TEST Z METODOLOGII PEDAGOGICZNEJ

1. Jakie techniki gromadzenia materiałów badawczych dominują w metodzie sondażu- przykłady:

ankieta

analiza dokumentów techniki

statystyczne rozmowa wywiad

2. Jakie techniki można wyróżnić w eksperymencie pedagogicznym- przykłady technika jednej grupy

- technika grup równoległych

- technika rotacji-krzyżowa

- technika 4 grup zwana Salomona

3. Proszę wymyślić sytuacje dla wykrycia „gwiazdy socjometrycznej" w klasie

4. Kryteria i klasyfikacja testów

ze względu na czynności uczniów: ustne; pisemne; praktyczne

- ze względu na wymagania: sprawdzające; różnicujące

- ze względu na stopień standaryzacji: standaryzowane;

nieformalne ze względu na zasięg: szerokiego użytku; nauczycielskie

ze względu na mierzoną cechę osiągnięć badanego: szybkości; mocy

5. co to znaczy że test jest wystandaryzowany

test ten oznacza się wysokim stopniem rzetelności i trafności oraz podlegają tzw. normalizacji i standaryzacji

6. analiza testu i zadań testowych

test jest zbiorem zadań umożliwiającym sprawne wnioskowanie o poziomie opanowania określonego zakresu treści nauczania. Jest narzędziem pomiaru dydaktycznego, służy do sprawdzania i oceniania wyników nauczania. Zadania testowe -jest najmniejszą, niezależną cząstką testów wymagającą od badanego udzielenia odpowiedzi. Wyróżniamy:

- zadania otwarte

zadania zamknięte

7. Obserwacja - pojecie, rodzaje, przygotowanie i przeprowadzenie -przykłady Jest to celowa czynność polegająca na planowym i systematycznym postrzeganiu zmysłowym faktów, zdarzeń, procesów, zjawisk, ich gromadzenia i interpretowania. Rodzaje obserwacji: bezpośrednia; pośrednia; jawna; ukryta; swobodna; zorganizowana; częściowa i całościowa; jednostkowa i grupowa; ciągła i czynna; kontrolowana i niekontrolowana

8. metody i środki gromadzenia materiału badawczego

9. eksperyment - pojęcie, podział, przygotowanie i przeprowadzenie- przykłady jest to metoda polegająca na wprowadzaniu określonego czynnika oraz obserwacji zmian, które powstaną pod wpływem tego czynnika. Podział: eksperyment laboratoryjny; naturalny

10. metody i środki opracowania materiału badawczego- przykłady

11. sondaż - pojecie, techniki, formy oraz warunki stosowalności przedmiotem badań jest określone zjawisko społeczne. Badania sondażowe obejmują wszelkiego typu zjawiska społeczne o znaczeniu istotnym dla wychowania, ponadto stany świadomości społecznej, opinii i poglądów określonych zbiorowości, narastanie badanych zjawisk, ich tendencji i nasilenia. Chodzi tu o wszystkie zjawiska, które nie posiadają instrumentalnej lokalizacji a wręcz odwrotnie, sąjakby rozproszone w społeczeństwie.

Badania te maj ą na celu wykrycie ich istnienia oraz ukazanie wszystkich atrybutów strukturalnych i funkcjonalnych. Techniki: wywiad; ankieta

12. analiza dokumentów- posługiwanie się tą techniką w badaniach empirycznych

technika badawcza służąca do gromadzenia wstępnych, opisowych, także ilościowych informacji o badanej instytucji czy zjawisku wych. Technika poznawania biografii jednostek i opinii wyrażonych w dokumentach. Najczęściej nie występuje sama.

mat. Archiwalne

aktualne wytwory dzieci i młodzieży

kroniki

zapisy w dziennikach

sprawozdania

13. pojęcie i przedmiot badań pedagogicznych

badania pedagogiczne to zespół racjonalnie dobranych i umiejętnie zastosowanych przedsięwzięć, które pomogą poznać, ocenić, zaprojektować progresywnie modyfikację połączone z praktycznym sprawdzaniem rzeczywistości. Przedmiot badań- pewne zjawisko wyodrębnione w celach badawczych, są to: zagadnienia dotyczące wychowania i nauczania, metody, środki organizacyjne.

