HAŁAS

Podział zjawisk dźwiękowych:- infradźwięki(<16Hz);- dźwięki(16:20 tys Hz)dzielimy na: impulsy i stacjonarne(dź proste i dź złożone);- ultradźwięki(>20 tys Hz); hiperdzwięki(>1mld Hz).

1. 1.     Dźwięk - forma energi rozchodząca się w ośrodku sprężystym w postaci fali akustycznej. Powstają przez zaburzenie gęstości ośrodka sprężystego i chwilową zmianę ciśnień, w wyniku którego cząsteczki wpadają ruch drgający. Powodują maks i min wrażenie słuchu(próg słyszalności). Dolna granica słuchu - najmniejsza wartość natężenia dźwięku mogąca wywołać wrażenie progowe. Górna granica słuchu- wartość natężenia dźwięku, której towarzyszy pojawienie się bólu. Głośność -subiektywna miara- jednostki [sony]. Poziom głośności- jednostki[fony].

2. 2.     W przemyśle poziom natężenia dźwięku określany jest jako poziom ekwiwalentny. WZÓR. Obliczany gdy ekspozycja dłuższa niż 5 h, a wahania natężenia dźwięku są wyższe od 5 dB.

3. 3.     Oddziaływanie hałasu na człowieka

3.1. Skutki słuchowe:

1. a)    krótkotrwałe oddziaływanie hałasu, którego konsekwencją jest krótkotrwały ubytek słuchu, ma on charakter przejściowy,

2. b)    długotrwałe oddziaływanie hałasu- trwały ubytek słuchu (hałas który trwa od 8-12h i dla częstotliwości 2000Hz przekracza 12dB.).

3.2. Skutki poza słuchowe:

1. a)    pierwszy okres- znużenie lub pobudliwość,

2. b)    drugi okres- adaptacja, przyzwyczajenie do hałasu,

3. c)     trzeci etap - zaburzenia trwałe , powracają zaburzenia początkowe, dochodzi ból głowy, bezsenność. Do tych zaburzeń zaliczamy: -Zmiany w centralnym układzie nerwowym: patologiczny zapis fal EEG, trudność w koncentracji, kłopoty w zapamiętywaniu, w uczeniu się, przerywanie myśli. -Zmiany w układzie krążenia: obniżenie częstości tętna, spadek lub podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi. -Zmiany w układzie oddechowym : zwiększenie częstości oddechu, spadek objętości oddechowej, mniejsze zużycie tlenu. -Zmiany w układzie pokarmowym: zwiększenie częstotliwości pojawiania się wrzodów żołądka, dwunastnicy. -Zmiany w procesie przemiany materii.

4. Pomiar hałasu. Rodzaje pomiarów:

1. a)    w zakresie linearnym(mierzy się bezwzględne wartości ciśnienia akustycznego wszystkich dźwięków w zakresie dźwięków słyszalnych),

2. b)    w zakresie korekcyjnym(A,B,C,D),

3. c)     analiza widmowa hałasu- celem jest uzyskanie informacji o strukturze częstotliwościowej dźwięków, o stosunkach amplitudowych tworzących go składowych(wykorzystuje się filtry środkowo- przepustowe w pasmach oktawowych(co8) lub tercjowych(co3)).

1. 5.     Liczba oceny hałasu. Otrzymuje się poprzez konfrontację widma hałasu z kryteriami oceny szkodliwości lub uciążliwości. Liczba oceny hałasu zalecana przez ISO i obliczana jest ze wzoru: N=L-a/b L- poziom natężenia hałasu w paśmie oktawowym, a i b- współczynniki, określone dla poszczególnych częstotliwości oktawowych.

