KRYZYS - wywołuje poważne zakłócenie równowagi psychicznej i zaburza jego działanie, dlatego każda osoba przeżywająca kryzys wymaga pomocy.

INTERWENCJA KRYZYSOWA - to metoda systematycznego i interdyscyplinarnego oddziaływania na osobę w kryzysie. Dostarczająca wszechstronnego wsparcia i wielostronnej pomocy.

Celem IK jest spowodowanie odzyskania przez osobę w kryzysie zdolności jego samodzielnego pokonania objawów reakcji kryzysowej.

Charakterystyczne dla IK jest udzielenie pomocy jak najszybciej po wydarzeniu kryzysowym - kontakty intensywne z osobą będącą w kryzysie, działania elastyczne nie schematyczne, mobilizowanie naturalnego systemu wsparcia (rodzina).

RODZAJE KRYZYSÓW:

1. KRYZYS ROZWOJOWY (NORMATYWNY) - nieodłączna część życia człowieka, kryzys spodziewany a czasem oczekiwany, zawsze towarzyszy mu zmiana ról i zadań, a także towarzyszy jemu napięcie emocjonalne.

2. KRYZYS SYTUACYJNY (TRAUMATYCZNY) - silne, niespodziewane sytuacje mogą zagrażać naszemu bezpieczeństwu, zdrowiu, a nawet życiu.

3. KRYZYSY OSTRE - przebiegają ok. 6 tygodni. Kryzysy chroniczne - utrzymują się powyżej 6 tygodni, nawet kilka lat. Dochodzi do nich w momencie, gdy osoba zatrzymała się w fazie reakcji emocjonalnej. Kryzys traumatyczny - wycofanie się osoby lub zastosowanie patologicznego rozwiązania.

OBJAWY W KRYZYSIE:

- lęk, przerażenie, rozpacz, gniew, złość, brak aktywności i kreatywności, zależność od otoczenia, intensyfikacja nieprzemyślanych działań, działania patologiczne, płacz, osłabione reakcje, biegunki, pocenie, wymioty, wysypki, problemy z oddychaniem, zaburzenia snu, szybkie męczenie się, apatia, utrata zdolności do rozwiązywania problemów, dezorientacja, brak logicznego myślenia, zaburzenia uwagi, koncentracji, koszmary senne, bierność, brak motywacji, wycofanie się, rezygnacja z odpowiedzialności, pogorszenie reakcji społecznej.

FAZY KRYZYSU SYTUACYJNEGO:

1. FAZA SZOKU (ZAPRZECZANIE) - życie zewnętrzne może stwarzać wrażenie życia uporządkowanego, natomiast w psychice panuje chaos i pobudzenie.

2. FAZA REAKCJI EMOCJONALNEJ - konfrontacja z rzeczywistością. Osoba stara się przystosować do nowej sytuacji stosując mechanizmy obronne jak zaprzeczenie, wyparcie, racjonalizacje, tu uczucia są bardzo intensywne, jeżeli wsparcie społeczne jest niewystarczające osoba jest w tzw.pustce, wówczas istnieje niebezpieczeństwo fiksacji i przejście kryzysu w stan chroniczny. Jeżeli jednak osoba otrzymuje wsparcie, to poziom emocji ulega obniżeniu i możliwe jest rozpoczęcie pracy nad kryzysem, poszukuje się wówczas przyczyny i rozwiązania.

3. FAZA PRACY NAD KRYZYSEM - wyzwalanie się spod dominacji traumatycznych przeżyć i zainteresowanie się przyszłością. Granica miedzy fazami jest płynna, mogą występować naprzemiennie, a reakcje emocjonalne są coraz rzadsze i mniej intensywne.

4. FAZA NOWEJ ORENTACJI - odbudowane poczucie własnej wartości, przywrócenie kontroli, dochodzi do nawiązywania nowych kontaktów a doświadczenie traumatyczne wzbogaca dotychczasowe życie jednostki.

POMOC W KRYZYSIE:

1. Prośba o pomoc osoby będącej w kryzysie.

2. Analiza sytuacji powodującej kryzys

3. Rozpoznanie strategii działań, które były podejmowane przez osobe będącą w kryzysie

4. Sprawdzenie możliwych preferowanych rozwiązań

5. Nauczanie nowych strategii w postępowaniu, nowy sposób widzenia świata, uczenie umiejętności rozwiązywania problemów i zachowań, osoba ma zobaczyć swój problem z innego poziomu,

6. Kontrakt na uczenie się nowych zachowań i strategii, koniec interwencji terapeuty.

---