Zakażenia szpitalne
Zakażenie do którego dochodzi po 48-72 godzinach od przyjęcia chorego do szpitala. Zakażenie rany chirurgicznej określamy jako szpitalne, jeśli wystąpi do 30 dni od zabiegu, do roku w przypadku wszczepienia endoprotezy. Największe ryzyko na OIOM-ach (3-4x większe niż w innych oddziałach), ma to związek ze stosowaniem coraz bardziej inwazyjnych metod diagnostycznych i leczniczych, często u chorych z obniżoną odpornością.
Zakażenia szpitalne dotyczą:
|
Liczba zakażeń szpitalnych wzrasta w miarę wydłużania się hospitalizacji. Od 10% w pierwszej dobie do ponad 90% po dwóch tygodniach leczenia. |
Etiologia
w dużej mierze G (-), głównie Pseudomonas i Acinetobacter
gronkowce, przeważnie MRSA; gronkowce mają zwiększoną zdolność do adhezji i kolonizacji na powierzchniach materiałów pokrywających cewniki dożylne; S.epidermidis wytwarza duże ilości śluzu, co utrudnia penetrację antybiotyków i fagocytów
enterokoki, głównie odpowiedzialne za IZW (dobre właściwości adherencyjne do powierzchni zastawek serca, często prowadzą do zakażenia dróg żółciowych), często prowadzą do zakażenia dróg żółciowych.
Profilaktyka
powoływanie w szpitalach komitetów kontroli zakażeń
Rola komitetu to z jednej strony ewidencjonowanie zakażenia i etiologii, prowadzenie śledztw epidemiologicznych i eliminacja źródeł zakażeń, wywieranie wpływu na dyrektora, powinni też wdrażać rekomendację postępowania i antybiotykoterapii empirycznej (kilka razy w roku)
jednorazowy sprzęt
higiena (mycie rąk 10 sekund + suszenie, czyszczenie pojemników, mycie z użyciem roztworów antyseptycznych, w przypadku chorych z oportunistyczną infekcją używanie rękawiczek i fartuchów)
postępowanie aseptyczne w prowadzeniu oddechu zastępczego, zakładania cewników do żył, tętnic i pęcherza moczowego.
prawidłowe zaopatrywanie ran
rozważna antybiotykoterapia (wskazania w oparciu o antybiogramy, zbieranie posiewów)
pojemniki na igły
sterylizacja ze wstępnym procesem mycia zanieczyszczeń w sposób mechaniczny
selektywna dekontaminacja p. pkarmowego - lokalne stosowanie środków aby zmniejszyć szanse na kolonizację
Szpitalne zapalenie płuc
gorączka, leukocytoza, treść ropna z dróg oddechowych + zdjęcie RTG
dotyczy 0,5-5% hospitalizowanych chorych, w OIOM-ach od 12 do 22% (ARDS do 66%)
50-90% etiologia G (-)
Przyczyny
przenoszenie przez personel i sprzęt wielorazowego użytku
kolonizacja bakterii patogennych
aspiracja i wymioty u nieprzytomnych
rurki intubacyjne nowego typu (niskociśnieniowe mankiety), zwiększenie ryzyka aspiracji
nawilżacze i nebulizatory
systemy odsysania
Zakażenia cweników naczyniowych
Im dłużej utrzymywany tym więcej zakażeń:
hemodializy 20%
cewniki do żywienia parenteralnego 10%
kaniule żylne i tętnicze 4%
Śmiertelność około 1%
Podczas wprowadzania kaniul do dużych naczyń aseptyka jak przy zabiegach chirurgicznych. Przestrzeganie zasad aseptyki przy obsługiwaniu linii dożylnych. Regularna wymiana opatrunków co 24 h i zabezpieczanie miejsca wkłucia przy pomocy substancji bakteriobójczych, wymiana połączeń, przez które podajemy leki co 48 godzin. Obowiązuje wymiana cewnika w wypadku dodatnich posiewów krwi, odczynu zapalnego w miejscu wprowadzenia cewnika lub objawów uogólnionego zakażenia bez potwierdzenia innego źródła infekcji.
Zakażenia dróg moczowych
Liczba bakterii w moczu > 100 tys/ml dla dorosłych, 10 tys. dla dzieci, w przypadku izolacji pojedynczej bakterii. Dwa lub więcej rodzajów bakterii traktujemy jako zanieczyszczenia. Przed założeniem cewnika dokładne odkażenie ujścia cewki, utrzymanie dobrego przepływu moczu (ok. 100 ml/h). Używanie systemów odpływu moczu uniemożliwiających cofanie się moczu (worek poniżej pęcherza, zastawka jednokierunkowa). Wymiana cewnika w wypadku wadliwego działania lub zakażenie. Zabezpieczenie środkiem antyseptycznym miejsca wejścia cewnika do cewki moczowej. Płukanie pęcherza 2% roztworem powidonu. Unikanie przewlekłego podawania antybiotyku.