Istota męstwa

jedna z cnót kardynalnych. Cecha główna: podtrzymać wysiłki i podniecać do wytrwania i niecofania się przed zagrażającym złem, trudnościami z jakimi jest połączone nieraz zdobycie dobra. Męstwo powinno być bliższe nadmiaru niż niedomiaru, czyli z wad im przeciwnych gorsze są zawsze te, które grzeszą niedostatkiem niż te które przesadzają miarę swoich poczynaniach. Czynniki męstwa: 1. niecofanie się i wytrzymanie na stanowisku wobec zła/zaufanie w swe siły, 2. atakowanie tego zła (poczucie bezpieczeństwa). w karby umiaru nie tylko uczucie strachu i umiaru, ale i uczucie śmiałości i odwagi.

Strach i odwaga a męstwo

Męstwo - mocno ugruntowane w duszy, sprawia, że w decydujących chwilach, kiedy człowiekowi coś zagraża, nie ulega strachowi, ani bezmyślnym odruchom odwagi. O stopniu ugruntowania męstwa świadczy sprawność opanowania strachu i odwagi, szczególnie kiedy jakieś niebezpieczeństwo zupełnie niespodziewanie zagraża człowiekowi.

Dowód męstwa- narażenie na śmierć dla ratowania bliźnich, gdy im śmierć zagraża (np. pożar, tonięcie). Strach - wrodzony odruch naszej natury, cenny, sygnalizuje grożące nam niebezpieczeństwo, jest ostrzeżeniem co cofnięcia się. Odwaga (śmiałość) - wrodzony odruch do niecofania się przed byle czym, co może zarażać. Odruch strachu jest pierwszy i silniejszy niż odruch śmiałości.

Tchórzowo

Wada przeciwna męstwa. Tchórzostwo to brak męstwa. Świadczy o nieopanowaniu uczucia strachu. Całkowite uleganie strachowi.

Strach a tchórzostwo

O tchórzostwie mówimy wtedy, gdy strach opanuje rozum i wolę że człowiek pod jego wpływem gotów będzie podeptać prawo moralne. Tchórzostwo sprawia, że człowiek chwilowo cofa się w miejscu gdzie powinien wytrwać, ale później otrząsa się i wraca do panowania nad sobą. Tchórzostwo może być ucieczką przed wrogiem. Może się przejawiać w formie braku odwagi cywilnej, w niestałości przekonań i ustępliwości pod naciskiem, żeby się tylko nie narazić.

Zuchwalstwo

Źródłem może być pewna wrodzona śmiałość i brak strachu, które sprawiają że człowiek idzie tam gdzie grozi mu niebezpieczeństwo, bo nie zdaje sobie sprawy i nie przywiązuje dostatecznej wagi do dóbr, na których ono go naraża. Nadużycie odwagi i fałszywy nadmiar męstwa. Arystoteles widział w tym brak rozumu. Zuchwalstwo to fałszywe męstwo. Obniża wartość męstwa.

Rola próżności w fałszywym męstwie

Fałszywe męstwo to takie, które prowadzi do szukania okazji aby się męstwem wykazać (prowokowanie innych). Nie ma nic wspólnego z prawdziwym męstwem, które „działa z głębszych pobudek”, umiłowania sprawy, z poczucia własnej godności czyli honoru. Próżność „ubiera się w pozory męstwa” pochodzi ze źródeł duchowych, z pychy, pragnącej się wynieść ponad to, co świadczy o niemocy człowieka.

Cierpliwość

cnota, która ma za zadanie panować nad gniewem i zniechęceniem (opadanie chęci dążenia na przód). Zalicza sie co cnoty kardynalnej męstwa, ponieważ powinna podtrzymywać nas w wykonywaniu naszych obowiązków i nie pozwolić cofnąć się przed wpływem smutku i zniechęcenia. Cierpliwością jest gotowość na cierpienie, którego żaden człowiek nie uniknie.

CIERPLIWOŚĆ CHRZEŚCIJAŃSKA źródłem jest miłość i dzięki niej opanowuje smutek i zniechęcenie. Św.Paweł cierpliwość-próba charakteru chrześcijanina.

