Polityka społeczna:
Cele i podmioty polityki społecznej.
Pojęcie polityki społecznej:
Polityka społeczna jest to działalność państwa, samorządów i organizacji pozarządowych, której celem jest poprawa położenia materialnego, asekuracja przed ryzykami żywiołowymi i życiowymi i wyrównywanie szans życiowych grup społeczeństwa ekonomicznie i socjologicznie najsłabszych.
Cel polityki społecznej:
Poprawa warunków życia grup słabych ekonomicznie, społecznie ubogich
Zapobieganie zagrożeń
Łagodzenie nierówności i ubóstwa
Praca nad postępem społecznym
Urzeczywistnienie sprawiedliwości społecznej
3) Przedmiot polityki społecznej St. Czajka przedstawia w trzech sferach:
Sfera bytu - (wyżywienie, mieszkanie, pomoc społeczeństwu w chorobie),
Sfera pozamaterialna - (ochrona zdrowia, edukacja, rekreacja),
Sfera psychospołeczna - (satysfakcja z pracy, poczucie bezpieczeństwa ekonomicznego i społecznego).
4) Podmioty polityki społecznej.
Podmioty polityki społecznej to wszystkie organy, instytucje i organizacje, których zadaniem jest kształtowanie zasad polityki społecznej i realizacja ich celów. Aktualnie w warunkach rozwojowych świata trzeba wyróżnić następujące typy podmiotów:
Globalne: ONZ (wyspecjalizowane organizacje: UNESCO, FAO, WHO, UNICEF), Międzynarodowa Organizacja Pracy
Regionalne: Rada Europy
Krajowe: państwo i jego instytucje (rząd, Sejm i Senat, Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Ministerstwo Sprawiedliwości, ZUS w zakresie emerytur i rent, instytucje ubezpieczeniowe i fundusze emerytalne)
* pozapaństwowe (Kościół, fundacje, np. edukacyjna, organizacje społeczne, np. PCK)
* lokalne, przede wszystkim samorządy terytorialne, województwo, gmina, powiat
* fundacje (np. edukacyjna im. S. Batorego)
* zakłady pracy (zakładowe świadczenia socjalne).
5) Instrumenty polityki społecznej:
Ekonomiczne
Prawne
Informacyjne
Kadrowe
Kształtowanie przestrzeni ( obiekty, szkoły, szpitale, mieszkania)
Określenie polityki społecznej wg. wybranego autora (K. Secomski, J. Danecki, J. Auleytner)
K. Secomski- działalność praktyczna jej podmiotów do efektywnego wykorzystania środków materialnych, rozwój ekonomiczny powinien stworzyć materialne podstawy dla rozwoju świadczeń społecznych oraz rozbudowy urządzeń socjalnych, a więc do wszechstronnego rozwoju społecznego, taki rozwój będzie korzystny dla ekonomii ( będziemy zdrowsi, lepiej wypoczęci to będziemy lepiej pracować i lepiej zarabiać)
Jan Danecki - PS nastawiona na poszukiwanie sposobów rozwiązywania kwestii społecznych. Akceptuje tę współzależność (rozwój ekonomiczny powinien służyć do zabezpieczenia potrzeb społecznych, a polityka społeczna winna być nauką o celowym organizowaniu postępu społecznego).
Juliana Auleytnera i Katarzyny Głąbickiej to celem działalności państwa, samorządów i organizacji pozarządowych jest poprawa położenia materialnego grup społeczeństwa najsłabszych ekonomicznie i socjalnie
Co oznacza, ze polityka społeczna jest nauką interdyscyplinarną?
Interdyscyplinarność - korzystanie z dorobku innych nauk.
Polityka społeczna wyłoniła się z ekonomii w II połowie XIX w. - „Córka ekonomii”, miała realizować poprawę warunków życiowych najsłabszych grup społecznych.
Występują zależności pomiędzy polityką społeczną a polityką ekonomiczną (gospodarczą), (następuje sprzężenie zwrotne) - polityka ekonomiczna dostarcza określonych środków dzielonych przez PS, które przyczyniają się do rozwoju gospodarczego, (np. kursy dla bezrobotnych). PS korzysta też z socjologii, statystyki, historii, demografii.
