Rola środowisk wychowawczych w procesie wychowania w czasie wolnym
__
Środowisko wychowawcze jest częścią obiektywnego środowiska społecznego człowieka, które stwarzają osoby, grupy społeczne i instytucje pełniące zadania wychowawcze, pobudzające (zachęcające) jednostki i grupy dzieci, młodzieży, dorosłych do przyswajania wartości moralnych i zgodnych z nimi zachowań społecznych, odpowiadających ideałowi wychowawczemu społeczeństwa.
__
Trzy teorie środowiska wychowawczego
Naturalistyczna - środowisko wychowawcze jest traktowane jak kompleks warunków sprzyjających naturalnemu wzrostowi, rozwojowi człowieka, jest podłożem z którego czerpie człowiek niezbędne dla swojego rozwoju składniki: materię, energię, informację.
Pozytywistyczna - środowisko wychowawcze jest źródłem bodźców stymulujących rozwój człowieka, modelujących ten rozwój poprzez kreowanie pożądanych wzorów, sytuacji wychowawczych, stawianie odpowiednich zadań, stosowanie ocen i zachęt, głównie za pośrednictwem instytucji środowiskowych.
Humanistyczna metodologia - środowisko wychowawcze pojmowane jest jako układ interakcji świadomych podmiotów społecznych. Mowa tu o środowisku określonego człowieka czy grupy społecznej widzianym jej (jego) oczami. Takie ujecie środowiska widzi obrzędy, zwyczaje, przepisy prawne, a nawet mity.
___
Typy środowisk
Ze względu na zamiar (intencję) oddziaływania na osobowość człowieka w procesie jego wychowania i socjalizacji rozróżniamy środowiska intencjonalne i naturalne.
___
Intencjonalne środowisko naturalne
Intencjonalne środowisko wychowawcze - środowisko społeczne celowo wydzielone (powołane) do oddziaływania wychowawczego na osobowość jednostki w procesie wychowania i socjalizacji oraz do organizowania tego procesu.
Placówki i instytucje, w statutach (regulaminach, założeniach) których zawiera się cel wychowawczy: szkoły, związki młodzieży, kluby, świetlice, ośrodki socjalne, domy społeczne, domy kultury, uniwersytety powszechne (ludowe), domy dziecka, rodzinne domy dziecka, rodziny zastępcze, domy wczasowe, kolonie i obozy. Funkcje te pełnią także parki, ogrody jordanowskie, parki kultury i wypoczynku.
___
Naturalne środowisko wychowawcze - to ta część środowiska wychowawczego, która nie jest celowo powołana lecz pełni funkcje dydaktyczne, wychowawcze, opiekuńcze, społeczne, kulturalne, towarzyskie w sposób niezamierzony i spontaniczny.
Zaliczamy tu: rodzinę, zakłady pracy, organizacje i stowarzyszenia społeczne, szpitale i sanatoria, zakłady karne, kluby sportowe.
____
Środowisko lokalne i jego znaczenie wychowawcze
Środowiskiem lokalnym nazywamy teren przestrzennie wydzielony wraz z mieszkańcami, wszelkimi urządzeniami i instytucjami służącymi organizacji życia zbiorowego, takimi jak kościół, szkoła, instytucje usługowe, urządzenia socjalne i rekreacyjne oraz mechanizmy regulujące zachowania pojedynczych ludzi i stosunki międzyludzkie, a więc obyczajowość, normy moralne, autorytety i wzory zachowań.
Środowisko lokalne wywiera przemożny wpływ na sposoby spędzania czasu wolnego. Umożliwia wypoczynek czynny dzieci i młodzieży, ponieważ zazwyczaj dysponuje niezbędną infrastrukturą, do której należą także placówki i urządzenia jak: tereny zieleni, place zabaw i wielofunkcyjne boiska sportowe.
Dużą rolę spełnia też środowisko lokalne w stosunku do dorosłych, przesądzając w znacznym stopniu o wyborze pracy zawodowej i sposobie spędzania czasu po pracy oraz w dni wolne od pracy.