Skudlarz Radosław Olsztyn 2003
PiNS III / z
Pacyfizm
Na początku pracy należy wyjaśnić pochodzenie słowa pacyfizm. Nazwa pacyfizm składa się z dwóch łacińskich słów pacificus - wprowadzający pokój ( dopełniacz od łacińskiego słowa pax ) i facere - czynić ( wprowadzenie pokoju ). „ W ujęciu teoretycznym idee uznające konieczność zapewnienia pokoju i potępiające wszelkiego rodzaju wojny. W ujęciu W znaczeniu praktycznym pacyfizm obejmuje ruch społeczno-polityczny, opowiadający się za tymi ideami i działający na rzecz ich realizacji”.
Pacyfizm, należy w pełni do ideologii współczesnych, ale źródła i rozwój, związane z idea pokoju, maja bardzo długa historia prawie tak długa jak długa jest historia ludzkości.
Hezjod ( VII wiek p.n.e. ) ostro sprzeciwił ideę pokoju idei wojny. Dostrzegał, że pokój sprzyja spokojnej pracy, łagodzi obyczaje, kształtuje przyjaźń, uszlachetnia ludzi. Platon ( ok. 427-347 rok p.n.e. ). Odrzucał wojny bratobójcze, dopuszczał wojny obronne, w każdej wojnie zalecał unikanie fizycznego unicestwiania przeciwników.
Jean Jacques Roussau ( 1712 - 1788 ), upatrywał główną przyczynę wojen w absolutnej niezawisłości państw, zaś nadzieję wiecznego pokoju w ich federacyjnej zależności.
Immanuel Kant ( 1794-1804 ) jego ideał wieczystego pokoju opierał się na przekonaniu, że rygoryzm moralny, połączony, z bezinteresowną dobra wolą, prowadzą do prawa mogącego zagwarantować pokojowe współżycie narodów.
„Projekt wieczystego pokoju, sformułowany przez Kanta, określa niezbędne warunki utrzymania pokoju i ogólne zasady pokojowego współżycia narodów. Do warunków utrzymania pokoju zaliczał :
uzależnienie ważności traktatów pokojowych od wyeliminowania z nich zalążków nowej wojny;
wyeliminowanie przechodzenia jakiegokolwiek państwa „pod moc lub panowanie innego państwa”
po upływie określonego czasu od zawarcia pokoju powinna być przeprowadzona całkowita demiletaryzacja;
państwo nie powinno zaciągać długów narodowych na cele polityki zagranicznej;
powinna być zachowana pełna suwerenność państwa, wykluczająca jakakolwiek ingerencję w jego wewnętrzne sprawy ze strony innego państwa;”.
Pokój w pacyfizmie jest naczelna, przewodnią idea i równocześnie najwyższą wartością. Uchodzi za przeciwieństwo wojny w sensie konfliktu między społecznościami.
Pacyfizm zna różne klasyfikacje wojen, przeprowadzone w celu dopuszcenia jednych, a odrzucenia innych. Dopuszcza w zasadzie wojnę psychologiczną, ideologiczną, ekonomiczną wojny te określane sa nazwa zimnych wojen. Pacyfizm odrzuca natomiast większość rodzajów wojen militarnych. Istotny dla pacyfizmu jest podział wojen na dopuszczalne wojny sprawiedliwe i niedopuszczalne wojny niesprawiedliwe.
Człowiek żyjący w zgodzie z zasadami pacyfizmu, nazywany jest pacyfistą. Dla zachowania takiej zgodności, zmuszony jest do odrzucenia militaryzmu, rasizmu, nacjonalizmu. Wykonywanie rozkazów wojennych, polegających na zabijaniu ludzi, kłóci się z ideami pacyfizmu, dlatego współcześni pacyfiści wskazują dwa sposoby rozwiązanie tego problemu po pierwsze dobrowolna, kontraktowa służba wojskowa bądź obywatelskie nieposłuszeństwo uzasadnione świeckimi bądź religijnymi przekonaniami.
Państwo w pacyfizmie odgrywa ważna role . Bliskie mu są koncepcje istoty państwa, które podkreślają jego charakter organizatorski, porządkujący, powściągający --bezład, chaos, anarchię, samowole, walkę, wojnę. Odrzuca koncepcje państwa zawarte w doktrynach nacjonalizmu, rasizmu, faszyzmu, marksizmu którego koncepcja państwa mówi o państwie jako o „machinie” , „narzędziu klasy panującej” do „ niszczenia oporu przeciwników klasowych”.
Współcześnie rozróżniamy : pacyfizm absolutny - postulujący całkowita i bezwarunkowa rezygnację ze wszelkich form przemocy; pacyfizm atomowy - zwalczający jedynie wyścig zbrojeń nuklearnych i prowadzenia przygotowań do wojen, w których mogłaby być użyta broń atomowa; pacyfizm polityczny - odrzucający koncepcję traktowania wojen jako środka polityki międzynarodowej.
Ruchy pacyfistyczne organizują wielkie akcje masowe o zasięgu międzynarodowym. Należą do nich: 1 września - jako dzień antywojenny, marsze wielkanocne, „żywe łańcuchy”, blokada środków transportu przewożących uzbrojenie atomowe.
W Polsce najbardziej znaczącym ugrupowaniem pacyfistycznym jest „Wolność i Pokój „ ( powstała w 1985 r. ). Ruch ten występuje w obronie osób nie chcących, z uwagi na swe przekonania odbywać służby wojskowej. Opowiada się za wprowadzeniem zastępczej służby wojskowej i zmianami tekstu przysięgi składanej przez żołnierzy. Prowadzi również działalność mającą na celu, wspieranie nowych form społeczeństwa obywatelskiego : samorząd lokalny, niezależna kulturę, przekaz informacji, itp
BIBLIOGRAFIA :
Marek Chmaj i wojciech Sokoła, Mała encyklopedia wiedzy politycznej, Toruń 1997
Stanisław Filipowicz, Historia myśli polityczno-prawnej, Gdańsk 2001
Henryk Olszewski, Historia doktryn politycznych i prawnych, Warszawa-Poznań 1973
Roman Tokarczuk, Współczesne doktryny polityczne, Kraków 2002
Mała encyklopedia wiedzy politycznej, pod. Red. Marka Chmaja
Współczesne doktryny polityczne, Roman Tokarczuk