Program wykładów z przedmiotu Nauka o polityce
I. Zagadnienia wstępne.
Pojęcie polityki, władzy i państwa. Formy państwa. Definicje polityki. Historyczne koncepcje polityki. Pojęcie i typologia demokracji.
II. Władza polityczna i formy jej legitymizacji.
1. Władza w ujęciu Maxa Webera. Legitymizacja wg Webera.
2. Krytyczne stanowisko wobec Weberowskiej koncepcji legitymizacji władzy. Poziomy legitymizacji władzy w ujęciu Davida Beethama. Współczesne zagadnienia legitymizacji władzy państwowej. Społeczna akceptacja porządku konstytucyjnego. Autorytet polityczny i jego źródła. Interes ogólny a legitymizacja władzy.
Społeczeństwo obywatelskie - cechy, możliwości tworzenia w Polsce.
Cechy systemu totalitarnego i autorytarnego. Czy Polska była państwem totalitarnym?
Przejście od totalitaryzmu/autorytaryzmu do demokracji. Budowa systemu demokratycznego w Polsce.
VI. Podmioty władzy politycznej.
1. Schemat reprezentacji interesów społecznych. Pojęcie partii politycznych i historia ich rozwoju. Socjologiczna reprezentatywność partii politycznych. Instytucjonalizacja partii politycznych. Finansowanie działalności partii politycznych i kampanii wyborczych. Pojęcie systemu partyjnego. Klasyfikacja systemów partyjnych. Systemy partyjne a socjologiczna reprezentatywność partii politycznych. Czy istnieje specyfika polskiego systemu partyjnego i ewentualnie, dlaczego? Cechy polskiej sceny politycznej. Wpływ ordynacji wyborczej na kształt sceny politycznej. Charakterystyka programów wyborczych w Polsce.
2. Pojęcie grup nacisku i historia ich rozwoju. Grupy nacisku w Polsce - funkcje grup nacisku w okresie transformacji ustrojowej i w państwie ustabilizowanym. Społeczne (w tym szczególnie polityczne) skutki „niedorozwoju” grup nacisku.
VII. Formy reprezentacji interesów.
1. Parlamentarna i korporacyjna forma reprezentacji interesów. Mediatyzacja interesów na szczeblu pośrednim. Korporatywizm i neokorporatywizm jako ujęcie relacji pomiędzy współczenym państwem a społeczeństwem. Makro- mezo- i mikro-korporatywizm.
Rozwój korporatywizmu. Perspektywy rozwoju korporatywizmu w Polsce.
2. Lobbing. Cechy charakterystyczne. Prawne formy zorganizowania. Perspektywy rozwoju w Polsce.
3. Powiązania administracji i grup interesu. Klientelizm, parantelizm, wpływy nieprawomocne. Administracja a partie polityczne.
VIII. Elity polityczne.
Pojęcie elit politycznych. Społeczeństwo elitarne czy egalitarne? Typy elit wg. M.Burtona, R. Gunthera i J. Higley'a. Elity w Polsce demokratycznej i w PRL. Typy elit a rozwój demokracji.
I. Zagadnienia wstępne