AUSTRALIA (KORDYLIERY AUSTRALIJSKIE Z TASMANIĄ, GÓRY FLINDERSA, NIZINY WEWNĘTRZNE, POBRZEŻE POŁUDNIOWO-ZACHODNIE, SUBEKWATORIALNY REGION PÓŁNOCNY, SUCHE OBSZARY WIELKIEJ TARCZY AUSTRALIJSKIEJ);
jednostki geologiczne: Zachodnią część Australii stanowi platforma prekambryjska; jej podłoże jest zbud. ze skał metamorficznych i magmowych, sfałdowanych, a następnie zdenudowanych. Na większej części podłoża leży pokrywa skał osadowych paleozoiku, mezozoiku i kenozoiku. Zdenudowane podłoże prekambryjskie wyłania się spod pokrywy osadowej i tworzy tarczę w zach. części Australii, występuje także w górach MacDonnella, Musgrave, Króla Leopolda, Gawler i na wyż. Selwyn. Na nieckowato wklęśniętych częściach podłoża nagromadziła się gruba pokrywa osadowa (np. zach. niecka nadbrzeżna, niecka Wielkiej Pustyni Piaszczystej, Pust.Simpsona, niz. Nullarbor). We wsch. części Australii odbywały się orogenezy: kaledońska i hercyńska. Do łańcuchów kaledońskich, zbud. ze skał prekambryjskich i kambryjsko-dewońskich, znacznie zmetamorfizowanych i poprzecinanych intruzjami skał magmowych, należą: G. Flindersa i w Wielkich G. Wododziałowych na pd. Alpy Australijskie, a na pn. wyż. Atherton. Część środkowa Wielkich G. Wododziałowych wypiętrzyła się w orogenezie hercyńskiej; jest zbud. ze skał prekambryjskich i paleozoicznych, częściowo zmetamorfizowanych, poprzecinanych intruzjami skał magmowych. Wielki Basen Artezyjski i basen Murray są nieckami platformy paleozoicznej; ich podłoże, które stanowią zdenudowane łańcuchy kaledonidów i hercynidów, jest przykryte serią osadów górnego paleozoiku i mezozoiku. W Australii występują utwory zlodowacenia karbońskiego. Australia aż do kredy wchodziła w skład lądu Gondwana.
charakterystyka: najmniejszy i najpóźniej odkryty kontynent Ziemi, leżący całkowicie na półkuli południowej pomiędzy Oceanem Indyjskim, a Oceanem Spokojnym. Należy do niej Tasmania oraz wiele wysepek. W skład regionu oprócz kontynentu wchodzą pobliskie wyspy Melanezji i Nowa Zelandia, Wsypy Archipelagu Bismarcka, Wyspy Salomona, Wyspy Fidżi, Nowe Hybrydy i Nowa Kaledonia. Nowa Gwinea leży na wspólnym cokole kontynentalnym z Australią. Powierzchnia Australii wraz z Tasmanią wynosi 7,7mln km2. Kontynent ma kształt nerkowaty, zwrotnik Koziorożca przebiega prawie przez środek Australii, co świadczy o występowaniu klimatu zwrotnikowego i równikowego. Kontynent ma słabo rozwiniętą linię brzegową. Powierzchnię Australii pokrywa równina o wysokości od 200 do 300m. Najwyższym szczytem jest Góra Kościuszki (2230m). Ok. 2/3 kontynentu cierpi na niedobór wody, większe miasta znajdują się na wybrzeżach kontynentu. Główny system rzeczny tworzą Murray-Darling. Największe jeziora to: Eyre, Torrens. Bogate zasoby wód artezyjskich.
Główne bogactwa naturalne: węgiel kam. i brun., boksyty, rudy żelaza, ołowiu i cynku, miedzi, manganu, niklu, wolframu, tytanu, cyrkonu i uranu, złoto, srebro, ropa naft. i gaz ziemny. surowce jednak głównie z importu;
Zlodowacenie - w paleozoiku z Gondwaną, 2 w plejstocenie - najwyższe partie Alp Austral.
Nizina Nullarbor - największy obszar krasowy na świecie - podziemią;
Niecka centralna - wielki basen artezyjski, nie został odmłodzony;
Góry Hercyńskie - wododziałowe, osadowe, paleozoiczne, fałdowe. Na wierzchu osady mezozo. Podczas ruchów Alp odmłodzone;
Świat roślinny: charakterystyczny dla klimatu suchego i gorącego - rośliny ksenotroficzne (karłowate akacje, eukaliptusy, kazuaryny, namorzyny, araukarie i buki). (półpustynie - scrub); w strfie zwrotnikowej lasy wiecznie zielone;
Świat zwierzęcy: kręgowce (nietoperz, pies dingo, bobroszczur), torbacze (kangur, koala, wilk workowaty, kret workowaty, wombat), stekowce (kolczatka, dziobak), ptaki (emu, kazuar, lirogon, papuga), ryby (barramunda).
