prawo dastre morata:

bodźce termiczne działające na duże powierzchnie skóry powodują przeciwne do naczyń skóry zachowanie się dużych naczyń: klatki piersiowej i jamy brzusznej

naczynia nerek, śledzionu, wieńcowe wykazują taki sam odczyn jak naczynia skóry

reguła Hauffego:

naczynia krążenia dużego stanowią dwa duże obszary:

I obszar - naczynia skóry, nerek, sledziony, wieńcowe (mięśni - przy krótkim działaniu bodźca działają odwrotnie do skóry), naczynia większej częsci narządów

II obszar - wewnątrz serca, naczynia płuc, wątroby, duże naczynia krwionośne od miejsca ich wejścia do narządów

energia cieplna => termoreceptory -> OUN (regulacja ośrodków) -> napięcie wegetatywne |

v układu nerwowego ->

<=regulacja chemiczna<= naczynia krwionośne, gruczoły potowe, układ oddechowyy, mięśnie szkieletowe, przemiana materii=> regulacja fizyczna=>

układ termoregulacji:

Termoreceptory:

- kolbki Krauzego (receptory zimna)

- ciałka Ruffiniego (receptory ciepła)

występują w mnięśniach, w przewodzie pokarmowycm, w drogach oddechowych

Termodetektory - w mózgu

struktury wrażliwe na zmiany temperatury krwi; przyspieszenie lub zwolnienie czynności bioelektrycznej

wpływ ciepła na ludzki organizm

wpływ ciepła na organizm zależy od takich czynników jak:

- natężenie ciepła (różnica pomiędzy temperaturą bodźca a temperaturą organizmu)

- okoliczności fzyczne towarzyszące działaniu ciepła

- możliwości termoregulacyjne ustroju

- czas działania bodźca

- powierzchnia ciała na którą działa bodziec

- właściwości fizyczne środowiska wchodzacego w bezpośredni kontakt ze skórą (przewodnictwo cieplne, ciepło właściwe, pojemność cieplna)

odczyn organizmu na bodźce cieplne może być miejscowy lub ogólny

działanie ciepła na organizm - miejscowe:

- podwyższenie miejscowe temperatury tkanek

- poprawa ukrwienia

+rozszerzenie naczyń krwionośnych, tętniczych i żylnych

+ zwiększenie dyfuzji przez nzaczynia włosowate

+ lepszy wzrost i regeneracja tkanek

- rozluźnienie mięśni i tkanki łącznej

- zwiększenie rozciągliwości tkanki łącznej

- działanie przeciwbólowe

- działanie przeciwzapalne

- zwiększenie potliwości

- działanie immunostymulujące przy łagodnej hipertemii

- zmniejszenie aktywności tworu siatkowatego - odprężenie

- pobudzanie wydzielania hormonów adaptacyjnych w stresie

- na drodze odruchu ciepło-skórnego wpływ na pracę narządów wew

odczyn skórny pod wpływem ciepła nazywamy rumieniem (jako zaczerwienieni skóry, rozlane bolesne przekrwienie, w postaci pokrzywki lub obrzęku skóry)

działąnie ciepła na organizm - ogólne

zabiegi cieplne + duża powierzchnia ciała + czas = odczyn ogólny

charakteryzuje się podniesieniem ciepłoty ciała nazywanego hipertermią lub przegrzaniem

zwiększenie procesów przemiany materii, działanie na układ wegetatywny w kierunku wagatomii, działanie stymulujące na układ hormonalny szczegónie na oś przysadki - nadnercza, działanie korzystne w chorobach przewlekłych, działanie przeciwbakteryjne, wirusowe, wzmocnienie sił odpornościowych organizmu (immunostymulacja), nasilanie działania niektórych leków

odczyn ogólny

- układ krążenia: wzrost temperatury o 1*C -> 20 uderzeń więcej

- serce: czynność wzrasta

- ciśnienie spada

- utrata elektrolitów - niekorzystne

- utrata kwasu moczowego, mocznika

w czasie silnego przegrzania występuje spadek ciśnienia krwi, spadek zawartości O2 -> zapaść naczyniowa

wpływ ciepła na układ oddechowy:

- ciepłe kąpiele - 3-4 krotnie wzrasta wentylacja płuc

- gorące kąpiele - może dojść do hiperwentylacji - usunięcie CO2, pojawia się zasadowica, mogą wystąpić zaburzenia psychiczne, drgawki

- pH krwi= 7,35 - jeżeli dojdzie do 7,5 -> zasadowica

- przemiana materii

# zużycie tlenu przez organizm wzrasta w temperaturze 38*C i poniżej 32*C

# wzrost temperatury częsci rdzennej o 1*C = zwiększenie przemiany materii o 17%

wpływ ciepła na układ moczowy

- wzrost czynności wydzielniczej

- zmniejszenie napięcia dróg moczowych

wpływ ciepła na układ nerwowy:

- ciepło działa pobudzająco (krótko)

- długie ciepło działa hamująco

- zimne kąpiele pobudzają, zachęcają do wysiłku fizycznego

wpływ ciepła na układ pokarmowy

- zmniejszenie łaknienia (ciepłe kąpiele)

- spadek ruchów perystaltycznych jelit

wpływ ciepła na układ hormonalny:

