gleba-egzamin, SGGW Rolnictwo Materiały


Gleba- zewn. część skorupy ziem. która powstała na skutek oddz. na zwietrzelinę czynników tj: woda, klimat, dział. organ. żywych, czas.

Organizmy żywe- biorą udział w proc. wietrzenia skały macież.

Działaln. zwierząt: mieszanie gleby, wzbogacanie w subst. organ., udział w obiegu skł. pokarm., mineralizacja.

Działaln. roślin: formowanie profili, ochrona powierzchni gl. przed deszczem, przemieszczanie skł. pokarm.

Klimat: wyznacza charakter proc. wietrzenia, wyznacza reżim cieplny i wodny.

Składniki klimatu: opady, wilgotn. i temp. powietrza.

Klimat suchy- brak war. dla wietrzenia chem; wietrzeniu uleg. minerały łatwo rozpuszczalne; gleba słabo wykszt.; podsiąk. wody

Klimat wilgotny- wietrzenie chem; powst. miner. Ilaste; wymywanie skł. zasadowych.

Warunki powstaw. gleb: 1rzeźba terenu (relif), 2 nachylenie pow., 3 formy terenu.

Skały magmowe: 1klasa granitu i ryolitu, silnie przesycone krzemionką, postaja z nich gleby lekkie, 2klasa sjenitu i trachitu, małe nasycenie krzemionką, powst. gleby gliniaste głębokie, 3klasa diorytu i andezytu, nasycone krzemionka, powst. gleby gliniaste średnie i zasadowe, 4klasa gabra i bazaltu powst. gleby gliniaste zasadowe i pyłowe.

Skały osadowe: 1okruchowe: luźne i scementowane, spoiwo to lepiszcze; 1a grubookruchowe: żwiry, gruzy, zlepieńce; 1b średniookruchowe: piaski i piaskowce.

Wietrzenie fizyczne (woda, temperatura, lodowce, wiatry) : nagrzewanie i ochładzanie, zamarzanie i odmarzanie, pęcznienie i kruszenie, obtaczanie i ścieranie.

Wietrzenie chemiczne: hydroliza, hydnetacja (dysocjacja jonów H i OH) , karbonatyzacja, utlenianie, rozpuszczanie.

Minerały: kaolinit pakiet 1:1, nie rozszerza się, pow. właściwa 14-23 m²/g, poj. sorpcyjna 0-15 milimola/ 100g; montmorylonit pak. 2:1, rozszerza się, pow. właściwa 600-800 m²/g, poj sorp. 60-130 mmol/ 100g; ilit pakiet 2:1, nie rozsz. się pow. właśc. 67-100 m²/g, poj. sorp. 5-40 mmol/ 100g;alafany bezpostaciowe, pow właśc. 260 m²/g, poj. sorp. 50-200 mmol/ 100g.

Procesy glebotwórcze

Proces brunatnienia- w skałach zasobnych w krzemiany zachodzi: wietrzenie biochemiczne min., powstaw. kompleksów z kwasami próchnicznymi i trwałych kompleksów

Proces płowienia- w skałach różnej gamy zachodzi: wymycie soli, peptyzacja i przemieszczenie iłu, powstaje poziom luvic i argic.

Proces bielicowania- w skałach ubogich zachodzi: rozkład glikokrzemianów i koloidów, wymycie produktów rozkładu, powstają poziomy iluwialny, albic i iluwialny.

Proces glejowy polega na: redukcji związków Fe, Mn przy udziale mikroorganizmów gleb. beztlenowych.

Proces bagienny- gromadzenie i humifikacja szczątków roślin w nadmiernym uwilgotnieniu.

Proces murszenia- zach. w odwodnionych glebach bagiennych.

Skład chemiczny gleby- wypadkowa skł. chemicznego i mineralnego skorupy, składająca się z makroelementów (O, S, Al., Na, Fe, Mg, K) i mikroelementów (ZN, Cu, B, J).

Azot- w glebie w postaci organicznej, mat. budulcowy białka; źródło- resztki roślin, opad atm., obornik; formy w gl. amonowa i azotanowa; przemiany w gl. amonifikacja, nitryfikacja, denitryfikacja.

Fosfor- skł. budulcowy komórki, ważny w proc. oddychania, pobierany w postaci H2PO4.

Potas- cały wyst. w części mineral.; żródło biotyt, ilit; rola: udział w fotosyntezie, przeciwdziała przeazotowaniu.

