1. Podczas imprezy urodzinowej Ewy, jej ojciec Adam publicznie zadeklarował, że darowuje jej kawalerkę, położoną w Warszawie przy ul. Wilanowskiej 7/3. Zaskoczonej tym oświadczeniem rodzinie Adam wyjaśnił, że przedmiotową kawalerkę kupił miesiąc wcześniej. Chciał, żeby córka wyprowadziła się z akademika i miała dobre warunki do studiowania. Adam wręczył Ewie klucze do mieszkania. Tydzień później odwiedził córkę w nowym mieszkaniu i odkrył, że oprócz niej wprowadziło się do niego jeszcze troje jej znajomych. Zdenerwowany stwierdził, że odwołuje darowiznę i zażądał zwrotu kluczy.

Czy umowa darowizny została skutecznie zawarta?

Na jakiej podstawie Adam może żądać wydania kluczy do mieszkania?

2. W związku z zakupem nowego domu i planami wyprowadzi Michał postanowił darować sąsiadowi Piotrowi komplet mebli ogrodowych, których nie zamierzał zatrzymywać. O tym zamiarze poinformował sąsiada, a ten ucieszył się z tej wiadomości i oświadczył, że meble chętnie przyjmie. Panowie umówili się, że Piotr odbierze meble w dniu wyprowadzki Michała. Parę dni później panowie posprzeczali się i Michał ostatecznie darował meble właścicielowi firmy przeprowadzkowej.

Czy umowa darowizny między Michałem a Piotrem została skutecznie zawarta?

Jakie uprawnienia i wobec kogo przysługują Piotrowi?

3. Przedsiębiorca Arek darował swojemu kuzynowi Leonowi dwie maszyny budowlane. Umowa została zawarta w formie pisemnej. Do czasu wykonania umowy na zlecenie Arka przechowywano maszyny w magazynach Ernesta. Jednak Ernest uszkodził je, podpalając magazyn w celu wyłudzenia odszkodowania. Leon po wydaniu mu uszkodzonych maszyn wystąpił do Arka z roszczeniem na podstawie art. 891 kc.

Czy słusznie?

4. Właściciel młyna darował Adamowi dwie tony zboża. Umowa została sporządzona w formie pisemnej. Adam po odbiorze stwierdził, że zboże jest gorszej jakości niż zakładana przez strony w umowie i zwrócił się do właściciela o wydanie dwóch ton zboża właściwej jakości.

Czy żądanie Adama jest uzasadnione?

5. Filip darował Annie kosiarkę spalinową. Po jej wydaniu zorientował się, ze kosiarka ma poważną usterkę techniczną, której nie usunięto, z uwagi na to, że przez dłuższy czas była ona nie używana. Po dwóch tygodniach od tego odkrycia Filip zadzwonił do Anny, żeby ją o tym powiadomić. Ta oznajmiła, że wie już o wadzie i zażądała od niego kosztów naprawy kosiarki.

Oceń, kiedy roszczenie Anny mogłoby być uzasadnione.

6. W których przypadkach stosuje się przepisy o darowiźnie:

- X zobowiązał się świadczyć bezpłatne usługi na rzecz Y

- X zobowiązał się przechowywać samochód Y nieodpłatnie

- X ustanowił nieodpłatnie na rzecz Z rentę

- V zrzekł się dziedziczenia po W

- X z grzeczności pomógł G w przeprowadzce

- W darował swojemu synowi pewną kwotę na remont domu

7. Antoni, Bartosz i Czesław zobowiązali się w pisemnej umowie darować Janowi ciągnik, który był ich współwłasnością w częściach równych. Zaraz po zawarciu umowy oddano ciągnik do korzystania Janowi, jednak poza nim z przedmiotu darowizny korzystał też Antoni. Ponadto Antoni był w posiadaniu dokumentów ciągnika, co uniemożliwiało zarejestrowanie go przez Jana. Jan zmarł i wówczas jego spadkobiercy korzystali z ciągnika wspólnie z Antonim. Miesiąc później Czesław popadł w niedostatek i wystosował do spadkobierców pismo odwołujące całą darowiznę.

Jaki skutek wywoła to pismo?

8. Wiktor darował aktem notarialnym z dnia 1.01.1990 r. mieszkanie swojej córce Marii. Po jej śmierci w 1995 r. Wiktor złożył oświadczenie wobec jej spadkobierców o odwołaniu darowizny. Jako powód podał fakt, iż dzieci Marii nigdy się nim nie interesowały, a po śmierci matki nie opiekują się nim, tak jak czyniła to ona za życia.

