1. Pod rządami Konstytucji RP rozporządzenie może wydać:
a) Członek Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji
b) Prezes Narodowego Banku Polskiego
c) Rada Ministrów
d) Każdy Minister
e) wszystkie odpowiedzi są poprawne
2. Zasada państwa prawnego została wprowadzona do Konstytucji w Polsce
a) w Konstytucji PRL z 1952 r.
b) w Konstytucji RP z 1997 r.
c) w ustawie nowelizującej Konstytucję PRL z grudnia 1989 r.
d) w Konstytucji marcowej z 1921 r.
3. Zgodnie z Europejską Katrą Samorządu Lokalnego:
a) Zasada samorządności lokalnej musi być bezwzględnie uznana w konstytucji
b) Kompetencje społeczności lokalnych są całkowite i wyłączne i nigdy nie mogą być
kwestionowane i ograniczone przez centralny organ władzy
c) Chociaż zasadniczo kompetencje społeczności lokalnych są całkowite i wyłączne,
mogą być ograniczone przez centralny organ władzy w zakresie przewidzianym
przez państwo
d) wszystkie odpowiedzi są poprawne
4. Do kompetencji Trybunału Konstytucyjnego nie należy:
a) Rozstrzyganie sporów kompetencyjnych między centralnymi konstytucyjnymi
organami państwa
b) Orzekanie o zgodności z Konstytucją celów lub działalności partii politycznych
c) Orzekanie o godności ustaw ze wszystkimi ratyfikowanymi umowami
międzynarodowymi
d) Orzekanie w sprawach skargi konstytucyjnej
e) wszystkie odpowiedzi są poprawne
5. Zgodnie z Konstytucją RP organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są:
Regionalne Izby Obrachunkowe
Wojewodowie
Prezes Rady ministrów
Wszystkie odpowiedzi są poprawne
6. Które zdanie dotyczące zakazu nadmiernej ingerencji w sferę wolności i praw człowieka i
obywatela nie jest prawdziwe?
Żadne z ograniczeń korzystaniu z konstytucyjnych wolności i praw jednostki nie
może naruszać istoty danego prawa lub wolności
Niezachowanie ustawowej formy dla ograniczeń w korzystaniu z wolności i praw
jednostki jest równoznaczne z naruszeniem Konstytucji
Ograniczenie w korzystaniu z konstytucyjnego prawa i wolności może zostać
wprowadzone zawsze, o ile ma na celu realizację jakiegoś interesu publicznego
wszystkie odpowiedzi są poprawne
7. Zgodnie z Europejską Kartą Samorządu Lokalnego kontrola administracyjna społeczności
lokalnych może obejmować:
Wyłącznie legalność
Wyłącznie legalność w odniesieniu do zadań własnych
Zawsze legalność i celowość
Wszystkie odpowiedzi są poprawne
8. Konstytucyjna zasada podziału władz zakłada:
a) Wyodrębnienie pewnych sfer działalności państwa i przyporządkowanie do nich
odrębnych organów
b) Istnienie systemu hamulców i równowagi pomiędzy poszczególnymi władzami
c) Podział, równoważenie się i współdziałanie władzy ustawodawczej, wykonawczej i
sądowniczej
Wszystkie odpowiedzi są poprawne
9. W świetle Konstytucji RP w Polsce przeprowadzenie decentralizacji władzy wykonawczej
poprzez wprowadzenie samorządu terytorialnego:
Nie jest obowiązkowe
Niema żadnego związku z zasadniczym podziałem terytorium państwa
Musi nastąpić z uwzględnieniem zasady pomocniczości
Wszystkie odpowiedzi są poprawne
10. Zgoda na ratyfikację umowy międzynarodowej na podstawie, której RP przekazuje część
kompetencji organów władzy państwowej organizacji międzynarodowej:
a) może być wyrażona w ustawie lub referendum ogólnokrajowym
b) Musi być wyrażona w referendum ogólnokrajowym
c) Może być wyrażona w ustawie uchylonej przez Sejm większością 2/3 głosów w
obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów i przez Senat większością
bezwzględną w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby senatorów
11. Zasada pomocniczości:
a) Nakazuje spełnienie warunków przydatności, konieczności i proporcjonalności
sensu stricte
b) Nakazuje jedynie spełnienie warunków proporcjonalności sensu stricte
c) Nakazuje jedynie spełnienie warunku konieczności
d) Pozwala na użycie każdego środka, który jest w stanie doprowadzić do
zamierzonego celu
e) Wszystkie odpowiedzi są poprawne
12. Do źródeł prawa powszechnie obowiązującego w Polsce należa:
a) Ustawy, umowy międzynarodowe i rozporządzenia Prezydenta z mocą ustawy
wydane w trybie art. 234
b) Konstytucja, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia Prezydenta z
mocą ustawy wydane w trybie art. 234
c) Ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia Rady Ministrów z
mocą ustawy
d) Konstytucja, umowy międzynarodowe, rozporządzenia
13. Które zdanie dotyczące zasady poszanowania i ochrony godności człowieka wyrażonej w
art. 30 Konstytucji RP jest prawdziwe?