Wapń- usztywnia błony kom. reguluje gospod. wodną; źródło: kalcyt, dolomit.

Magnez- współtworzy chlorofil; źródło: talk, dolomit, serpentyn

Siarka- skł. białka; źródło: siarczki i gips.

Woda w glebie- roztwór o różnym stężeniu kationów anionów i gazów. Jej ilość i jakość zależy od: klimatu i rzeźby ter., war. hydrologicznych, budowy gleby, działa buduj. Lub niszcząco, działa erozyjnie, wypłukiwanie.

Siły działające na wodę: elektrostatyczne (ład. elektr.), kapilarne, osmotyczne, grawitacji.

Postacie wody w glebie: para wodna, woda molekularna ( higroskopowa i błonkowata), kapilarna (właściwa i przywierająca), woda wolna (infiltracyjna i grunt-glebowa).

O war. wilgotnościowych w glebie decyduje zasobność w wodę gl. w otoczeniu syst. korzeniowego.

Mineralizacja wody- ogólna zawartość rozpuszcz. w wodzie subst. mineralnych.

Czynniki wpływające na bilans wodny: W= Wo (So +K +Wg +Wn) - (T +P +Sp +Sgr) W- zapas wody, Wo- na pocz. badania, So- suma opad., K- woda z kondens. pary, Wg- w. z podsiąku, Wn- w. z napływu, T- wielkość roślin, P- parowanie, Sp- spływ pow., Sgr- odpływ podz.

Klasyfikacja stos. wodnych gleb: typy- marzłociowy, perkolacyjny, okresowo perkolacyjny, nieperkolazycyjny, z przewagą desukcji.

Ciepło właściwe- to ilość ciepła potrzebna do ogrzania jednostki masy.

Pojemność cieplna- ilość ciepla potrzebna do ogrzania 1m² gleby w nienaruszonym stanie o 1°K.

Przenoszenie ciepła w glebie: przewietrzenie, promieniowanie, ruch wody i powietrza. Przenoszenie c. zależy od: rodzaju i wielkości cząsteczek stałych, porowatości, wilgotności, temperatury.

Bilans cieplny: Ru- g- H- Σ =O Ru- bilans prom., g- wymiana ciep. z podłożem, H- energia ciep. wydalana do atmosf., Σ- en. ciepl. zużyta na parowanie.

Sorpcja gleb- zdolność zatrzymyw. i pochłaniania różnych składn. Rodzaje sorpcji: mechan., fizyczna, biolog.,chem.,wymienna.

Kompleks sorpc. Tworzą: minerały ilaste, uwodnione tlenki żelaza i glinu, miner. bezpostaciowe, próchnica .

Koloid glebowy ma ładunek elektr. na powierzchni. Rodzaje ładunków: w minerałach ilastych (trwałe i zmienne), w próchnicy (grupy karboksyl. i gr. fenolowe).

Przyczyna zakwaszenia gleb: czynniki naturalne (opady, wietrzenie, działaln. życiowa organ. glebowych), przyczyny antropogeniczne (kwaśne deszcze, stosow. nawozów)

Skutki zakwaszenia gleb: straty skł. pokarmow., hydroliza związków Al., ograniczenie rozwoju mikroorgan., wzrost aktywności metali ciężkich, gorsza struktura agregatowa.

Materia organiczna składa się z subst. humusowych i niehumusowych. W glebie występuje jako: postać wolna, połączona z kationami, związki kompleksowe.

Próchnica- w glebie 30* 50* 10 do pot. 14. i zawartość zależy od czasu, klimatu, pokrywy rośl., skały macież.

Znaczenie próchnicy: fizyczne (tworzenie strukt. wodoodpornej, usprawnia obieg wody i powietrza, pochłania promienie sł.), chemiczne (kształtuje właściw. sorpcyjne, reguluje stężenie roztw. gleb., zwiększa właściwosci buforowe).

Organizmy glebowe: bakterie nitryfikacyjne (utlenianie azotanów i azotynów), bakterie siarkowe,wodorowe i żelazowe, bakterie heterotrofowe (wiążące i niewiążące wolny azot), promieniowce (tworzą antybiotyki), grzyby (rozkł. materii, synteza antybiot., akumlacja wody), śluzowce, pierwotniaki, glony (rozkł. glinokrzemianu), wazonkowce (mieszanie resztek), dżdżownice (spulchnianie), makrofauna (susły, krety).

