1. poco znać historię pedagogiki?

-żeby nie odkrywać odkrytego

-żeby kształtować krytyczne podejście do swoich poglądów

-żeby posiadać elementarną wiedzę na temat problemów pedagogicznych

2. nurt oświeceniowo-pozytywistyczny

Zaczął się wraz z samą pp. Za początek uznajemy wydanie „szkiców i prac wstępnych do dzieła o pedagogice porównawczej” Julliena w 1817 roku. W tej pracy określono nazwę przedmiotu, metodę badań (ankiety, na początku przeprowadzane w Szwajcarii) oraz problematykę (czyli wszystko co może być poddane porównaniom i leży w zakresie oświaty i wychowania. Nazwiska, które z tym nurtem powinniśmy wiązać to: Jullien, Hessen, Nawroczyński i Suchodolski). W tamtych czasach porównanie wydawało się być najlepszą metodą naukową. Jullien miał pomysł na wykorzystanie pp: dzieki niej możemy porównywac systemy innych państw by wyciągać wnioski, ulepszać, poznawać nasz system, w komparatystyce liczy się również to, że porównująć odkrywamy uniwersalne prawa (przynajmniej w założeniu tego nurtu ;), autor postulował też porównywalne badania ankietowe, rozumowanie empiryczne i indukcyjne. W tym nurcie b. ważny jest aparat statystyczny, analityczne i logiczne podejście do badań, wiedza nomotetyczna (dot. Praw rządzących rzeczywistym, mierzalnym światem). Myślenie bliskie behawioryzmowi, ale to moja tylko uwaga.

Jeśli chodzi o jakiegoś kontynuatora prac Julliena to trzeba wymienić Rosselo. Jego filozofia edukacji to tzw (3) zasady determinujące prądy wychowania, czyli interakcje szkoła-środowisko zewnętrzne, życie społeczne oraz wychowanie jako system naczyń połączonych. Wspomniane (4) prądy oświatowe to: 1. po wojnach i rewolucjach następują zmiany w oświacie 2. wzrasta wpływ państwa na wychowanie 3. wzrastaja koszta edukacji i finansowanie jej 4. upowszechnia się szkolnictwo średnie 5. ekspansja szkół zawodowych i technicznych 6. szkoła pamięci -> szkoła intelektu -> szkoła twórczego działania 7. upowszechnieniei egalitaryzm szkoły 8. nacisk na przygotowanie psychologiczno-pedagogiczne nauczycieli 9. wpływ masmediow jest coraz większy

Warto wspomnieć też o BIE (zał. 1925) czyli Międzynarodowym Biurze Wychowania potem wsiąkniętym prze UNESCO (konferencje, ankiety, materiały dot. Systemów eduk. Czasopismo, raporty).

Nurt oświeceniowo pozytywistyczny przeżył swoją świetność w latach 60tych.

5. nurt antypozytywistyczny

Przedstawiciel to Michal Sadler, wg niego pp powinna iść drogą wyjaśnień jakościowych, refleksji humanistycznej, holizmu i globalizmu, myslenia intuicyjnego, syntetyzującego, wiedzy idiograficznej, organicyzmu.