14. podstawy logiczne eksperymentów pedagogicznych

w eksperymencie laboratoryjnym istnieją proste możliwości izolowania zmiennej niezależnej i tym samym łatwe jest obserwowanie skutków jej działania. Natomiast w naturalnym badany czynnik działa równolegle z innymi zmiennymi danego procesu, nie jest wcale w ścisłym jego słowa znaczeniu izolowanym. Mamy obserwować jego działanie. Jak to czynić? 5 kanonów:

kanon jednej różnicy

kanon jednej zgodności

pośredniej różnicy lub połączonej zgodności i różnicy

kanon reszt

kanon zmian towarzyszących

15. metody wyróżnione ze względu na przedmiot badań

16. metody wyróżnione ze względu na źródło pochodzenia informacji

17. ceł praktyczny - przykłady

dotyczy realizacji zadań praktycznych. Odnosi się on przede wszystkim do opracowania dyrektyw pedagogicznych czyli praktycznych wskazówek kierowanych pod adresem osób (nauczycieli, rodziców, uczniów) zainteresowanych badaną problematyką

18. pomiar jako metoda badawcza

każdą grupę metod pedagogicznych stanowią metody pomiaru pedagogicznego. Należą one do działań metod empirycznych odwołują się one do teorii pomiaru pedagogicznego oraz operacyjnych sposobów realizacji założeń teoretycznych w praktyce badawczej. Wyróżnia się tu 4 metody pomiaru pedagogicznego:

1. metoda pomiaru sprawdzającego

2. metoda pełnego przyswojenia

3. metoda pomiaru różnicującego

4. metoda sprawdzenia i oceniania kształtującego

19. różnice miedzy techniką a narzędziem badawczym - przykłady techniką nazwiemy celowy, racjonalny oparty na teorii sposób wykonania prac w jakiejś dziedzinie. Narzędzie to instrument umożliwiający wykonanie jakiejś czynności lub prac w dziedzinie pedagogiki.

20. wymień i scharakteryzuj specyficzne właściwości badań jakościowych opierają się na interpretacji i rozumieniu sensu i znaczenia danych jednostkowych w powiązaniu z kontaktem w którym one występują. Wyróżnić można:

otwarty wywiad pogłębiony

jakościową analizę testu

metodę biograficzną i autobiograficzną

obserwację uczestniczącą czyli badanie przez wspólne doświadczenie

21. wymień i scharakteryzuj specyficzne właściwości badań ilościowych zwykle oparte są na opisie i wnioskowaniu. Wymagają one posługiwania się operacjami statystycznymi pozwalającymi na wykrywanie zależności statystycznych liczbowych w opracowanym zbiorze danych

22. na podstawie dowolnego tematu (zagadnienia poznawczego) określ zmienne zmienne- są próbą uszczegółowienia głównego przedmiotu badania naukowego i pedagogicznego, czyli problemów badawczych, jakie zamierza się rozwiązywać i hipotez roboczych, jakie pragnie się potwierdzić lub odrzucić.

23. wymień reguly budowy narzędzi badawczych oraz reguły ich stosowalności --w badaniach społecznych można opierać poznania na l technice badań

-z bud. dla każdych badań odrębnych narzędzi badawczych --budowa i treść narzędzia ma być podporządkowana celom ogólnym badań zawartym w problemie badawczym

-konstrukcja pytań winna odróżniać opisywanie od opiniowania -trzymanie się właściwej kolejności w przyg. badań

-dotyczy języka i narzuca surową dyscyplinę w zakresie ścisłości i jednoznaczności używanych pojęć i zdań

-wewnętrzna struktura narzędzi badań, stopień ich standaryzacji, wielkość, pytania filtrujące, kontrolne, nawet okoliczności wypełniania mają istotny wpływ na wiarygodność uzyskiwanych informacji

-każde narzędzie powinno spełniać przynajmniej 2 podstawowe warunki, musi być trafne i rzetelne

24. jakie warunki musi spełniać obserwacja, aby mogła być uważana za obserwację uczestniczącą

25. jaki jest obecnie status naukowy pedagogiki empirycznej

26. co nazywamy przedmiotem badań - przykłady

nazywamy pewne zjawisko mieszczące się w problematyce teorii i praktyki, subdyscypliny pedagogicznej i wyodrębnione w celach badawczych. Przedmiotem badań jest działalność badacza w celu uzyskania efektów pracy badawczej. Przedmiotem badań może być wszystko to co mieści się w problematyce edukacyjnej.

27. cel teoretyczny - przykłady

związany jest m. in. Z podejmowaniem zadań teoretycznych. Mogą one zmierzać do opracowania założeń teoretycznych lub empirycznego modelu zadań dydaktyczno -wychowawczych, który następnie będzie uzasadniony lub weryfikowany w pracy badawczej. Może on stanowić ogólne założenie prowadzenia zajęć, koncepcje programowo - metodyczną oddziaływań dydaktyczno - wychowawczych.

