Elementy budżetu

Budżet główny (wiodący, zasadniczy, ang. Master Budget) zawiera szereg logicznie ze sobą powiązanych budżetów cząstkowych:

1. Budżet operacyjny:

1. Budżet sprzedaży.

2. Budżet produkcji.

3. Budżet kosztów materiałowych.

4. Budżet zakupu materiałów.

5. Budżet kosztów robocizny.

6. Budżet kosztów stałych:

1. kosztów wydziałowych,

2. kosztów zarządu,

3. kosztów sprzedaży.

2. Budżet wydatków inwestycyjnych.

3. Sprawozdania finansowe pro forma.

7. Rachunek zysków i strat.

8. Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych.

9. Bilans.

Sprawozdania finansowe pro-forma - sprawozdania finansowe, które tworzymy w oparciu o dane zawarte w budżetach szczegółowych. Obejmują one m.in. informacje o planowanej sprzedaży, produkcji, kosztach, wydatkach inwestycyjnych, itp.

Zadanie 42

Budżet jako instrument zarządzania

Przedsiębiorstwo produkcyjne ALFA wytwarza trzy wyroby (X,Y,Z). Wybrane dane charakteryzujące produkcję przedstawia tabela:

Pozycje danych	Wyrób X	Wyrób Y	Wyrób Z
Zużycie materiału A (kg/szt.) Zużycie materiału B (kg/szt.) Robocizna bezpośrednia (rh/szt.) Prognozowana sprzedaż (szt.) Jednostkowa cena sprzedaży(zł/szt.) Wymagany stan końcowy wyrobów (szt.) Stan początkowy wyrobów (szt.)	5 2 1 10 000 50 200 100	4 3 2 5 000 60 100 200	3 1 0,5 8 000 40 100 100

Standardowa cena 1 kg materiału A wynosi 4 zł, a materiału B 3 zł. Stan początkowy materiału A ma wartość 300 kg, natomiast materiału B- 500 kg. Wymagany stan końcowy kształtuje się na poziomie po 400 kg dla każdego materiału. Cena jednej roboczogodziny wynosi 10 zł. Koszty wydziałowe wynoszące 119 500 zł rozlicza się na wyroby proporcjonalnie do robocizny bezpośredniej.

Pozostałe założenia wstępne:

• Bilans przedsiębiorstwa ALFA

AKTYWA	Wart. w zł	PASYWA	Wart. w zł
Aktywa trwałe: Grunty Budynki Maszyny i urządzenia Pozostałe ŚT Aktywa obrotowe: Materiały w cenie nabycia: Materiał A= 300kg x 4 zł= Materiał B= 500 kg x 3 zł= Produkty (według kosztu wytworzenia): Pr. X= 100 szt. x 42 zł = Pr. Y = 200 szt. x 53 zł = Pr. Z = 100 szt. x 31 zł = Należności od odbiorców Środki pieniężne	50 000 290 000 180 000 30 000 60 000 100 000	Kapitał własny: Kapitał zakładowy Kapitał zapasowy Zysk z lat ubiegłych Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania: Zobowiązania wobec dostawców Zobowiązania wobec pracowników	200 000 8 000 66 600 6 000
Suma aktywów		Suma pasywów

• Amortyzacja:

Środki trwałe	Wartość brutto	Stopa amortyzacji	Roczny odpis amortyzacyjny
Budynki	420 000	2,5%
Maszyny i urządzenia	250 000	10%
Pozostałe środki trwałe	45 000	15%

70% środków trwałych jest użytkowanych w produkcji. Koszty amortyzacji środków trwałych produkcyjnych są zaliczane do kosztów wydziałowych. 20% środków trwałych jest użytkowanych w administracji, 10% jest wykorzystywanych w fazie sprzedaży.

• Koszty zarządu i koszty sprzedaży ustalane są na poziomie kosztów z lat ubiegłych.

Planowane koszty zarządu Planowane koszty sprzedaży




Treść	Kwota
Materiały Płace Energia Amortyzacja Pozostałe koszty	25 000 28 000 12 000 …………. 15 000
Razem

• Firma nie prowadzi szczegółowej rejestracji zużycia energii elektrycznej w procesie technologicznym na poszczególne produkty, w związku z tym energia stanowi koszt wydziałowy (koszt pośredni produkcji).

• Wpływy gotówkowe ze sprzedaży produktów - 70% sprzedaż gotówkowa. Założenie to wynika z dotychczasowych doświadczeń w zakresie płatności klientów za sprzedane im produkty.

Należności od odbiorców wzrosną o 336 000 zł.

• Zobowiązania wobec dostawców wzrosną o 200 000 zł.

• Przedsiębiorstwo planuje zakup maszyny produkcyjnej w grudniu, cena zakupu 42 000 zł. Termin zapłaty ustalony został do końca roku.

