Weksel własny. Jego treścią jest bezwarunkowe przyrzeczenie zapłaty sumy wekslowej przez wystawcę remitentowi. Wystawca weksla własnego odpowiada w charakterze dłużnika głównego. Zaletą jest fakt iż prawo wekslowe nie precyzuje żadnych wymogów odnoszących się do ujawnienia informacji o emitencie.
Remitent ten który aktualnie weksle posiada
Wystawca dłużnik główny (on zobowiązuje się zapłacić gdyby inne podmioty nie zapłaciły.)
(Weksle indosować innemu podmiotowi się płaci??)
Dwie formy emisji
wykup weksla własnego - inwestor. Wystawia się tyle weksli ile wynika z kwoty emisji przez wartość nominalną weksla. Emisja 10 mln weksel 100tys to wystawca wystawił 100 weksli i inwestorzy nabywają tyle weksli na jaką kwotę chcą je zakupić. Może przechowywać u siebie lub może oddać w depozyt agentowi.
Zakup prawa współwłasności do weksla globalnego (obrót zdematerializowany). Inwestor posiadający prawo do współwłasności ma tylko świadectwo depozytowe. Rozliczenia odbywają się na rach. inwestorów. Pozytywną cechą przy wykorzyst. prawa wekslowego jest ułatwiony nie wnoszą żadnej opłaty skarbowej. Od wystawienia weksla uiszcza się jedynie opłatę skarbową o wysokości 0,1 sumy wekslowej.
Obecnie na rynku polskim większość banków komercyjnych na w swojej ofercie produktowej organizację emisji krótkoterminowych papierów dłużnych w formie weksla.
Przykładem emisji w oparciu o prawo wekslowe są emisje:
Bon Komercyjnego Polskiego Banku Rozwoju
Komercyjny Weksel Inwestycyjno- Terminowy (KWIT)
Weksel Inwestycyjno Komercyjny (WIK)
Organizatorem emisji komercyjnego weksla inwestycyjno-terminowego jest ING Bank. Emitentami tych weksli mogą być jedynie firmy mające swoją siedzibę w Polsce o wysokiej wiarygodności kredytowej (niskie ryzyko kredytowe). W programie emisji określa się wielkość jednorazowej transzy emisji.
Istnieje możliwość rolowania emisji , nabywcami mogą być osoby prawne jak i fizyczne.
Jednakże nominał weksla opiewa na 500 tys.
Komercyjny weksel inwest- terminowy(KWITY) są emitowane w formie weksla globalnego lub pojedynczych weksli własnych. Standardowy termin wykupu opiewa do 1 roku z tym że najczęściej papiery emituje się na okres 3 miesięcy Poziom oprocentowania jest negocjowany z inwestorem przy zawieraniu transakcji i jest uzależniony od wysokości aktualnych stóp oprocentowania krótkoterminowych depozytów bankowych oraz bonów skarbowych.
Weksel Inwestycyjno- Komercyjny przygotował Kredyt Bank
Emituje on je na okres od 8 tygodni do 1 roku z możliwością rolowania. Standardowe nominały 10, 50, 100, 500 tys. oraz 1 mln. Cena weksla jest ustalana w oparciu o aktualną rentowność bonów skarbowych o porównywalnym okresie wykupu.. Kredyt Bank organizuje rynek wtórny dla tych papierów i zawarte tam transakcje są rozliczane w czasie rzeczywistym dla klientów posiadających w tym banku swoje rachunki.
Trzecią formę krótkoterminowych papierów dłużnych są papiery emitowane w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego dotyczy to w szczególności zasad regulujących zwrot udzielonej pożyczki.
Obecni na rynku polskim występuje wiele przykładów emisji w oparciu o kodeks cywilny. Każdy z banków komercyjnych ma w swojej ofercie organizację emisji tych papierów w oparciu o kodeks cywilny. Banki w tym zakresie stosują również określone nazwy papierów. Przykładem takich nazw mogą być:
bony komercyjne
bony handlowe
bony inwestycyjne
Bon komercyjny jest zobowiązanie emitenta do zwrotu określonej nominalnie kwoty w dniu jego zapadalności aktualnemu posiadaczowi bonu. Są one instrumentem pożyczki krótkoterminowej. Inwestorzy bonów zakupują je dyskontem czyli poniżej kwoty nominalnej a zwracaj z kolej wg wartości nominalnej.
