Galeria sienkiewiczowskich postaci w trylogii Henryka Sienkiewicza.

Henryk Sienkiewicz w powieści pt. ,, Potop ’’ ukazał postacie z różnych warstw społecznych i o zróżnicowanej osobowości. Moim zadaniem jest scharakteryzowanie w tym referacie pięciu postaci z ww. powieści. Andrzej Kmicic:Dzieje Andrzeja Kmicica były bardzo burzliwe, jego przeżycia prowadziły do duchownego dojrzewania i przemiany psychicznej. Głównymi przyczynami zmian były miłość do Oleńki, służba u Janusza Radziwiłła oraz udział w obronie Jasnej Góry i znajomość z księdzem Kordeckim. W chwili przyjazdu do Wodoktów Kmicic jest butnym, porywczym, pełnym brawury żołnierzem, który właśnie wraca z partyzanckiej walki z Chowańskim. Wraz z nim przybywa jego oddział, złożony z awanturników i zabijaków. Pomimo że młodzi przypadli sobie do serca, wybryki kompanów pana Andrzeja stają się przyczyną jego nieporozumień z Oleńką, domaga się ona ich oddalenia. Niestety, kiedy Kmicic decyduje się to uczynić, Butrymowie zabijają w walce jego przyjaciół. Przekonany o konieczności odwetu, pali Wołmontowicze – wieś Butrymów. Po zbrodni, jakiej się dopuścił, Oleńka przeklina go i zrywa zaręczyny. Zrozpaczony porywa narzeczoną. Wszystkie te wydarzenia Świadczą o wybuchowym temperamencie, niezrównoważonym usposobieniu, pysze, o twardym charakterze Andrzeja. Jest bezlitosny dla wrogów, ale szczery i oddany wobec przyjaciół nawet jeśli ich postępowanie może budzić zastrzeżenia. Dla sarmackiej szlachty jest ideałem kompana skłonnego do bitki i wypitki, ale dla zrównoważonej Oleńki jest nie do przyjęcia jako kandydat na męża. Aby odkupić swoje zbrodnie i zasłużyć na miłość dziewczyny, postanawia zaciągnąć się na służbę do J. Radziwiłła. Związany przysięgą z hetmanem, omamiony jego kłamstwami, pozostaje przy boku księcia nawet po jego zdradzie. Nie tylko nie zmazuje z siebie dawnych win, ale dodatkowo zyskuje miano zdrajcy. Los zdaje się prześladować go bezlitośnie, pomimo czystości intencji, bohater wikła się w coraz to nowe, niegodne postępki, jego nazwisko jest w pogardzie u wszystkich uczciwych Polaków. Dopiero, kiedy przekonuje się o prawdziwych intencjach Radziwiłłów, postanawia służyć ojczyźnie w inny sposób. Zmienia nazwisko na Babinicz, bo wie, że Kmicicowi nikt już nie zaufa. Zmiana nazwiska jest symboliczna, ponieważ od tej chwili zmienia się diametralnie również osobowość Andrzeja. Po uzyskaniu odpuszczenia grzechów przez ks. Kordeckiego na Jasnej Górze staje się jej zagorzałym obrońcą. Uczy się pokory, cierpliwości, wyrozumiałości, zyskuje spokój ducha, szlachetność postępowania. Od tej pory żaden cień nieprawości nie padnie na jego osobę. Nazwisko Babinicza zasłynie w całej Rzeczypospolitej jako symbol patriotyzmu, odwagi, uczciwości. Staje się zaufanym sługą króla, bierze udział w wyzwalaniu Warszawy, w walkach w Prusach i na Litwie. Kiedy przybrane nazwisko okryje się sławą, będzie mógł wrócić do własnego. Podobnie jak w dziejach całego narodu podczas najazdu szwedzkiego, tak w losach Andrzeja Kmicica przełomowym momentem stała się obrona Jasnej Góry.Dynamizm tej postaci przypomina dzieje mickiewiczowskiego Jacka Soplicy – ks. Robaka. Obaj są przedstawicielami średnio zamożnej szlachty. Prowadzili awanturniczy tryb życia, zostali okrzyknięci zdrajcami, musieli zmienić nazwisko, by móc odpokutować swoje winy wobec ludzi i ojczyzny. Jednak miłość dla Jacka była tragedią i nieszczęściem, z jej powodu dopuścił się zbrodni, natomiast Kmicicowi uczucie Oleńki daje siłę i wolę zmiany swego postępowania. Obaj naprawili swe winy i zostali zrehabilitowani, odzyskali dobre imię, jednak Jacek dostąpił tego zaszczytu dopiero po śmierci, a Andrzej mógł jeszcze długie lata cieszyć się szacunkiem żony i sąsiadów, za zasługi, jakie przyniosła mu służba dla kraju. Michał Wołodyjowski:Pierwowzorem postaci był Jerzy Wołodyjowski, żołnierz, dowódca twierdzy w Kamieńcu, w której zginął. Michał Wołodyjowski jest ukazany jako rycerz idealny. Jest odważnym i dzielnym patriotą. Michał jest początkowo stronnikiem Radziwiłła i walczy dowodząc jego oddziałem. Jest bardzo kochliwy (oświadcza się Oleńce), coraz więcej wagi przykłada do ,,spraw publicznych’’. W trakcie uczty w Kiejdanach staje przeciwko Radziwiłłowi, poddającemu Litwę pod panowanie króla szwedzkiego. Zostaje uwięziony, ale dzięki pomysłowi Zagłoby odzyskuje wolność i bezkompromisowo walczy po stronie Jana Kazimierza. Michał jest człowiekiem prawym, prawdziwym patriotą, porywczym, wiernym w przyjaźni. Cierpi nie mogąc znaleźć miłości, ale też nie potrafi zbyt długo dochować wierności. Jan Onufry Zagłoba herbu Wczele:Zagłoba to postać fikcyjna jednak nosząca rysy postaci historycznych. Mieszka wraz ze Skrzetuskimi, pełniąc wobec dzieci Jana funkcję dziadka, a wobec Heleny funkcję ojca. Jego wiara religijna jest płytka. Na wieść o potopie wraz ze Skrzetuskim wyrusza walczyć przeciw najeźdźcy. W czasie uczty kiejdańskiej staje po stronie tych, którzy sprzeciwili się Radziwiłłowi. Uwięziony wraz z przyjaciółmi, wmawia jednemu z pilnujących ich żołnierzy – Rochowi Kowalskiemu – iż jest jego krewnym, upija go, przebiera się w jego ubranie i sprowadza pomoc. Bardzo zaprzyjaźnia się potem z Rochem. Zagłoba wprowadza do powieści dużą dozę humoru. Jest jedną z najbarwniejszych postaci Potopu. Jest typowym siedemnastowiecznym Sarmatą, z jego wszystkimi wadami i zaletami: pieniacz, skłonny do koloryzowania, blagier, bardzo sprytny – potrafi znaleźć sposób, by wyjść cało z najtrudniejszych opresji. Jest wielkim patriotą, choć woli posługiwać się podstępem w walce, niż polegać na własnej odwadze. Jeśli jednak sytuacja tego wymaga, umie spojrzeć w oczy niebezpieczeństwu. Szczery, oddany przyjaciel, którego fantazja i poczucie humoru umila życie towarzyszom walki, a także niejednokrotnie wyprowadza ich z różnych opresji. Aleksandra Billewiczówna:Jest to postać fikcyjna. Została przeznaczona do poślubienia Andrzeja Kmicica. Od razu zakochała się w Kmicicu, ale duma i patriotyzm nie pozwalają jej poślubić zdrajcy. Panna niezwykłej urody. Osoba niesłychanie dumna, spokojna, stateczna, rozważna, pewna siebie, pobożna, wierna w miłości. Nie pozwala, by awanse księcia Bogumiła zawróciły jej w głowie. Zawsze na pierwszym miejscu stawia honor, dobro ojczyzny, czystość moralną, nawet jeśli czuje się z tego powodu nieszczęśliwa. Jej postawa między innymi powoduje zmianę w osobowości Kmicica, dla którego jest swego rodzaju autorytetem moralnym. Jest odważna i konsekwentna w postępowaniu. Życzliwa dla tych, których obdarzyła zaufaniem. Oleńka to symbol Polki – patriotki, niezłomnej i dumnej, nieugiętej w obronie zasad, którym jest wierna. Jej wierność i nieugiętość zostają nagrodzone: Kmicic odpokutował swoje winy, połączenie z ukochanym jest więc możliwe.  Janusz Radziwiłł: Książe litewski – wojewoda wileński – swoją stolicę ma w Kiejdanach, wyznaje kalwinizm. Prowadzi potajemne rokowania ze Szwedami, zasłaniając się jednocześnie dobrem ojczyzny. Twierdzi, że Polacy nie zdołaliby się skutecznie przeciwstawić wrogowi. Janusz podstępem wymusza na Kmicicu przysięgę wierności i wykorzystuje to. Dumny Radziwiłł nie może znieść, że został okrzyknięty zdrajcą. Nie ukrywa się przed Kmicicem, że chce władzy, ale też uważa, że ona jemu się należy, a nie Janowi Kazimierzowi. Za tron litewski oddaje Litwę w ręce Szwedów. Jest zdrajcą dążącym do objęcia jak największej władzy, człowiek niezwykle pyszny i żądny zaszczytów. Marzy o detronizacji Jana Kazimierza, aby się samemu koronować. W trakcie akcji powieści Radziwiłł jest chory, męczą go cierpienia fizyczne i psychiczne. Niepewny, jak potraktuje go Karol Gustaw, Janusz dręczy się niepokojem. Bał się, że nie osiągnie tego, co zamierzał. Radziwiłł czuje się zawiedziony, upokorzony i osamotniony. Męczą go wyrzuty sumienia, przed którymi nie może uciec, wie, że zhańbił swój ród. Scenę śmierci Janusza w tykocińskim zamku Sienkiewicz przedstawia w dramatycznej scenerii. W ostatniej chwili przychodzi refleksja:,, Więc nie wolno myśleć nikomu ni o wyniesieniu własnym, ni rodu swego, jeno żywot, siły i miłość trzeba jej ofiarować’’. Radziwiłł umiera w majakach, mimo że wyznaje kalwinizm, w ostatnich słowach wzywa Matkę Boską.