Program warsztatów teatralnych na Dni Nauki 2010
Warsztaty prowadzone będą w celu zapoznania się z tematyką gender i istniejącymi wpływami tego zjawiska na nasze życie.
Przebieg warsztatów (czas trwania około 4 godz.)
Przywitanie uczestników ( przedstawienie celu spotkania).
Zapoznanie się z uczestnikami ( gra integracyjna).
Ćwiczenie koncentracji ( gra „Paweł Gaweł”- ma na celu skoordynowanie ruchów z myśleniem, skoncentrowanie grupy na działaniu; ćwiczenie prowadzone jest w okręgu, wszyscy siedzą na podłodze i wyklaskują odpowiedni rytm, każdy uczestnik ma przydzielony numer, numery wywoływane są przypadkowo).
Wprowadzenie w tematykę gender (ćwiczenie „Prawda Fałsz”, rozróżnianie płci kulturowej od płci biologicznej).
Rozgrzewka przed ćwiczeniami teatralnymi (ruch).
Ćwiczenia teatralne (ruch):
„punkt na suficie”
Ćwiczenie wykonywane jest równocześnie przez wszystkich uczestników - w indywidualnym rytmie. Każdy z ćwiczących wybiera jakiś punkt na suficie lub w górnej partii pomieszczenia. Wskazuje ten punkt palcem i koncentruje na nim wzrok - nie może go stracić z oczu ani na chwilę. Następnie wykonuje szereg ruchów - od powolnych i oszczędnych do coraz bardziej dynamicznych, pełnych ekspresji, tanecznych, akrobatycznych. Chodzi o pełne uruchomienie i rozluźnienie ciała, wyzwolenie energii, przy jednoczesnej koncentracji uwagi. Ćwiczeniu może towarzyszyć muzyka. W grupie osób, które mają kłopoty z ekspresją ruchową, są nieśmiałe i stremowane, ćwiczącym warto zwrócić uwagę na to, że nikt na nich nie patrzy, że wszyscy działają równocześnie i mają wzrok skupiony w jednym punkcie;
„nic ci nie grozi” (w parach);
Ćwiczenie w parach. W każdej ćwiczącej parze jedna osoba - "X" zamyka oczy. Jego partner "Y" przyjmuje na siebie rolę przewodnika, który ma bezpiecznie poprowadzić niewidzącego po całej sali zapełnionej przeszkodami: przewróconymi krzesłami, leżącymi w różnych miejscach przedmiotami i innymi poruszającymi się uczestnikami zabawy. "Y" - pozostając zawsze bardzo blisko "X" - szeptem przekazuje mu instrukcje: do przodu, stop, w lewo, wolniej, itd. W innym wariancie tego ćwiczenia słowne komendy mogą być zastąpione dotykiem dłoni, którą "Y" kładzie "X" na plecach. Odjęcie dłoni oznacza "stop", przesunięcie jej na lewe ramię - "w lewo", zwiększenie lub zmniejszenie nacisku - "szybciej" lub "wolniej" itd. Jeszcze inny wariant zabawy polega na prowadzeniu partnera przy pomocy krótkiej nitki przywiązanej do dłoni obydwu ćwiczących osób. Po kilku, kilkunastu minutach zmiana ról w parze.
„tunel z przeszkodami”;
Każdy uczestnik zabawy znajduje dla siebie wolną przestrzeń na odległość kilku kroków. W wyobraźni zabudowuje tę przestrzeń - wyimaginowany tunel - wszelkimi możliwymi przeszkodami, które ograniczają mu swobodę ruchów: zwieszają się z góry, wyrastają z podłogi, zmuszają do wciągnięcia brzucha, czołgania się, pełzania, przyklęknięcia i wykonania całej serii skomplikowanych działań, ewolucji ruchowych i "wygibasów". Zadanie polega na przejściu przez tunel i pokonaniu wszystkich przeszkód. Wykonując ćwiczenie nie można się spieszyć, ważne jest, by uruchomić wyobraźnię i rzeczywiście "zobaczyć" konkretną przestrzeń, zmusić ciało do precyzyjnego ruchu. Dobrze jeśli udaje się zmieścić jak najwięcej przeszkód na niewielkiej przestrzeni.
„tratwa-kolory” (cała grupa);
Zadaniem uczestników zabawy jest poruszanie się po sali zgodnie z ustalonymi przez prowadzącego zasadami. Na przykład: kolor biały - to cała przestrzeń, czarny - obrzeża, czerwony - środek, niebieski - przekątne, zielony - lewa strona, niebieski - prawa, itd. Można wprowadzić także inne kategorie ruchu, np. kolor fioletowy - dla chodzenia na czworakach, różowy - na palcach, brązowy - w podskokach. Im więcej sposobów poruszania się do zapamiętania, tym ćwiczenie trudniejsze. Zmiany - na podawaną przez prowadzącego komendę - powinny się odbywać płynnie, bez zatrzymywania się, bez rozmów.