Organizatorzy emisji prowadzą również dla emitowanych bonów rynek wtórny na którym dokonują codziennych kwotowań i następnie rozliczają na tym rynku transakcje.
Dobrym przykładem wykorzystywania emisji krótkoterminowych papierów dłużnych dla finansowania działalności jest organizacja ich emisji przez grupę przedsiębiorstw wchodzących w skład np. określonego holdingu czy pewnej grupy kapitałowej.
Organizacja ta polega na tzw. zamkniętej emisji bonów komercyjnych sprowadzającej się do zagospodarowania chwilowo wolnych środków posiadanych przez te przedsięb które chcą je przekazać do zagospodarowania tym przedsięb które wykazują chwilowy niedobór środków i chętnie przyjmą je do zagospodarowania.
Mechanizm rynkowy- musi się opłacać jednymi drugim.
Przedsięb emitujące krótkoterminowe skrypty dłużne oprocentowują e niżej niż klasyczny kredyt bankowy krótkoterminowy. Natomiast przedsięb inwestujące swoje środki otrzymują oprocentowanie wyższe od krótkoterminowych lokat bankowych. Emisja powinna być dostatecznie elastyczna. Elastyczność oznacza dopasowanie do potrzeb emitenta, inwestora, ich wysokość oraz terminy zapadalności.
Bon komunalny
Różnica w stosunku do poprzednio omówionych bonów polega na tym iż emitentem tego papieru wartościowego jest gmina bądź inna jednostka samorządu terytorialnego. Tak więc ich emisja służy do pokrycia luki budżetowej gminy lub stanowi alternatywę w stosunku do pozyskiwania środków poprzez obligacje komunalne. Bon komunalny jest instrumentem rynku pieniężnego stanowiącym zobowiązanie emitenta do zwrotu określonej na nim nominalnej kwoty w dniu jego zapadalności aktualnemu posiadaczowi (inwestor);zobowiązanym jest emitent. Dla emitenta bon komunalny jest alternatywnym źródłem gromadzenia środków finansowych w stosunku do krótkoterminowego kredytu bankowego czy pożyczki. Jego okres wykupu nie przekracza roku, jednakże poprzez rolowanie emitent może dysponować uzyskanymi z emisji bonów środkami w okresie powyżej roku, czyli finansować także określone zakupy inwestycyjne. Oprocentowanie bonu komunalnego może być zdeterminowane wysokością rynkowych stóp procentowych dla przykładu może to być 1 ze stóp rynku lokat międzybankowych o porównywalnym terminie zapadalności.
Dobrym przykładem wykorzyst emisji bonu komunalnego jest emisja zamknięta bonów czyli organizowana w obrębie określonej grupy gmin bądź grupy jednostek samorządu terytorialnego. Organizowana jest ona w taki sam sposób jak omówiona wyżej emisja zamknięta grupy kapitałowej przedsięb. Może być ona nadzorowana przez jednostkę nadrzędną gminy np. powiat dla gmin należących do tego powiatu. Niewątpliwa korzyścią takiej emisji są korzyści finansowe zarówno dla gmin emitentów jak i gmin inwestorów. Wynikają one także z tego iż poszczególne gminy w obrębie danej grupy się znają mają podobne problemy i darzą się określonym zaufaniem. Wynika z tego iż taka emisja może odbywać się bez zbędnego zabezpieczenia co obniża jej koszt.
SEKURYTYZACJA jest źródłem finansowania krótkoterminowego lub długoterminowego i generalnie polega na zamianie wierzytelności zwłaszcza pieniężnych na gotówkę za pośrednictwem emisji papierów wartościowych. W zależności od tego jaki one mają okres wykupu sekurytyzację można zaliczyć do źródła finansowanie krótkoterminowego (papiery mają zapadalność do 1 roku) lub długoterm (papiery powyżej roku).
