LECZENIE PADACZKI
Padaczka
pojedynczy napad drgawek nie uzasadnia rozpoznania padaczki
patologiczny zapis EEG: iglica-fala (może też występować u osób zdrowych lub chorujących na migrenę)
dość liczna grupa alkoholików ma padaczkę (niezależna od uzależnienia)
napad trwa 2-3 minuty
postępowanie:
chronić głowę
nie wkładać nic do ust
nie próbować hamować mechanicznie drgawek
ułożyć na boku (zapobieganie zakrztuszeniu)
podać diazepam (w trakcie/po napadzie) → tylko doraźnie!
Stan padaczkowy
pacjent nie odzyskuje przytomności między kolejnymi napadami
stan zagrożenia życia
należy szybko podać lek i hospitalizować pacjenta (drgawki mogą szybko nawrócić)
Leki
lorazepam - działa 30-120 min; wg badań równie skuteczny jest midazolam, ale nie ma go w standardach postępowania
diazepam (może spowodować zapalenie żył) lub klonazepam (działa depresyjnie na ośrodek oddechowy, nie podawać więcej niż 2 dawek) i.v.
fenytoina lub fosfenytoina - długodziałające, fosfenytoina jest skuteczniejsza i ma mniej DN
fenobarbital - podawany i.v. był częściej używany, gdy nie było dostępnej fenytoiny; uwaga na depresję ośrodka oddechowego, zwłaszcza przy podawaniu z diazepamem (trzeba być przygotowanym do intubacji)
zwykle podaje się do dwóch wkłuć lek krótko- (lorazepam/diazepam) i długodziałający (fenytoina)
Padaczka a ciąża
leki p/padaczkowe osłabiają działanie środków antykoncepcyjnych, a same są teratogenne (groźne zwłaszcza w I trymestrze ciąży)
padaczka nie stanowi p/wskazania do zachodzenia w ciążę, ALE należy pamiętać, że napad padaczkowy jest dla płodu groźniejszy niż leczenie
Drgawki gorączkowe
im młodsze dziecko i wyższa gorączka, tym zagrożenie większe
jeśli drgawki gorączkowe nawracają u starszego dziecka, istnieje zwiększone ryzyko padaczki, ALE nie leczymy profilaktycznie!
postępowanie: zimne okłady, paracetamol, diazepam doodbytniczo
Neuroprzekaźniki w padaczce
kwas glutaminowy (+)
GABA (-) → otwarcie kanałów Cl- → hiperpolaryzacja → ↓ częstości wyładowań neuronów
Rola jonów w napadzie
Na+ → rozpoczęcie i utrzymanie wyładowań
K+ → zatrzymanie wyładowań
Ca2+ → rozpoczęcie i utrzymanie wyładowań
Cl- → zmniejszenie wyładowań, hiperpolaryzacja błony
Mechanizmy działania leków
modyfikacja przewodnictwa Na+ (w stanie potencjału spoczynkowego i czynnościowego)
fenytoina, karbamazepina, fenobarbital, lamotrigina, sole kwasu walproinowego
wpływ na kanały K+ → przedłużenie okresu refrakcji, ↓ wyładowań neuronów
↓ przenikania jonów Ca2+ przez błonę w trakcie depolaryzacji
↓ pobudliwości neuronów
↑ stężenia GABA
Fenytoina
DN zależne od dawki: przerost dziąseł (odwracalny - zmiana metabolizmu kolagenu, nie wymaga przerwy w podawaniu, ważna higiena jamy ustnej), wysypki, hipertrychoza
konieczne monitorowanie - stan stacjonarny do 10 dni; podawać powoli i.v.
Wpływ na układ GABA
diazepam
gabapentyna → agonista GABA + ↑ uwalniania
wigabatryna → ↓ katabolizmu GABA
tiagabina → ↓ wychwytu zwrotnego GABA
felbamat → jw. + NMDA, Na, Ca
topiramat - jw. + NMDA
Etosuksymid - ↓ prądu Ca w kanałach typu T.
Zonisamid - prawdopodobnie blokuje kanały Ca i Na, ↓ uwalnianie neuroprzekaźników, działa neuroprotekcyjnie poprzez wymiatanie wolnych rodników.
Leki I rzutu
karbamazepina
fenytoina
fenobarbital
kwas walproinowy
Uwagi do leczenia
monoterapia
duże zróżnicowanie skuteczności leku zależnie od pacjenta
zbyt małe dawki i szybkie rezygnowanie z leczenia - częsty błąd
przy braku skuteczności leku → odstawiać go powoli, stopniowo wymieniając na inny
można podawać 2 leki tylko, gdy mają różne mechanizmy działania
1