6. porównanie systemu szwedzkiego i holenderskiego

	Holandia	Szwecja
Język oświaty	Holenderski, fryzyjski	Szwedzki
Finansowanie	Szkoły publiczne i prywatne są finansowane w całości i jednakowo przez centralny rząd	Gminy dostają subwencje na prowadzenie szkół (nie dotyczy szkół wyższych). Nauka jest bezpłatna, w szkole obowiązkowej bezpłatne są: podręczniki, posiłki, dojazdy do szkoły. Panstwowa Agencja Kształcenia zajmuje się ewaluacją i nadzorem systemu szkolnictwa, wszyscy uczniowe w wieku 16-20 lat dostają państwowe stypendium naukowe. Hasło Szwecji- szkoła dostępna dla wszystkich
Nauczyciel	Ma status urzędnika państwowego, może być po wyższej szkole zawodowej (HBO) lub studiach uniwersyteckich	Ma status urzędnika państwowego
System przedszkolny	Właściwie nie istnieje, bo obowiązek szkolny zaczyna się w 4/5 r.ż. istnieją finansowane przez państwo żłobki dostępne bezpłatnie dla wszystkich zainteresowanych oraz nieobowiązkowe grupy zabawowe	Nie jest obowiązkowe, bezpłatne tylko dla 6latków. Są placówki całodziennej opieki- 0-6r.ż, cały rok, pn-pt 6.30-18, grupy zabawowe- 4-6r.ż. 3h w ciągu dnia, dla dzieci, które nie zakwalifikowały się do powyższych są: otwarte placówki przedszkolne- kilka razy w tygodniu w towarzystwie jednego z rodziców/opiekunów, ośrodki wypoczynku- 6-12r.ż. to zajęcia pozaszkolne, przed i po szkole oraz w wakacje, nasze świetlice, instytucja opiekunki rodzinnej. Szwecja ma rodzinny model przedszkoli- dzieci w różnym wieku w grupie
Szkoła podstawowa	Trwa 8 lat (4klasy niższe i 4 wyższe), zajęcia trwają 60 min, w ciągu roku uczy jeden nauczyciel wszystkich przedmiotów, skala ocen 1-10, szkoła i podręczniki są bezpłatne	W Szwecji mamy do czynienia z systemem z jednolitą szkołą. szkoła obowiązkowa trwa 9 lat- 6/7-16r.ż., lekcje trwają 60 min, skala ocen: zaliczony, zaliczony z wyróżnieniem, zaliczony ze szególnym wyróżnieniem, testy osiągnięć znormalizowane dla całego kraju, po 2giej klasie test z czytania, pisania, liczenia, po 5tej i 9tej- ze szwedzkiego, angielskiego i matematyki
Szkoła średnia	4 typy: VWOprzygotowujące do WO-trwa 6 lat (z językami klasycznymi lub bez), HAVO przygotowujące do HBO, trwa 5lat, MAVO to szkoła średnia ogólna pierwszego stopnia, trwa 4 lata, potem można iść do MBO, HAVO lub kurs przysposobienia zawodowego, VBO przygotowuje do MBO, trwa 4 lata. System jest drożny i z każdej szkoły na danym poziomie można się przenieść. Wszystkie szkoły obowiązuje 3 letni okres kształcenia ogólnego. Szkoły są bezpłatne, ale podręczniki nie. Zajęcia trwają 50 min. Świadectwo ukończenia zawiera średnia z egzaminu szkolnego i krajowego na koniec szkoły. Nauczyciele to specjaliści od danych przedmiotów.	Trwa 3 lata, jest 16 różnych programów krajowych (14 zawodowych i 2 przeuniwersyteckie), w programach o orientacji zawodowej 15%czasu to szkolenia w przedsiębiorstwach. Ocenianie wg: niezal./zal./zal. Z wyróżnieniem/ zal. Ze szczególnym wyróżnieniem, testy z przedmiotów są opracowywane centralnie, na świadectwie ukończenia są wszystkie oceny z cyklu szkoły
Szkolnictwo zawodowe	MBO- trwa do 4 lat- to kształcenie zawodowe drugiego stopnia w różnych sektorach, zawiera kształcenie ogólne+zawodowe	W ramach 14 programów szkoły średniej
Szkoły wyższe	Nieuniwersyteckie szkoły wyższe HBO i uniwersyteckie WO. W obu faza propedeutyczna, stypendium dla każdego, nauka bezpłatna, długa tradycja wolnościowa uniwersytetów	Bezpłatne, stypendia lub zwrotne pożyczki dla każdego, uniwersytety i szkoły wyższe podlegają władzy centralnej, pracownicy mają status urzędników państwowych
Sektor szkół prywatnych	Można swobodnie zakładać szkoły prywatne, m.in. związane z wyznaniem, alternatywnymi metodami kształcenia, ok. 70% uczniów szkoły podstawowej jest w szkolnictwie prywatnym	Jeśli PAK zaakceptuje daną szkołę prywatną- ta dostaje dotacje na działalność od gminy, gminy mają też partycypować w kosztach prywatnego kształcenia wraz z rodzicami