Z jakimi szczegółowymi dyscyplinami współpracuje polityka społeczna?,
Polityka społeczna powiązana jest również z innymi dziedzinami naukowymi i wykorzystuje uzyskane wiadomości z tych nauk, tzn.:
Ze statystyką [analiza zjawisk w oparciu o dane statystyczne i przy pomocy statystycznych interpretacji],
Z historią [w ramach PS poszukuje się pewnych prawidłowości, sięga się do historii, aby poznać istniejące rozwiązania],
Z aksjologią - nauka o wartościach [wartościowanie rzeczywistości społecznej, równość, sprawiedliwość społ.],
Z socjologią [wykorzystywanie technik badań],
Z demografią [uzyskiwanie pierwotnych danych ze społeczności].
Z polityka gospodarcza ( rozwój gospodarczy)
Działania PS w nurcie naukowym i praktycznym.
Polityka społeczna jako nauka: poszukiwanie sposobu rozwiązywania kwestii społecznych, współpracuje z ekonomią, statystyką, z historią, socjologią, z demografią.
Badanie warunków bytu i pracy społeczeństwa. Badania te maja na celu ustalenie wpływu warunków bytu i pracy na rozwój gospodarczy, zapobieganie lub ograniczanie zagrożeń związanych z tym rozwojem.
Jest to dyscyplina naukowa badająca społeczno- ekonomiczne problemy.
Polityka społeczna jako nauka wyróżnia sfery:
Sferę bytu
Sferę niematerialna
Sferę psychospołeczna
Polityka społeczna jako praktyka: jest wydzielaną częścią ogólnej polityki państwa na określony zakres przedmiotowy - kwestie społeczne. Wg. Kazimierza Secomskiego polityka społeczna to działalność praktyczna jej podmiotów ( ministerstwa, instytucje ubezpieczeniowe itd.). Jest to efektywne wykorzystanie środków materialnych w celu podniesienia poziomu życia ludności i rozbudowę urządzeń socjalnych.
Wg. Juliana Auleytnera i Katarzyny Głąbickiej to celem działalności państwa, samorządów i organizacji pozarządowych jest poprawa położenia materialnego grup społeczeństwa najsłabszych ekonomicznie i socjalnie.
Wg. Kurzynowskiego realizacja celów polityki społecznej poprzez podmioty:
- działalność państwa zmierza do kształtowania ogólnych warunków pracy i bytu ludności
- tworzenie prorozwojowych struktur społecznych
- stosunki społeczne oparte na równości i sprawiedliwości, które sprzyjają w zaspakajaniu potrzeb społecznych na dostępnym poziomie.
Polityka społeczna jako praktyka wyróżnia sfery:
Sfera pracy
Sfera dobrobytu
Sfera kultury społecznej
Sfera ładu społecznego
Kto i kiedy uruchomił pierwsze instytucje PS w okresie międzywojennym?
Polska odzyskała niepodległość w 1918 roku, rozwinęła się działalność w zakresie polityki społecznej. Szybki rozwój polityki społecznej możliwy był dzięki naukowcom, którzy dążyli do poprawy warunków bytu.
W 1920 roku uruchomiono Instytut Gospodarstwa Społecznego w Warszawie, gdzie pracował Ludwik Krzywicki. Zajmował się kwestiami:
- problemem pracy i życia robotników
- problem wsi, przeludnienia wsi
- zagadnienia migracji i emigracji
W 1931 roku powstał Instytut Spraw Społecznych - Konstanty Krzeczkowski, Ludwik Krzywicki.
Wymień główne nurty badawcze Instytutu Gospodarstwa Społecznego w Polsce po I wojnie światowej
Nurty badawcze w Instytucie:
I Nurt badań - w latach 1921-1923 badania prowadzi Krzywicki i Krzeczkowski dotyczyły:
- ruchów strajkowych
- zarobków robotników
- budżetów domowych rodzin robotniczych
- bezrobocia
II Nurt badań - w latach 1934-1935 polegał na budowie ankiety, która przeprowadził wśród 6 tyś gospodarstw z 53 wsi E. Strzelecki:
- przeludnienie
- poważne zróżnicowanie wsi
III Nurt badań - dotyczył migracji i emigracji, główne problemy to:
- obszary nędzy i niedostatku
- rażące dysproporcje wśród warstw społecznych
PS w Polsce w okresie międzywojennym.
