Roz. 7

Satori uważa, że autorytet nie jest formą władzy tą którą przyjął Weber. Przyjmuje on stanowisko UNESCO które uważa autorytet za władzę akceptowaną, szanowaną, uznawaną i prawowitą. Autorytet jest formą władzy lub wpływu wynikającą z posłuchu i szacunku. Oparty jest na prestiżu i szacunku. Autorytet wyjaśnia legitymizacje i na odwrót. Demokracja potrzebuje władzy opartej na autorytecie. Można też powiedzieć, że w demokracji władzę zamieniono na autorytet.

Faszyści stworzyli pojęcie, że autorytaryzm powstał z autorytetu. Autorytet nie uznający wolności jest autorytaryzmem.

Santori uważa, że wszystkie współczesne państwa dążą do „państwa totalnego” nawet te demokratyczne. Kiedy w społeczeństwie maleją pluralistyczne struktury i słabną wiążące je siły, rosną warunki do powstania absolutyzmu. Każde państwo koncentrujące władzę dla siebie jest podatne na absolutyzm. Dlatego demokracja scentralizowana może być ujmowana w postaci absolutnej.

Z drugiej strony z władzą absolutna mamy do czynienia, gdy nie podlega ona prawu i jest nieograniczona. Totalitaryzm różni się od jakiejkolwiek innej formy dyktatury tym, że upaństwawia każdą sferę życia społecznego. Totalitaryzm nie oznacza typu państwa raczej jego tendencję. Autorytarne dyktatury nie potrafią z ideologii utworzyć „religii”, całkowicie i w 100% wprowadzić ją w czyn a dyktatura totalitarna traktuję ideologię jako swoistą religię. Totalitaryzm jest biegunową odmianą typu idealnego.

Słowo Dyktatura jest negacją rządów z przyzwolenia. Dyktatura to rządy niekonstytucyjne albo zmieniono w nich konstytucję na rzecz władzy dyktatorskiej.

Autokracja jest przeciwstawna demokracji. Jeśli ujmiemy demokracje jako nie-autokrację, to można powiedzieć, że demokracja odrzuca system spersonalizowanej władzy, nikt nie może samodzielnie ogłosić się władcą. W demokracji tylko inni mogą nadawać władzę na ludźmi ale z możliwością jej odwołania.

Roz. 8

1. Istota decyzji politycznych - decyzje skolektywizowane które jednocześnie są

a) suwerenne

b) „bez wyjść”

c) poparte sankcjami opierającymi się na prawnym monopolu stosowanie siły (przymusu)

2.

rozróżnienie decyzji:

indywidualnych

grupowych

kolektywnych

skolektywizowanych

Kiedy skolektywizowanie decyzji ma sens i na podstawie jakich procedur powinny one być podejmowane?

a) koszty decyzyjne (wewnątrzne koszty procesu decydowania - czas, energie, niedowład organizacyjny, czas stracony na decyzje nie podjęte lub odłożone)

wzrastają wprost proporcjonalnie do liczebności ciała decyzyjnego

b) ryzyko zewnętrzne (dotyczą grupy zewnętrznej, ryzyko szkód związanych z uciskiem lub będących następstwem niekompetencji czy głupoty)

wzrasta odwrotnie proporcjonalnie do liczebości ciała decyzyjnego

Na koszty decyzji wpływ ma procedura ich podejmowania

Na ryzyko zewnętrzne wpływ ma metoda tworzenia ciała podejmującego decyzję.

Procedura podejmowania decyzji:

jednomyślność - możliwa tylko w małych grupach

de facto prowadzi do nierówności w procesie podejmowania decyzji i „dyktatu mniejszości”

6 rodzajów większości

kwalifikowana

bezwzględna

względna (największa mniejszość)

[mierzona w odniesieniu do całej zbiorowości lub w odniesieniu do realnie głosujących]

Wybór procedury decydowania - szukamy równowagi między kosztami decyzyjnymi i bezpieczeństwem (obniżeniem ryzyka decyzyjnego)

W sprawach większej wagi warto dla zmniejszenia ryzyka zewnętrznego podnieść koszty decyzyjne

Zmniejszenie ryzyka zewnętrznego przy użyciu metody przedstawicielskiej - udzielanie władzy reprezentantom grupy której dotyczy ryzyko to dotyczy

Metod przedstwicielska tworzenia ciała decyzyjnego umożliwia istotne obniżenie ryzyka zewnętrznego bez istotnego zwiększenia kosztów decyzyjnych

Wyniki i kontekst decyzyjny

a) typ wyniku (gra o sumie dodatniej lub gra o sumie zerowej)

b) kontekst decyzyjny - ciągły lub nieciągły (wybory, referenda)

c) natężenie preferencji

a) „polityka jako wojna” versus „polityka jako prztarg”

b) kontekst decyzyjny ciągły - kwestie mogą być roztrzygane łącznie

c) sytuacja nierównego natężenia preferencji indywidualnych i jej polityczne konsekwencje

