Dorota Wellman przy wsparciu popularnego artysty kabaretowego i parodysty, Grzegorza Halamy.
  
  Istotą prezentowanych w programie doświadczeń, które stanowią integralną część show, jest wyjaśnienie najbardziej nietypowych praw fizyki, natury i zbadanie granic możliwości ludzkiego ciała. Eksperymenty przeprowadzane są przez specjalną ekipę i komentowane przez gości programu oraz prowadzących. Kontrolę nad testami sprawuje SZALONY PROFESOR (w tej roli Grzegorz Halama).
  
  
  

Clever – widzisz i wiesz

• W programie prezentowane są doświadczenia o różnym stopniu ryzyka i zaawansowania (ale w każdym odcinku będzie przynajmniej jeden „eksperyment ekstra”, to znaczy taki, który może zrobić wielkie wrażenie i zaskoczyć niemal każdego). „Clever – widzisz i wiesz” to wyjątkowe show telewizyjne realizujące nieśmiertelną idee Ignacego Krasickiego „bawiąc uczyć”.

Clever - edutainment

• W szóstym odcinku programu Clever podpowiedzieliśmy jak można naprawić żarówkę za pomocą mikrofali i w jaki sposób można szybko zostać fakirem.W szóstym odcinku programu Clever podpowiedzieliśmy jak można naprawić żarówkę za pomocą mikrofali i w jaki sposób można szybko zostać fakirem.
  
  Pomogli nam w tym zaproszeni goście: Krzysztof Skiba i Katarzyna Kwiatkowska w towarzystwie profesora Halamy i prowadzących - Doroty Wellman i Marcina Prokopa.

Clever - edutainment

• Zostań fakirem Czy położyłbyś się na łóżku z ponabijanymi gwoździami? Nie? A w Indiach i innych częściach Azji takie łóżko jest często używane do medytacji. Jak to się dzieje, że gwoździe nie wbijają się w ciało medytującego fakira?
  
  Cały sekret bezpiecznego leżenia na łożu z gwoździami tkwi w liczbie gwoździ -typowe „łoże fakira” posiada ich około 2000. Nawet jeśli osoba leżąca spoczywa tylko na połowie z tej liczby, to i tak jej ciało dotyka około tysiąca gwoździ. Przy masie człowieka około 75 kg, nacisk na jeden gwóźdź jest równy ciężarowi 75 gramów, czyli tyle, ile waży niewielkie jabłko. Pod swoim ciężarem jabłko nie nabije się na gwóźdź. Tym bardziej, że grube, duże gwoździe nie są ostre jak igła.
  
  Najbardziej niebezpieczne jest natomiast sam moment kładzenia się oraz wstawiania z łoża fakira – nie wolno nacisnąć na gwoździe małą powierzchnią ciała, np. ręką. Przy nacisku dużym ciężarem na małej liczbie gwoździ, siła przypadająca na jedno ostrze może być na tyle duża, że przebije skórę.
  
  

Clever

• Hybrydyczność

• Edukacja legitymizuje rozrywkę

• Popularyzacja gości (celebrytów)

Legitymizacja społeczna wiedzy naukowej

• użyteczność

• atrakcyjność

• społeczna akceptacja

Dwa ucieleśnienia wiedzy w popkulturze

• Popularyzacja wiedzy naukowej

• Legitymizowanie wiedzy popularnej

Legitymizacja wiedzy popularnej – TAED czyli tetraacetyloetylenodiamina …

• Pewien znany krem zawiera Zincadone A®. „opatentowany kompleks”. „Zawiera innowacyjny Zincadone A czyli kompleks trzech składników: kwas glikolowy (odblokowuje pory, usuwa obumarłe komórki naskórka), dermostim (stymuluje odnowę komórkową , niedoskonałości znikają), glycadone (oczyszcza skórę, zmniejszając namnażanie się bakterii i grzybów).

• 
  Witamina A na przykład nazywana jest również retinolem, beta-karotenem lub prowitaminą A. No, stąd już naprawdę niedaleko do wystepującego w licznych reklamach pro-retinolu A, czyli (w wolnym tłumaczeniu) „wit-witaminy A i A”, występującego w różnych kremach... Witamina D – to kalciferol (ale ta nazwa jest po prostu „brzydka”, więc w reklamach nie występuje...). Witamina E – to tokoferol (też paskudnie się nazywa...). I tak dalej, aż do witaminy H, zwanej biocyną.
  
  

Legitymizacja wiedzy popularnej

• Zastanawiasz się jak kupić buty przez Internet? Albo jak tanio polecieć na drugi koniec świata? Do tego jesteś singielką, przysłowiową "Zosią Samosią" albo po prostu lubisz dużo wiedzieć?

• "Damy radę!" to magazyn dla nowoczesnych kobiet, podążających za szalonym tempem zmian we współczesnym świecie. Będziemy doradzać w sprawach, które dotyczą naszej codzienności, a z którymi nie zawsze sobie radzimy. Pokażemy jak zwyciężyć nad technicznymi zagadkami samochodu, komórki czy internetu bez pomocy mężczyzn.
  
  

Legitymizacja wiedzy popularnej

• Przywołuje do porządku i stawia do pionu. Wyrzuca niepotrzebne papiery, mieli na miazgę nieużyteczne przedmioty i meble. Bez wahania. Bez mrugnięcia okiem. Oto Kim Woodburn i jej „Ostra pobudka”.

