- postawa kristevej z myśli bahtina, on wprowadził termin intretekstualność na marginesie swoich prac
- dla nie wypowiedź funkcjonuje w 2 kierunkach ; horyzontalnym, określonym przez prawa kontekstu i wertykalnym, w którym odnosi się ona do współczesnego korpusu literackiego
- filozofia literatury bahtina dotyczy jedności czytania i pisania, pisanie to czytanie, które wytwarza
- status interekstualny ma pisarstwo i lektura
- zdanie kristevej pisarstwo to zapis lektury, każdy tekst jest odwołaniem do korpusu literackiego, interekstualność jest inherentna cecha każdej praktyki literackiej
- fragmenty wielkiej literatury wcielone w szokujące zdania ulegają prawom negacji. Sens zmienia się dwukierunkowo 381
- intretekstualność to gra podwójna nadaje nowy status wcielonym fragmentom, konstruuje nowe teksty na starych
- dla kirstevy to pisarstwo pragmatyczne, odwołuje się do de sassusera, stwierdzając, że w tkance semantycznej i językowej utworu drga inna odrzucana, a jednak nieustannie obecna. Dla niej to istotny znak o zanurzeniu literatury współczesnej w istniejącym wcześniej dyskursie literackim, to świadome przywołanie tego, co zostało już przez literaturę wypowiedziane. Widac w tym cechy literatury jej dwustopniowość i dwukierunkowość.
- tekst literacki choć absorbujący mnogość przekazów, jednak jest przedstawiony jako zdominowany przez jeden sens
- rozwijanie tego zagadnienia donosi, ze było ono traktowane jako klucz do analizy aktualnej praktyki literackiej, daje odp. na pytania jakie przyniosło konkretne doświadczenie pisarskie. Ale odpowiedzi jest wiele i są różnorodne a to daje podstawy do kolejnych pytań
- na początek nie podobało się odczytanie myśli bahtina: utożsamienie idei dialogu z intertekstualnością, sprowadzenia `słowa' do kategorii tekstu , zwężenie doświadczenia językowego do literackiego
- pytano o konkret terminu intretekstualność, stosunki miedzy pisarzem, a badaczem tekstu i o to, co wnosi intretekstualność do teorii i badań literackich
- intertekst to fragment cudzego wcześniejszego tekstu wcielony w nowy utwór literacki [cytat, aluzja, imię bohatera. ]
- można to potraktować jako nadświadomość literacką, pisarz używając czyich słów zaznacza, że nie wyraża swoich uczuć bezpośrednio, ale podkreśla uzależnienie swojej mowy od cudzej
- chodzi tu np. o stylizacje, parodie, pastisz, poemat dygresyjny, gdzie wypowiedź literacka funduje się na innej wypowiedzi, specyficznych regułach gatunku, lub też w utrwalonym sposobie wypowiedzi
- kirsteva ogranicza się do prostych utworów, ale nadal jest pytanie co ten termin oznacza i co swoich działaniem obejmuje
- strukturaliści którzy tez się tym zajmują sprowadzają problem do zjawisk z zakresu poetyki historycznej; faktu odnowy lub kryzysu pewnych gatunków. Transpozycji jednego systemu artystycznego w drugi, lub posługiwania się stylami potocznymi w celu przekazania nowej treści
- zatem intertekstualność stanowi nowa nazwę dla praktyki literackiej, bardzo konkretnej i analizowanej już. Trudniej zinterpretować niewielki tekst obecny w innym. Juz samo pisarstwo stanowi wole opisu rzeczywistości samej w sobie
- dla bahtina mikrofragmenty to śladu interetekstu, daje przykłady w liryce romantycznej [ w Weronie, romantyczność]
- do stwierdzenia odniesień nie zawsze wystarczy identyfikacja interetekstu . trzeba określić role interpretanta - ukryta obecność systemu znaków, które zapośredniczają odniesienia, one też są intertekstami, ale o specjalnej funkcji - interpretantów
- stosunek tekstu do interetekstu to gra znaczeniowa, wymagającą każdorazowo od czytelnika znalezienia reguł. Pomocne w odnalezieniu mogą być systemy deskrypcyjne, będące poziom wyżej od poziomów określających ideologię interetekstu - to będą interpretanta pośredniki między tekstem, a Intertekstem . Przykład dystansuje i czytelnika prowadzi do refleksji
- bogata intretekstualność w romantyzmie [paradoks bo oni postulowali czystość twórcza, natchnienie, ekspresja twórcza] Historia literatury powstała w romantyzmie mówi raczej o wyrazie osobowości twórcy, pojęcie naśladowania zostało ograniczone. W pozytywizmie tą technikę tez odrzucono.