Jeżeli jest ot źródło krótkoterminowego finansowania to sekurytyzacja oparta jest na bazie emisji krótkoterminowych papierów dłużnych najczęściej bonów komercyjnych . Jeżeli natomiast stanowi źródło finansowania długoterm to jest oparta o emisję najczęściej obligacji.
Sekurytyzacja polega na emisji krótkoterminowych papierów dłużnych pod zastaw wierzytelności(najczęściej pieniężnych) którymi mogą być : raty spłacanych kredytów hipotecznych, pożyczek samochodowych, pożyczek udzielonych na zakupy ratalne, należności z tytułu umów leasingowych, opłat czynszowych).
Sekuryt nie przeprowadza jednak bezpośrednio firma inicjująca program sekurytyzacyjny która jest zainteresowana zamianą posiadanych wierzytelności na gotówkę. Program ten realizuje specjalnie powołana w tym celu spółka niezależna od inicjatora. Spółka ta nazywa się spółką specjalnego przeznaczenia. Spółka ta przejmuje aktywa od firmy inicjatora które dodatkowo są badane pod względem ich jakości przez agencję ratingową (ocena jakości). Ocenę raitingową robi się po to by uzyskać większe zabezpieczenie emisji. Te „jakościowo dobre aktywa” trafiają bezpośrednio (są kupowane) do spółki specjalnego przeznaczenia co gwarantuje iż nie mogą one być przejęte przez firmę inicjatora na jakieś doraźne cele. Oznacza to iż emisje papierów wartościowych poprzez program sekurytyzacyjny oceniane są na rynku finansowym jako jedne z najbezpieczniejszych pod względem ryzyka . Stanowią równie dla przedsięb inicjatorów programu stosunkowo tanie źródło pozyskiwania środków. Wynika to z faktu iż im wyższe jest bezpieczeństwo inwestycji tym niższy koszt pozyskiwania środków. W przypadku gdy oceniane przez agencje ratingową przekazywane przez spółkę inicjatora wierzytelności obarczane są pewnym stopniem ryzyka, agencja ratingowa określa dodatkowe zabezpieczenie by aktywa te mogły być uznane za aktywa o wysokim stopniu jakości. Dodatkową zaletą sekurytyzacji jest fakt iż dla firmy inicjatora stanowi ona źródło finansowania pozabilansowego co powoduje iż inicjator nie pogarsza sobie wskaźników zadłużenia a tym samym nie wzrasta jego ryzyko kredytowe i może również korzystać z innych źródeł finansowania bez wzrostu ich ceny.
Podstawowe etapy sekurytyzacji:
utworzenie spółki specjalnego przeznaczenia
wybór banku- agent emisji
opracowanie programu emisji krótkoterminowych papierów dłużnych
określenie zasad doboru aktywów
uzyskanie pozytywnej oceny agencji ratingowej.
Opracowanie i zawarcie umów pomiędzy podmiotami które uczestniczą w programie.
AKCJE
Jest papierem wartościowym czyli określonym dokumentem stwierdzającym prawo jej posiadacza do współwłasności firmy która ją wyemitowała. Akcje emitują spółki akcyjne zgodnie z przepisami. Akcje należą do grupy papierów udziałowych z tego względu iż dają posiadaczowi prawo do współwłasności majątku. Natomiast z pkt widzenia przynoszonego dochodu akcje należą do papierów przynoszących zmienny dochód. Wynika to z faktu iż jednym z podstawowych praw z akcji jest prawo do dywidendy której wysokość jest determinowana każdego roku przez Walne Zgromadzenie a jej wypłacanie nie jest obligatoryjne stąd też mamy zmienny dochód. Osoba nabywająca akcje danej spółki staje się jej akcjonariuszem i nabywa prawo do współwłasności majątku co oznacza nabycie innych praw związanych z akcją m.in. prawa do udziału w wypracowanym zysku oraz zwrotu zainwestowanego kapitału w przypadku likwidacji spółki. Każda akcja jest dowodem współwłasności do jednakowej części majątku spółki. Kapitał wniesiony przez wszystkich z tytułu nabycia wyemitowanych akcji nazywa się kapitałem zakładowym i musi być odzwierciedlony w księgach rachunkowych na oddzielnym koncie a w bilansie w odrębnej pozycji pasywów. Kapitał zakładowy jest równy iloczynowi wyemitowanych akcji i wartości nominalnej akcji.
