M. Grütz

„Pomiędzy wiarą a wiedzą. Religijność i seksualność w życiu osób z niepełnosprawnością intelektualną”.

Głębsza- dorośli, ćw. 6

Przynależność wyznaniowa deklarowana przez wychowawców os. z NI jest często przestrzenią rozterek natury moralnej w procesie stymulacji wszechstronnego rozwoju grupy osób. Szczególny niepokój - przejawy potrzeb seksualnych.

Najważniejsze ze stawianych pytań:

1.Czy os z NI mają świadomość niestosowności własnych zachowań seksualnych w pewnych warunkach i czy można je obarczać za nie moralną odpowiedzialnością?

- problemem może stanowić masturbacja os. z NI, bo kościół katolicki tego zabrania uznając to jako grzech „akt wewnętrznie i poważnie nieuporządkowany”.

2. W jaki sposób os. z NI mogą realizować potrzeby seksualne, aby było to moralnie dobre?

- problem: podjęcie przez os. z NI współżycia seksualnego.

- wątpliwości: 1. czy zgoda na kontakty seksualne os z NI ma być również przyzwoleniem na ewentualną prokreację? (pewna tolerancja dla związków os z NI, ale brak zgody na rozrodczość). Problemem stanowi tutaj antykoncepcja (zakazana przez kościół i też dobrowolne i świadome korzystanie z niej przez os z NI), ale też aborcja.

Dylemat: (wg. T. Dobzhansky) „jeśli zapewnimy słabym i nieudolnym życie i możność rozmnażania się, mamy przed sobą perspektywę zmierzchu genetycznego, jeśli pozwolimy im umrzeć lub cierpień, mimo, że stać nas na ratunek i pomoc, będzie to zmierzch naszej moralności.”

2. wątpliwość: kto mógłby być partnerem seksualnym os z NI? Rodzice widzą os. sprawniejszą, ale pytanie o motywację tych osób -> problem nadużyć seksualnych i psychicznych. Kwestia problematyczna: związki homoseksualne.

Dla os. wierzących: „pomoc” agencji towarzyskich nie stanowi pomocy.

3.wątpliwość: charakter związku, który miałyby tworzyć os. z NI. Kościół - tylko w małżeństwie, ale zabrania im zawrzeć je (ale inne sakramenty tak). Też teza, że małe szanse powodzenia, dlatego ochrona przed doznaniem porażki.

• Czy os. z NI muszą żyć w celibacie? Czy należy przygotowywać i wychowywać je do życia w samotności czy do autonomii we własnej rodzinie? Jak to zrobić by nie naruszać ich praw, podmiotowości i godności?

SONDAŻ

Jak wskazane problemy są postrzegane społecznie?

Zaprezentowano odp. 104 os. W sposób szczególny uwzględniono wyznanie oraz kontakt os. z os. z NI. Dane w tabelce są w procentach.