I Profilaktyka i zwalczanie hałasu:

1. 1.     wyciszanie źródeł hałasu: -zmiana procesu technologicznego; -zmiana parku maszynowego; -wytłumianie głównych źródeł hałasu; -likwidacja drgań mechanicznych maszyn i urządzeń(izolatory); -obudowanie całości lub części urządzenia; -stała konserwacja parku maszynowego,

2. 2.     wytłumianie pomieszczeń: -zwiększenie chłonności akustycznej pomieszczeń; -zwiększenie odległości pomiędzy poszczególnymi źródłami hałasu; -zmniejszenie liczby źródeł hałasu; -zwiększenie odległości stanowiska roboczego od źródła hałasu; -wykorzystanie ekranowania akustycznego źródeł i przedmiotów ; -rozplanowanie pomieszczeń wewnątrz budynków; -lokalizacja stanowiska roboczego zgodnie z kierunkiem promieniowania źródła,

3. 3.     wyciszenie otoczenia stanowisk roboczych: -dźwiękoszczelne kabiny sterownicze i aparaturowe; -kabiny częściowo otwarte lub ekrany dźwiękochłonne; -ochrony indywidualne(nauszniki dźwiękochłonne),

4. 4.     przedsięwzięcia o charakterze organizacyjnym: -skracanie czasu roboczego; -stosowanie częstych przerw; -przenoszenie prac hałaśliwych na drugą trzecią zmianę; -przesuwanie osób szczególnie wrażliwych do innych prac; -przenoszenie pracowników na renty chorobowe z tytułu chorób zawodowych,

5. 5.     materiały i układy dźwiękochłonne: -układy płytowe; -układy membranowe; -układy złożone dźwiękochłonne; -układy przestrzenne dźwiękochłonne.

DRGANIA MECHANICZNE

Ruch ciała lub jego części określonych zmienną w czasie wielkością której wartość na przemian rośnie lub maleje względem wartości średniej w następujących po sobie przedziałów czasu. Synonim-wibracja. Warunkiem wystąpienia ruchu drgającego jest istnienie trzech sił. -s., wyprowadza z położenia równowagi ;-s., dąży do przywrócenia masie położenia równowagi;-s., tzw., inercji masy powtórnie wyprowadzonej z położenia równowagi. Odmiany drgań (wstrząsy, udary). Wstrząsy- nieregularne o dużej amplitudzie szybko po sobie następujące krótkotrwałe drgania. Źródła drgań- wysokiej częstotliwości(silniki, obrabiarki); - niskiej częstotliwości(młoty pneumatyczne) Wpływ na organizm: ogólnie na cały organizm, miejscowe tylko na kończyny dolne lub górne. Do wielkości fizycznych charakteryzujących drgania zaliczamy: amplitudę, wielkość, poziom wibracji. L_v=20lgV/V₀ L_a=20lg(a/a_o), a,a_o- wielkości progowe prędkości lub tzw.,próg przyspieszenia, czułości.

Pomiary wibracji: (pomiary prędkości drgań, pomiary przyspieszeń).Układ pomiarowy składa się z czujnika. Zadaniem czujnika jest przetworzenie na wielkości elektryczne. Aparatura do odczytu.

Czynniki wpływające:

-staż pracy -po 5-7 m.-cy rejestruje się zaburzenia krążenia krwi; -po 5-7 latach występują zasadnicze zmiany w układzie krwionośnym; -osobnicza wrażliwość na wibracje; -obniżona temperatura i podwyższona wilgotność (zaburzenia krążenia krwi); -wiek człowieka do 21 lat duży wpływ; -płeć człowieka -zaburzenia czynności rodnych.

Przy drganiach o wysokiej częstotliwości energia wnika w organizm na niewielką głębokość, przy niskiej częst., wnika głębiej. Oddziaływanie drgań zwiększa się gdy drgania zbliżają się do drgań o częstotliwości rezonansowej (zbliżonej do drgań własnych organizmu)

1-sprężyna (właściwości elastyczno-sprężyste wewnątrz

- masa trzewia jamy brzusznej; - tłumik zdolność tłumienia drgań; - układ zawieszenia-kręgosłup

Profilaktyka i zwalczanie wibracji

nieprzekraczalnie dopuszczalnych wartości, przystosowanie narzędzi do pracy (zmniejszenie ciśnienia stosowanie podpórek) Optymalizacja warunków pracy temp., pomieszczenia 16-18⁰C , wilgotność względna ok.,60%. Odpowiedni wiek pracownika 21-23 lat dolna granica, pokarmy bogate w białko i wapń. Właściwa organizacja pracy- konieczność wprowadzenia przerw, rotacja pracowników, prowadzenie profilaktyki lekarskiej.

---