a) Zakaz naruszania godności człowieka ma charakter bezwzględny i dotyczy
wszystkich
b) Organy władzy publicznej są zobowiązane do poszanowania i ochrony godności
człowieka
c) Pojęcie godności determinuje sposób rozumienia konstytucyjnych wolności i praw
jednostki oraz ich realizowania przez państwo
d) Zasada godności ludzkiej bywa traktowana jako samoistny wzorzec konstytucyjny
e) wszystkie odpowiedzi są poprawne
14. Zasada ochrony praw słusznie nabytych
a) Nie obejmuje swym zakresem praw podmiotowych nabytych in abstracto zgodnie
z ustawą lecz tylko te, które nabyto w drodze skonkretyzowanych decyzji
b) Ma charakter absolutny i zakazuje jakiejkolwiek ingerencji w prawa słusznie nabyte
przez jednostkę
c) Wynika z istoty i aksjologii demokratycznego państwa prawnego
d) Została wyrażona expressis verbis w Konstytucji RP
e) Wszystkie odpowiedzi są poprawne
15. Które zdanie dotyczące konstytucyjnej zasady legalizmu wyrażonej w art. 7 nie jest
prawdziwe?
a) Zgodnie z art. 7 Konstytucji RP żaden organ władzy publicznej powołany w trybie
niezgodnym z konstytucją nie może wykonywać swoich kompetencji
b) Zasada legalizmu nakłada na organy ustawodawcze obowiązek formułowania
przepisów ustawowych zgodnych z konstytucją
c) Organ władzy publicznej musi zawsze podjąć działanie, jeżeli norma prawna
nakłada na niego taki obowiązek
d) W świetle art. 7 Konstytucji RP wszyscy muszą działać w granicach prawa
16. W świetle Konstytucji RP niemożliwe jest przekazanie organizacji międzynarodowej
a) Całości kompetencji organów państwowych w danej dziedzinie
b) Kompetencji co do istoty spraw określających gestię danego organu władzy
państwowej
c) ogółu kompetencji danego organu
d) Wszystkie odpowiedzi są poprawne
PYTANIA OPISOWE:
Na czym polega zakaz naruszania istoty praw i wolności jednostki przy wprowadzaniu ograniczeń w zakresie korzystania z nich?
Odp:
Artykuł 31 Konstytucji RP
Wolność człowieka podlega ochronie prawnej.
Każdy jest obowiązany szanować wolności i prawa innych. Nikogo nie wolno zmuszać do czynienia tego, czego prawo mu nie nakazuje.
Ograniczenia w zakresie korzystania z konstytucyjnych wolności i praw mogą być ustanawiane tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób. Ograniczenia te nie mogą naruszać istoty wolności i praw.