pytanie	tak	nie	Nie mam zdania	Uwagi
Czy os. z NI mają potrzeby seksualne?	87,5	0	12,5	Satysfakcjonujący rezultat, bo w społ. zaprzecza się istnienia seksualności
Czy os. z NI mają potrzeby seksualne większe niż przeciętny człowiek	3,8	39,4	56,73
Czy os. z NI mają mniejsze niż przeciętnych człowiek potrzeby seksualne?	3,8	38,5	55,77	Wątpliwości co do natury i jakości potrzeb
Czy os. z NI rozumieją swoją seksualność?	24	24	50,96	Duża różnorodność opinii
Czy os. z NI powinny być uświadamiane seksualnie?	88,5	2,9	8,6	Tak - 100% os, które mają stały kontakt z os. z NI
Czy os. z NI są zdolne do stosunku płciowego?	86,5	0	13,46	j.w.
Czy os z NI są biologicznie zdolne do prokreacji (poczęcia i zrodzenia potomstwa)?	86,5	2,9	10,58
Czy os. z Ni są zdolne do wychowania potomstwa?	22,1	34,6	41,35	„Nie” najczęściej- os. po 40r.ż., kobiety i os. będące rodzicami.
Czy os. z NI powinny mieć możliwość życia w związkach partnerskich (nieformalnych)?	68,3	10,6	20,19	Najbardziej sceptyczne- os. starsze.
Czy os. z NI powinny być sterylizowane?	9,6	70,2	20,19	Sterylizacja prawnie niedozwolona, kościół także moralnie nie dopuszcza
Czy os. z Ni powinny stosować antykoncepcje?	60,6	1,9	34,62
Czy os. z NI są zdolne do świadomego korzystania z antykoncepcji?	15,4	47,1	36,54	Kobiety z ni często wobec nich stosowane szkodliwe dla ich zdrowia metody antykoncepcyjne (wkładki domaciczne, długotrwałe stosowanie pigułek) -> bo i tak nie będą mieć dz, więc to jak funkcjonują ich narządy rodne - rzecz drugorzędna. Najlepsze wyprzedzić problem i rzetelnie wychowywać seksualnie i prorodzinnie.
Czy os. z NI są zdolne do stosowanie tzw. naturalnych metod planowania rodziny?	6,7	43,3	49,04	Os. w stałym kontakcie z os. z NI - niezdecydowani, barak naukowych doniesień nt. i brak doświadczeń.
Czy os. z NI powinny mieć odbierane prawa rodzicielskie?	26	37,5	35,58	„tak” - po 40 r.ż., os. w formalnym związku kościelnym, rodzice.
Czy os. z NI powinny mieć możliwość cywilnego związku małżeńskiego?	49	14,4	36,54
Czy os. z NI powinny mieć możliwość zawierania kościelnego związku małżeńskiego?	43,3	17,3	38,46	Większe wahanie przy 2. pyt u os. starszych, wierzących i praktykujących, żyjących w formalnych zw. kościelnych i będących rodzicami.
Czy os. z NI rozumieją pojęcie „miłość”?	55,8	6,7	37,5
Czy os. z NI potrafią kochać	55,8	6,7	37,5
Czy os. z NI rozumieją pojęcie „uczciwość”	96,2	0	3,85
Czy os. z NI są uczciwe?	51,9	10,6	37,5
Czy os. z NI rozumieją po. „wierność”?	49	8,7	42,31
Czy os. z NI są wierne?	47,1	1	49,06
Czy os. z NI są zdolne do rozumienia znaczenia sakramentów?	24	17,3	58,65	„tak” os. mające stale kontakt z os. z NI
Czy os. Z NI powinny mieć swobodny dostęp do wszystkich sakramentów?	51	14,4	31,73
Czy os. z NI świadomie uczestniczą w praktykach religijnych?	26	13,5	60,58
Czy os. z NI dobrowolnie uczestniczą w praktykach religijnych?	41,3	5,8	52,88
Czy os z NI są zdolne do rozumienia treści katechetycznych?	34,6	17,3	47,12
Czy os z NI powinny mieć możliwość uczestniczenia w katechezie?	90,4	2,9	6,73	Większość pytanych stwierdziła, że bez względu na ograniczenia w funkcjonowaniu poznawczym os. te powinny mieć możliwość uczestniczenia w katechezie.
Czy os. z Ni mają świadomość grzechu?	26,9	16,3	53,85
Czy os z NI rozumieją, na czym polega grzech nieczystości?	17,3	21,2	60,58
Czy os. z NI wiedzą i rozumieją, co to jest celibat?	12,5	26	61,54
Czy os. z NI są zdolne do dobrowolnego celibatu?	14,4	24	61,54	„tak” - większość os. w stałym kontakcie z os. z NI
Czy os. z NI mają potrzeby duchowe?	76,9	2,9	19,23	„tak” - 100% os. mających stały kontakt z os. z NI
Czy os. z NI są religijne?	43,3	0	55,77	Nikt nie udzielił odpowiedzi „nie”
Czy os. z NI są zdolne do wiary w Boga?	77,9	5,8	16,35
Czy os. z NI mogą być os. głęboko wierzącymi?	56,7	12,5	30,77
Czy os. z NI mają potrzebę sensu życia?	65,4	7,7	25,96	Sformułowanie pyt. wzbudza wątpliwości natury etycznej.
Czy os. z NI są zdolne do uczuć wyższych?	81,7	3,8	14,42	Sformułowanie pyt. wzbudza wątpliwości natury etycznej.
Czy os. z NI są zdolne do głębokiej więzi uczuciowej z drugim człowiekiem?	87,5	1	10,58	100% os. mających stały kontakt z os. z NI
Czy os. z NI mogą przeżywać samotność?	94,2	1,9	2,88
Czy os. z NI mogą cierpieć?	94,2	2,9	1,92
Czy os. z NI powinny być wspierane w pełnieniu ról małżeńskich?	62,5	10,6	25,96	„tak” os, które doświadczyły niepowodzenia w związku i którzy żyją w stałym kontakcie z os. z NI, dość duża gr. wierzących i praktykujących.
Czy os. z NI powinny być wspierane w pełnieniu ról rodzicielskich?	72,1	4,8	22,12	j.w.

• Można spodziewać się, że inne odp. gdy sprecyzować stp. NI.

• Nie można bagatelizować rozwoju duchowego w relacjach z os. z NI.

• Nie wiemy, czy os. z NI mogą przeżywać dylematy moralne -> brak badań na ten temat.

• Seksualność os. z NI- problem rehabilitacji ale też sumienia.

• Księżom i katechetom - brak wiedzy z zakresu ped. specj. i rozwoju psychoseksualnego os. z NI

• Natomiast pedagog i seksuolog - barak poczucia kompetencji by dyskutować o kwestiach wiary.

• Często nie mówi się o osobie jako o całości, ale o kawałkach z których jest zbudowana.

• Zagrożenie: przeoczenie potrzeb psychicznych towarzyszących potrzebom seksualnym

• Os. z głębszą NI uczone osobno religii i osobno treści związane z wychowaniem do życia seksualnego,

• Instruktaż masturbacji, możliwość korzystania z ofert agencji towarzyskich czy stosowanie antykoncepcji bez zgody lub pełnego zrozumienia os. z NI -> postępowanie niewystarczające, etycznie wątpliwe.

• Wg autorki - rozwijanie potrzeb duchowych - religijnych, twórczości, poczucia estetyki, zainteresowania światem, umiłowania piękna natury i sztuki - sprzyja prawidłowemu rozwojowi psychoseksualnemu.

4

---