KONSPEKT
LEKCJI BIOLOGII W KL II Z
Temat: Czynności życiowe pierwotniaków.
Cel ogólny;
Budowa pierwotniaków, czynności życiowe: ruch, oddychanie, odżywianie, wydalanie.
Poznanie pojęć:
dyfuzja, taksja
.
Określenie środowiska życia zwierząt jednokomórkowych na podstawie założonej hodowli sianowej pantofelka.
Kształtowanie postawy współpracy w zespole i koleżeństwa oraz zdyscyplinowanie na lekcji.
Metoda:
słowna, obserwacyjna
Pomoce naukowe:
podręcznik, tablice graficzne, mikroskop
TOK LEKCJI
Faza wprowadzająca:
Czynności organizacyjno - porządkowe (powitanie, sprawdzenie listy obecności)
2. Sprawdzenie wiadomości z poprzedniej lekcji.
N. Proszę przypomnieć systematykę pierwotniaków. Do jakiego królestwa należą i jakie typy znamy pierwotniaków.
U. Królestwa - pierwotniaki
Typ- wiciowce
Typ- zarodziowce
Typ- sporowce
Typ- orzęski
N. Kto wymieni przedstawicieli typów pierwotniaków?
U. Wiciowce to : świdrowce, euglena
Zarodziowe to : otwornice, ameba
Sporowce to : zarodźce malarii,
Orzęski to : pantofelek, stentor, wirczyk.
N. Które z wyżej wymienionych typów pierwotniaków są najwyżej uorganizowane?
U. Najwyżej uorganizowane są orzęski.
N. Wskazuje na dowolnego ucznia daje polecenie,
podejdź do planszy rozpoznaj na niej euglenę, powiedz co o niej wiesz.?
Ocena wypowiedzi.
Proszę wskazać pantofelka. Jak zbudowany jest pantofelek - przedstawiciel organizmów jednokomórkowych?
Ocena wypowiedzi.
(czas realizacji 10 minut)
Faza realizacyjna
Zapis tematu lekcji na tablicy, podanie form jego realizacji i celów lekcji.
Opracowanie nowego materiału według podanych zagadnień przez nauczyciela.
N. Na dzisiejszej lekcji zapoznacie się z czynnościami życiowymi pierwotniaków, wykorzystamy założoną hodowlę pierwotniaków szczególnie pantofelka
Pracujemy w grupach.
Proszę przypomnieć jakim sposobem możemy pozyskać hodowlę orzęsków, szczególnie pantofelka.
Tradycyjnym sposobem jest umieszczenie garści siana w otwartym słoiku i zalanie go wodą z akwarium. Słoik ten zostawiamy w zaciemnionym miejscu.
N. Popatrzcie i obserwujcie słoik. Co widzicie ?
U. Na powierzchni wody pojawił się bakteryjny kożuch.
N. To co widzicie to są orzęski. Przeprowadzimy teraz obserwację mikroskopową budowy i ruchów pantofelka.
Ćwiczenie;
Z hodowli pobierzcie zakraplaczem kilka kropel płynu i umieście go na szkiełku zegarkowym.
Następnie wykonajcie preparat mikroskopowy.
Na szkiełko połóżcie kilka włókienek waty i zakraplaczem przenieście kroplę wody z pantofelkiem.
Zaobserwujcie jakie czynności życiowe wykonuje pantofelek.
Wnioski zanotujcie w tabeli na tablicy
Nauczyciel rysuje tabelę
Jakie czynności życiowe wykonuje pantofelek |
Jakie organella komórkowe umożliwiają spełnienie tych czynności |
1. wykazuje zdolność ruchu |
organellami są rzęski |
2. wykazuje zdolność oddychania |
oddycha całym ciałem |
3. wykazuje zdolność odżywiania się |
odżywia się mikroorganizmami przy pomocy wodniczek odżywczych |
4. wykazuje zdolność rozmnażania |
rozmnażają się przez podział |
5. wykazuje zdolność wydalania |
wodniczki tętnicze |
Na podstawie pantofelka możemy stwierdzić iż pierwotniaki wykonują aktywne ruchy zwane taksjami. Jest to ruch lokomotoryczny organizmu w kierunku do lub od bodźca. Pierwotniaki reagują na bodźce zewnętrzne środowiska.
Organellami ruchu pierwotniaków mogą być :
1. Rzęski lub wici.
2. Nibynóżki, które mają zarodziowce i pozwalają im przemieszczać się ruchem pełzakowatym
Krążenie u pierwotników:
Pierwotniaki mają względnie dużą powierzchnię ciała i dzięki temu mogą oddychać na drodze dyfuzji.
Odżywianie pierwotniaków:
Pierwotniaki są heterotrofami. Heterotrofy -to organizmy cudzożywne , przyswajające gotowe związki organiczne. Przyjmowanie pokarmu może odbywać się trzema sposobami
fagocytozy - jest to pobieranie i trawienie dość dużych obiektów. Nie strawione resztki usuwane są poza komórkę.
pinocytozy - jest to pobieranie i trawienie pojedynczych drobin np. białka lub tłuszczu i cząstki te ulegają całkowitemu strawieniu i wchłonięciu.
wchłaniania - większość pierwotniaków może pobierać proste związki organiczne nie wymagające trawienia bezpośrednio z otoczenia.
Wydalanie u pierwotniaków zbędnych i szkodliwych produktów przemiany materii usuwane są w drodze dyfuzji.
Rozmnażanie pierwotniaków:
Pierwotniaki mogą rozmnażać się płciowo i bezpłciowo.
Sposób bezpłciowy polega na zwykłym podziale komórki. Powstają wtedy dwie jednakowe pod względem genetycznym i biologicznym komórki.
Tego typu podział prowadzi do szybkiego zwiększenia liczby osobników danego gatunku . Podział może mieć charakter podłużny (u wiciowców) lub poprzeczny (u orzęsków)
(czas realizacji 35 minut)
Faza podsumowująca:
N. 1. O czym mówiliśmy dzisiaj na lekcji?
2. Jakie czynności życiowe wykonują pierwotniaki?
3. Jakie są organelle ruchu pierwotniaków ?
Zadanie domowe.
Na podstawie lekcji i podręcznika utrwal wiadomości z lekcji.
Napisz: co to są taksje, co to jest dyfuzja.
(czas realizacji 5 minut)