28. kryteria określania celu badań

1. kryteria aktywności badającego

bierne- odnosi się do badań diagnostycznych czynne- badania eksperymentalne

2. kryteria aspektu badania rzeczywistości

aspekt statystyczny- analizujemy np. osobowość człowieka aspekt dynamiczny- procesy dokonujące się w człowieku

3. kryteria intencji wprowadzania zmian

optymalizacja intencji - uzyskanie przyrostu wiedzy 29. test sprawdzający i jego konsekwencje metodologiczne

test sprawdzający- wymagania bezwzględnie z góry ustalone. Maj ą na celu określenie poziomu osiągnięć szkolnych w ściśle określonym zakresie zgodnie z konkretnymi wymaganiami stawianymi uczniom. W konstruowaniu badaniu nie liczy się z tym czy będą rozwiązane przez wszystkich uczniów lub żadnego z nich. kierujemy się przede wszystkim przerobionym materiałem nauczania bez względu na to czy mogą okazać się one zbyt łatwe, czy zbyt trudne.

30. sposoby formułowania pedagogicznych problemów badawczych należy je formułować w sposób: w miarę prosty, jasny i wyczerpujący (nie jest to łatwe). Często potrzebne są długie, żmudne badania wstępne. Problemy zbyt ogólne i nieprecyzyjne- bezużyteczne. W pytaniach sformułowanych konkretnie i dokładnie cenne wydają się informacje o sposobie badań, jaki zamierza się wykorzystać w odpowiedzi na postawione pytanie. Przestrzega się przed zbyt częstym lub wyłącznym formułowaniu problemów badawczych w formie pytań. Na które możliwa jest jedynie odpowiedź :T lub N. Poprawne problemy badawcze są na ogół pytaniami zaczynającymi się nie tle od partykuły „czy", ile nade wszystko od „jak", „co", „ile", ,jakie" itp.

31. formułowanie problemów i hipotez wg sposobu klasycznego - przykłady formułowanie badań jest to z pozoru prosty zabieg werbalny polegający na precyzyjnym rozbiciu tematu na pytania problemowe. Otóż sformułowane problemy muszą wyczerpywać zakres naszej niewiedzy, zawarty w tematyce badań. Tak więc formułowanie problemów jest ważnym zabiegiem, wymagającym poważnego namysłu i pewnego zasobu wiedzy.

Formułowanie hipotez - potrzebna jest wiedza bardziej szczegółowa o przedmiocie naszych zainteresowań. Przy uzyskaniu odpowiedniej wiedzy o obydwu wymienionych zakresów można przystąpić do formułowania hipotez.

32. co to znaczy, że określamy problem jako „istotnościowy" bądź „zależnościowy" problem istotnościowy dotyczy właściwości( przedmiotów nas interesujących), natomiast problem zależnościowy dotyczy relacji zachodzących między zmiennymi (występujących w naszych badaniach)

33. na dowolnym przykładzie zdefiniuj problem zależnościowy oraz hipotezę zależnościową

34. co to jest procedura badawcza

jest to program badań bardziej złożony, obejmujący kilkanaście stosowanych metod badawczych zmierzających do wyjaśnienia zmian w jednostce jak indywidualności ludzkiej w procesach cało życiowej edukacji.

35. omów miejsce pedagogiki empirycznej w systemie nauk pedagogicznych

36. cel poznawczy - przykłady

związany jest głównie z opisem, wyjaśnieniem, przewidywaniem zjawisk pedagogicznych

37. znaczenie badań próbnych w założeniach metodologicznych pracy naukowej

38. zmienne niezależne i ich wskaźnik - przykłady

to te zmienne, które wpływają na zmienną zależną. Są to przyczyny, wywołuj ą określony

skutek, czyli zmienną zależną.

Wskaźniki:

- empiryczne- wskazywane przez nas zjawisko da się zaobserwować

definicyjne- można zdefiniować pojęcie

inferencyjne- kiedy my nie obserwujemy tego wskaźnika Przykłady:

zabawy dydaktyczne, prace zespołowe

metody wychowania

wykrywanie uzdolnień

39. co składa się na świadomość metodologiczną badacza

- perspektywa aksjologiczna- przyjęty system wartości, odpowiedzenie na pytanie jakim celom służy badanie

-perspektywa antologiczna- odp. na pytanie jaką rzeczywistość poznaje, ustalenie zjawisk, rzeczywistości

-perspektywa epistanalogiczna -odp. na pytanie jakie metody zastosujemy

- perspektywa wiedzy o modelach badawczych- znajomość warsztatu pedagogicznego, metody, podział metod, narzędzia

40. omów trzy szczeble poznania naukowego występujących w pracy naukowej: rzeczywistość

- poznanie naukowe - poznanie za pomocą zmysłów, tworzy się prawa, teoria, przebiega wg scenariusza, planu doboru czynności

- poznanie umysłowe- wyjaśnia i interpretuje zjawiska poddane procesom umysłowym

- rzeczywistość pedagogiczna- fakty, opinie, zdarzenia, procesy

41. od czego uzależniony jest dobór struktury procesu badawczego - przykłady

42. sformułowanie hipotez badawczych - przykłady poprawnie sformułowana hipoteza powinna być:

-odpowiedzią na problem badawczy

-powinna odnosić się do relacji między badanymi zmiennymi

- powinna dać się sprawdzić lub odrzucić za pomocą badania empirycznego

- jasno i jednoznacznie sformułować

-oparta na powszechnie akceptowanej teorii

43. omów trzy kategorie celów badań - przykłady

-aktywności badającego

- bierny i czynny udział

-aspektu badanej rzeczywistości - aspekt statyczny i dynamiczny

- intencji wprowadzania zmian- wprowadzamy czynnik eksperymentalny i go obserwujemy

44. co to jest problem badawczy - przykłady jest to zestaw pytań na które badacz szuka odpowiedzi ewokacyjne- sposób formułowania alternatywny podział problemów:

1. główny; szczegółowy

2. istotnościowe; zależnościowe

45. problem istotnościowy i jego zastosowanie w badaniach problem ten pokazuje istotność danego zagadnienia

46. problem zależnościowy i jego zastosowanie w badaniach problem ten ukazuje związki przyczynowo - skutkowe

47. zmienne i ich podział - przykłady

nazywamy splot różnorodnych uwarunkowań jakościowych i ilościowych, które opisują określone skutki osobowościowe. Zmienna musi mieć zawsze dwie wartości. Wyróżnia się trzy typy zmiennych:

niezależne

zależne

pośredniczące

48. hipotezy i ich zastosowanie w badaniach empirycznych - przykłady stanowią one stwierdzenie co do których istnieje prawdopodobieństwo, że są odpowiedzią na sformułowany uprzednio problem badawczy. Hipoteza jest naszym przypuszczeniem, musi być weryfikowana.

49. warunki jakie musi spełniać hipoteza

- ukierunkowany wysiłek badacza odwołuje się do znanych faktów w dziedzinie met.

- możliwa jest do zweryfikowania,

- nie jest sprzeczna z udowodnionymi twierdzeniami w nauce

- tłumaczy fakty

- posiada ograniczony zasięg

50. wskaźniki - podział i zastosowanie w badaniach empirycznych - przykłady to właściwość wyrażana w formie liczbowej lub jakościowej, który możemy zaobserwować. Wskaźniki:

empiryczne definicyjne inferencyjne

51 ustalenie i dobór próby do badań

to liczebność dobrana i pod pewnymi względami zróżnicowana. Dobór próby łączy się zawsze z terenem badań. Typy doboru próby do badań: -typ losowy -typ celowy

-typ indywidualny- polega na wyborze pewnej zbiorowości np. tylko osoby z wyższym wykształceniem

52. zasady konstrukcji narzędzi do badań - przykłady

narzędzia badań za każdym razem buduje się dla poznania określonej, konkretnej sytuacji, zjawiska czy problemu. Wszelkiego typu narzędzia (werbalne, kwestionariusze, skale, arkusze) są odpowiednie dla jednej i tylko dla tego właśnie przyp., na użytek którego zostały skonstruowane. Np. niektóre testy psychologiczne np. test inteligencji, dojrzałości szkolnej

53. jakie kolejno czynności badawcze można wyróżnić w strukturze procesu badawczego?

54. badania próbne i ich znaczenie dla badań właściwych

badania próbne wykonujemy przed badaniem właściwym, aby zweryfikować hipotezy i narzędzia badawcze. Badania te wykonujemy na innej zbiorowości, badania właściwe aby zachować poufność. Najmniejsza liczba z której można wyciągnąć % i wnioski to 30 osób. Po tych badaniach wykonuje się badania właściwe. Wyniki i postulaty - to pewnik który występuje w badaniach.

55. co to jest empiryzm i jakie znaczenie ma dla badań empirycznych

56. omów procedurę badań eksperymentalnych na dowolnym przykładzie działalności szkolnej

zmienna niezależna

zmienna zależna

zmienna pośrednicząca- kontekstowa (odnoszą się do eksperymentu);

okazjonalne (odnoszą się do jednostki uczestniczącej w eksperymencie). W

eksperymencie decyduje: śr arytmetyczna, wariancja, odchylenie standardowe. Badania właściwe można powtarzać kilkakrotnie. Wyniki przedstawia się w tabelach.

57. omów procedurę badań diagnostycznych na dowolnym przykładzie działalności szkolnej

58. dlaczego dobór lub opracowanie własnej procedury badawczej świadczy o kompetencji i świadomości metodologicznej badacza?

59. etapy i fazy pedagogicznej pracy naukowej

60. na przykładzie dowolnego tematu (zagadnienia szkolnego) ustal kolejno: przedmiot i zakres badań, cele i problemy badawcze, listę zmiennych i ich wskaźników, hipotezy robocze, narzędzia, techniki i metody badawcze

1

---