Teoria wych.
Z czego korzysta t. Wych.:
-ped, ogólnej- (metody badań, nauki dydaktyczne, rozwój osobowości...)
-psychologii (skuteczne działania wych.)
-socjologii (efektywność działań wych., )
-filozofii (dostarcza kryteriów motywacyjnych, formuje wzorce, )
-prakseologia ( ogólna teoria sprawnego działania)
FUNKCJE t. Wych:
deskrypcyjna (diagnoza zachowań człowieka, które doprowadzały do stanu obecnego (objawy, stopień, przyczyny)
eksplanacyjna (badanie i wyjaśnianie zależności występujących w rzeczywistości wychowawczej)
projektująca (stanowi istotę t. Wych., to opis przestrzenno- czasowego porządku czynności, które w określonych warunkach umożliwia osiągnięcie pożądanego stanu rzeczy)
Wychowanie fiz.
ZDROWIE- stan równowagi psych. I fiz., a nie tylko brak choroby .
3 Płaszczyzny:
zdrowie fizyczne
zdrowie psychiczne
zdrowie społeczne
Wychowanie zdrowotne: obejmuje kształtowanie postaw i czynnych zachowań prozdrowotnych, odpowiedzialność za swoje zdrowie, zapobieganie chorobą, wiedza: co szkodzi, a co pomaga.
Formy pracy os watowej: konkursy, pogadanki, plakaty
Wychowanie fiz: rozwijanie cech motorycznych, tj. szybkość, siła, wytrzymałość...
Cele: podnoszenie sprawności fiz., kształtowanie postawy związanej z osobista troską o stan fiz. Organizmu, sprawność fiz., urodę i zdrowie.
Kultura Fiz.: polega na świadomej i stałej pracy nad sobą, na poczuciu odpowiedzialności za zdrowie własne i publiczne, na wrażliwości na potrzeby zdrowotne i cierpienie innych ludzi.
Komponenty: sport, turystyka, rekreacja.
Funkcje wych fiz.:
-pobudzająca [stymulacyjna]
-adaptacyjna [przystosowawcza] -wykształcenie cech tj. refleks, koordynacja
-kompensacyjna [wyrównawcza] -działa profilaktycznie
-korekcyjna [poprawcza]- działania terapełtyczne
Sztuka, pojęcie i jej funkcje
Wg. Tatarkiewicza 3 znaczenia:
umiejętność- dyspozycje człowieka do wykonywania czegoś wzbudzającego ogólny podziw w społ.
czynność prowadząca - do powstania dzieła
całokształt wytworów- działa artystyczne + dzieła sztuki
Funkcje Sztuki:
poznawcza (wiedza o człowieku , kulturze, naturze)
ludyczna (przyjemne spędzanie czasu, ludzie podejmują działania z motywów ludycznych)
terapeutyczna (terapia dla ludzi chorych psych.)
moralną (zmusza do wyboru eksponowanych wartości)
społeczną (umożliwia zachowanie tożsamości kulturowej narodu)
Sztuka wg. Okonia: wywodzi się z języka greckiego i wiąże się ze zręcznością i biegłością osiąganymi przez wytrwałą praktykę zmierzającą ku jakiemuś celowi, cel ten mógł być : estetyczny, etyczny, użyteczny. Wiąże się ze sztukami pięknymi, ze sztuką postępu, ze sztukami wyzwolonymi (arytmetyka, geometria, astronomia, gramatyka, dialektyka, retoryka...)
Sztuka w spoczynku: (malarstwo, rzeźba)
Sztuka dynamiczna: (dramat, taniec)
Wychowanie estetyczne
Wych. estetyczne w szkole
- J. Sturm- docenia wagę dzieł artystycznych, w jego programie edukacji duże znaczenie miały zajęcia teatralne.
- wprowadzenie przedmiotów artystycznych do szkuł. J. Ruskin -zaproponował aby nauka plastyki obejmowała: wiedzę z histori i teorii sztuki, swobodna ekspresję artys., estetyczne wykonywanie zadań.