Polska odzyskała niepodległość w 1918 roku, rozwinęła się działalność w zakresie polityki społecznej. Szybki rozwój polityki społecznej możliwy był dzięki naukowcom, którzy dążyli do poprawy warunków bytu.
Prekursorem polskiej polityki społecznej był F. Skarbek. Pod zaborem rosyjskim działali tacy wybitni ludzie jak L. Krzywicki, J. Supiński, Rykliński, Strzelecki, Wóycicki, Kardynał Stefan Wyszyński.
W 1920 roku uruchomiono Instytut Gospodarstwa Społecznego w Warszawie, gdzie pracował Ludwik Krzywicki.
W 1931 roku powstał Instytut Spraw Społecznych - Konstanty Krzeczkowski, Ludwik Krzywicki.
Zaczęto mówić o ubezpieczeniach społecznych i rozwinięciu pomocy społecznej. E. Strzelecki uważał, że problemy społeczne można rozwijać dzięki poprawie ubezpieczenia społecznego i pomocy społecznej.
W 1923 roku była ustawa o pomocy społecznej, mocą tej ustawy zobowiązane zostały samorządy terytorialne do opieki nad ludnością ubogą zamieszkałą na danym terenie. Ustawa przetrwała blisko 70 lat.
W 1933 roku uchwalono ustawę scaleniową ubezpieczeń społecznych, która ujednoliciła system prawny na terenie całego kraju (na Pomorzu i Śląsku obowiązywała ustawa niemiecka, na terenach zaboru rosyjskiego nie było ubezpieczeń społecznych).
Za główne kwestie społeczne Polski międzywojennej uznawano bezrobocie i przeludnienie agrarne, ubóstwo, niedobór i stan mieszkań, brak dostatecznej ochrony pracy i zewnętrzne migracje zarobkowe.
Wymień ważne dla PS ustawy z okresu międzywojennego.
W 1923 roku była ustawa o pomocy społecznej, mocą tej ustawy zobowiązane zostały samorządy terytorialne do opieki nad ludnością ubogą zamieszkałą na danym terenie. Ustawa przetrwała blisko 70 lat.
W 1927 roku ustawa o pośrednictwie pracy i ubezpieczeniu bezrobotnych.
W 1933 roku uchwalono ustawę scaleniową ubezpieczeń społecznych, która ujednoliciła system prawny na terenie całego kraju (na Pomorzu i Śląsku obowiązywała ustawa niemiecka, na terenach zaboru rosyjskiego nie było ubezpieczeń społecznych).
Losy PS w okresie PRL.
1945 - 1989
Po 1945 roku szczególnie w latach 1950 - 1955 uznano w Polsce Ludowej za niepotrzebne badania z zakresu polityki społeczne, mimo, że ustawa o pomocy społecznej obowiązywała, do 1950r, ( ale Samorządy Terytorialne zlikwidowano i nie było podmiotów do realizowania zadań polityki). Zlikwidowano placówki badawcze w tej dziedzinie, gdyż uznawano, że państwo troszczy się o wszystko. Po 1956 roku wprowadzono badania w tym zakresie, powołano nowe instytuty zajmujące się tą problematyką, badania były prowadzone w wyższych uczelniach.
( 1956 - 1957 Manifestowano niezadowolenie robotników (nowa władza nie realizowała potrzeb społecznych, jakie miała realizować). Utożsamiano rozwój ekonomiczny z rozwojem społecznym. Nie informowano władzy o niezadowoleniach społecznych.)
W 1957 roku przywrócono politykę społeczną (prowadzono badania) do wprowadzono nazwę: plan społeczno - gospodarczy. Polityka społeczna - badania ujawniły, że sytuacja ekonomiczna kraju jest gorsza niż przekazują to media. Powstała korupcja.
W 1970 roku polityka społeczna ponownie odbudowała swoje struktury.
Przede wszystkim zorganizowano złożony proces repatriacji i zasiedlania ziem północnych i zachodnich. Proces industrializacji wpłynął na rozładowanie przeludnienia agrarnego i bezrobocia w miastach. Nastąpił znaczny rozwój budownictwa mieszkaniowego, szkolnictwa i świadczeń socjalnych.
