Wstęp do pedagogiki
Temat 6: Uczeń/ wychowanek jako podmiot oddziaływań wychowawczych.
1. Praca z uczniem zdolnym: charakterystyka ucznia zdolnego, metody diagnozy zdolności i rozpoznawania uczniów uzdolnionych, szkolne formy pracy z uczniem zdolnym.
- W. Panek podaje, że uczeń szczególnie uzdolniony to taki, który w sytuacjach szkolnych wykazuje lepsze przystosowanie się do nich dzięki stosunkowo dużej zdolności rozwiązywania problemów, twórczemu myśleniu, osiąganiu wysokich rezultatów w nauce, wykazywaniu wszechstronnych lub szczególnych uzdolnień, żywej wyobraźni, bogatym zainteresowaniom oraz własnemu specyficznemu sposobowi uczenia się, powiązanemu z umiejętnościami korzystania z różnych ponadobowiązkowych źródeł wiedzy.
- E. Gondzik uczniami wybitnie zdolnymi nazywa tych, którzy "poza wysoką inteligencją ogólną wyróżniają się w karierze szkolnej możliwością osiągnięć twórczych w jakiejkolwiek dziedzinie społecznie użytecznej (udział w konkursach i olimpiadach); wyróżniają się ponadto twórcza wyobraźni, wybitnymi zdolnościami specjalnymi, łatwością uczenia się, szerokimi zainteresowaniami oraz duża doza samokrytycyzmu i pracowitością".
- W ujęciu innych badaczy takich jak: B. Homowski, J. Reykowski uczniów zdolnych charakteryzuje łatwość i szybkość przyswajania wiadomości i nawyków, tempo opanowania umiejętności i sprawności oraz poziom osiąganych wyników.
-Z. Pietrasiński podaje definicję "zdolności". Uważa, że są to pewnego rodzaju cechy rozumu, właściwości psychiki ludzkiej, które są konieczne do prawidłowego rozwiązania jakiegoś problemu, wykonania jakiegoś zadania.
-Wg Okonia przejawem zdolności jest niezawodność, samodzielność i skuteczność w podejmowanej działalności. Zdolność polega na łatwym docieraniu do źródeł informacji, szybkim nabywaniu i przetwarzaniu wiadomości. Okoń traktuje zdolność również jako umiejętność podejmowania właściwych decyzji.
FORMY PRACY Z UCZNIEM ZDOLNYM
1. Praca indywidualna.
2. Praca w grupach.
3. Praca w parach.
4. Przydzielanie uczniom zdolnym trudniejszych zadań podczas pracy grupowej
lub indywidualnej.
5. Stwarzanie uczniom zdolnym sytuacji wyboru zadań, ćwiczeń o większej skali
trudności lub prac dodatkowych.
6. Różnicowanie stopnia trudności prac domowych i prac klasowych.
7. Stopniowe zwiększanie wymagań.
8. Przydzielanie uczniom zdolnym specjalnych ról: asystenta, lidera itp.
9. Praca pozalekcyjna.
10. Organizacja konkursów i olimpiad.
2. Praca z uczniem zaburzonym: nierównomierność rozwoju, niestałość psychoruchowa.
Nierównomierność rozwoju- dzieci opóźnione w rozwoju sprawiają wrażenie, że są młodsze niż w rzeczywistości. Nierównomierność może dotyczyć opóźnienia, zakłóceń wzrokowych, słuchowych, zakłóceń pamięci i zakłóceń emocjonalnych. Wpływają one negatywnie na rezultaty procesu nauczania wielu przedmiotów.
Charakterystyka dokonana przez H. Spionek: Dzieci z fragmentarycznymi deficytami rozwoju potrafią zazwyczaj prawidłowo myśleć i poprawnie rozumować, poprawnie wnioskują i uogólniają. Z racji jednak gorzej rozwijających się niektórych sfer swojego mózgu wykazują obniżenie poziomu analizy i syntezy oraz pamięci wzrokowej, słuchowej, czy kinetyczno-ruchowej. W wyniku swych cząstkowych opóźnień gorzej zapamiętują kształty oraz układy dźwięków, wykazując przy tym często zaburzenia orientacji przestrzennej i koordynacji ruchowo-wzrokowej, a niekiedy również szybkości i precyzji ruchów.
Niestałość psychoruchowa-
Przejawy nadpobudliwości w sferze:
1. Ruchowej- wzmożona ekspansja ruchowa, niespokojne ruchy połączone z niezdarnością.
2. Poznawczej- zaburzenia uwagi, pochopność i powierzchowność sądów.
3. Emocjonalno-uczuciowej- tj. łatwość przejawiania reakcji emocjonalnych o dużej sile oraz drażliwość, impulsywność, lękliwość, nadmierna uczuciowość.
Przejawy zahamowania w sferze:
4. Ruchowej- spowolniałość.
5. Poznawczej- wolne odpowiadanie, długie namyślanie się.
6. Emocjonalno-uczuciowej- osłabienie reakcji uczuciowej, obojętność
7. Przejaw niestałości psychoruchowej, tj. bardzo duża zmienność zachowań.
3. Rola podmiotu, czym jest, relacje.