Akcja powinna mieć wartość nominalną która ma znaczenie czysto księgowe i powinna być wyrażana w pieniądzu. W Polsce wartość 1 akcji nie może być niższa od 1 zł. Przez wartość nominalną akcji rozumie się równą (jednakową)w stosunku do innych części kapitału zakładowego spółki. Jej wysokość w przypadku powoływania do życia spółki jest określana przez założycieli spółki. Natomiast w przypadku zmiany formy organizacyjnej czyli przekształ przedsięb w spółkę akcyjną wartość nominalna wynika z ilorazu wartości majątku spółki przez iloraz wyemitowanych akcji.
Wartość nominalna akcji może być zwiększana lub zmniejszana. Zwiększanie odbywa się poprzez przeniesienie określonej części kapitału zapasowego spółki bądź wypracowanego zysku na kap zakładowy.
Zmniejszanie odbywa się poprzez operację splitu czyli podzielenia dotychczasowej wartości nominalnej przez określoną liczbę. Oznacza o iż dotychczasowy posiadacz określonej ilości akcji po splicie staje się posiadaczem określonej krotności tej liczby bez zwiększania swego udziału w kap zakładowym. Operację zmniejszania wartości nominalnej akcji przeprowadza się na ogół dla zwiększenia zainteresowania jej obrotem na rynku.
Istnieje operacja odwrotna do splitu polegająca na łączeniu akcji czyli np. łączeniu określonej ich ilości w jedną, dwie. Robi się to wówczas gdy cena rynkowa akcji spadła zbyt nisko np. poniżej wartości minimalnej określonej przez giełdę na której daną akcją się obraca i istnieje niebezpieczeństwo że akcja zostanie wycofana z obrotu.
Cechą charakterystyczną akcji jest cena emisyjna jest to cena sprzedaży akcji przez emitenta na rynku pierwotnym. Cena ta nie powinna być mniejsza niż wartość nominalna akcji. Nadwyżka kapitału wynikająca ze sprzedaży akcji po cenie wyższej od wartości nominalnej jest księgowana na kap zapasowym spółki.
KZ=LA*((CE-CN))
Cechą charakteryst jest cena rynkowa czyli cena kształtująca się pod wpływem mechanizmu popytu i podaży. Cena ta może dowolni kształtować się na rynku czyli może być zarówno wyższa jak i niższa od wartości nominalnej.
KZ=LA*CN
Odnosząc zebrane przez spółkę kwoty kap emisji do pozycji bilansowych można zaznaczyć iż jej kap własny składa się z 3 pozycji którymi są:
a). Kap zakładowy wynikający z ilorazu ilości wyemitowanych akcji i ich ceny nominalnej.
b). Kap zap. wynikający z ich sprzedaży akcjonariuszom po cenie wyższej od wartości nominalnej.
c). Zysk zatrzymany który jest sumą wypracowanego przez spółkę zysku i nie wypłaconego akcjonariuszom w formie dywidendy.
2 formy występowania akcji:
forma materialna
forma zdematerializowana
Forma materialna- forma fizycznego dokumentu czyli forma papieru(płaszcz akcji) na którym to dokumencie są umieszczone podstawowe informacje o emitencie, emisji i jej cechach charakterystycznych, np. o uprawnieniach. Do fizycznego dokumentu akcji może być również dołączony kupon dywidendowy służący do odcinania przypadku poboru dywidendy.
