Koncepcja struktury klasowej w Manifeście komunistycznym
struktura społeczna w perspektywie historycznej
pojęcie rozbudowane, nie dualistyczne. Klasa społeczna jest rozumiana jak współczesna grupa społeczna. Klasy to odpowiedniki stanów; struktura klasowo - warstwowa, składająca się z wielkich właścicieli, właścicieli środków produkcji, drobnomieszczaństwo, chłopi i robotnicy
struktura społeczna w kapitalizmie
dychotomia: burżuazja ≠ proletariat
↓ ↓
Posiadający kapitał, robotnicy, pracownicy najemni
środki produkcji
c) Rola burżuazji, proletariatu i innych klas (klasa średnia)
Ciemiężca - burżuazja zburzyła system feudalny, jedność sprowadziła do wartości wymiennej, nadała konsumpcji i produkcji charakter kosmopolityczny, posiada środki produkcji i najmuje proletariat do pracy
Uciemiężony - proletariusze, wykorzystywani za marną zapłatę w złych warunkach; wytwarza produkty, z których niejednokrotnie nie korzysta; jest negatywnie nastawiona do burżuazji - konflikt (rewolucjoniści wg Marksa)
Klasa średnia - właściciele drobnych zakładów, ale pracują; drobni przemysłowcy, kupcy, rzemieślnicy - zwalczają burżuazję aby ochronić swoje istnienie (konserwatyzm)
- terminy dychotomiczna struktura klasowa
Burżuazja ≠ Proletariat
- polaryzacja, pauperyzacja
Polaryzacja - podział na posiadających i nie posiadających; czym większy podział dóbr tym większy konflikt;
Pauperyzacja - proletariat będzie coraz biedniejszy, a burżuazja coraz bogatsza; zubożenie proletariatu
proletariat - tworzenie proletariatu (świadomość klasowa [klasa w sobie, klasa dla siebie]) - sytuacja ekonomiczna proletariatu - walka klasowa
Proletariat rozwijał się wraz z kapitalizmem, czyli zależni od pracy, powstali wraz z pierwszymi fabrykami. Świadomość klasową robotnicy mogą zyskać na pewnym poziomie krystalizacji klasy, wówczas stają się klasą dla siebie i są zdolni do ruchów rewolucyjnych mających na celu zmianę społeczną. Proletariat nie miał własności, byli ubodzy, uciemiężeni
Burżuazja - znaczenie i charakterystyka
Klasa posiadająca kapitał, środki produkcji, nie pracują, ale posiadają, korzystają z pracy
Ocena struktury klasowej przedstawionej w manifeście komunistycznym
Szukałam ale nie znalazłam ;d
Co to jest stratyfikacja społeczna
To zinstytucjonalizowana forma nierówności występujących w postaci rankingu, nierówności zastane w postaci hierarchii. Wg Bergela jest rezultatem obiektywnego badacza
Koncepcje Webera - Wyjaśnij terminy: klasa, stan, partia - wzajemne relacje (przykłady) - wielowymiarowość (znaczenie)
Klasa - nie jest wspólnotą, powstaje tam, gdzie wielu ludziom wspólny jest element determinujący ich życie. Sfera działania: porządek gospodarczy (dochód/bogactwo); np. robotnicy, drobnomieszczaństwo itp..