Klimat środek suchy i gorący, amplit kilkadziesiąt C, opady poniżej 100mm, opady nawalne peneplenizują centralny obszar; Wokół centrum strefa półpustynna, 3 strefa - klimat podrównikowy opady do 1000, kolejna strefa - śródziemnomorski opady 1500-2000, 5 - klimat zwrotnikowy wilgotny opady 2000mm;
Rolnictwo - pszenica w dorzeczu Murray i Darling;
Hodowla - owce, bydło;
WYŻ. ZACHODNIOAUSTRALIJSKA - obszar bardzo stary, speneplenizowany, równinny, w plejstocenie wydźwignięty en bloc do wysokości 300-600m. Na N i W brzeżne części wyżyny prozcinan są dolinami rzek (przeważnie okresowych). Na zachodnim krańcu znajdują się ostańcowe, zniszczone Góry Hamersley (1236m), Góry Barlee (1106m) i Góry Robinson (802m), podobne wzniesienia znajdują się na wschodnim krańcu krainy, są nimi Góry Mac Donnell (1525m) i Góry Musgrave (1440m). Pomiędzy tymi wzniesieniami znajdują się rozległe obniżenia zajęte przez Wielką Pustynię Piaszczystą na N, Pustynię Gibsona Gibbona (serirowa) centrum i Wielką Pustynię Wiktorii na S. Pod Wielką Pustynią Piaszczystą znajduje się bezdrzewna Nizina Nullarbor, a nad Wielką Pustynią Piaszczystą znajduje się Wyż. Kmberley z Górami Leopolda. Dominuje rzeźba pustynna, a na N rzeźba sawannowa. W obrębie obszarów pustynnych występują dość liczne i rozległe obniżenia wypelnione po deszczu, pokryte grubą warstwą soli.
ZIEMIA ARNHEMA WRAZ Z ZATOKĄ KARPENTARIA leży w zasięgu monsumu letniego (obfite opady okresowe), wybrzeże porasta las namorzynowy, przechodzący w sawanne na S.
NIZINA CENTRALNA - jest rozległym południkowym synklinorium, zajętym w N części przez Zatokę Karpentaria, w środkowej części przez Wielki Basen Artezyjski, a w S przez Baseny rzek Murray i Darling. Powierzchnia basenów jest płaska, lekko falista przy podgorzach pagorkowata tzw.downs. Równiny leżą na wysokości 100m, jedynie w okolicach jeziora Eyre obniża się do 12m. Niskie opady 100-250mm są przyczyną występowania stepu i scrubu. Na N J. Eyre znajduje się Pustynia Simsona. Najszersza jest południowa część z Górami Flindersa obok, których na wschodzie leżą Góry Gawlera, na zachodzie Broken Hill, a na N pasmo Grey.
KORDYLIERY AUSTRALIJSKIE - Wielkie Góry Wododziałowe, rzadko przekraczają 1500m, z wyjątkiem Góry Kościuszki 2228m w Alpach Australijskich. Wielkie Góry Wododziałowe ciągną się wzdłuż E wybrzeży kontynentu. Na E występują strome i wysokie progi uskokowe, obniżające się ku W. Między progami wytworzyły się poprzeczne do łańcucha górskiego obniżenia zapadliskowe i powstały następujące krainy (patrząc od N) Ackherton, Buckland, New England, Góry Błękitne i Alpy Australijskie - lodowce. Grzbiety górskie występują w postaci wyrównanych falistych wierzchowin leżących na wysokości 600-700m w N partiach gór, 800-1200m w środkowych i 1800m w S partiach gór. Zachowały się liczne stożki wulkaniczne.
Zatoki: N - Królewska, Collier, J.Bonaparte, Van Diemence, Karpentaria, Księżnej Charlotty; S - Encounter, Spencera, Wielka Zatoka Australijska, Flindersa; W - Geografa, Rekina, Exmonth
Dzieli się na 6 stanów: Nowa Pd Walia, Wiktoria, Queensland, Australia Pd, Australia Zach, Tasmania i 2 terytoria: PN i terytorium stolicy Australii.