Forma zdematerializowana- występująca jedynie w postaci odpowiedniego zapisu elektronicznego w pamięci komputera. Większość obecnie emitowanych akcji ma postać zdematerializowaną. Jest to również podstawowy warunek występowania akcji w obrocie giełdowym (akcje materialne nie mogą być przedmiotem obrotu giełdowego). W przypadku gdy akcja ma formę zdematerializowaną zbiorowy odcinek emisji jako jej dowód winien być przekazany w Polsce do Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych i tam przechowywanym.
Rodzaje akcji i praw z nich wynikające
Akcje można podzielić na wiele kryteriów, jednym z nich jest sposób przenoszenia własności z tego pkt widzenia akcje dzielimy na akcje imienne i na okaziciela.
Pierwsze z nich charakteryzują się tym że na dokumencie akcji musi być uwidocznione nazwisko nabywcy jak również to nazwisko musi być odnotowane księdze akcyjnej prowadzonej przez emitenta.
Akcja imienna na formę materialną . Akcje te cechuje ograniczona zbywalność oznacza to iż w przypadku chęci zbycia akcji organy spółki muszą wydać zgodę na jej zbycie. Zaletą akcji imiennej jest fakt możliwości opłacenia jej w części(min 25%) przez objęciem. Jednakże wypłacana dywidenda jest proporcjonalna do opłaconej części akcji. Pozostałe opłaty przypadające na akcje imienne są regulowane zgodnie z zapisami w statucie.Akcje na okaziciela których obecnie a rynku mamy zdecydowaną większość. Mogą one występować zarówno a formie materialnej jak i zdematerializowanej. Nie maja one żadnych ograniczeń zbywalności oznacza to iż ich sprzedaż w przypadku formy materialnej odbywa się poprzez zwykłe wręczenie a w przypadku formy zdematerializowanej poprzez odpowiednie przeksięgowanie na rach inwestora.
Przedmiotem obrotu giełdowego w Polsce mogą być tylko akcje na okaziciela. Akcje są niepodzielne co oznacza iż w przypadku ich sprzedaży muszą być sprzedane w całości co jest ważne w sytuacji gdy właścicielem akcji jest więcej niż 1 osoba. Akcje mogą być sprzedawane w pakietach.
II podział na uprawnienia właścicieli 2 grupy akcji: zwykłe i uprzywilejowane
Akcje zwykłe to takie z których wynikają określone prawa.
Akcje uprzywilejowane to takie które mają jeszcze dodatkowe prawo.
Prawa akcji zwykłych
2 grupy praw: korporacyjne i majątkowe
Korporacyjne Prawo do uczestnictwa w spółce akcyjnej mówi ono iż akcjonariusz nie może być ze spółki usunięty nikt nie ma prawa wykupić akcji od akcjonariusza i przedstawić ich do umorzenia dotyczy to również emitenta. Jest tylko 1 przypadek kiedy półka może wykupić akcje od akcjonariusza i je umorzyć. Spółka może to zrobić kiedy akcjonariusz jest dłużnikiem spółki i spółka nie może w żaden sposób wyegzekwować swego długu wówczas może przejąć akcje w zamian za ten dług i przedstawić je do umorzenia.
Polskie przepisy stanowią również iż spółka może dokonać takiego wykupu akcji bez wyrażenia zgody właściciela(przymusowy wykup)
Prawo do uczestnictwa w walnym zgromadzeniu akcjonariuszy i łączące się z tym prawo głosu i prawo do informacji. Akcjonariusze na corocznie organizowanych zwyczajnych walnych zgromadzeniach dyskutują osiągnięta w danym roku obrachunkowym wyniki spółki zatwierdzają je oraz udzielają absolutorium władzom spółki. Aby to wykonać spółka jest zobowiązana do przedstawienia akcjonariuszom swoich sprawozdań finansowych oraz innych dokumentów będących przedmiotem obrad walnego zgromadzenia.
Zatwierdzając wyniki spółki akcjonariusze podejmują określone uchwały nad którymi odbywa się głosowanie.