1989 roku - transformacja ustrojowa (wrócił ustrój kapitalistyczny).
Podaj przyczyny zaprzestania w pewnych okresach czasu (latach) działalności PS w okresie PRL.
Po 1945 roku szczególnie w latach 1950 - 1955 uznano w Polsce Ludowej za niepotrzebne badania z zakresu polityki społecznej. Zlikwidowano placówki badawcze w tej dziedzinie, gdyż uznawano, że państwo troszczy się o wszystko.
Przyjęto jako cel ustroju socjalistycznego PRL-u poprawę warunków bytu społeczeństwa i dążenie do zaspakajania potrzeb. Przyjęto z tytułu ustroju nowe rozwiązania:
- zapewnienie pracy
- ochrona zdrowia
- edukacja, likwidacja analfabetyzmu
- rozwój i udostępnienie kultury
- zagwarantowanie żywności
- zapewnienie mieszkania
Działania Państwa przejęły działalność polityki społecznej. Państwo stało się jedynym podmiotem, dlatego uznano politykę społeczna za niepotrzebną.
Które z poznanych czynników posiadają zasadniczy wpływ na rozwój PS i dlaczego?
Czynniki mające wpływ na politykę społeczną:
Ekonomiczny - zależność rozwoju polityki społecznej od rozwoju gospodarczego - rozwój ekonomiczny powinien stworzyć materialne podstawy dla rozwoju świadczeń społecznych oraz rozbudowy urządzeń socjalnych, a więc do wszechstronnego rozwoju społecznego. Będzie z korzyścią dla ekonomi, jeżeli będziemy rozwijali rozwój społeczny (będziemy zdrowsi, lepiej wypoczęci to będziemy lepiej pracować i więcej zarabiać).
Demografia i polityka ludnościowa- Wyniki badań demograficznych mają duże znaczenie dla ekonomi, a także polityki społecznej dla opieki społecznej, planowanie wieloletnie, urbanistyczne.
Badaniem demograficznym zajmuje się ONZ w skali światowej, a w Polsce - Komitet Nauk Demograficznych, GUS, Instytut Gospodarstwa Społecznego.
Na podstawie badań wnioskuje się, że sytuacja współczesnego świata jest złożona - przyrost ludności w sposób nierównomierny (w krajach bogatych jest ich mniej). Przyrost w krajach mniej rozwiniętych będzie bardzo wysoki. Polityka ludnościowa - wywołanie pożądanych zmian w rozwoju ludności. Cel polityki ludnościowej wynika z danych demograficznych. Polityka ludnościowa obejmuje problemy migracyjne (wyjazdy z powodów ekonomicznych, kobiety zawierające małżeństwa z obcokrajowcem).
Międzynarodowe czynniki (doktryny ONZ)- Pobudzają do rozwoju społecznego następujące czynniki: dokumenty ONZ, rady Europy. Problemy wyżywienia ludności, ubóstwo - dotyczą całego świata. Dlatego tymi problemami zajmują się międzynarodowe organizacje. Wspólne koordynowanie przedsięwzięć, udzielają te organizacje pomocy np. doradczej pomocy w kształceniu kadr, pomoc finansowa, dostawy sprzętu lekkiego.
Infrastruktura społeczna (szkoły, przedszkola, zaplecze oświatowe)- Obejmuje ten rodzaj działalności zorganizowanej, które zaspakajają potrzeby niematerialne ludności. Urządzenia w zakresie oświaty, wychowania, kultury, szkoły, sportu, zdrowie.
Infrastruktura rozszerzona: bezpieczeństwo, komunikacja osobowa, administracja państwowa. Placówki państwowe, prywatne, kościoły. Zewnętrzny - stan infrastruktury postępu technicznego.
Potrzeby społeczne (motor do działania)- Polityka społeczna traktuje potrzeby w sposób szczególny.
Zasady dotyczące potrzeb społecznych:
społeczeństwo posiada nie mniejsze potrzeby niż jednostka,
kształtowanie potrzeb i rozbudzanie,
potrzeby można usystematyzować wg hierarchii,
potrzeby zmieniające się w cyklu życia człowieka,
gdy jednostka nie może zaspokoić swoich potrzeb, wówczas państwo musi pomóc.