Art. 31 ust. 3
dopuszcza - co do zasady - ustanawianie ograniczeń w zakresie korzystania z konstytucyjnych praw i wolności:
w aspekcie formalnym - ograniczenia te mogą być ustanowione tylko w ustawie (art. 87 ust. 1)
w aspekcie materialnym - ograniczenia te mogą być ustanowione tylko dla ochrony jednej z sześciu wartości wyliczonych w art. 31 ust. 3:
bezpieczeństwa państwa
porządku publicznego
środowiska
zdrowia publicznego
moralności publicznej
wolności i praw innych osób
Ograniczenia praw i wolności mogą być wprowadzane tylko w koniecznym zakresie, i odpowiedniej proporcji. Zasada proporcjonalności jeżeli muszą już być ustanawiane ograniczenia praw i wolności jednostki, to mogą następować one tylko w zakresie niezbędnym (minimalnie koniecznym), a podstawową miarą ustalania, co jest niezbędne, a co nadmierne, jest porównanie rangi (znaczenia) interesu publicznego, któremu dane ograniczenie ma służyć i rangi (znaczenia) prawa czy wolności indywidualnej, której ograniczenie to ma dotykać.
koncepcja istoty praw i wolności
Opiera się na założeniu, że w ramach każdego konkretnego prawa i wolności można wyodrębnić pewne elementy podstawowe (rdzeń, jądro), bez których takie prawo czy wolność w ogóle nie będzie mogła istnieć, oraz pewne elementy dodatkowe (otoczkę), które mogą być ujmowane i modyfikowane w różny sposób bez zniszczenia tożsamości danego prawa czy wolności.
W myśl art. 31 ust. 3 zd. 2 ograniczenia praw i wolności nie mogą naruszać ich istoty, a tym samym wskazana wyżej koncepcja znalazła zastosowanie w polskim prawie konstytucyjnym.
2.Opisz zasadę zachowania odpowiedniego vacatio legis
Odp :Termin ten oznacza okres pomiędzy publikacją(ogłoszeniem )aktu prawnego w Dzienniku Ustaw, a jego wejściem w życie. Zasadniczo,zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. Nr 62, poz. 718) akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. W uzasadnionych przypadkach akty normatywne, mogą też wchodzić w życie w terminie krótszym niż czternaście dni, a jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym. Przepisy porządkowe wchodzą w życie po upływie trzech dni od dnia ich ogłoszenia. W uzasadnionych przypadkach przepisy porządkowe mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż trzy dni, a jeżeli zwłoka w wejściu w życie przepisów porządkowych mogłaby spowodować nieodwracalne szkody lub poważne zagrożenia życia, zdrowia lub mienia, można zarządzić wejście w życie takich przepisów z dniem ich ogłoszenia. Celem vacatio legis jest umożliwienie wszystkim zainteresowanym(adresaci,,organy państwa) zapoznania się z nowymi przepisami i przygotowanie do ewentualnych zmian jakie mogą wynikać z ich obowiązywania.
TEST Grupa I B
1. Pod rządami Konstytucji RP rozporządzenie:
Może być wydane tylko w celu wykonania ustawy
Może być wydane przez organ, któremu organ upoważniony ustawowo przekazał swoją kompetencję
Ma pierwszeństwo stosowania przed ratyfikowaną umową międzynarodową
Wszystkie odpowiedzi są poprawne
2. Zgodnie z Europejską Kartą Samorządu Lokalnego Kontrola administracyjna społeczności lokalnych
a) Co do zasady powinna obejmować jedynie legalność
b) Wyjątkowo może obejmować celowość, ale tylko w odniesieniu do zadań delegowanych
c) Powinna być sprawowana z poszanowaniem zasady proporcjonalności
d) Wszystkie odpowiedzi są poprawne
3. Zgodnie z Konstytucją RP Sejm może rozwiązać organ stanowiący samorządu terytorialnego
a) Na wniosek Rady Ministrów
b) Tylko w sytuacji, gdy organ narusza rażąco Konstytucją lub ustawy
c) Na wniosek Ministra właściwego do spraw administracji
d) Wszystkie odpowiedzi są poprawne
4. Zasada proporcjonalności
a) Ma zastosowanie tylko do sfery wolności i praw człowieka i obywatela
b) Obowiązuje we wszystkich dziedzinach prawa, ponieważ jest jednym ze standardów demokratycznego
państwa prawnego
c) Nie obowiązuje w odniesieniu do gospodarczych, społecznych i kulturalnych praw i wolności człowieka i
obywatela
d) Wszystkie odpowiedzi są poprawne
5. Europejska Karta Samorządu Lokalnego ma zastosowanie
a) Do gmin, powiatów i województw
b) Tylko do gmin
c) Tylko do gmin i powiatów
d) Do gmin, powiatów województw i regionów
6. Godność jako wartość konstytucyjna
a) Przynależy się każdemu człowiekowi zależnie od jego zachowania
b) Jest źródłem konstytucyjnym wolności i praw człowieka i obywatela
c) Może być naruszana tylko w wyjątkowych sytuacjach dla ochrony interesu wspólnego