Prawo mniejszości to prawo zabezpieczające interesy akcjonariuszy mniejszościowych akcjonariuszy którzy nie dysponują odpowiednią ilością głosów. Są tu 2 rodzaje praw
I prawo polega na możliwości złożenia wniosku o zwołanie nadzwyczajnego walnego zgromadzenia. Zgromadzenie to zwołuje się na pisemnym wniosku złożonym w zarządzie przez akcjonariuszy posiadających co najmniej 10 % udziału w kap zakładowym spółki.
II prawo polega na możliwości wybory poszczególnych członków rady nadzorczej w drodze głosowania oddzielnymi glosami. Grupa która ma 20% w kap zakładowym może dokonać wyboru swego przedstawiciela w drodze głosowania grupami. W tym przypadku grupy mogą się łączyć.
Prawa majątkowe
I prawo do dywidendy- czyli do udziału w wypracowanym przez spółkę zysku. Odbywa się to na zwyczajnym walnym zgrom akcjonariuszy zamykającym rok obrachunkowy które jest władne podjąć uchwałę o podziale zysku w tym wypłaceniu jego pewnej części akcjonariuszom w postaci dywidendy. Dywidenda jest podstawowym składnikiem korzyści finansowych które odnoszą akcjonariusze z tytułu posiadanych akcji.
II prawo poboru akcji nowych emisji oznacza ono możliwość zakupu nowo emitowanych akcji przez dotychczasowego akcjonariusza po to by nie zmniejszył się znacznie jego proporcjonalny udział w kap zakładowym. Prawo to realizuje się zawsze w określonej proporcji np. 5:3 co oznacza iż na każde 5 akcji starych akcjonariusz może dokupić 3 akcje nowe. Prawo to jest samodzielnym papierem wartościowym co oznacza iż akcjonariusz który nie jest zainteresowany zakupem akcji nowej emisji może ten papier sprzedaż w tym także na giełdzie czyli może mieć z tego tytułu określoną korzyść finansową. Takie osoby które są zainteresowane zakupem nowo emitowanych akcji mogą zakupić prawa poboru płacąc mniej niżby kupowali akcje w celu stania się akcjonariuszem b w ten sposób zakupić akcje nowe.
III prawo do części majątku spółki w przypadku jej likwidacji. W tym przypadku zwracany jest przez spółkę wniesiony do niej kap zakładowy oczywiście pod warunkiem jeżeli z kasy upadłościowej starczy środków pieniężnych. Majątek ten jest jednakże zwracany akcjonariuszom na samym końcu listy wierzycieli spółki.
Akcje uprzywilejowane charakteryzują się one tym iż maj one dodatkowe uprawnienia ponad te które mają akcje zwykłe. Te dodatkowe uprawnienia dotyczą na ogół liczby głosów, wypłaty wyższej dywidendy lub pierwszeństwa w jej wypłacie oraz pierwszeństwa w wypłacie majątku spółki w momencie jej likwidacji.
Każdorazowa szczegółowe przepisy w tym zakresie są zawarte w statucie spółki natomiast kodeks spółek handlowych określa górny limit danego uprawnienia. W Polsce uprawnienie co do liczby głosów nie może przekroczyć 2 głosów (na każdą akcję zwykłą przypada 1 głos). Inne uprawnienia w Polsce to uprawnienia do wyższej dywidendy która jednakże nie może przekroczyć 150% dywidendy przypadającej na akcję zwykłą.
Kolejne uprawnienie przypadające to pierwszeństwo do wypłaty majątku spółki w momencie likwidacji oznacza to iż majątek ten posiadaczom akcji uprzywilejowanych wypłaca się przed jego wpłatą posiadaczom akcji zwykłych. Szczególnym przypadkiem uprzywilejowania są akcje złote. Uprzywilejowanie to realizuje się albo poprzez przydzielenie tym akcjom silnie zwielokrotnionej liczby głosów albo poprzez przydzielenie im prawa veta w kluczowych kwestiach dotyczących rozwoju spółki. Akcje złote przydziela się z reguły osobom szczególnie zasłużonym dla spółki np. jej założycielom czy kierownikom.