Potrzeba jest to subiektywne odczucie braku, niezaspokojenia albo pożądania jakiegoś przedmiotu lub warunków. Potrzeba jest motorem działania, a zwłaszcza do jej zaspakajania
Potrzeby wg Wacława Szuberta z punktu widzenia polityki społecznej:
Potrzeba pracy zgodną z kwalifikacjami,
Potrzeba odpowiednich dochodów pracy,
Potrzeba bezpieczeństwa i higieny pracy,
Potrzeba zabezpieczenia na wypadek niemożności zarobkowania, lub niskich dochodów z pracy,
Potrzeba ochrony zdrowia i pomocy w chorobie,
Potrzeba odpowiednich warunków mieszkaniowych,
Potrzeba możliwości wypoczynku.
Dlaczego prognoza demograficzna posiada ważne znaczenie dla PS?
Badania demograficzne obejmują zjawiska przeszłe, teraźniejsze, przyszłe - prognoza demograficzna.
Wyniki badań demograficznych mają duże znaczenie dla ekonomi, a także polityki społecznej dla opieki społecznej, planowanie wieloletnie, urbanistyczne. Na podstawie badań wnioskuje się, że sytuacja współczesnego świata jest złożona - przyrost ludności w sposób nierównomierny (w krajach bogatych jest ich mniej). Badaniem demograficznym zajmuje się ONZ w skali światowej, a w Polsce - Komitet Nauk Demograficznych, GUS, Instytut Gospodarstwa Społecznego.
Na podstawie badań wnioskuje się, że sytuacja współczesnego świata jest złożona - przyrost ludności w sposób nierównomierny (w krajach bogatych jest ich mniej).
Eksplozja demograficzna - przybywa nas 86 mln ludności rocznie trzeba ich wyżywić.
Zaczęto opracowywać prognozy:
Wariant niski, średni, wysoki:
Wg niskiego będzie w 2015 roku - 7,5 mld,
w 2050 roku - 9,8 mld
Przyrost w krajach mniej rozwiniętych będzie bardzo wysoki
Europa - demografia.
1995 rok - 727 mln ludności
2005 rok - 727 mln ludności
2050 rok - 678 mln ludności (-52 mln)
Spadek ludności/ 20 25 - 50 wynika to z ubóstwa, bezrobocia, braku mieszkań.
W krajach biednych mieszka 4,7 mld ludności świata, a w krajach bogatych tylko 1,2 mld.
Znaczenie procesów ludnościowych jest ważne ze względu na przygotowywanie pomocy rodzinie, ochronę macierzyństwa, rozwój oświaty i ochronę zdrowia, kształtowanie rynku pracy i systemu zabezpieczenia społecznego.
Jakim dziedzinom życia społeczno-gospodarczego służą dane wynikające z prognozy demograficznej?
Wyniki badań demograficznych mają duże znaczenie dla ekonomi, a także polityki społecznej dla opieki społecznej, planowanie wieloletnie, urbanistyczne, służby zdrowia, ubezpieczeń społecznych, oświaty.
Wymień, jakie czynniki o charakterze międzynarodowym maja wpływ na rozwój PS.
Do uwarunkowań międzynarodowych zaliczamy dokumenty zobowiązujące do ich przestrzegania zwłaszcza państwa, które te dokumenty ratyfikowały. Dokumenty to: dokumenty Rady Europy, dokumenty ONZ.
Współpraca międzynarodowa posiada różne formy:
Konferencje międzynarodowe - pewne wspólne przedsięwzięcia
Organizacje- wymiana informacji, wspieranie finansowe, dostawy sprzętu i lekarstw.
Instytucje porządkowe - np. Międzynarodowe Służby Zabezpieczenia Społecznego, związki zawodowe, stowarzyszenia, organizacje katolickie.
Ważna dla PS była konferencja Światowego Szczytu Rozwoju Społecznego, na której w 1985 roku w Kopenhadze przyjęto deklaracje i plan działania przeciwko ubóstwu, zatrudnieniu, migracji.
