Pojęcia z I semestru- RFK
Urbarz- akta/księgi rejestr stanu majątkowego mieszk. I ich ich powinności względem miasta
kancelaria -komórka w danej instytucji zajmująca się wytwarzaniem i przetwarzaniem dokumentów.
Actum-czas czynności prawnej
datum- czas wygotowania dokumentu-moment wręczenia aktu stronie
fascykuł - wiązka luźnych akt przechodząca razem
plica - zagięcia dokumentu w dolnej części by wzmocnić pieczęć.
Ekstrakt - odpis dokumentu z ksiegi.funkcjonowały już od ok.1422r. Początkowo bez wartości dowodowej
księgi dekretów -wyroki sądów
spacjum-puste miejsce w protokole pozostawione na prośbę strony
surogator- zastępca starosty grodowego,pisarza ziemskiego lub grodzkiego wyznaczony przez sejm.
Susceptant- pomocnik notariusza,urzędnik sądowy składający zeznania bez złożenia przysięgi,nie miał prawa wpisywać dokumentów do ksiąg
suscepta- fakt przyjęcia wpisu do księgi
oblata - wpis aktu prawnego do ksiąg sądowych
rumacja - usunięcie siłą opornego dłuznika z nieruchomości.
Panegiryk - krytyka pewnych działań
Bibalia- łapówki,gratyfikacje o naturze od klientów.
Regent-zwierzchnik wszystkich pisarzy
karbona - pobieranie opłat za wygotowanie pism i składanie ich do wspólnej kasy
lauda - uchwały sejmików szlacheckich
starosta grodowy- przedstawiciel króla, wyk. Realna władzę
starosta- dzierżawca dóbr królewskich.
Skryba- zastępca suscypieta,nie składał przysiegi;brak dostępu do akt
aktykanci - przyjmowali dokumenty gdy ktos prosił o wpis swojego dok. Do ksiąg
palestranci -personel kancel. Zalezy od regenta
relator - kanclerz,prawo do przywieszania do dokumentu sygnowanej pieczęci króla.
syndyk- pomocnik prawny miasta; reprezentował interesy miasta na zewnątrz; opiekował się archiwum.
leżenie ksiąg- czas przed i po roczku sądu( 2 tyg. ), by zgromadzić i przejrzeć dokumenty; szlachta zainteresowana sprawami sądów; pisarz ziemski; Często na czas leżenia ksiąg zatrudniano personel dodatkowy- podpisek.
Farrago- indukty- notatka uzupełniona formułami
terminaria- zwięzła treść, streszczenia
synody- zjazdy duchowieństwa z danego terenu, omawianie spraw duchowieństwa, nie posiadały kancelarii.
konsystorz- urząd oficjała; z czasem działał w każdej diecezji. Sprawowali sąd i administrację.
Pojęcia z II semestru- RFK
Mandatariusz- osądzał drobne wykroczenia chłopów
Mundant- osoba, której akt przydzielono do przepisania, datę przydziału
Registratura- działała przy kancelarii; pełniła również funkcję archiwum. Registratura przyjmowała na bieżąco z kancelarii akta spraw załatwionych. W registraturze dzielono akta na cykle dla których sporządzano odrębne pomoce.
prezenta- data wpływu
Pisma, które nie tworzyły żadnej sprawy jak ukazy, wykazy statystyczne, normalia służące do użytku wewnętrznego łączono w tzw. nariady.
ogonki- Akta urzędów pruskich często wyposażona jest w tzw. ogonki,
Były dł. 10 cm i kilkucentymetrowej szerokości. Przywieszano je w niektórych urzę$dach do określonych poszytów, zwłaszcza do tych, które były potrzebne do bieżącego urzędowania. Miały ułatwić odnalezienie poszytu i przeprowadzenie kwerendy.
Kolor ogonka sygnalizował przynależność akt do określonej grupy rzeczowej, podawano na nim tylko tytuł akt, ich daty skrajne i symbole registraturalne. Tytuł akt zamieszczany na wypustce często różnił się od tytułu na obwolucie. Na ogół był krótszy. Ogonki przylepiano lub przytwierdzano zszywkami u doły wierzchniej obwoluty z napisem do góry. Niekiedy napis znajdpwał się z dwóch stron ogonka.
Generalia - obejmowały akta ogólne typu normatywnego lub materiał informacyjny określonego zagadnienia.
Specjalia - obejmowały właściwi materiał informacyjny,
Akta treści policyjnej - opatrywano terminami tajne i poufne.
Rotulus - spis treści, specjalnie wszytym do jednostki na samym jej początku, Obejmował liczbę porządkowa, czasem rok, numer dziennika podawczego oraz stronę, na której dane pismo znajdowało się w poszycie. Czasem rotulus miał dodatkową rubrykę, gdzie wpisywano datę przekazania aktu to registratury.
- terminatyka- przechowywanie spraw z wyznaczonym terminem odpowiedzi lub wznowienia
- Wykaz akt- Zespół haseł przewidzianych dla danej kancelarii
Sygnaturę zaś posiadaną przez hasło nazywamy znakiem akt.
- generalia - akta ogólne dla całej sprawy, normatywy, ogólniki, zarządzenia,
specjalia - odnoszące się do konkretnych spraw, rzeczy,
akta manualia - akta podręczne do załatwiania spraw; luźne notatki, ręczne zapiski, często
brakowane po załatwieniu sprawy,
- indeks generalny - pod literami notowano nazwiska stron, numery sekcji, numery spraw w fascykule
i strony,
- repertorium - księgi, w których ewidencjonowano wszystkie akta, jakie w danej sprawie wpłynęły do registratury,
- indeks actorum officiosorum - dla spraw sekcji 3 notowano w nim sprawy według pewnych haseł
rzeczowych,
- rektyfikaty - zawierały sprawy o podobnej tematyce prowadzone do zamknięcia sprawy,
- 1837 r. - wprowadzenie chronologicznego sposobu wkładania akt, które uprościło sposób rejestracji
i składania akt,
koncept - pismo w stanie opracowywania,
minuta - koncept wraz z aprobatą,
mundum - czystopis,