• Przysadzista Brytyjka pokonała ocean, aby wraz ze swoim asystentem Mike’em, nauczyć Kanadyjczyków porządku. Choć zadanie do łatwych nie należy, Kim ma swoje sprawdzone, choć dość brutalne sposoby. Megafon, ogromna niszczarka, okulary i rękawice ochronne oraz nieodłączna filiżanka angielskiej herbaty na dobry początek dnia. Czy Kim okiełzna chaos nie tylko w domach, ale przede wszystkim w głowach Kanadyjczyków?
  Masa dobrych, łatwych i przystępnych rad. Doskonała zabawa dla wszystkich domowników.

Wiedza popularna – zdroworozsądkowa, potoczna, użyteczna

• "Perfekcyjna Pani Domu" niestety nie posprząta za nas, ale udzieli cennych wskazówek jak to zrobić. Utrzymać porządek wbrew pozorom nie jest łatwo.

• Anthea Turner jest wzorem dla wszystkich pań i panów domu. Jej dom jest bez skazy. Jak ona to robi? Otóż okazuje się, że wszystko zależy od dobrej organizacji. W programie "Perfekcyjna Pani Domu" Anthea podzieli się swoją wiedzą z widzami. Bałaganiarze mogą odetchnąć z ulgą.

• Sprzątania też można się nauczyć.
  
  

• Praktyczne wykorzystanie wiedzy: co możesz zrobić z wiedzą? Co ona Ci da?

Współczesny homo religiosus

• „w dzisiejszych czasach wszystko zaczyna krążyć na globalnym wolnym rynku, nie tylko pieniądze i ceny, ale także znaczenia lingwistyczne, prawdy religijne oraz wartości moralne i estetyczne”

• „współczesna zdominowana przez media kultura zwróciła nas z powrotem do średniowiecza, kiedy Kościół dostarczał każdemu wyobrażeń o świętości, teraz robią to media a nową formą świętości jest popularność”

Religia jako „interes”

• „targowisko” na którym można sprzedać doktryny, idee, kulty...

• Wieczny kult ciała i młodości a wieczne zbawienie...

• Seria Taniec Dziewczyny Kosmicznej. Tytuł: Taniec dziewczyny Światłości z Energią Ducha Miłości. Z oczu PANA Miłości płyną rzeki energii o barwie słodko niebieskiej pod stopy dziewczyny. Z kolistej przestrzeni o barwie słodki róż płynie energia Miłości wokół dziewczyny

idea pluralizacji religii P. Bergera

Religia a popkultura

Religia a popkultura

Rycerze Jedi a spis powszechny

Przyczyny zjawiska?

Katolicyzm a popkultura; polskie uwarunkowania

Religia selektywna

Reklama dźwignią wiary

Sakrobiznes, rynek dewocjonaliów

Kartki z edycji paulińskiej:
tautologiczność krajobrazu i słowa; estetyka wzniosłości, patos sentencji

Ewangelizacje w stylu „pop”

Ewangelizacje w stylu „pop”

Ewangelizacje w stylu „pop”

Ewangelizacje w stylu „pop”

2 style pop-ewangelizacji

Religia w reklamie

Jan Paweł II – ikona popkultury:
ekspozycja wątków innych niż religijna misja;
2 IV 2005 – masowe doświadczenie mistyczne

Prowokacje artystyczne w popkulturze (dzieło i odbiór)

Religia w filmie popularnym

Turystyka religijna
„zwiedzanie jako forma zawłaszczania”

Religijność a popkultura w Polsce

Religijność a popkultura w Polsce

Formy parareligijne

Religijność a popkultura w Polsce

Kariera słowa zen
Degradacja pojęcia poprzez rozpraszanie relatywizowanie, używanie w tysięcznych kontekstach dla milionów sprzecznych z sobą celów, z odmiennymi treściami religijnymi i ideologicznymi

Kariera słowa zen
westernizacja kultury materialnej, orientalizacja kultury duchowej

Duchowość oparta na subiektywnym wyborze

Poradniki i samouczki z serii „radź sobie sam”

Duchowość puzzli

Eklektyzm duchowości

Eklektyzm duchowości

Przyszłość?

Kicz w religii
http://chomikuj.pl/Chomik.aspx?id=animator-malego-oratorium&sid=142

Kicz w sferze religijnej

Kicz w sferze religijnej
(geneza, czynniki sprawcze)

Kicz w religii

Kicz w religii

Obrona kiczu religijnego?

Kicz w religijności
– przypadek anioła

Anioły w masowej wyobraźni

Anioł w masowej wyobraźni

Kicz religijny – przypadek Lichenia

Kicz religijny – przypadek Lichenia

Kicz religijny
– obrazek dewocyjny

• Grafika dewocyjna – od 1450 r. (początkowo technika drzeworytu);

• Element rynku dewocjonaliów

• „w okresie komunijnym schodzą lalki Barbie w biszkoptowych sukniach i święte obrazki z marcepanu”

Kicz religijny
– obrazek dewocyjny

• Karty różańcowe:

• Różaniec XXI wieku. Tak ludzie nazwali produkowane i opatentowane Różańcowe Karty. Chciałbym, aby Różaniec Święty był najbliżej człowieka, aby każdy czujący potrzebę odmówienia Modlitwy Różańcowej, miał go zawsze przy sobie. Okazuje się że najlepszym wyjściem jest karta plastikowa. Każdy z nas praktycznie nosi przy sobie jakąś kartę plastikową - karta bankomatowa, karta telefoniczna, karta klubowa... itd. Dzięki charakterystycznym wytłoczeniom występują zgrubienia które są wyczuwalne pod opuszkami palców. W ten oto sposób można modlić się nawet po ciemku.

Estetyka kampu czy kiczu?

• Czułostkowość, sentymentalizm,

• Manieryczność,

• Teatralność,

• Typ dekoracyjności ;

• Zintensyfikowanie środków wyrazu

• Kwestia przynależności dokonuje się w ramach aparatu interpretacyjnego odbiorcy