- XIX przekonanie, ze przedmiotem mowy artystycznej jest rzeczywistość sama w sobie
- pytania o ograniczenia i zakres intertekstualności
- w Ulissesie widzimy wielopoziomowości wielka świadomość autora
- uważano, że powieści realistyczna uboga w odwołania, ale w 70 latach ten pogląd kwestionowano. Wypowiedź o rzeczywistości stwarza efekt realności bo posługuje się mową, która naśladuje utrwalone wcześniej formy doświadczenia językowego
- pisarz wiedząc o stereotypowym obrazie świata narzuconym przez mowę może posługiwać się stereotypami z inwentarza, wytwarzając w ten sposób literacka iluzje rzeczywistości
- można jednak te klisze językowe brać w cudzysłów, obnażać pokazując je jako przedmiot przedstawienia
- u Dombrowskiej mowa codzienna rezultat pracy artystycznej, a jej procedurę odbiorcom zatajone
- Przytaczać można to co przekracza ramy indywidualnych tekstów: społecznych stylów mówienie, stereotypów. Ale czy to intertekstualność to już zależy od badacza. Efekt realności towarzyszy tekstowi, jest to jakby obraz pojęciowy rzeczywistości, z góry określony przez kod społeczno - kulturowy
- reprezentacja językowa jest jedyną rzeczywistością, jak do nas dociera, pisarze to specyficzni użytkownicy mowy, używają tego, co już było powiedziane do własnych celów mowy artystycznej
- mam 2 koncepcje intertekstualności; globalną i ograniczoną. Pierwsza ignoruje pisarza, a intertekst pojmuje jako kontekst, doświadczenie językowe. Pisarstwo jest skupieniem tego kontekstu, utrwalonym poddającym się refleksji. Intertekstualności szukać na najniższym poziomie klisz i stereotypów
- Barhtez analizując poziomy opowiadania, pojecie interetekstu sprowadza do kodu, jego zdaniem pisarz używa ich w nieświadomy sposób.
- Ta koncepcja ma 2 braki: ignoruje świadome działanie pisarza i rozpuszcza konkretne fenomeny intertekstualne w ogólne zjawiska tekstowe
- koncepcja intertekstualności ograniczonej praktyki która prowadzi do efektów semantycznych związanych z podwójnym mówieniem: z dialogiem, powtórzeniem, imitacją, przywołaniem tego, co już powiedziane, a co w tradycji istniej jako pole nieustannych odniesień i użyć. Idea ta skupia się na czytelniku, [u strukturalistów czytelnik zaprogramowany przez pisarza wyposażony w kulturę , który zrozumie przekaz ]
- w Ulissesie to narzucanie się czytelnikowi, bo przywołania są w sposób nieautomatyzowany. Ulisses to suma jawnych i ukrytych cytatów. To jakby motyw zabawy z mowa i tradycją. Cudzysłów to znak dystansu i sygnał intertekstualności podstawa w prozie Witkiewicza. Spoza gry językowej nie widać już rzeczywistości , nie można ustalic cytatów, bo interekstualność się rozpływa w tekście ogólnym, ale to świadomy zabieg.
- pisarz sygnalizuje procedury intertekstualne na ogół
- czasem analiza intertekstualna zbliżyć może do hermeneutyki; rozumienie funkcji interetekstu wymaga przywołania całego łańcucha skojarzeń tekstowo- językowych, kulturowo -biograficznych, w kótrych ciężko rozróżnić interepretant od interetekstu
- pytania o komunikacje nadawca odbiorca i jak objawia się intencja
- czasami pisarz stosuje intertekst bez intencji dialogowej. Naśladowanie, adaptacja powtórzenie w nich różnica pojawi się zawsze, ale nie zawsze można to sprawdzić do dialogu, który jest sytuacją spotkania dwóch różnych podmiotów.
- cudzy tekst może pozwolić zinterpretować samego siebie, Swoje zachowania, innych ludzi i to nie będzie ani dialog, ani negacja raczej zawłaszczenie czytającego przez to co czyta. Widzimy siłe działa depersonalizującego
- każdy pisarz czyta i jest pogrążony w nieskończonym procesie lektury, z tego wybiera tylko to co znaczy cos dla niego. Literatura to domena różnych wartości, zatem gest przepisania będzie tez gestem poznawczym i etycznym.
- koincydencja, wpływ i różnicą - to podstawy do określenia intertekstualności. Dla intertekstualistów liczy się wpływ i różnica, semantyka nowego podporządkowuje sobie sens stary, zawłaszczenie jest przyswojeniem. Polifonia domaga się wyjaśnienia. Dlatego nie można odejść od badania intencji: w sensie ruchu podmiotu ku przedmiotowi , intencjonalność jest wyrażana w intertekstualności przez nałożenie 2 dyskursów tekstów nowego, który już wcielił to co było powiedziane oraz przedmiotu starego w jego autonomicznym bycie. To jest ujecie fenomenologiczne, rożni się od tych co zakładają nieświadomość.
Jeżeli intertekstualność jest świadomym zabiegiem to trzeba szukać jej tekstowych wyznaczników -śladów interetekstu.
- Riffaterre uważa, ze intertekst pozostawia w tekście właściwym jakiś ślad gramatyczność, zakłócenie rytmu, która uniemożliwia lekturę linearną. Poszukiwanie interetekstu wiąże się z poszukiwaniem interpretatora, a wszystko polega na ścisłej analizie semiotycznej tekstu właściwego . Jego zdaniem tekst nie jest zrozumiały bez identyfikacji interetekstu. Czytelnik musi dostrzec wszystkie odniesienia ukryte - czytelnik idealny
-