d) Wszystkie odpowiedzi są poprawne
7. Które zdanie dotyczące władzy sądowniczej nie jest prawdziwe?
a) Władzę sądowniczą w Polsce sprawują sądy, Trybunał Stanu i Trybunał Konstytucyjny-
b) Wymiar sprawiedliwości w Polsce sprawują sądy i Konstytucja nie przewiduje żadnych wyjątków od tej
zasady
c) Wymiar sprawiedliwości mogą sprawować sądy powszechne i sądy wojskowe
8. Po akcesji Polski do Unii Europejskiej
a) Konstytucja RP jest nadal najwyższym prawem w Polsce
b) W przypadku sprzeczności z aktami wspólnotowymi przepisy konstytucji tracą moc obowiązującą
c) Przestał obowiązywać art. 8 Konstytucji RP
d) Wszystkie odpowiedzi są poprawne
9. Do organów samorządu powiatu nie należy
a) Zarząd
b) Starosta
c) Marszałek
d) Wszystkie odpowiedzi są poprawne
10. Zasada ochrony praw słusznie nabytych obejmuje swym zakresem
a) Wszystkie prawa o charakterze podmiotowym
b) Maksymalnie ukształtowane ekspektatywy praw podmiotowych
c) Tylko prawa podmiotowe
d) Jakiekolwiek ekspektatywy praw podmiotowych
11. Zasada legalizmu wyrażona w art. 7 Konstytucji RP
a) Oznacza obowiązek przestrzegania prawa zarówno przez władze publiczne, jak i wszystkich obywateli
b) Zakazuje domniemywania kompetencji organów władz publicznych
c) Po raz pierwszy zastała wprowadzona do konstytucji w 1997 r.
d) Wszystkie odpowiedzi są poprawne
12. Do źródeł prawa powszechnie obowiązującego w Polsce należą:
a) Ustawy, umowy międzynarodowe i rozporządzenia Prezydenta z mocą ustawy wydane e trybie art. 234
b) Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z mocą
ustawy
c) Ratyfikowane umowy międzynarodowe, uchwały Sejmu, akty prawa miejscowego
d) Konstytucja, ratyfikowane umowy międzynarodowe, rozporządzenia Prezydenta z mocą ustawy
13. Który z podanych niżej filozofów i teoretyków prawa opowiadał się za podziałem władzy w państwie
a) David Hume
b) Monteskiusz
c) John Locke
d) Wszystkie odpowiedzi są poprawne
14. Które zdanie dotyczące Trybunału Konstytucyjnego jest poprawne?
a) W składzie Trybunału Konstytucyjnego zasada 17 sędziów
b) Pełny skład Trybunału Konstytucyjnego musi liczyć co najmniej 15 sędziów
c) Wszystkie orzeczenia mają moc powszechnie obowiązującą, o ile nie dotyczą skargi konstytucyjnej
d) Orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego nie unieważniają orzeczeń sądów powszechnych, lecz stanowią podstawę do wznowienia postępowania
e) Wszystkie odpowiedzi są poprawne
15. Która kolejność aktów normatywnych jest zgodna z zasadą hierarchicznej budowy systemu źródeł prawa powszechnie obowiązującego, zakładając, że pierwszy jest akt najwyższy rangą spośród podanych
a) Ustawa - rozporządzenie - nieratyfikowana umowa międzynarodowa - akt prawa miejscowego
b) Konstytucja - ratyfikowana umowa międzynarodowa - ustawa
c) Konstytucja - rozporządzenie - rozporządzenie Prezydenta z moicą ustawy
d) Umowa międzynarodowa ratyfikowana za uprzednią zgoda ustawową - rozporządzenie Prezydenta z mocą ustawy - rozporządzenie
