Istota i sposoby ustalania cen transferowych

Obrót produktami między jednostkami organizacyjnymi przedsiębiorstwa (oddziały, zakłady, wydziały) wymaga ustalenia cen wewnętrznych (cen transferowych) po jakich będą wycenione transakcje kupna-sprzedaży wewnątrz przedsiębiorstwa.

Celem cen transferowych jest umożliwienie jednostkom uczestniczącym w transakcjach wewnętrznych dokonanie rozliczeń przeprowadzonych transakcji.

Problem ustalania cen wewnętrznych jest szczególnie istotny gdy jednostki organizacyjne przedsiębiorstwa uczestniczące w transakcjach wewnętrznych są traktowane jako ośrodki odpowiedzialności.

W praktyce najczęściej stosowane są następujące formuły cen wewnętrznych:

1. Cena rynkowa - jako cena wewnętrzna jest to cena danego produktu występująca na rynku. Ceną wewnętrzną może być najniższa występująca cena produktu, cena najczęściej występująca lub też przeciętna cena notowana na rynku. Cenami wewnętrznymi mogą być ceny, po jakich ośrodek odpowiedzialności sprzedaje swoje produkty odbiorcom zewnętrznym lub też ceny sprzedaży stosowane przez jednostki zewnętrzne.

2. Cena oparta na kosztach - przyjmują za podstawę różne kategorie jednostkowych kosztów produktów (najczęściej jednostkowy koszt wytworzenia produktów lub jednostkowy zmienny koszt wytworzenia).

3. Cena negocjacyjna - jako cena wewnętrzna jest uzgodniona w drodze negocjacji między dwoma zainteresowanymi ośrodkami odpowiedzialności: dostawcą i odbiorcą.

Ogólna formuła cen wewnętrznych przedstawia się następująco:

p_w = jk_z + jk_a

gdzie:

p_w - cena wewnętrzna

jk_z - jednostkowy koszt zmienny

jk_a - jednostkowy koszt alternatywny

Koszt alternatywny oznacza marżę pokrycia utraconą przez jednostkę sprzedającą produkt jednostce wewnętrznej zamiast odbiorcy zewnętrznemu, który płaci wyższą cenę.

Zadanie 40

Opis sytuacji:

Przedsiębiorstwo składa się z dwóch zakładów produkcyjnych: istniejącego Zakładu A i nowo nabytego Zakładu B.

Zakład B: specjalizuje się w produkcji komponentu, który jest wykorzystywany w produkcji przez Zakład A. Koszty ponoszone w Zakładzie B:

Koszty stałe 35 000 zł miesięcznie

jkz = 24 zł

Zdolność produkcyjna Zakładu B 4000 szt miesięcznie. Zakład B sprzedawał do tej pory swój wyrób odbiorcy zewnętrznemu w cenie po 40 zł/szt.

Zakład B został nabyty w celu zaspokojenia zapotrzebowania Zakładu A na wytwarzany przez niego komponent.

Zakład A: kupował dotychczas komponent od zewnętrznego dostawcy w ilości 3000 szt miesięcznie w cenie 38 zł/szt (cena uwzględnia opust z tytułu wielkości zamówienia).

Przedstawiona sytuacja powoduje potrzebę ustalenia ceny wewnętrznej.

Koncepcje zachowania kapitału

Zadanie 41

Przedsiębiorstwo X dysponuje kapitałem własnym w wysokości 500 000 zł. Zajmuje się hurtowym handlem warzywami. W analizowanym okresie zakupiono 1000 ton warzyw po 500 zł za tonę. Cały zapas sprzedano po 700 zł za tonę. Ogólny wzrost cen wynosi w gospodarce 10%, a dla warzyw 35%. Podatek dochodowy 20%. Należy pokazać wpływ zastosowania koncepcji zachowania kapitału na wynik finansowy bieżącego okresu oraz możliwość odtworzenia majątku.

Wariant I Zachowanie nominalnego kapitału pieniężnego

Wariant II Zachowanie siły nabywczej kapitału

Wariant III Zachowanie kapitału rzeczowego (substancji majątkowej)

2

---