Socjologia przestepczosci

ZOSTAWIAC PASZCZE W SZATNY, BO PO TO ONA JES

Kolokwium na koniec naszych spotkan :)

Obecnosci kjurwa. Wiecej niz 2 nb to sprawozdanie z lektur.

Konsultacje 2 razy w tygodniu: Pon o 15 - 16:30. Śr o 11:30 - 12:30 120A

Brunon Hołyst "Socjologia kryminalistyczna" "Kryminologia"

Kazda przestepczosc jest dewiacja, ale nie kazde zachowanie dewiacyjne jest przestepczoscia.

Dynamiczny rozwoj prawa w XIX w.

Wystepowala bardzo silna kontrola spoleczna u schylku XVII w. i bardzo silnie reagowano na wszelkie odstepstwa od norm spolecznych. Rozwoj burzuazji dewaluuje znaczenie sacrum. Monarchowie byli nosicielami sacrum i tak samo prawo, ktore oni glosili.

Rewolucja przemyslowa sprawia, ze rozrywaja sie spolecznosci lokalne i ludzie migruja do obszarow miejskich. Brakuje kontroli spolecznej. Ktora sprawdzala sie znakomicie, bo byla oparta na sacrum i oparta na tradycji. Wiezi spoleczne sa slabe, nabieraja charakteru rzeczowego i ludzi lacza interesy.

Gdzie stosunki sie urzeczawiaja, dochodzi do autonomizacji zycia jednostek, miasto generuje anonimowosc, brak poczucia bezpieczenstwa. Nie buduje sie relacji w sposob pierwotny. Ludzie czuja sie z jednej strony zagubieni, a z drugiej bezkarni.

Trzeba najpierw zdefiniowac co jest czynem zakazanym, a potem co moze spotkac osoby, ktore je popelniaja. Zmiane prawa warunkuja zmiany norm spolcznych, zmiany rynku etc. Dlatego np. w Polsce to zjawisko trwa caly czas.

Np. w ciagu 15 lat trzykrotnie zmienila sie ustawa przeciwdzialania narkomanii.

Domy publiczne przy klasztorach, zeby ochronic komorke spoleczna rodziny. *_*

Przestepstwo pojmowane w sensie - prawno karnym - zachowanie spolecznie niebezpieczne, zabronione pod grozba kary przez obowiazujaca na danym terenie ustawe. Dzialania kryminalne. Wszystkie zachowania naruszajace ustawe kodeksu karnego, podlegaja karze bez wzgledu na wszczecie postepowania karnego. Instytucje sa zobowiazane do wszczecia postepowania, nawet jesli ofiara sama tego nie chce.

Postepowanie cywilno - prawne - osoba pokrzywdzona sama musi zainicjowac takie postepowanie.

Socjologiczne ujecie przestepstwa - wazne jest jaka szkode przyniosl spoleczenstwu dany czyn. Bez zajecia sie kwestia prawna.

Przestepstwa mozna analizowac na plaszczyznie normatywnej i prawnej.

Mozna tez spojrzec na przestepstwo jak na jego sprawce. Tj odpowiedzenie na pytanie jakimi cechami charakteryzuje sie sprawca, co powoduje ze dana osoba popelnia przestepstwo i jakie czynniki zewnetrzne/okolicznosci powoduja iz dana osoba znajduje sie w korzystnym ukladzie czynnikow, ktore prowadza ja do popelniania czynu karalnego.

Inny punkt widzenia ujmuje przestepstwo jako wynik procesu, obejmujacego stanowienie normy prawno-karnej oraz zastosowanie tej normy przez okreslonego czlowieka.

Przy nastawieniu na sprawce, przyjmuje sie nastepujace zalozenia:

- ludzie dziela sie na przestepcow i nieprzestepcow. Przy czym przestepcy wykazuja cechy rozniace ich od nieprzestepcow.

- cechy roznicujace: sa przyczyna popelniania przestepstw. Moga miec charakter biologiczny, psychologiczny, spoleczny (przypisanie okreslonemu sprawcy statusu spolecznego np. mozliwosci konsumpcyjne)

play - tape - przestepstwa popelniane dla rozrywki

syndrom zimnego gniazda - zespol cech towarzyszacych ograniczaniu emocjonalnego bezpieczenstwa w domu rodzinnym itd.

