GOSPODARKA A ŚRODOWISKO

PRACA SEMESTRALNA

Zadanie

Państwo położone jest w środkowej Europie. Nie ma dostępu do morza.

Jego wielkość jest porównywalna ze Słowacją. Państwo w latach 90-tych przeszło burzliwe zmiany ustrojowe. Poprzedni ustrój zostawił po sobie poważne problemy ekonomiczne i ekologiczne.

Najbardziej wpływowym przemysłem w państwie jest górnictwo, które zatrudnia ok. 3% ludności w wieku produkcyjnym. Górnictwo wydobywa lokalny węgiel, który jest silnie zasiarczony. Jest to powodem olbrzymich emisji

dwutlenku siarki przez przemysł i gospodarstwa domowe. Całość produkcji przeznaczona jest na rynek wewnętrzny. Ponieważ rząd chroni krajowy węgiel, jest on tu najdroższy w Europie.

Połowę węgla zużywa elektrownia. Połowę jej produkcji zużywają gospodarstwa domowe, które dodatkowo zużywają jeszcze ok. 30% wydobywanego węgla. Resztę węgla i energii zużywają przemysł i rolnictwo. Elektrownia nie ma instalacji ochronnych i nie stać ją na nie.

Najsilniejszy ekonomicznie jest przemysł farmaceutyczny, który został ostatnio sprywatyzowany i zatrudnia aż 20% ludności czynnej zawodowo. Jest głównym eksporterem (połowa całości eksportu). Mocną stroną farmacji są bardzo niskie ceny leków osiągnięte dzięki oszczędzaniu na instalacjach związanych z ochroną środowiska, dlatego fabryka emituje duże ilości ścieków chemicznych. Około 25% ludzi w państwie utrzymuje się z rolnictwa. Gospodarstwa są dość słabe ekonomicznie i też powodują problemy ekologiczne, przede wszystkim używając najtańszych nawozów złej jakości. Sytuację utrudnia fakt, że państwo nie może liczyć na pomoc zagraniczną ani na rezerwy w budżecie. Dlatego będzie musiało poprowadzić politykę ekonomiczną zdobywając pieniądze przez opłaty ekologiczne. Jednak nie bardzo wiadomo, kogo obciążyć; wszędzie istnieje zagrożenie zwolnieniami z pracy, a to oznacza zwiększenie już dużego bezrobocia (15%). 1. Jakie problemy ekologiczne ma państwo? 2. Jaką proponujesz politykę ekologiczną wobec państwa? 3. Jakie powody sprawiają, że polityka ekologiczna państwa nie może być w pełni racjonalna i jak można te powody zniwelować?

Problemy ekologiczne:

• silnie zasiarczony węgiel

• dewastacja środowiska naturalnego poprzez wydobywanie węgla

• zanieczyszczenie środowiska przez przemysł farmaceutyczny

• stosowanie nawozów złej jakości

• przestarzały system ogrzewania w gospodarstwach domowych

• brak instalacji ochronnych w przemyśle energetycznym

Sposoby rozwiązywania problemów ekologicznych i metody pozyskiwania funduszy na inwestycje ekologiczne.

Należałoby zastosować standard technologiczno - ekonomiczny, który nakazuje stosowanie najlepszej technologii spośród tych, które nie powodują nadmiernych kosztów.

Rząd może też w ramach polityki ekologicznej zastosować normę emisji, czyli ściśle określoną normę prawną określającą ilość zanieczyszczeń jaka może zostać wyemitowana do środowiska przez dane przedsiębiorstwo.

Rząd powinien zastosować wobec kopalń opłatę za koncesję, czyli prawo do zużycia określonego elementu środowiska (wydobycie kopalin) i opłatę produktową, która związana jest z uciążliwością , jaka istnieje w danym produkcie ( w tym przypadku zawartość siarki w węglu). Opłaty te pozwoliłyby rządowi zgromadzić fundusze niezbędne do rekonstrukcji szkód wyrządzonych przez przemysł górniczy w środowisku naturalnym.

Wobec przemysłu farmaceutycznego rząd powinien zastosować standard modelowy tzn. nałożyć obowiązek stosowania najlepszej dostępnej technologii pod względem ekologicznym.

Nałożona na ten przemysł opłata produktowa pozwoliłaby państwu na zgromadzenie funduszy potrzebnych do zmniejszenia stopnia zanieczyszczenia środowiska spowodowanego przez tę gałąź przemysłu np. wybudowanie oczyszczalni ścieków. Opłata ta nie przyczyniłaby się w znacznym stopniu do zmniejszenia finansów przemysłu farmaceutycznego, gdyż jest on największym źródłem dochodu tego państwa i stać go na płacenie za spowodowane zanieczyszczenia.

Rolnicy ponosiliby mniejsze koszty stosując naturalne nawozy zamiast najtańszych złej jakości. Każda osoba prowadząca gospodarstwo rolne jest w stanie zgromadzić nawozy naturalne (np. kompost) wykorzystując odpady z gospodarstwa. Dodatkową motywację mogłaby stanowić opłata koncesyjna. Rezygnacja z używania nawozów złej jakości przyczyniłaby się w znacznym stopniu do zmniejszenia zanieczyszczeń gleby, zaś pieniądze zebrane od gospodarzy, którzy się na to nie zdecydowali można by było wykorzystać przy wprowadzaniu w życie polityki ekologicznej.

Część pieniędzy otrzymanych z opłat uzyskanych od przemysłu górniczego i farmaceutycznego oraz od rolnictwa można by wykorzystać na modernizację systemu ogrzewania w gospodarstwach domowych, który pochłania znaczną część dochodów rodziny. Zapewne mieszkańcy zgodziliby się częściowe pokrycie kosztów związanych z unowocześnieniem ogrzewania, które byłoby korzystne dla obu stron.

Oprócz wspomnianych już metod, rząd może nałożyć obowiązek ubezpieczenia się przez gałęzie najbardziej zagrażające środowisku od szkód jakie mogą spowodować. W ten sposób poszkodowani uzyskaliby odszkodowanie, a przedsiębiorstwa zostałyby zmuszone do większej dbałości o środowisko.

Także same przedsiębiorstwa powinny starać się ograniczyć emisję zanieczyszczeń szukając rozwiązań jak najbardziej korzystnych dla obu stron.

---