Dlaczego cierpliwość nazywa się męstwem na co dzień? - gotowa na cierpienie. Każdy powinien umieć znieść bóle, cierpienia, niepowodzenia, zawody i przeciwieństwa i nie upadać na duchu, nie zawracać z ich powodu z obranej drogi. Cierpliwość jest małym męstwem na co dzień. Cnota męstwa daje moc zniesienia z odwagą największego cierpienia.

Długomyślność

W pojęciu św. Pawła jest to osobna cnota, mająca swoje specjalne zadanie do spełnienia. Ma on panować nad nieobecnością jakiegoś dobra, którego się spodziewamy i nie możemy się doczekać.

Długomyślność a cierpliwość

Obie one mają za zadanie panować nad zniechęceniem, wywołanym smut­kiem z powodu jakiegoś zła. Złem może być coś, co nam sprawia ból, cierpienie lub nieprzyjem­ność, albo też sama nieobecność jakiegoś dobra, którego bardzo pragniemy, którego się spodziewamy i doczekać nie możemy. Cierpliwość uzbraja w stosunku do pierwszego (ból, cierpienie), długomyślność zaś w stosunku do drugiego (brak dobra).

Dlaczego długomyślność nazywa się cnotą wychowawcy?

Praca wychowawcy jest o tyle ciężka, że jej efektów należy spodziewać się dopiero po jakimś czasie, nie są one natychmiastowe. Osoba ta musi czekać na owoc swojej pracy, a często czas oczekiwania połączony jest z bolesnymi zawodami. Praca z ludźmi bowiem jest najcięższą ze wszystkich i nie zawsze przynosi upragnione efekty.

Wytrwałość a upór

Zadaniem wytrwałości jest nie poddawać się przed czasem i być gotowym znosić przeciwności losu w drodze do celu. Stałość + wytrwałość = dopięcie celu. Upór (sieje niezgodę) to nadmiar wytrwałości przy czymś co na to nie zasługuje (bo jest złe albo nie jest do tego stopnia konieczne, aby warto było tak mocno przy nim obstawać)

Wielkoduszność

Wielkoduszność to zdrowa ambicja. Mieści się między wygórowaną ambicją a zupełnym jej brakiem. Jej przedmiotem jest nie tylko osobiste dobro duchowe (cześć oraz wartości moralne), ale także gotowość podjęcia się spraw wspólnych. Łączy się z pokorą - (cnotą z grupy umiarkowania) pomaga dobrze wybierać. Brak wielkoduszności będzie czymś gorszym dla duszy niż jej nadmiar.

Małoduszność

To skłonność do sądzenia o sobie gorzej niż się na to zasługuje i uważa wbrew zdaniu innych za niezdolnego do rzeczy, do których się posiada dostateczne zdolności. Źródła: lenistwo, niechęć do wysiłku, czasami pycha. Obawa przed odpowiedzialnością = małoduszność (towarzyszy jej pogarda dla czci i opinii ludzkiej).

Na czym polega fałszywa pokora?

Z fałszywą pokorą łączy się uniżoność, przeciwna istocie pokory, gdyż jest pochylaniem się przed tym, co na to nie zasługuje. Uniżoność (fałszywa pokora) jest nadmiarem pokory. Schodzi się ona z małodusznością. Całe postępowanie przenika fałsz, a źródłem jest chęć ukrycia prawdziwych pobudek, natchnio­nych pychą! Nieraz przyłącza się tam zawiść, która, choć też starannie ukrywana, ujawnia się sianiem plotek, obmową i oszczerstwem.

Zarozumiałość

Zarozumiałym nazywamy człowieka, który jest przekonany, że wie, umie lub po­trafi więcej, niż mu na to jego zdolności pozwalają. Zarozumiałość mo­że być bardzo szkodliwa dla tego, który jest nią obciążony, sta­je się on bowiem zupełnie niedostępny dla cudzych rad i cu­dzego doświadczenia, a wiemy, jak bardzo roztropność ludzka ich potrzebuje.

Ambicja a próżność

Próżność - wysokie mniemanie o sobie połączone z potrzebą bycia podziwianym przez innych. Ambicja - postawa człowieka, cecha charakteru polegająca na silnym poczuciu godności osobistej oparta na stawianiu sobie trudnych celów i dążeniu do ich realizacji

---