Na podstawie przedstawionych danych sporządzić budżet:

• Sprzedaży wyrobów;

• Produkcji i zapasów wyrobów;

• Zużycia materiałów bezpośrednich;

• Zakupu materiałów bezpośrednich;

• Robocizny bezpośredniej;

• Amortyzacji;

• Kosztów jednostkowych wytworzenia;

• Kosztów zarządu i kosztów sprzedaży;

• Wydatków inwestycyjnych;

• Sprawozdania finansowe pro forma (rachunek zysków i strat; rachunek przepływów pieniężnych i bilans)

1. Budżet sprzedaży

Wyszczególnienie	Wyrób X	Wyrób Y	Wyrób Z
Prognozowana sprzedaż(szt.) Jedn. cena sprzedaży (zł/szt.) Przychody ze sprzedaży (zł)	10 000 50 ……………………..….…….	5 000 60 ………………………….……	8 000 40 …………………………..

2. Budżet produkcji i zapasów (w szt.)

Wyszczególnienie	Wyrób X	Wyrób Y	Wyrób Z
Stan początkowy wyrobów Prognozowana sprzedaż wyrobów Wymagany stan końcowy wyrobów Wielkość produkcji (2+3-1)	100 10 000 200 …………….……………..	200 5 000 100 ………….……………..	100 8 000 100 ……………………….

3. Budżet zużycia materiałów bezpośrednich

Wyszczególnienie	Wyrób X	Wyrób Y	Wyrób Z
Norma zużycia materiału A (kg/szt.) Norma zużycia materiału B (kg/szt.) Wielkość produkcji (szt.) Wielkość zużycia materiału A (kg) Wielkość zużycia materiału B (kg) Jednostkowy koszt zużycia materiału A (zł/szt.) Jednostkowy koszt zużycia materiału B (zł/szt.) Koszty zużycia materiałów (6+7)*3) (zł)	5 2 ………………………… ………………………… ………………………… 20 6 …………………………	4 3 ………………………… ……………………….. ………………………… 16 9 …………………………	3 1 ………………………. …….………………… ………………………. 12 3 ………………………

4. Budżet zakupu materiałów bezpośrednich

Wyszczególnienie	Materiał A	Materiał B
Stan początkowy materiałów (kg) Wielkość zużycia materiałów (kg) Wymagana wielkość stanu końcowego (kg) Wymagany zakup materiałów (kg) (2+3-1) Jednostkowa cena nabycia Koszt nabycia materiałów (4x5)	300 ……………………………………….. 400 ………………………………………. 4 ………………………………………	500 ……………………………………………… 400 ……………………………………………. 3 ……………………………………………

5. Budżet robocizny bezpośredniej

Wyszczególnienie	Wyrób X	Wyrób Y	Wyrób Z
Norma robocizny bezpośredniej (rh/szt.) Koszt jedn. robocizny bezpośredniej (zł/szt.) Wielkość produkcji (szt.) Koszt robocizny bezpośredniej (zł) (2 x 3)	1 10 ………………………….. ……………………………	2 20 …………………………………. ………………………………….	0,5 5 ……………………………… ……………………………..

6. Budżet amortyzacji

Planowana amortyzacja	Wartość brutto	Stopa amortyzacji	Kwota amortyzacji
Budynki	420 000	2,5%
Maszyny i urządzenia	250 000	10%
Pozostałe środki trwałe	45 000	15%

7. Budżet kosztów jednostkowych

Wyszczególnienie	Wyrób X	Wyrób Y	Wyrób Z
Zużycie materiału A (zł/szt.) Zużycie materiału B (zł/szt.) Robocizna bezpośrednia (zł/szt.) Koszty wydziałowe (zł/szt.) Jednostkowy koszt wytworzenia (zł/szt.)	……………….…………… ………………………….…. …………………………….. ……………………………… 41	………………………………. ……………………………… ……………………………… ……………………………… 55	…….……………………. ……….………………… …………………………. ………………………… 22,5

8. 
   Budżet kosztów zarządu Budżet kosztów sprzedaży

Treść	Kwota
Materiały Płace Energia Amortyzacja Pozostałe koszty	25 000 28 000 12 000 …………. 15 000
Razem

9. Budżet wydatków inwestycyjnych

Wydatek inwestycyjny	Data	Kwota zakupu	Termin zapłaty

10. Sprawozdania pro forma

Treść	Kwota
Materiały Płace Energia Amortyzacja Pozostałe koszty	10 000 23 000 9 000 …………. 12 000
Razem

Treść	Kwota
Materiały Płace Energia Amortyzacja Pozostałe koszty	10 000 23 000 9 000 …………. 12 000
Razem

---