e) Wszystkie odpowiedzi są poprawne
16. Które zdanie jest prawdziwe?
a) „Państwo prawne” i „rządy prawa” to pojęcia tożsame, które zawsze mogą być stosowane zamiennie
b) Pojęcie „państwa prawnego” powstało znacznie wcześniej niż pojęcie „rządów prawa”
c) Pojęcie „państwa prawnego” powstało jako przeciwieństwo „państwa policyjnego” właściwego dla monarchii absolutnych
d) Wszystkie odpowiedzi są poprawne
PYTANIA OPISOWE
1.Wymień cztery funkcje, jakie spełnia konstytucyjna zasada godności człowieka wyrażona w art. 30
Odp: Funkcje:
1) określającą godność jako przyrodzoną i niezbywalną cechę człowieka,
2) określającą godność jako źródło wolności i praw człowieka i obywatela,
3) nadającą godności przymiot nienaruszalności,
4) ustanawiającą po stronie wszystkich władz publicznych obowiązek poszanowania i ochrony godności człowieka.
2.Miejsce umów międzynarodowych w systemie źródeł prawa w Polsce
Odp. Gdy mówimy o miejscu umów międzynarodowych w systemie źródeł prawa w RP należy zaznaczyć dwa rodzaje umów międzynarodowych : ratyfikowane i nieratyfikowane.
W myśl art. 91 ust. 1 Konstytucji RP ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w Dzienniku Ustaw RP, stanowi część krajowego porządku prawnego i jest bezpośrednio stosowana, chyba że jej stosowanie jest uzależnione od wydania ustawy (art.89 Konstytucji).
Art. 91 ust. 2 wprowadza zasadę, że umowy ratyfikowane za uprzednią zgodą wyrażoną w ustawie mają pierwszeństwo przed ustawami. Oznacza to, że w razie kolizji norma zawarta w umowie międzynarodowej musi zostać zastosowana zamiast normy ustawowej i to niezależnie od tego, jaka była sekwencja czasowa nabrania przez mocy obowiązującej.
Brak natomiast w Konstytucji wyraźnego określenia miejsca umów ratyfikowanych bez uprzedniego wydania ustawy akceptującej.
Należy przyjąć, że umowom takim nie można przypisać nie tylko mocy wyższej od ustawy (a contrario z art. 91 ust. 2), ale nawet nie można jej przypisać mocy równej ustawie. Gdyby bowiem taka umowa miała moc równą ustawie, to mogłaby zmieniać postanowienia ustaw wcześniejszych, a to byłoby sprzeczne z unormowaniem art. 89 ust. 1 pkt 5 Konstytucji. Tym samym, umowy ratyfikowane bez uprzedniego wydania ustawy akceptującej mogą wprawdzie stanowić źródło prawa powszechnie obowiązującego, ale umieszczać je należy na poziomie aktów podustawowych. W razie ich kolizji z ustawą nie ma konstytucyjnych podstaw, by przyznawać im pierwszeństwo
Art. 87 Konstytucji wymienia ratyfikowane umowy międzynarodowe jako jedne ze źródeł prawa powszechnie obowiązujących w naszym kraju, natomiast nie umieszcza w tym systemie umów międzynarodowych nieratyfikowanych.
Umowy międzynarodowe nieratyfikowane bowiem nie są źródłem powszechnie obowiązującego prawa w RP. Oznacza to, że postanowienia w nich zwarte - w zakresie, w jakim w ogóle można im przypisać cechy norm prawa mogą działać tylko w sferze prawa wewnętrznego, tzn. wiązać tylko jednostki organizacyjnie podporządkowane organowi, który zawarł umowę międzynarodową. W żadnym natomiast razie nie mogą one kształtować sytuacji prawnej podmiotów zewnętrznych, w szczególności sytuacji obywateli i podmiotów podobnych