http://www.biol.uni.wroc.pl/instbot/stankiew/diag.htm

Cambic (cambiare - zmieniać, przemieniać)

Poziom cambic jest poziomem inetnsywnych przemian materiałów glebowych, które wykazujš uziarnienie piasków gliniastych i drobniejsze. Przemiany fizyczne tego poziomu polegajš na przemieszczaniu się czšstek glebowych wywołanym przez procesy mrozowe, korzenie ro�lin, faunę glebowš i inne. Pierwotne cechy materiału macierzystego tego poziomu zostały całkowicie zniszczone, łšcznie z warstwami w utworach aluwialnych lub w innych osadach wodnych. Do procesów pedogenetycznych należy również formowanie się struktury agregatowej różnego kształtu i wielko�ci. Chemiczne przemiany w tym poziomie polegajš na hydrolizie minerałów pierwotnych i tworzeniu minerałów ilastych oraz uwolnieniu półtoratlenków, a także rozpuszczaniu i usuwaniu węglanów, redukcji, segragacji i powolnym przemieszczaniu wolnych tlenków żelaza oraz materii orgnicznej. Do tego poziomu może również przemieszczać się frakcja ilasta. Jednak przemiany te nie doprowadzajš do wytworzenia poziomów spodic, argillic, agric i natric. Poziom ten jest charakterystyczny dla gleb brunatnych strefy le�nej, niektórych gleb opadowo - glejowych, czarnych ziem, czarnoziemów i in.

Poziom cambic ma następujšce cechy:

1. Uziarnienie piasków gliniastych, glin, pyłów i iłów.

2. Strukturę gleby, a nie skały macierzystej, w ponad połowie objęto�ci poziomu.

3. Znaczne ilo�ci materiałów wietrzejšcych, na które składajš się:

• minerały ilaste o sieci krystalicznej typu 2:1,

• więcej niż 3% wietrzejšcych minerałów innych niż muskowit.

4. Intensywne przemiany wyrażone morfologicznie w jednej z następujšcych form szarych barw na powierczni agregatów lub w całej masie poziomu. Barwy te można okre�lić następujšco:

• gdy materiał glebowy jest plamisty, to nasycenie barwš wynosi 2 lub mniej;

• gdy brak plam, a jasno�ć barwy jest mniejsza niż 4, to nasycenie barwš jest mniejsze niż 1, a gdy jasno�ć barwy wynosi 4 lub więcej, to nasycenie barwš jest równe 1 lub mniej.

• odcień barwy nie jest bardziej niebieski niż 10Y i zmienia się na powietrzu.

Przy barwach szarych gleby z poziomem cambic sš nadmiernie wilgotne oraz wykazujš jednš z następujšcych cech:

• regularne zmniejszanie się zawarto�ci węgla organicznego wraz z głęboko�ciš profilu do głęboko�ci 1,25m; na tej głęboko�ci zawarto�ć węgla organicznego musi być mniejsza niż 0,2%;

• szczeliny, które w większo�ci lat otwierajš się przy wysychaniu gleby i zamykajš przy jej nawilgotnieniu; po wyshnięciu gleby na głęboko�ci 50 cm poniżej powierzchni, szczeliny te majš szeroko�ć 1 cm lub większš;

• większe nasycenie barwš, czerwieńszy odcień lub lub większš zawarto�ć frakcji ilastej niż w poziomach niżej leżšcych;

• cechy wymywania wyrażajšce się mniejszš zawarto�ciš węglanów w poziomie cambic niż w poziomach pod nim leżšcym, np. w poziomie Cca;

• w przypadku gdy materiały macierzyste nie zawierajš węglanów, wtedy cechš przemian poziomu cambic może być dobrze ukształtowana struktura glebowa, a brak tej struktury w skale macierzystej.

5. Poziom cambic ma niektóre wła�ciwo�ci poziomów argillic i spodic, ale nie psełnia wszystkich okre�lonych kryteriów dla tych poziomów.

6. Poziom ten nie wykazuje ani scementowania, ani stwardnień, ani też twardej konsystencji w stanie wilgotnym.

7. Spšgowa jego czę�ć sięga co najmniej do głęboko�ci 25 cm poniżej powierzchni gleby.

 

Sideric - poziom rdzawy (sideris - żelazo)

Poziom sideric ma cechy analogiczne do poziomu cambic z tš różnicš, że występuje w materiale piaszczystym posiadajšcym uziarnienie piasku słabogliniastego, a niekiedy lu�nego. Stropowa czę�ć poziomu sideric przylega bezpo�rednio do poziomu akumulacyjno-próchnicznego, a spšgowa wyra�nie, rzadziej stopniowo, przechodzi w skałę macierzystš. Mišższo�ć tego poziomu wynosi najczę�ciej 30 - 70 cm, ale może niekiedy dochodzić do 100 cm i więcej. Barwa poziomu sideric według skali Munsella ma odcień 7,5YR do 10 YR, jasno�ć >=4, nasycenie <= 3. Pochodzi ona od obecno�ci żelazistych otoczek na ziarnach mineralnych. W skład tych otoczek, oprócz tlenków żelaza, wchodzš także tlenki glinu i pewne ilo�ci próchnicy. Półtoratlenki uwolnione w wyniku wietrzenia in situ tworzš na powierzchni czšstek mineralnych nieruchliwe kompleksy z próchnicš o stosunku węgla organicznego do sumy wolnego glinu i żelaza nie przekraczajšcym warto�ci 25:

gdzie Corg., Al, Fe - wyrażone w masie pierwiastków ulegajšcych ekstracji w 0,1 M roztworze pirofosforanu sodu.

Poziom sideric nie zawiera węglanów, ma odczyn kwa�ny, najczę�ciej w przedziale pH(H2O) 4 - 5 i powyżej 5 w glebach uprawnych. Stopień nasycenia kompleksu sorpcyjnego kationami o charakterze zasadowym nie przekracza 30% w glebach le�nych. Jest to poziom jednolity, bez zacieków i konkrecji żelazistych. Od poziomu cambic poziom sideric różni się bardzo małš zawarto�ciš frakcji ilastej i kompleksów próchniczno - żelazistych oraz brakiem lub bardzo słabo zaznaczonš i nietrwałš strukturš agregatowš, a od poziomów spodic i argillic - brakiem uchwytnych oznak wymywania.

---