7. szkoły alternatywne

-Szkoła steinerowska- dziecko jest istotą duchową, która wybiera nauczyciela jako pomocnika w odkrywaniu i odbywaniu własnej misji na ziemi Liczy się jego wszechstronny rozwój, kształtowanie umiejętności praktycznych. Większość zajęć odbywa się w cyklach tematycznych. Nie ma drugoroczności, rywalizacji, oceny są opisowe. 1 nauczyciel-wychowawca jest z klasą przez 8 lat i naucza prawie wszystkich przedmiotów, a przede wszystkim jest partnerem ucznia.

-Szkoła Freineta- nie używa się tu podręczników, ani tradycyjnych materiałów dydaktycznych, a `technik szkolnych' dla ekspresji artystycznej, rozwijania języka ojczystego, czy samokształcenia. Uczniowie maja swoje `teczki osiągnięć', są też żetony, kwiatki, karta graficzna, nie ma ocen. Bardzo istotna jest samorządność uczniów, nauczyciel ma wyjść ze swojej autorytarnej pozycji. Wychowanie jest naturalne- uwzględnia fazy rozwoju dziecka.

-Szkoła Montessori- w teorii pedagogicznej M. centralne miejsce zajmują dziecko i jego rozwój w najkorzystniejszych warunkach. Te warunki to otoczenie- budynek, sprzęty, osoby, zasady. Tu również uwzględniane są fazy rozwojowe dziecka. Dużą rolę odgrywa supernatura, a nauczyciel to tłumacz, łącznik w niezrozumiałym świecie- ma nie prowadzić za rękę, ale tłumaczyć `jak'- pomóż mi to zrobić samemu.

8. Reforma jędrzejewiczowska

-potrzeba gruntownej przebudowy szkolnictwa

-7letnia szkoła powszechna: I st.- realizuje 4 klasy w 7 lat, zupełnie niedrożna, często wiejska, 1 nauczyciel na 60 uczniów, II st.- realizuje 6 klas w 7 lat, 3 nauczycieli/120 uczniów, III st.- 7/7lat, 5n/211u. praktycznie tylko z niej można dalej iść do gimnazjum.

-szkoła średnia- trwa 6 lat- to 4letnie gimnazjum (po nim mała matura) i 2 letnie liceum (matura), egzamin wstępny

-po średniej można było iść do szkoły mistrzów i nadzorów, na specjalne kursy zawodowe, kursy uzupełniające

-wprowadzono obowiązek dokształcania ogólnego i zawodowego do 18 r.ż.

-zmienił się system kształcenia nauczycieli szkoł powszechnych- 3letnie liceum pedagogiczne

-ogólnie kiepsko było z ta reformą, bo za mało finansów, poza tym istotnie ograniczyła ona dostęp do edukacji średniej i wyższej wsi i małych miasteczek, doprowadziła do sporej niedrożności systemu.

9. reforma 1961

-likwidacja 11latki, a wprowadzenie 8letniej szkoły podstawowej i 4 letniego liceum

-obowiązek trwa 10 lat

-rozszerzono nauczanie przedmiotów matematyczno- przyrodniczych

-wprowadzenie przedmiotów- zpt, wychowanie obywatelskie, muzyka, plastyka

-w kształceniu zawodowym- wiecej czasu dla opanowanie teoretycznych postaw zawodu

-podstawy ekonomii i praktyki zawodowe

-szkoły przyzakładowe

-szkoły przysposobienia rolniczego

-rozwinięcie sieci szkoł - zwiększenie dostępności edukacji

-uwspółcześnienie programów

-ta reforma była b. droga (nowa infrastruktura dla nowych przedmiotów i kształcenie w nich nauczycieli)