Dokumenty istotne dla PS to:
Powszechna Deklaracja Praw Człowieka - 10.12.1948, Paryż
Europejska Karta Społeczna - 18.10.1961, Turyn weszła w życie 1965. Polska podpisała 22.11.1991 gdy, przystąpiła do Rady Europy
Karta Socjalna Wspólnoty Europejskiej - 12.1989, Strasburg
Deklaracja o postępie społecznym i rozwoju - 1969 r. ONZ
Konwencja Międzynarodowa Organizacji Pracy - 1919, w 1944 nazwano ją Deklaracją Filadelfijską
Polska podpisała 80 konwencji MOP miedzy innymi Kartę Praw Rodziny, Konwencję Praw Dziecka
Nie wymaga ratyfikowania:
Rok Osób Niepełnosprawnych- 1982
Rok Rodziny- 1994
Rok Walki z Ubóstwem - 1996
Europejska Polityka Społeczna posiada zieloną i białą księgę polityki społecznej spisane w 1994, konferencja w Mastriht:
- Księga Zielona: wyzwania, przed którymi stoją państwa
- Księga Biała: zadania, z których wynika poprawa sytuacji socjalnych.
Wyjaśnij, dlaczego potrzeby społeczne maja wpływ na rozwój gospodarczy.
Działalność gospodarcza polegająca na wytwarzaniu określonych dóbr i usług. Występujące sprzężenie zwrotne między polityką gospodarczą a polityką społeczną. Wspomnianą zależność uporządkować można w następujących punktach:
Wzrost ekonomiczny stwarza materialne podstawy do rozwinięcia świadczeń i usług społecznych oraz rozbudowy urządzeń socjalnych.
Postępujący rozwój społeczny: podniesienie wydajności pracy związanej z wyższym poziomem kwalifikacji, oświaty i kultury, efektywnością wypoczynku i innymi elementami rosnącej stopy życiowej,
W wyniku działania tych dodatkowych bodźców wspomagających proces wzrostu gospodarczego zwiększają się możliwości i środki realizacyjne, z których odpowiednią część można dodatkowo przeznaczyć na przyspieszenie tempa rozwoju gospodarczego, co z kolei prowadzi do dalszego zintensyfikowania wzrostu ekonomicznego, w rezultacie następuje nieprzerwany proces stałego wzajemnego dynamizowania wzrostu gospodarczego i rozwoju społecznego. Potrzeby jako czynnik rozwoju społeczno- gospodarczego:
Napędzają do wynalazków i nowinek technicznych,
Motywują do realizacji celów,
Powodują ciągłość pracy człowieka,
Powodują zapewnienie ekonomiczne,
Stan chwilowego zaspokojenia.
Na czym polega równoważny rozwój społeczny i rozwój gospodarczy?
Zależność rozwoju polityki od rozwoju gospodarczego. Musi być równowaga. Zaznacza się dominacja ekonomicznego czynnika.
K. Sescomski (prof.) - rozwój ekonomiczny powinien stworzyć materialne podstawy dla rozwoju świadczeń społecznych oraz rozbudowy urządzeń socjalnych, a więc do wszechstronnego rozwoju społecznego. Będzie z korzyścią dla ekonomi, jeżeli będziemy rozwijali rozwój społeczny (będziemy zdrowsi, lepiej wypoczęci to będziemy lepiej pracować i więcej zarabiać).
Jan Danecki - też zwrócił uwagę na ten program. Akceptuje tę współzależność (rozwój ekonomiczny powinien służyć do zabezpieczenia potrzeb społecznych, a polityka społeczna winna być nauką o celowym organizowaniu postępu społecznego).
Wielu autorów ostro krytykuje okres transformacji ustrojowej. Krzywdzenie gospodarki źle wpłynęło na zabezpieczenia naszych potrzeb (bezrobocie, mieszkania za drogie).
Podaj, jakie skutki przynoszą sytuacje, gdy: priorytet posiada rozwój gospodarczy a jakie gdy priorytet posiada rozwój społeczny.
Rozwój gospodarczy zastępuje się pojęciem wzrost gospodarczy, jako miernik PKB na jednego mieszkańca, rozwój gospodarczy winien służyć zaspakajaniu potrzeb społecznych i stałych warunków życia społeczeństwa. Niezaspokajanie potrzeb społecznych może blokować rozwój gospodarczy.
