Rachunkowość

WYKŁAD I 17.09. 2010r.

We współczesnym świecie rosnąca konkurencja i procesy globalizacji powodują wzrost zapotrzebowania na informację ekonomiczną.

INFORMACJA EKONOMICZNA jest określana jako zestaw wiadomości, które dotyczą stanu majątkowego danej jednostki gospodarczej oraz zjawisk gospodarczych wpływających na zmiany tego stanu, które są przekazywane przez nadawcę odbiorcy zazwyczaj w formie opisu i zestawu różnych danych, głównie liczbowych.

Informacja ekonomiczna jest podstawowym elementem systemu informacji ekonomicznej, z którego dane wykorzystywane są między innymi do analiz ekonomicznych oraz w przygotowaniu decyzji ekonomicznych i finansowych na różnych szczeblach. System informacji ekonomicznej tworzą trzy pod systemy:

- gromadzenie danych - informacji źródłowych;

- przetwarzania danych (informacji źródłowych) w zestawy informacji;

- prezentacji informacji powstałych w wyniku przetwarzania danych (informacji źródłowych).

Zagadnienia związane z :

• gromadzeniem,

• przetwarzaniem,

• dostarczaniem określonym podmiotom informacji o stanie majątkowym i finansowym oraz o przebiegu procesów zachodzących w jednostkach gospodarczych oraz podmiotach organizacyjnych

są domena RACHUNKOWOŚCI.

STATYSTYKA EWIDENCJA

OPERATYWNA

SYSTEM EWIDENCJI

GOSPODARCZEJ

RACHUNKOWOSC

WEWNĘTRZNI ODBIORCY ZEWNĘTRZNI ODBIORCY

KSIĘGOWOŚĆ RACHUNEK SPRAWOZDAWCZOŚĆ

KOSZTÓW FINANSOWA

zadanie: ustalenie wyniku finansowego dla danego okresu; rejestracja, utrwalanie pojedynczych zdarzeń gospodarczych, grupowanie, przetwarzanie według określonych metod;

zadanie: identyfikacja i pomiar różnych informacji o zużywaniu różnych czynników w danej jednostce; grupowanie i przetwarzanie według różnych modeli, żeby dostarczyć informacji zarządowi;

zadanie: przygotowywanie sprawozdań w ujęciu finansowym według ściśle określonych wzorów zgodnie z wymogami prawa, ale na podstawie zgromadzonych danych w obrębie danej jednostki;

Rachunkowość jest całościowym, zamkniętym systemem obejmującym proces:

• identyfikacji;

• klasyfikacji; (porządkowanie)

• pomiaru;

• rejestracji; (zapisywania, utrwalania)

• przygotowania informacji

o procesach gospodarczych, powodujących zmiany w zakresie majątku jednostki gospodarującej lub organizacyjnej i źródeł ich pochodzenia. Ujmuje ona jednocześnie całość kosztów i strat oraz całość dochodów i zysków, umożliwiając w ten sposób ustalenie ostatecznego finansowego wyniku działalności.

Najkrótsza charakterystyka istoty rachunkowości:

„Rachunkowość jest sztuką pomiaru, opisu i interpretowania działalności gospodarczej.”

Rachunkowość jest szczególnym systemem informacyjno- kontrolnym retro- i prospektywnym, który posiada monopol na ustalanie wyniku finansowego /zysk lub strata/ i kondycji finansowej podmiotu gospodarczego /majątek, kapitały własne i obce/.

Rachunkowość jako system retro - i prospektywny (wg W. Brzezina)

Rachunek ex poste Rachunek ex ante

(ewidencja) (planowanie)

Zasoby i procesy gospodarcze w przedsiębiorstwie

TERAŹNIEJSZOŚĆ

PRZESZŁOŚĆ PRZYSZŁOŚĆ

Miejsce rachunkowości w przygotowaniu decyzji w przedsiębiorstwie

R

A OPERACJE GOSPODARCZE

C

H

U EWIDENCJA W UJĘCIU EWIDENCJA W MIERNIKACH

N WARTOŚCIOWYM NATURALNYCH - UJĘCIE RZECZOWE

K

O

W KSIĘGOWE ZAMKNIĘCIE

O ROCZNE

Ś

Ć

SPRAWOZDANIA FINANSOWE I

RAPORTY RZECZOWE

A

N ANALIZA EKONOMICZNA

A I FINANSOWA

L

I

Z

A

CELE

PRZEDSIĘBIORSTWA

P WARIANTY

L DECYZJI

A

N INFORMACJE Z

O POZOSTAŁYCH

W ŹRÓDEŁ

A

N

I

E

RACHUNEK

EKONOMICZNY

WYKŁAD II 01.10.2010r.

Użytkownicy informacji zawartych w sprawozdaniach finansowych to między innymi:

• właściciele i kierownictwo danej jednostki gospodarczej;

• banki oraz inni pożyczkodawcy;

• inwestorzy;

• wierzyciele;

• administracja rządowa na różnych szczeblach;

• władze podatkowe;

• opinia publiczna;

• konkurencja.

Ze względów praktycznych, metodycznych wyodrębnia się:

• rachunkowość finansową (ta rachunkowość, której prowadzenie jest określone prawem w Polsce - ustawą o rachunkowości, ukierunkowana na odbiorców zewnętrznych)

• rachunkowość zarządczą ( rachunkowość ukierunkowana na wspomaganie procesu decyzyjnego; zakres gromadzenia informacji, ich szczegółowość i ich przetwarzanie; nie są regulowane żadnymi normami prawnymi; używana według potrzeb)

• rachunkowość podatkową (rachunkowość nastawiona na rozliczenia o charakterze fiskalnym; zasady prowadzenia powinny uwzględniać regulacje prawa podatkowego).

Ze względu na przedmiot zainteresowania rachunkowości, uwzględniając charakter przebiegu procesów gospodarczych i finansowych możemy wyróżnić tzw. rachunkowości branżowe, jak np.:

• rachunkowość przedsiębiorstw;

• rachunkowość bankową;

• rachunkowość budżetową;

• rachunkowość jednostek sektora finansów publicznych;

• rachunkowość rolniczą;

• rachunkowość jednostek non profit itd.

Funkcje rachunkowości:

• informacyjna (dla zewnętrznych odbiorców i zarządu);

• kontrolna (w dwóch aspektach: 1) kontrola skuteczności wcześniej podejmowanych decyzji w jednostce, 2) kontrola nad całym majątkiem );

• dowodowa ( nie ma zapisów w księgach rachunkowych bez dokumentów dowodowych);

• rozliczeniowa (rozliczenie podatków, rozrachunków z pracownikami itp.);

• stymulacyjna;

• informacyjna (wiąże się z funkcją informacyjną);

• inne szczegółowe.

Metody poznawcze, stosowane w rachunkowości:

• metoda podmiotowa (do kwalifikacji zasobów jednostki);

• metoda bilansowa (pozwala na określenie struktury majątku);

• metoda momentów i okresów sprawozdawczych (umożliwia wyraźne liczbowe określenie stanu majątkowego na konkretny czas);

• metoda grupowania (zestawienie informacji; tworzenie różnych zestawów informacji);

• metoda wyceny (podstawowa funkcja rachunkowości - dokonywanie wyceny).

---