Stan żyzności gleby: czynniki morfologiczne (zróżn. Profilu, miąższość gleby, skład granulometr., struktura, porowatość), czynniki fizyczne (rozkład porów w glebie, właściwości wodne i cieplne, podatność erozyjna), czynniki chemiczne (zasobność w mikro i makroelementy, pH i zawart. CaCO2, buforowatość), czynniki biologiczne (próchnica, skład edatonu, produkcja CO2, kultura gleby).

Erozja- niszczenie pokrywy glebowej przez dział. wody i wiatru, powodując mniejszą miąższość, obniżenie zasobności i żyzności.

Rodzaje erozji: wodna (powierzchniowa, powierzchniowa- liniowa, podziemna, potncjalna, aktualna) i wietrzna.

Systematyka- żółte i czerwone barwy od żelaza Fe3+, niebieska i sina barwa od Fe2+, biała od węglanów wapnia.

Poziom glebowy- warstwa gleby równoległa do pow. gleby, odróżniająca się barwą od sąsiednich poziomów. Rozróżniamy poziomy: O- organ., A- próchnicz., E- wymycia, B- wzbogac., C- skały macież., G- glejowy, P- bagienny, M- murszowy.

Jednostki syst.: dział, rząd, typ, podtyp, rodzaj, gatunek.

Dz. Gl. Litogeniczne bud i właściw uzależn. od skały macież.- Rz. Mineralne bezwęglanowe (T. inicjalne skaliste, lużne i liaste, bezwęglanowe słabowykształcone ze skał nasyconych i luźnych) bud AC- c, Wapniowcowe o różnym stadium rozwoju (T. rędziny A- Cca- R, pararędziny AC- Cca).

Dz. Gl. Autogeniczne- Rz. Czarnoziemne (t. czarnoziemy reliktowe wytworz. z lessu A- AC- Cca), Brunatnoziemne klimat umiark, lasy liści i miesz., skała gliny piaski (T. brunatne właściwe wymycie CaCO3 do gł 60cm, odczy kwaśny Ap- Bbr- Cca, brunatne kwaśne brak węglanów Ap- Bkr- C, płowe kl. umiarkow., przemieszanie frak. ilastej ), Bielicowe skała przepuszczal i uboga w skł. pok. (T. rdzawe O- Abr- C, bielicowe, bielica).

Dz. Gl. Semihydrogeniczne udział wody lub silne oglejow- Rz. Czarne ziemie powst. w war silnej akumulacji materii org, w dużej wilgot., odczyn alkaliczny lub obojętny, próchnica 2do6% (T. czarneziemie), Zabagnione (T. opadowo glejowe, gruntowo glejowe).

Dz. Gl. Hydrogeniczne powstały pod wpływem wody- Rz. Bagienne (T. mułowe, torfowe), Pobagienne (T. murszowe, murszowate), Deluwialne.

Dz. Gl. Antropogeniczne (T. rigosole, hortisole)




Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Ekonomia-egzamin, SGGW Rolnictwo Materiały
HODOWLA IIcz. egzaminu, SGGW Rolnictwo Materiały
Chemia rolna egzamin, SGGW Rolnictwo Materiały
Ekologia egzamin, SGGW Rolnictwo Materiały
Bichemia EGZAMIN, SGGW Rolnictwo Materiały
HODOWLA Icz. egzaminu, SGGW Rolnictwo Materiały
Przykładowe+pytania+egzaminacyjne Rolnictwo2013, SGGW Rolnictwo Materiały, Botanika Materiały do egz
gleba 4, SGGW Rolnictwo Materiały
Gleba 3, SGGW Rolnictwo Materiały
Fitopatologia cw.4, SGGW Rolnictwo Materiały
finanse i bankowość, SGGW Rolnictwo Materiały
Biochemia 1 spr, SGGW Rolnictwo Materiały
Fitopatologia ćw2, SGGW Rolnictwo Materiały
Biochemia 6 kolokwium, SGGW Rolnictwo Materiały
Hodowla wykład4, SGGW Rolnictwo Materiały
Meteorologia, SGGW Rolnictwo Materiały
Botanika, SGGW Rolnictwo Materiały
Szczegółowa uprawa kolokwium, SGGW Rolnictwo Materiały

więcej podobnych podstron