- przypisywanie takich cech, moze pozwolic na kontrolowanie przestepczosci i utrzymywanie jej na stosunkowo niskim poziomie

Zupelnie inaczej mozemy odnosic sie do sytuacji przestepczej z punktu widzenia normatywnego. Przestepca moze stac sie kazdy, gdyz decyduje o tym nie jego zachowanie, a zastosowanie do niego okreslonej normy. Jednostka nie popelnia przestepstwa, ale bardziej czyn ktory jest zdefiniowany jako przestepstwo. Np. jazda na gape.

Przestrzeganie przepisow swiadczy o sile socjalizacji jednostki.

*Dwa przepisy dekalogiczne, ktore nie interesuja instytucji koscielnych, to zeby nie cudzolozyc i nie pozadanie zony blizniego swego. W przypadku zlamania ich otrzymuje sie rozgrzeszenie, w przypadku in vitro albo aborcji - juz nie.

Badanie przestepczosci to proces stanowienia prawa karnego.

Rodzaje przestepstw:

Mala per se - te, ktore dotycza naruszenia praw ustanowionych przez Boga i nature. Prawa naturalne: prawo do zycia, zdrowia, wolnosci. Wystepuja w kazdym typie spoleczenstwa i w podobny sposob sa oceniany. Na ocene wplywaja czynniki kulturowe np. religijne.

Mala prohibita - specyficzny obszar ekonomiczno - spoleczny. Jest zmienna w czasie i przestrzeni. Sa to wszystkie przestepstwa celne, pieniezne itd.

Nie zawsze mala per se i mala prohibita sa rozlaczne. Czasem trudno okreslic cos co jest naturalnym prawem czlowieka w stosunku do zmiennosci. Nie zawsze zabojstwo bylo prawem naturalnym np. zabicie niewolnika w Rzymie, sytuacja podczas wojny.

Zadne spoleczenstwo nie moze istniec nie chroniac zdrowia, wolnosci czy zycia jednostki. Ale wazne jest do jakiego momentu ta ochrona postepuje. Np. karanie lub niekaranie samobojcow na roznych przestrzeniach lat.

Ekspresyjny i instrumentalny charakter norm prawnych:

Instrumentalny - okreslone intencje prowadzace do dzialan przestepczych. Dzialania maja umozliwic okreslone cele np. wzbogacenie sie.

Teraz coraz czesciej mowi sie, ze przestepstwa maja charakter autoteliczny.

Ekspresyjny - Forma eksplozji emocjonalnej, rozladowaniem emocji psychicznych. W wyniku tego rozladowania, bez uprzedniego celu dokonuje sie przestepstwa. Moze byc mechanizmem narastajacym w wyniku zyciowych porazek.

Sfera emocjonalno - popedowa dominuje nad poznawcza - wtedy nastepuje przestepstwo.

Calosc zachowan przestepczych nie mozna jasno podzielic na te dwie grupy. Tu rowniez w zaleznosci od okolicznosci, granica moze byc slabo widoczna. Np. duzy wkurw przez wyniki excela, powoduje wybicie szyby sklepu z rozmaitymi wedlinami.

Przyjecie kryterium ochrony, dobro chronione (szeroko stosowane w statystykach i uzywane przez policje):

- przestepstwa przeciw mieniu

- dobru publicznemu

- wolnosci etc.

*Psychoza poporodowa

Przestepczosc zorganizowana - najbardziej badass. Polega na zasadniczych formach ksztaltowania srodowiskach. Towarzyszy jej tzw efekt organizacyjny, ktory pozwala przy tym mniejszym nakladzie na wieksze szkody. Efekt ochronny ktory daje przestepczosc zorganizowana polega na podejmowaniu bardzo duzych dzialan dla zabezpieczenia czlonkow grupy przed wykryciem ich dzialan przestepczych i osiadzeniem ich. (wplywanie tez na przebieg procesu sadowego) Otacza opieka rodzine czlonkow grupy przestepczej.