- kąpiele zimne pobudzają oś przysadkowo-podwzgórzową

- przy głębokim ochłodzeniu wydzielanie adrenaliny i noradrenaliny maleje

regulacja organizmu na zmiany temperatury

zimno ciepło

układ naczyniowy skurcz naczyń rozkurcz naczyń

metabolizm komórkowy zmniejszenie zwiększenie

zapalenie hamowanie nasilanie/hamowanie

mięśnie rozlużnienie (zmniejszenie aktywności wrzecion mięśniownych) rozluźnienie (oddechowe)

tkanka łączna zmniejszenie elastyczności zwiększenie elastyczności

wskazania do leczenia ciepłem:

stany zapalne niebakteryjne

w chorobach narządów ruchu (ścięgna, mięśnie, torebli stawowe)

choroby reumatyczne

choroby układu nerwowego (zapalenie nerwów, niedowłady spastyczne)

choroby układu oddechowego (nieżyt oskrzeli)

choroby układu pokarmowego

zapalenie pęcherza moczowego

niektóre choroby skóry (łuszczyca, trądzik)

przeciwwskazania do leczenia ciepłem:

zaawansowana choroba nadciśnieniopwa

niewydolność krążenia

zaawansowana miażdżyca tętnic

gruźlica

cukrzyca nieuregulowana

nowotwory złośliwe

czynna choroba wrzodowa

choroby psychiczne

padaczka

fotodermatozy = uczulenie na światło

ostrożnie w wieku starczym

przeciwwskazania do ciepłoterapii miejscowej:

ostre stany zapalne stawów (możliwe nasilenie odczynu zapalnego), ostre periatropatie

zaostrzenie wtórnego odczynu zapalnego w zmianach zwyrodnieniowo-wytwórczych stawów

zapalenia naczyń

przepuklina krążka miedzykręgowego w okresie ostrym

zaawansowane zaburzenia perfuzji naczyniowej, obrzęki, krwawienia, skaza krwotoczna

nowotwory, cięzkie schorzenia ukłądu sercowo-naczyniowego, ostrożeni w przypadku ludzi starszych

zaburzenia termoregulacji

źródła ciepła:

sauna

parafina

ciepłe peloidy (borowina, torf, błoto, fango)

kocowanie metodą Kenny

hydroterapia (kąpiele przegrzewające, polewania, okłady, zawijania)

promieniowanie podczerwone

ultradzwięki

laser wysokoenergetyczny

pole elektryczne o wysokiej częstotliwości

żele

sauna - zabieg stosowany do celów higienicznych, leczniczych i odnowy biologicznej; połaczenie przegrzewania ciała przy użyciu gorącego suchego powietrza z okresowym, krótkim oddziaływaniem dużej wilgotności i dużego natężenia pola elektrycznego z następującym po nim zabiegiem ochłoadzania ciała za pomocą kąpieli powietrznej oraz zimnych zabiegów wodoleczniczych

sauna - rozkład temperatur i wilgotności

- posadzka - temperatura 40*, wilgotność względna powietrza 20-60%

- pierwsza ławka (45cm) - temperatura 40-50%m wilgotność względna powietrza 13-37%

- druga ławka (90cm), 60*, 8-23%

- trzecia ławka (135cm), 70-80*, 5-15%

- sufit (235cm) - 100*, 2-5%

metodyka:

- przygotowanie co najmniej 1 godz po posiłku, zmycie i osuszenie ciała, soczewki kontaktowe, biżuteria itp

- faza nagrzewania - 8-12 min

- faza schładzania - 8-12 min

- faza nagrzewania

- faza schładzania

- odpoczynek 20-30 min, uzupełnienie płynów

wpływ na organizm:

- wzrost temperatury ciała: skóry do 42*C, wnętrza do 39*C

- podwyższenie przemiany materii o ookoło 11%

- zwiększenie wydzielania potu (po 3min), utrata wody 400-800-2000ml sodu, potasu, mocznika, kwasu moczowegom, produktów przemiany materii

- rozszerzenie naczyń krwionośnych, otwarcie połaczeń tętniczo-żylnych - spadek oporu naczyniowego o około 42-46%

- przy normo i hipertensji - spadek ciśnienia, przy hipotencji - wzrost

- wzrost czynności serca do 100-120/min, wzrost pojemności minutowej o około 80%

- odruchowe rozszerzenie naczyń wieńcowych

- przyspieszenie oddechu do 24-36/min

- zwiększenie wydzielania hormonu adrenokortykotropowego, kortyzol, amin katecholowych

wskazania:

nieżytowe infekcje gdo

przewlekły nieżyt oskrzeli

nadciśnienie samoistne w pierwszym okresie

przeciwwskazania:

niestabilna choroba wieńcowa

stan po zawale serca (6 miesięcy)

niewydolność krążenia

zapalenie mięśnia sercowego i wady serca(stenoza mitralna i aortalna)

ostre choroby serca

miażdżyca naczyń krwionośnych znacznego stopnia

nadciśnienie z wartościami powyżej 110 dla rozkurczowego i powyżej 180 dla skurczowego

wszystkie postacie nadciśnienia złośliwego

obliteracyjne choroby naczyń

choroby reumatyczne w okresie zaostrzenia

ostre infekcje i stany gorączkowe

przewlekłe choroby wyniszczające (gruźlica, nowotwory)

ciąża

ostre choroby skóry

choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy

psychozy, padaczka

przewlekły alkoholizm, narkomania

choroby mózgu ze skłonnością do drgawek

różne choroby oczu

ostre formy zaburzeń wegetatywnych

choroby żył - zakrzepy, zapalenia, zatory

zaburzenia hormonalne - nadczyność, niedoczynności tarczycy lub nadnerczy

małe dzieci - niesprawna termoregulacja