NIEWYDOLNOŚĆ KRĄŻENIA
Około 200.000 rozpoznań/ rok:
50% umrze w ciągu 5 lat
z pozostałych: 60 % w ciągu kolejnych pięciu lat
Niewydolność serca - stan upośledzonej funcji serca jako pompy, powodujące spadek przepływu krwi w tkankach:
pochodzenia naczyniowego:
spadek objętości krwi krążącej - wstrząs
spadek napięcia ścian naczyń - wstrząs
zaburzenia mieszane
Stan, w którym przepływ krwi nie pokrywa zapotrzebowania metabolicznego tkanek.
Rozciągnięcie włókienek mięśniowych Wypełnienie komór Ciśnienie tętnicze Objętość komór
↓ ↓ ↓ ↓
PRELOAD KURCZLIWOŚĆ AFTERLOAD
↓ ↓ ↓
POJEMNOŚĆ WYRZUTOWA
↓
POJEMNOŚĆ MINUTOWA SERCA - CO
Miara wydolności serca
↓ ↓
Zespoły przebiegające Zespoły przebiegające
ze wzrostem pojemności minutowej ze spadkiem pojemności
minutowej
Preload - obciążenie wstępne - siła rozciągająca zwiotczałe w trakcie rozkurczu włókna mięśnia serca. Zależy od:
objętości późnorozkurczowej
ciśnienia późnorozkurczowego
grubości ściany mięśnia serca
Afterload - suma sił przeciwstawiających się skracaniu włókien mięśnia po stymulacji zwiotczałego mięśnia. Zależy od:
ciśnienia w komorze w momencie otwarcia zastawek tętniczych
objętości komory
grubości mięśnia komory
czasu otwarcia zastawki i ciśnienia panującego w tętnicy
Mechanizmy kompensacyjne - rodzaje odpowiedzi serca na wzrost obciążenia:
wzrost częstotliwości skurczów
wzrost siły skurczu
przerost mięśniówki komór
Prawo Franka - Starlinga - siła skurczu włókien mięśnia serca jest wprost proporcjonalna do ich rozciągnięcia w okresie rozkurczu:
rozciągnięcie osiągane przez odpowiednie wypełnienie komór
granica możliwości - PODATNOŚĆ mięśnia komór
ciśnienie skurczowe
praca wyrzutowa
siła skurczu włókien mięśnia
Przerost mięśnia:
wzrost masy i objętości włókien
brak równoczesnego wzrostu liczby naczyń
akumulacja tkanki łącznej włóknistej
Nadmierny przerost:
zaburzenia ukrwienia - zaburzenia rytmu, zawał
spadek podatności mięśnia komór
spadek objętości minutowej serca (CO) --- spadek RBF ---spadek GFR --------
pobudzenie aparatu przykłębuszkowego --- wzrost ilości angiotensyny II :
skurcz naczyń --- wzrost afterload ------wzrost CO -----
przekroczenie granic -kompensacji -----
- dalszy spadek CO
↑
wzrost wydzielania aldosteronu - wzrost ilości krwi krążącej - wzrost preload -
wzrost CO
PRZYCZYNY NIEWYDOLNOŚCI LEWOKOMOROWEJ
OSTRA |
PRZEWLEKŁA |
1.ciężkie uszkodzenie mięśnia lewej komory |
1. schorzenia mięśnia sercowego(np. choroba wieńcowa) |
2.przełom nadciśnieniowy |
2. nadciśnienie tętnicze |
3. wady serca powstałe nagle |
3.wady serca |
4. nowotwory serca jako materiał zatorowy (śluzak w przedsionku) |
|
PRZYCZYNY NIEWYDOLNOŚCI PRAWOKOMOROWEJ
OSTRA |
PRZEWLEKŁA |
1.zator tętnicy płucnej lub jej odgałęzień |
1.nadciśnienie w tętnicy płucnej (samoistne lub wtórne) |
2.odma wentylowa |
2.wady serca (wrodzone lub nabyte) |
3.stan astmatyczny |
3. schorzenia mięśnia serca lub osierdzia |
4.tamponada serca lub szybko narastający wysięk opłucnowy |
|
5.duża przepuklina rozworu przełykowego |
|
WADY SERCA
nabyte - główną przyczyną do niedawna była choroba reumatyczna:
zwężenie zastawki mitralnej - wzrost afterload dla prawej komory i spadek preload dla lewej komory
zwężenie zastawki aorty - wzrost afterload dla lewej komory
niedomykalność zastawki mitralnej/aorty - wzrost preload dla lewej komory ?...
