ORGANIZACJA I ETAPY BADAŃ NAUKOWYCH

Organizacja procesu badawczego jest zależna od wielu okoliczności. Główny wpływ na to mają: charakter i cel badań, teren, na którym będą prowadzone badania oraz techniki stosowane w trakcie badań. Należy dodać, że nie wszystkie badania wymagają uwzględnienia wszystkich punktów schematu przebiegu badań.

W literaturze spotkać można mnóstwo propozycji organizacyjnych rozwiązań procesu badawczego. Podzielić je można na dwa typy schematów: pierwszy prezentuje formalną strukturę postępowania badawczego, drugi prezentuje mniej lub bardziej dokładną rzeczowo - treściową strukturę czynności poznawczych.

Formalna struktura postępowania badawczego składa się z następujących elementów:

1. Wybór tematu

2. Analiza i dyskusja badanego problemu

3. Projekt badawczy

4. Zebranie danych

5. Analiza danych

6. Interpretacja danych

7. Poinformowanie społeczności naukowej.

Natomiast schemat rzeczowo - treściowy postępowania badawczego zawiera dyrektywy postępowania, kolejność czynności badawczych, konkretne nazwy tych czynności oraz ich objaśnienia.

Faza koncepcyjna:

1. Temat - przedmiot, cel, uzasadnienie, studia nad literaturą przedmiotu

2. Problemy badawcze

3. Hipotezy badawcze

4. Wybór terenu badań i dobór próby

5. Typologia zmiennych

6. Schemat wyjaśniania związków między zmiennymi

7. Typologia wskaźników do zmiennych

8. Metody, techniki i narzędzia badań

9. Definicje teoretyczne ważniejszych pojęć

10. Badanie pilotażowe

11. Ostateczna wersja problemów badawczych, hipotez teoretycznych i narzędzi badań

12. Gromadzenie literatury przedmiotu

Faza wykonawcza

1. Opracowanie harmonogramu badań

2. Przeprowadzenie badań właściwych

3. Uporządkowanie materiałów badawczych

4. Opracowanie klucza kodyfikującego

5. Kodyfikacja i opracowanie statystyczne

6. Analiza jakościowa, klasyfikacja zagadnień i zależności

7. Weryfikacja hipotez

8. Opracowanie teoretyczne

FAZA BADAŃ

1. Harmonogram badań

Jest t zabieg bardzo przydatny przy badaniach prowadzonych na różnych terenach i różnych grupach, przy zastosowaniu różnych technik badawczych. Zabieg pozytywny zawsze, bo reguluje i dyscyplinuje nasze zachowania i tok prac badawczych. Należy go dokonać przewidując ewentualne przeszkody w realizacji. Odpowiedni przypadek winien zawierać w sobie jeszcze i ten zamysł, aby przebieg i wyniki wcześniejszych etapów regulowały i korygowały kolejne działania badawcze.

2. Przeprowadzenie badań właściwych

Do badań właściwych należy przystąpić rychło po zakończeniu badań pilotażowych. Same badania powinny przebiegać również sprawnie i trwać możliwie najkrócej. Trzeba, bowiem pamiętać o dynamice przeobrażeń społecznych. Naszym zadaniem jest za pomocą narzędzi badawczych zarejestrować pewien stan umiejscowiony w czasie i przestrzeni. To wymaga prowadzenia badań w czasie, w którym nie nastąpią wydarzenia, mogące mieć wpływ na badane przez nas układy społeczne. (przykład str. 210) Istotnym czynnikiem jest wybór stosownego czasu na przeprowadzenie badań. Badający powinien starać się, by okoliczności badań nie były niczym zakłócone (np. badacz nie powinien prowadzić wywiadów w momencie, w którym respondenta zaprzątają jakieś inne ważne dla respondenta wydarzenia). (Przykł. Str. 210) Sprawą następną, która powinna być brana pod uwagę jako ważna dla jednorodności wyników jest liczba osób przeprowadzająca badania. W sytuacji obszernych badań, których jedna osoba nie jest w stanie przeprowadzić należy dobrać ekipę ankieterów

---