9. Koncepcja autonomu w ujęciu M. Mazura

System autonomiczny, zgodnie z określeniem M. Mazura, jest to taki system, który ma zdolność do sterowania się i może przeciwdziałać utracie tej swojej zdolności; albo inaczej mówiąc, jest swoim własnym organizatorem i steruje się we własnym interesie. Konkretnym przypadkiem systemu autonomicznego jest człowiek (gdyż spełnia wszystkie warunki określone dla syst. autonomicznego), a także społeczeństwo (jak poprzednio). W związku z tym teoria ta dostarczyła skutecznych narzędzi do analizowania procesów sterowania postępowaniem ludzi.

Autor prezentując koncepcje autonomu zauważa, iż jej twierdzeniami jest objęty także człowiek (ale nie odwrotnie), gdyż dysponuje cechami autonomu

Antonom — to odmiana systemu mającego zdolność samosterowania oraz przeciwdziałania jego utracie, tj. wywoływania pożąda­nych zmian w swym otoczeniu Jako system składa się z wielu sprzężo­nych podsystemów, zwanych organami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Ich zadaniem jest przyjmowanie i przetwarzanie informacji i energii.

Wyodrębnia się trzy organy zewnętrzne i trzy wewnętrzne odpowie­dzialne za stan transformacji informacji i energii pobieranych z otoczenia za pomocą toru informacyjnego i energetycznego.

Organami systemu autonomicznego są:

• receptory pobierające informacje z otoczenia;

• alimentatory pobierające energię;

• efektory oddziałujące na otoczenie;

• korelator do przechowywania i przetwarzania informacji;

• akumulator - organ do przechowywania i przetwarzania energii;

• homeostat - organ utrzymujący stan wewnętrznej równowagi dyna­micznej, przeciwdziałający niekontrolowanym przepływom informa­cji i energii, zmniejszającym możliwości sterownicze systemu oraz zdolności do usuwania zakłóceń.

Charakter systemu autonomicznego jest określony przez trzy jego zasadnicze parametry:

• poziom, związany ze stanem korelatora;

• dynamizm, związany ze stanem akumulatora;

• szerokość, związana ze sferą nieczułości homeostatu.

Cybernetyczna koncepcja autonomu M. Mazura sformułowana w ka­tegoriach „fizykalnych" (energia, materia, informacja), choć razi nieco humanistów swym językiem nader techniczno-technologicznym, odsła­nia to, co dzieje się w „czarnej skrzynce", którą m.in. jest człowiek. Pod­kreśla, jak nigdy dotąd żadna z teorii fizycznych, rolę wyobraźni i wyo­brażeń w podejmowaniu decyzji przez system autonomiczny, czyli -w jego zachowaniu.

---