Reguła większości zakłada równe natężenie preferencji jednostek

mniejszości intensywne często odmawiają podporządkowanie

„mniejszości intensywne dysponują dodatkową siłą w procesie podejmowania

decyzji” - tylko one są rzeczywistymi grupami

Różnicę natężenia preferencji indywidualnych umożliwiają porozumienie co do decyzji w grupach decyzyjnych - komitetach

komitet:

mała grupa bezpośrednio się kontaktujących i wzajemnie oddziałowujących osób

[co najmniej trzech do ok. 30]

trwałość i instytucjonalizacja [przez przypisane mu zadania]

ciągłość kontekstu decyzyjnego - stoi wobec strumienia decyzyjnego

na ogół się nie głosuje, decyzje podejmuje się jednomyślnie ale nie obowiązuje zasada jednomyślności

reguła do ut des

rozłożone w czasie transakcje wymienne - odroczone wzajemne kompensaty

nierówność natężenia preferencji

ciągłość strumienia decyzji

typ wyniku - o sumie dodatniej

Problemy: rozkładu preferencji nie można przewidzieć, korzyści nie rozkładają się równo

Decyzje komitetowe a decyzje większościowe:

reguła większości ma sumę zerową i zmusza do wyrażenia swego pierwszego wyboru (decyzja komitetowa umożliwia hierarchizowanie preferencji - targ oparty na drugich i trzecich preferencjach)

w komitecie - chwilowe sojusze a nie stałe koalicje

system komitetów - uboczne wypłaty jako mechanizm koordynacji

dokonywane na podstawie oczekiwanych reakcji a nie bezpośrednich negocjacji

system komitetowy charakterystyczny dla demokracji

komitety zagrożeniem demokracji? - maksymalizacja partycypacji

komitety przedstawicielskie odpowiedzialne przed ogółem i wrażliwych na impulsy ze strony społeczeństwa - dzięki składowi i sposobowi rekrutacji

powiązanie komitetów z systemem przestawicielskim umożliwia znaczące obniżenie ryzyka zewnętrznego przy obniżeniu kosztów

demo-kracja mierzona „na wyjściu” - „demo-dystrybucja”

demokratyczność władzy mierzona przez jej konsekwencje/skutki jej sprawowania - więcej równych korzyści lub nierównych ograniczeń dla ludu

wypłaty uboczne w działalności komitetów mogą mieć wypłat obejmujących ogół reprezentowanych - układ o sumie dodatniej także z punktu widzenia ludu.

kształtowanie wyników o sumie dodatniej dla całej zbiorowości

znaczące „intensywne” mniejszości mają szanse na uwzględnienie ich racji

Minusy komitetów - uniemożliwiają/utrudniają radykalne (zasadnicze) zmiany

Zasada większości prowadzi do wyników o sumie zerowej: przy wyborach, referendach i gdy istnieje skrystalizowana i stabilna większość

wyników dodatnich w sytuacji ciągłego kontekstu decyzyjnego i płynnych większości

każda jednostka powinna się liczyć tak samo

równe natężenie preferencji powinno się liczyć tak samo

wyniki o sumie zerowej i sumie dodatniej powinny być właściwie wyważone

ryzyko zewnętrzne i koszty decyzji powinny być minimalizowane

system złożony z:

komitetów

zinstytcjonalizowanych zgromadzeń

rozproszonych zbiorowści wyborczych:

a) wyborów - wynik o sumie zerowej ale jest to związane z powołaniem przedstawicieli roztrzygających przy procedurach o wynikach dodatnich - gra oparta na współpracy

b) referendów ostateczny wynik o sumie zerowej

właściwy punkt równowagi między pprocedurami decyzyjnymi o sumie dodatniej i o sumie zerowej

demokracja uzgodnieniowa versus demokracja większościowa

tam gdzie występują intensywne mniejszosci o charakterze etnicznym, religijnym czy językowym

mniejszości wynikające z tożsamości a nie opinii - sprawy których dotyczą są znane z góry i bardziej przewidywalne

im bardziej homogeniczne społeczeństwo tym bardziej demokracja może być większościowa

lekceważenie problemu ryzyka zewnętrznego

nieostrożne podejście do progów wielkości w imię zwiększenia partycypacji

nacisk na politykę bardziej widoczną

Roz. 4

- demokracja jest zagrożona przez perfekcjonizm

-suwerenność ludu to zasada legitymizmu

-równość to równość ogółu

- utopista, który nie zdaje sobie sprawy, że nim jest a więc nie nazywa tak siebie jest pewien, że jego model jest do zrealizowania

- utopista który sam siebie tak określa, marzy o swoim idealnym świecie, ale wie, że jest niemożliwy do zrealizowania

-dla Mannheima utopia jest stanem umysłu wykraczającym po za rzeczywistość, jest rewolucją

-Sartori o utopii: jest ona wewnętrznie sprzecznym postulatem polegającym na wyobrażeniu sonie niemożliwej rzeczywistości w celu jej osiągnięcia

-XX wieczny utopista jest człowiekiem czynu

-niemożliwości polityczne trudniej określić, te codzienne łatwiejsze

-samorządność na mniejszym obszarze jest bardziej osiągalna niż na obszarze większym

-samorząd w chwilach heroicznych, rewolucyjnych jest mało trwały

-zastąpienie rządu samorządem jest niemożliwe

-ideały rodzą się z powodu naszego niezadowolenia rzeczywistością

-liberalna demokracja jest świadectwem spełnienia pewnego zestawu ideałów

-ideał jest ideałem, dlatego przeznaczeniem ideałów jest nie osiągniecie spełnienia przez niego (sic!)

-rewolucja jest gwałtownym buntem mas którego konsekwencją jest zmiana ustroju politycznego.

---