Oceń skuteczność odwołania darowizny.

9. Cezary darował swojej wspólniczce Anecie, mieszkającej na stałe w Niemczech, nieruchomość rolną. Umowa została zawarta w formie aktu notarialnego. Jeszcze przed przyjazdem Anety do Polski Cezary dowiedział się, że Aneta go oszukiwała w interesach, wskutek czego stracił nie tylko finansowo, ale też zostało naruszone jego dobre imię i wiarygodność, jako przedsiębiorcy. W tej sytuacji odwołał darowiznę, wysyłając do Anety stosowne pismo, które dotarło do niej po dwóch dniach od wysłania. Tego samego dnia, w którym wysłał oświadczenie o odwołaniu darowizny Cezary zawarł umowę sprzedaży przedmiotowej nieruchomości rolnej z Piotrem W. Po przyjeździe do Polski Aneta zażądała od Piotra wydania nieruchomości.

Oceń czy Cezary był uprawniony do odwołania darowizny?

Czy odwołanie nastąpiło we właściwej formie? Jeśli tak, to kiedy wywołało skutki i na czym te skutki polegają?

Czy żądanie Anety wobec Piotra jest uzasadnione?

10. 18.02.2004 r. Zdzisław darował proboszczowi miejskiej parafii kwotę 150 tys. zł. 30.08.2005 r. darczyńca został ubezwłasnowolniony wyrokiem sądu. Dwa miesiące później o darowiźnie dowiedziała się jego córka, będąca przedstawicielem ustawowym. 30.03.2006 r. wystąpiła do sądu o zwrot kwoty 130 tys.

Oceń stan prawny.

Czy w tej sytuacji można domagać się zmniejszenia świadczenia?

11. Henryk darował swojemu znajomemu Darkowi nieruchomość o pow. 5 ha. W umowie strony zastrzegły, że przedmiot darowizny wejdzie w skład majątku wspólnego Darka i jego żony Hanny. Żona Darka nie była stroną umowy. Pól roku później Hanna publicznie znieważyła żonę Henryka, który w tej sytuacji postanowił odwołać w stosunku do niej dokonaną darowiznę.

Czy takie odwołanie jest dopuszczalne?

Jeśli tak, to jakie będą skutki odwołania darowizny wobec Hanny?

12. Janusz zawarł z Adamem w formie pisemnej darowiznę samochodu, w której obciążył Adama poleceniem zawarcia związku małżeńskiego ze swoją siostrą Jolą. Adam był już jednak zaręczony z Sylwią. Umowa darowizny została wykonana.

Czy umowa darowizny została skutecznie zawarta?

Jakie będą w tym przypadku skutki polecenia?

13. Tomasz zawarł z Janem-swoim wnukiem umowę darowizny, w której obciążył Jana poleceniem zapisania się na kurs językowy. Po wykonaniu darowizny polecił także Janowi wyremontować salę ćwiczeniową w Domu Pomocy Społecznej w Dąbrówce Górnej. Jan nie zgodził się na wykonanie tego polecenia, a także nie zapisał się na kurs językowy.

Oceń, czy Tomasz może wystąpić do sądu z żądaniem wykonania polecenia - jeśli tak, to którego z nich?

Czy Tomasz mógłby odwołać darowiznę z uwagi na rażącą niewdzięczność obdarowanego?

14. Paweł obciążył Ewę w umowie darowizny użytkowania wieczystego gruntu poleceniem przekazywania części pożytków z gruntu będącemu w niedostatku Adamowi. Kilka miesięcy później Adam odziedziczył znaczny majątek, wobec czego Ewa uznała, że nie musi wypełnić polecenia. Spadkobiercy Pawła wystąpili do sądu o wywiązanie się z obowiązku spełnienia polecenia przez Ewę. Ta jednak postanowiła zwrócić im przedmiot darowizny. Spadkobiercy odmówili i podtrzymali żądanie wykonania polecenia.

Czy Ewa jest zobowiązana do wykonania polecenia?

Czy odmowa przyjęcia zwrotu przedmiotu darowizny ma znaczenie dla wypełnienia polecenia?

Źródło: K. Jasińska, A. Lejko, Prawo cywilne. Materiały dla studentów prawa. Kazusy. Tom III. Zobowiązania, Zakamycze 2006.

---