Rozwój społeczny określa się poprzez poprawę warunków bytowych, powszechność, dostępność do urządzeń socjalnych, kultury i oświaty. Na efekty rozwoju społecznego czeka się długo. Trzy podstawowe wskaźniki rozwoju społecznego to: demografia ( długość życia), sytuacja zdrowotna( śmiertelność niemowląt), wykształcenie. Zadaniem PS jest celowe organizowanie postępu społecznego.
Relacje pomiędzy polityką gospodarczą a polityką społeczną powinny być tak ustalone, aby zapewniły osiąganie wzrostu gospodarczego odpowiedniego do zaspakajania potrzeb społecznych na danym poziomie. Nie mogą być one rozpatrywane oddzielnie. Obie definicje mają wspólne cele, które skupiają się w rozwoju społeczno-gospodarczym.
Problemy PS jako dyscypliny w latach po 1989r.
Weszła w życie gospodarka rynkowa.
Nierównomierny rozwój - najpierw postęp w rozwój ekonomiczny, a następnie rozwój społeczny. Część społeczeństwa była niezadowolona. Społeczeństwo było przyzwyczajone do odbioru korzyści (kultura, oświata, wypoczynek). Dla nich przejście do gospodarki rynkowej było bardzo ciężkie.
Społeczeństwo zaakceptowało ustrój i gospodarkę rynkową, natomiast brak jest określonych celów i preferencji społecznych.
Państwo zmierza do ożywienia samopomocy, dobroczynności i organizacje poza rządowe.
Zjawisko (Księżopolski) - zmiana ustroju PRL, rozwiąże wszystkie problemy, nie zrealizowano ich jednak. Gospodarka rynkowa również nie odniosła sukcesu.
Polityka społeczna powinna przyjąć model ciągłego postępu społecznego - to gwarantuje.
Trzeba zaangażować wszystkie siły, wszystkie podmioty, aby był ciągły postęp społeczny i dążyć do utrzymania zabezpieczenia. Państwo dąży tylko do rozwoju ekonomicznego.
Rządy postkomunistyczne - nie dopracowały się skutecznego modelu postępu społecznego (mamy bezrobocie, nie ma bezpieczeństwa socjalnego). Brak na to środków.
Polityka społeczna dąży, aby prowadzono badania w zakresie polityki społecznej.
Podaj, czym charakteryzuje się model liberalny a czym redystrybucyjny
Liberalny wyrasta z wolnorynkowej koncepcji rozwoju gospodarczego. Polega na mniejszym udziale państwa i koncentrowaniu się na wybranych grupach ludności lub strukturach np. rodzinie. Czyli państwo powinno pomagać tylko tym, którzy sami nie są w stanie zaspokoić swoich potrzeb i nie radzą sobie w gospodarce rynkowej Zakłada ona, że każdy powinien dbać o siebie, własne potrzeby, zdrowie oraz powinien zgromadzić oszczędności na okres niewydajności zawodowej. Prowadzi ona w rezultacie do podziału na tych, którzy „mają” i tych, którzy „nie mają”. Tak, więc wyznawcy orientacji liberalnej uważają, że człowiek decyduje sam o tym, kim będzie i sam ponosi za to odpowiedzialność.
Redystrybucyjny, czyli podział np. na oświatę, służbę zdrowia, pomoc społeczną. Instytucje publiczne w znacznym stopniu państwowe „produkują” świadczenia socjalne uzyskując na to środki z redystrybucji dochodów
Podaj, jaki model PS obecnie tj. w gospodarce rynkowej najbardziej jest odpowiedni dla Polski.
Zadania stojące przed Polską, aby dołączyć do krajów zachodnich.
Pokonać ubóstwo i bezrobocie - brak kwalifikacji (zapobiec, aby ubóstwo nie przechodziło z pokolenia na pokolenie),
Podniesienie poziomu edukacji, oświaty (potrzeba przekwalifikowania, nowa organizacja pracy, doskonalenie zawodowe),
Wyrównanie dysproporcji między miastem a wsią i między województwami,
Przeniesienie zatrudnienia z rolnictwa na usługi,
Strukturyzacja w przemyśle ciężkim (górnictwo, hutnictwo),
Programy naprawcze i rozwojowe dla rozwiązania problemów polityki społecznej,
Polityka społeczna chce się włączyć do budowy postępu społecznego.