-zeświecczenie szkoły

-punkty `za pochodzenie'

-likwidacja liceów pedagogicznych, a wprowadzenie wyższych szkół pedagogicznych

10. reforma 1973

-szybko i nieprzemyślanie wprowadzona, nie konsultowana z komitetem ekspertów

-z pomysłu radzieckiego- 10latki, po nich 2 letnie szkoły specjalistyczne, szkoły wyższe

-miały kształtować postawy socjalistyczne

-z założenia miało być upowszechnienie przedszkoli, ujednolicenie programów w miastach i wsiach, zerówka dla wszystkich

-jednak problemy finansowe i wiele innych sprawiły, że w 1980 wycofano się z projektu w powrócono do rozwiązań z 1961

11. reforma 1998

- przesunięto moment wyboru drogi na 16.r.ż

-szkoły jednakie z etapem rozwoju

-zewnętrzne, centralne egzaminy

-6letnia szkoła podstawowa->gimnazjum->liceum/liceum profilowane/technikum/szkoła zawodowa (2letnie liceum uzupełniające)->szkolnictwo wyższe

12. I komitet ekspertów - 1971-1973

Po co? By zbadać efektywność systemu i znaleźć propozycje jego ulepszeń. Przedmiotem rozważań był CAŁKOWITY SYSTEM OŚWIATY, ustalono, że trzeba zrobić coś w: kierunku niedopuszczenia do wąskich specjalizacji, nacisk na ustawiczne kształcenie, samokształcenie

Warianty reformy:

Ia- stopniowe zbliżanie treści kształcenia w szkolnictwie zawodowym i ogólnym

Ib- 12letnia szkola

IIa- obowiązkowe przedszkole i 10letnia szkoła

IIb- upowszechnienie wykształcenia maturalnego, w 11letniej szkole, gdzie od IX klasy jest zróżnicowanie na kierunki (nasze profile)

Zasady optymalnej struktury oświaty: powszechność, drożność, szeroki profil, elastyczność, ustawiczność

13. II komitet ekspertów- 1987-1989

Reforma z 1973 okazała się niewypałem, a problemy oświaty w Polsce wciąż są nierozwiązane. Mało studentów, nierówności miasto-wieś, kiepska baza materialna, brak nauczycieli, niezgodności programów z ówczesnością. Zadania do wykonania?

-upowszechnienie przedszkoli

-podniesienie poziomu nauczania w szkołach podstawowych (szczególnie wsie)

-upowszechnienie szkół średnich (wykształcenie maturalne!)

-zwiększenie dostępności szkół wyższych

-rozwój kształcenia równoległego

-zbudowanie podstaw kształcenia ustawicznego

-odejście od encyklopedyzmu, metody generatywne

-korzystanie ze zdobyczy techniki i rozwój zajęć pozalekcyjnych

Ale wprowadzenie tych wszystkich reform - dość skomplikowane i kosztowne, więc… model przebudowy mozaikowej:

Scenariusz stagnacji z obszarami ożywienia- to ochrona systemu prze dalszym regresem przez jakościowe reformy wewnątrzszkolne.

Scenariusz ożywienia z obszarami rozwoju- to ilościowe zmiany strukturalne w systemie

Scenariusz rozwoju- zmiany ilościowe i jakościowe na przygotowanym gruncie

Niestety reformy nie zostały wprowadzone, co jeszcze bardziej pogłębiło regres szkolnictwa

14. modele systemów szkolnych:

-model klasyczny

-model z późniejszym, głębszym zaangażowaniem

-model z jednolitą szkołą

15. modele systemów przedszkolnych:

-model szkolny

-model rodzinny

-model mieszany

16. pedagogika porównawcza to analiza systemów i problemów pedagogicznych w 2 lub więcej krajach w kontekście różnych ich uwarunkowań. Jest interdyscyplinarna. - Brickman

---