ostra niedomykalność zastawki mitralnej - niewydolność lewej komory
Kardiomiopatie - strukturalne lub czynnościowe nieprawidłowości w mięśniu wskutek innych przyczyn niż wady wrodzone, wady zastawkowe, choroby naczyń systemowych i płucnych, izolowane choroby wsierdzia lub układu przewodzącego czy nasierdziowych tętnic wieńcowych; chyba, że istnieje przewlekła, rozlana dysfunkcja mięśnia serca:
kardiomiopatia rozstrzeniowa
zaburzenia funkcji mięśnia komór z niewydolnością serca, w której dominuje rozstrzeń komory
często konsekwencja chorób tkanki łącznej, infekcji wirusowej (wirus Coxackie, HIV) lub pierwotniakowej
znaczne powiększenie komór - spadek kurczliwości
wzrost ilości zalegającej po skurczu w komorze
często towarzyszą jej zaburzenia rytmu
alkohol
antracykliny
kardiomiopatia przerostowa
wrodzone lub nabyte zaburzenie, charakteryzujące się znacznym przerostem mięśnia komory, nie będącym konsekwencją zwiększonego obciążenia wstępnego
uwarunkowanie genetyczne, ale nie spowodowane przez leki (antracykliny - cytostatyki), alkoholizm
budowa mięśnia jest zwykle nieprawidłowa - zaburzony układ miofibrylli
szczególny przerost przegrody międzykomorowej - upośledenie odpływu z lewej komory
kardiomiopatia restrykcyjna
sztywność i niepodatność mięśnia sercowego, utrudniająca rozkurczowe napełnianie jednej lub obu komór
rzadko spotykana
możliwe przyczyny: amyloidoza, hemochromatoza, sarkoidoza
zwłókniały mięsień nie może się prawidłowo kurczyć i rozkurczać
ZESPOŁY HIPERKINETYCZNE (wzrost zapotrzebowania przy normalnej pracy serca):
nadczynność tarczycy
niedokrwistość
marskość wątroby
niedobór wit.B1
przetoki tętniczo - zylne
samoistny zespół hiperkinetyczny
OBJAWY NIEWYDOLNOŚCI LEWOKOMOROWEJ
PODMIOTOWE |
PRZEDMIOTOWE |
Duszność |
Rzężenia u podstawy płuc |
Kaszel |
Rytm cwałowy |
Szybki oddech |
III ton |
Duszność napadowa nocna |
Wysięk opłucnowy |
Krwioplucie |
Obrzęk płuc |
Orthopnoe |
Oddech Cheyenne'a - Stokesa |
OBJAWY NIEWYDOLNOŚCI PRAWOKOMOROWEJ
PODMIOTOWE |
PRZEDMIOTOWE |
Obrzęki |
Obrzęki obwodowe |
Ból brzucha |
Hepatomegalia |
Zaparcia |
Splenomegalia |
Nudności |
Poszerznie żył szyjnych |
Wymioty |
Wodobrzusze |
|
Objaw wątrobowo - szyjny |
OBJAWY NIEWYDOLNOŚCI SERCA
PODMIOTOWE |
PRZEDMIOTOWE |
Zaburzenia świadomości |
Kardiomegalia |
Nykturia |
Sinica |
Oliguria (po dłuższym czasie) |
Tachykardia |
Osłabienie |
|
KLASYFIKACJA WG NYHA
I - choroba serca bez ograniczeń aktywności fizycznej; podstawowa aktywność nie powoduje zmęczenia, bólów
II - niewielkie ograniczenie aktywności fizycznej; podstawowa aktywność powoduje zmęczenie, duszność, kołatanie serca, bóle mięśniowe
III - ograniczenie aktykności fizycznej; mniejsza niż podstawowa aktywność fizyczna powoduje powyższe objawy
IV - jakakolwiek aktywność - powyższe objawy
DIAGNOSTYKA
wywiad
badanie fizykalne
badania dodatkowe:
RTG:
zastój w płucach, wzmożony rysunek naczyń (ewentualny obrzęk)
ocena sylwetki serca (powiększenie jam, zwapnienia)
ECHO:
ocena wielkości jam serca
odchylenia od normy w aparacie zastawkowym
ilość płynu w worku osierdziowym
obecność skrzeplin, guzków w jamach serca
wyliczenie frakcji wyrzutowej
wyliczenie ciśnień w komorach
EKG:
stwierdzenie przerostu, zawału, napadowego migotania przedsionków, blok pęczka Hisa
niewydolność jedynie pośrednio
NASTĘPSTWA NIEWYDOLNOŚCI SERCA:
zaburzenia krążenia mózgowego
zmiany anatomiczne serca
utrwalone nadciśnienie tętnicze
przewlekła niewydolność nerek
włóknienie śródmiąższowe płuc
włóknienie wątroby
LECZENIE NIEWYDOLNOŚCI KRĄŻENIA:
zmiana stylu życia
diuretyki
leki przeciwarytmiczne
leki poprawiające czynność serca
inhibitory konwertazy angiotensyny
inne leki rozszerzające naczynia
inwazyjne zabiegi kardiologiczne, operacje