Wymień 3 dyscypliny ważne do współpracy dla rozwoju PS.
Prawo - normy prawne określają strukturę i formy działania organów politycznych polityki społecznej oraz charakter udzielanych przez nie świadczeń. Regulacja świadczeń oparta na tej zasadzie ma w polityce społecznej szerokie zastosowanie (w dziedzinie płac, ubezpieczeń społecznych, w mieszkalnictwie).
Ekonomia - analiza procesów gospodarowania i tworzenia bogactwa narodów, także problemy dotyczące gromadzenia, dzielenia i racjonalnego wydatkowania publicznych pieniędzy. Z ekonomią wiążą się problemy zatrudnienia, bezrobocia, które polityka społeczna rozpatruje w kwestiach społecznych.
Socjologia - przedmiotem jej zainteresowania są problemy związane z życiem człowieka, zaspokajanie jego potrzeb, patologie społeczne, trudna sytuacja społeczna.
Ponadto bliskie polityce społecznej są: statystyka (zawiera dane statystyczne, badania), psychologia i pedagogika (oddziałuje na ludzkie zachowanie).
23) Czy polityka społeczna jako nauka zgadza się z polityka społeczna jako praktyka. Jeśli tak to, w jakim obszarze.
Polityka społeczna jako dyscyplina naukowa -badanie warunków bytu i pracy społeczeństwa, jest dyscypliną naukową badającą społeczno - ekonomiczne problemy związane z działalnością mającą na celu:
Zaspokojenie potrzeb człowieka,
Rozpoznanie prawidłowości i zależności występujących w procesach zaspokajania tych potrzeb,
Badanie implikacji gospodarczych i społecznych.
Zajmuje się głównie następującymi strefami życia:
Strefą pracy
Strefą dobrobyt
Strefą kultury
Strefę ładu społecznego
Polityka społeczna jako działalność praktyczna- jest to celowe oddziaływanie państwa, związków zawodowych i innych organizacji skierowane na istniejący układ stosunków społecznych, zmierzająca do poprawy warunków bytu i pracy społeczeństwa, usuwanie nierówności społecznych oraz podnoszenie kultury życia.
Wymień podmioty za pomocą, których PS realizuje główne cele.
Globalne: ONZ (wyspecjalizowane organizacje: UNESCO, FAO, WHO, UNICEF), Międzynarodowa Organizacja Pracy
Regionalne: Rada Europy
Krajowe: państwo i jego instytucje (rząd, Sejm i Senat, Ministerstwo Zdrowia, Ministerstwo Pracy i Polityki Socjalnej, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Ministerstwo Sprawiedliwości, ZUS w zakresie emerytur i rent, instytucje ubezpieczeniowe i fundusze emerytalne)
Pozapaństwowe (Kościół, fundacje, np. edukacyjna, organizacje społeczne, np. PCK)
Lokalne, przede wszystkim samorządy terytorialne, województwo, gmina, powiat
Fundacje (np. edukacyjna im. S. Batorego)
Zakłady pracy (zakładowe świadczenia socjalne).
Wymień 4 nazwiska osób z literatury zajmujących się PS w okresie międzywojennym i teraz.
Okres międzywojenny:
Fryderyk Skrabek
E. Strzelecki
Konstanty Krzeczkowski
Ludwik Krzywicki
Obecnie:
Auleytner Julian
Kurzynowski Adam
Księżopolski M.
Głąbicka Katarzyna
Danecki J.
Kabaj M.
Supińska J.
Secomski K.
Opisz krótko początki PS i podaj, kto pierwszy rozpoczął realizacje celów PS ( nazwa państwa i nazwisko osoby, która wprowadziła w życie pierwsze oficjalne zadania PS).
Początki z polityki społecznej wywodzą się głównie z działalności charytatywnej, w tym kościołów i gmin na rzecz ubogich i bezdomnych. W miarę rozwoju gospodarczego i społecznego zaczęły się pojawiać nowe zjawiska bezrobocie, osoby niepełnosprawne, alkohol i narkotyki, ubóstwo miejskie i wiejskie.
Pierwsze zorganizowane przez państwo instytucje polityki socjalnej pojawiło się w Niemczech w postaci ubezpieczeń obowiązkowych w latach 1883-1889 tzw. social politic Bismark
-
11