Stany - są zazwyczaj wspólnotami, zbiór ludzi, którym przysługuje szacunek i monopol, honor (żądanie szczególnego sposobu życia od każdego potencjalnego członka, np. noszenie określonego stroju). Sfera działania: porządek społeczny (prestiż, szacunek); np. duchowieństwo, kasta, rycerstwo, arystokracja, zawody
Partia - są wspólnotami, jej członków łączą wspólne poglądy, jej działanie kieruje się ku władzy, może reprezentować interesy klasowe lub stanowe. Sfera działania: władza; np. partia polityczna
Wielowymiarowość - widzi wiele rodzajów klas, zaprzecza dychotomii Marksa; sądzi że klasy ekonomiczne powinny być powinny być rozpatrywane zupełnie inaczej niż społeczne
- klasa społeczna, klasa zarobkowa, klasa posiadania (pozytywnie i negatywnie uprzywilejowana)
Klasa społeczna |
Klasa zarobkowa |
Klasa posiadania |
|
W ich skład wchodzą robotnicy w całości, drobnomieszczaństwo, nie posiadająca inteligencja i fachowcy; klasy posiadających i uprzywilejowanych za sprawą wykształcenia. Odbywa się tu ruchliwość społeczna wewnątrzpokoleniowa i międzypokoleniowa |
Monopolizacja kierowana dostarczeniem dóbr, gwarantowanie szans zarobkowych za pośrednictwem wpływania na politykę gospodarczą |
Monopolizuje drogie zaopatrzenie w dobra użytkowe (kupno); możliwość planowej polityki monopolistycznej; mon. szansy gromadzenia majątków za sprawą nie użytkowanych nadwyżek; mon. szans tworzenia kapitału; stanowe przywileje |
|
|
Pozytywnie uprzywilejowana |
Składa się z przedsiębiorców:
|
czyli ludzie posiadający dobra. Składa się z rentierów, ich dochody wywodzą się np. z ludzi (niewolników), ziemi, kopalń, statków, zboża, bydła, pieniędzy, papierów wartościowych |
|
Negatywnie uprzywilejowana |
Składa się z robotników:
|
czyli obiekty posiadania, zdeklasowani, zadłużeni |
- rola klas średnich
Jest to przejściowa klasa między uprzywilejowanymi a nieuprzywilejowanymi
Klasa średnia klasy zarobkowej - samodzielni chłopi i rzemieślnicy + urzędnicy (publiczni i prywatni), robotnicy o monopolistycznych kwalifikacjach
Klasa średnia klasy posiadania - dysponuje posiadaniem lub odpowiednim wychowaniem, stanowiącym ich źródło utrzymania
- wyjaśnij dlaczego klasy nie są wspólnotami
Klasy stanowią tylko możliwość do działania wspólnotowego, nie zawsze występuje poczucie wspólnotowości, brak wspólnych celów, interesów ekonomicznych i wewnętrzne zróżnicowanie; występujące zbiorowe działania mają raczej charakter MASOWY, a nie wspólnotowy
- Interes klasowy
interes pewnej przeciętnej grupy osób wynikający z położenia klasowego, w którym się znajdują.
- stan a style życia
Stany mają określone style życia, np. arystokraci → ubrania, zachowanie…
5+6. Podobieństwa i różnice terminu klasa w koncepcji Marksa i Webera
Weber zgadza się z Marksem, że pojęcie klasy odnosi się do sytuacji ekonomicznej jednostek.
Zdaniem Webera o sytuacji klasowej jednostki decyduje nie tyle jej stan posiadania, ile szanse, jakie ma na rynku sprzedając swoje talenty i kwalifikacje.
Weber odrzuca marksowską koncepcję obiektywnego interesu klasowego, wykluczając tym samym hipotezę o przekształcaniu się „klasy w sobie” w „klasę dla siebie”.
Pojęcie klasy jest narzędziem klasyfikacji, a nie określaniem realnych bytów społecznych, których antagonizm wpływa na dynamikę społeczeństwa.
Weber nie sądził, żeby podział na klasy był podziałem najważniejszym i znajdującym odbicie we wszystkich dziedzinach życia społecznego.
Obok pojęcia klasy wprowadza takie pojęcia jak: stan i partia.
Stan odnosi się do zróżnicowania społeczeństwa pod względem konsumpcji, gustów, stylu życia i posiadanego prestiżu.
Partia odnosi się do zróżnicowania pod względem udziału we władzy politycznej i wpływy na polityczne działania innych obywateli.
Stany i partie różni od klasy między innymi to, że ich członkowie są przypuszczalnie w większym stopniu niż konkurujący na rynku członkowie klasy zdolni do solidarności.
Struktura społeczna ma z punku widzenia Webera 3 względnie niezależne wymiary: ekonomiczny, kulturowy i polityczny. Nie znając każdego z nich z osobna nie można wnioskować o dwóch pozostałych, bo nie istnieje odpowiedniość między nimi.
Weber przyjął założenia nominalistyczne. Dostrzegł jak bardzo rozbieżne bywają podziały nowoczesnego społeczeństwa.
TO BY BYŁO NA TYLE MOJEJ MĄDROŚCI :D