„supeł” (cała grupa);
Wszyscy stoją w kole. Prowadzący prosi uczestników zabawy, by przyjrzeli się swoim sąsiadom, najpierw z prawej, potem z lewej strony i zapamiętali te osoby. Kolejną rzeczą do zapamiętania są trzy komendy. "Jeden" oznacza poruszanie się w normalnym, zwyczajnym tempie, "dwa" - bardzo szybko i "trzy" - bardzo wolno. Uczestnicy zabawy muszą dodatkowo pamiętać o tym , by zagospodarowywać całą przestrzeń sali, by nie było pustych miejsc - "dziur", by zachowywać między sobą równe odstępy. Na hasło prowadzącego ćwiczący rozpraszają się, chodząc w różnych kierunkach i wymieniając krótkie "cześć" albo "dzień dobry" oraz uścisk dłoni z mijaną osobą. Tempo poruszania się wyznaczają podawane przez prowadzącego komendy. Po kilku minutach zabawy prowadzący zatrzymuje uczestników komendą "stop". Teraz każdy odnajduje wzrokiem osobę, która na początku zabawy stała w kole po jego prawej stronie i wyciąga w jej kierunku prawą rękę. Następnie w ten sam sposób lokalizuje sąsiada z lewej strony. Wszyscy ćwiczący - bardzo powoli, jakby naciągając ramiona - łączą dłonie. Powstaje swoisty supeł, który teraz trzeba rozwiązać, nie puszczając połączonych rąk. Zwykle udaje się wrócić do pierwotnego kształtu koła.
„jakie to uczucie?” (w parach);
Jedna osoba w parze pokazuje dana minę do wybranego przez siebie uczucia. Pokazuje dane uczucie mimiką jak również ciałem. Druga osoba z pary musi odgadnąć, co to za uczucie. Jeśli odgadnie zamiana ról. Przedstawionych musi zostać min. 5 uczuć.
Rozgrzewka przed ćwiczeniami teatralnymi (słowo).
Ćwiczenia teatralne (słowo):
rozgrzewanie mięśni twarzy;
łamańce językowe;
„ chciałbym ci powiedzieć, że…” (w parach); (jedna osoba z pary ma 2minuty na opowiedzenie o sobie prawdziwych lub fałszywych rzeczy o sobie zaczynając każde zdanie od słów: chciałbym/ chciałabym ci powiedzieć, że…; po upływie czasu zamiana ról);
„nie wiesz o mnie tego, że…” (w parach); (jw.).
Wcielanie się w role - ćwiczenie „krok naprzód”.
Przebieg ćwiczenia:
Stwórz atmosferę spokoju, koncentracji i wyciszenia za pomocą łagodnej muzyki. Poproś uczestników o całkowitą ciszę.
Rozdaj w sposób losowy kartki z rolami, po jednej dla każdego. Niech każdy zachowa jej treść dla siebie i nie pokazuje jej innym.
Poproś, by uczestnicy usiedli (najlepiej na podłodze) i przeczytali po cichu swoje kartki z rolami.
Poproś ich teraz, by wczuli się w role. Aby im pomóc, przeczytaj kilka pytań znajdujących się poniżej. Po każdym z nich zrób przerwę. Da to uczestnikom czas na zastanowienie się nad pytaniami oraz stworzenie obrazu samych siebie i tego, jak wygląda ich życie:
Jak wyglądało twoje dzieciństwo? W jakim domu mieszkałeś? W co się bawiłeś? Czym się trudnią twoi rodzice?
Jak wygląda twoje codzienne życie? Gdzie się wychowujesz? Co robisz rano, popołudniami, wieczorami?
Jaki prowadzisz styl życia? Gdzie mieszkasz? Ile pieniędzy miesięcznie zarabiasz? Jak spędzasz czas wolny? Jak spędzasz wakacje?
Co cię cieszy i czego się boisz?
Poproś uczestników o ustawienie się w rzędzie (jak na linii startu).
Poinformuj uczestników, że odczytasz listę pytań. Za każdym razem, gdy mogą na nie odpowiedzieć TAK, powinni zrobić krok do przodu. Gdy odpowiadają NIE, powinni się cofnąć.
Odczytaj po kolei sytuacje. Po każdej rób krótką przerwę, by każdy miał szansę postawić krok do przodu i zorientować się, w jakiej znajduje się pozycji w stosunku do pozostałych osób.
Scenki
Scenka 1
Do klasy przychodzi nowa osoba. W trakcie rozmowy poprowadzonej przez wychowawcę klasy uczniowie dowiadują się, że chłopiec jest muzułmaninem. Po lekcjach w trakcie powrotu do domu chłopiec chce dołączyć do kolegów, jednak oni nie chcą z nim iść i rozmawiać.
Scenka 2
Spotykają się dwie przyjaciółki. Rozmawiają o różnych sprawach. Jedna z dziewczyn dopytuje swoją przyjaciółkę, dlaczego nie ma chłopaka i czemu nie chce się umówić z kolegą z klasy, który zabiega o jej względy. Po dłuższej chwili milczenia dziewczyna wyznaje, że nie podobają się jej chłopcy. Reakcja koleżanki na wiadomość jest szokująca.
Scenka 3
Początek roku szkolnego. Grupa dziewczyn idzie do nauczyciela w-fu w sprawie uzyskania pozwolenia wejścia na siłownię. Nauczyciel odradza pomysł używając argumentu, że siłownia przeznaczona jest dla silnych chłopców, a nie dla słabych i delikatnych dziewczyn.
Scenka 4
Podczas rodzinnego niedzielnego obiadu syn oznajmia swoim rodzicom, że nie będzie szedł na studia jak reszta jego kolegów. Planuje pracować całe wakacje, a zarobione pieniądze chce przeznaczyć na podróż do Chin, gdyż fascynuje go kultura dalekiego wschodu. Rodzice są zbulwersowani planami syna. Uważają je za abstrakcyjne i nie godzą się na taki życiowy scenariusz swojego jedynego syna. Chłopak przystaje przy swoim.
Po każdej scence dyskusja.
Ćwiczenia relaksacyjne:
rozluźnienie całego ciała;
masaż ( w parach).
Dyskusja podsumowująca warsztaty.
Osoby prowadzące warsztaty zastrzegają sobie prawo do zmiany kolejności prowadzonych ćwiczeń i do modyfikacji wybranych ćwiczeń w zależności od potrzeb i możliwości grupy.