-obejmuje akcję masowego upowszechniania sztuki
-stworzenie warunków do swobodnej kreacji artystycznej
-tworzenie sieci wyspecjalizowanych instytucji kultury
jako środek podnoszenia poziomu kultury moralnej i estetycznej społ. i aktywizacji kulturowej różnych środowisk.
GŁÓWNE DZIAŁY TEORII WYCH. ESTETYCZNEGO:
-plastycznego (oddziałuje głównie na zmysły wzroku)
-muzycznego (kształtowanie wrażliwości muzycznej, rozwijanie umiejętności np. grania na instrumencie, pełni również rolę terapeutyczną)
-literackiego (kształtowanie osobowości, wzbogacają wiedzę, rozwijają myślenie i wyobraźnię. )
-filmowego (oddziałuję na wyobraźnię, pogłębia wrażliwość estetyczna i moralną)
-teatralnego (dostarcza wiedzy o języku teatru, wzbogaca o wartości estetyczne i społ.-moralne)
-przez taniec ( eagowanie stresu, dostarcza wiedzy o tańcu jako dziedzinie sztuki)
wychowanie umysłowe
Naucznie wychowujące J.F. Herbarta -
-racjonalna organizacja pracy uczniów
-wartości zawarte w treściach nauczania
-kształtowanie postaw, przekonań i motywów postępowania
-rozwijanie osobowości uczniów
Rola nauczyciela w promowaniu wychowania umysłowego:
-organizuje program nauczania,
-proponuje społ. uczenie się
-wychwytuje zdolności indywidualne uczniów
-interweniuje w niewłaściwych sytuacjach
Cele wych. umysłowego :
Wg. Okonia- rozwijanie umysłu w celu umiejętnego kierowania własną działalnością praktyczna i poznawczą oraz jej koordynowania
Wg. Muszyńskiego- kształtowanie naukowego pogladu na świat, kształtowanie zdolności poznawczych, rozwijanie emocji i motywacji.
Cele wych. umysłowego wg. Górniewicza:
-rozwijanie zdolności poznawczych
-pogłębianie wrażliwości intelektualnej
-kształtowanie kultury umysłowej
-rozważne odnoszenie się do wyników dociekań badawczych
-krytyczne ustosunkowanie się do własnych badań i umiejętność włączenia tych wyników do zasobów indywidualnej wiedzy człowieka
wych. umysłowe: uczeń uzyskuje infor. Które umożliwią mu zrozumienie mechanizmów , funkcjonowania świata natury, społ. i kultur.
Sztuka- ukazuje świat w wymiarze jednostkowym nie uogólnionym, rozwija wrażliwość estetyczną.
Cele tworzą postawy intelektualne:
-postawa poznawczej dociekliwości (nieustanne dążenie do poznania nowych rzeczy)
-p. racjonalizmu (nie dopuszcza kierowania się w rozumieniu problemów żadnymi kryteriami pozarozumowymi)
-p. krytycyzmu (wymaga zawsze rzeczowego uzasadnienia, poglądów i przekonań.)
-p. otwartości umysłu (konfrontowanie swojego stanowiska z cudzym, stałe zdobywanie wiedzy i umiejętności)
-p. uczciwości intelektualnej (odwaga myślenia bez względu na wew. Konsekwencje, nie boi się uznać nowej prawdy)
-p. innowacyjności (stała tendencja do poszukiwania nowych, bardziej doskonałych rozwiązań)
J. F. Herbert - jako pierwszy stworzył system nauk pedag. I podstawy dydaktyki.
Środki wych.- kierowanie, karnośc, nauczanie wychowujące
Osiągnięcia J.F. Herberta w rozumieniu ped.:
-stwierdził że ped. Ma swój własny zakres badań
-dążył do opracowania pojęć ped. Tak by nie zawierały sprzeczności
-starał się usystematyzować nagromadzony zasób wiedzy
-swój system oparł o filozofię praktyczną i psychologię
-dydaktyka