Akcje nieme(milczące) to znaczy bez prawa głosu. W Polsce regulacji odnoszących się do akcji uprzywilejowanych nie stosuje się w odniesieniu do akcji niemych oznacza to iż akcje nieme mogą być uprzywilejowane co do dywidendy bez ograniczenia jej wysokości oraz że dywidenda może być wypłacana w tym przypadku z pierwszeństwem czyli przed dywidendą wypłacaną na akcje zwykłe. Takiemu akcjonariuszowi któremu nie wypłacono w pełni w danym roku dywidendy przysługuje wyrównanie zyski w latach następnych jednak nie później niż w ciągu 3 kolejnych lat obrotowych oznacza to możliwość kumulowania dywidendy.
Podział akcji : akcje pieniężne i niepieniężne
Akcje pieniężne oznaczają iż przed objęciem winny być one opłacone gotówką
Akcje niepieniężne mogą być pokryte określonym majątkiem rzeczowym. Obowiązuje tutaj zasada iż w całości winne one być pokryte nie później niż przed upływem w rok po zarejestrowaniu spółki.
Innym rodzajem akcji są jeszcze akcje użytkowe. Mogą e posiadać akcjonariusze w zamian za akcje umorzone. Akcje te nie posiadają wartości nominalnej jednakże pozostawiono przypisane do nich określone prawo lub grupę praw. Przykładem takich praw mogą być :prawo do udziału w zysku, prawo do udziału w majątku likwidowanym spółki oraz prawo do poboru akcji nowych emisji.
Akcje groszowe- sprzedawane ą po bardo niskiej cenie.
OBLIGACJE
ISTOTA OBLIGACJI
Obligacja jest papierem wierzytelnościowym to znaczy poświadcza ona zaciągnięte długi przez emitenta od obligatoriusza czyli nabywcy obligacji wraz z zobowiązaniem się emitenta do zwrotu długu naznaczonym terminie i wypłaty odsetek. Obligacja może również zawierać zobowiązanie emitenta do określonych świadczeń niepieniężnych. Należy także do pap wart o stałym dochodzie z racji przynoszenia stałego kuponu odsetkowego chociaż pewna część obligacji jest zaliczana do papierów przynoszących zmienny dochód dotyczy do jednakże obligacji oprocentowanych wg stopy zmiennej ponieważ obligacje są w obrocie na rynku wtórnym oznacza to iż mogą one zmieniać właściciela oznacza to dalej iż wierzycielem emitenta czyli pożyczkodawcą nie jest ten który obligacje nabył na rynku pierwotnym ale ten który ją aktualnie posiada.
Obligacje dzielimy na obligacje na okaziciela i obligacje imienne
Obligacje na okaziciela jest więcej na rynku i nie mają one żadnych ograniczeń w zakresie swojej zbywalności.
Obligacje imienne mają ograniczoną zbywalność a nawet może być wprowadzony zakaz ich zbywalności. Z pkt widzenia źródła finans działaln przedsięb zaciąganie długu poprzez obligacje jest najbardziej podobne do korzystania z kredytu bankowego. Jednakże obligacje mają szereg pozytywnych cech których nie ma kredyt bankowy. Dla przykładu może to być źródło finans po dłuższym okresie dostępności niż kredyt bankowy. Emisja obligacji może również stanowić źródło pozyskania znacznie wyższej kwoty niż kwota kredytu bankowego. W zakresie którego obowiązują ograniczenia wynikające z prawa bankowego. Dla przykładu kredyt udzielony 1 podmiotowi bądź grupie związanych z nim podmiotów nie może przewyższać 25% funduszy własnych banku. Ponadto korzystanie z emisji obligacji może się odbywać bez zabezpieczenia ze strony emitenta a także wkładu własnego co nie jest możliwe przy kredycie bankowym. Dodatkowo aplikując o kredyt przedsięb musi określić cel kredytu wykorzyst natomiast nie musi tego robić w przypadku emisji obligacji.
W porównaniu do akcji finansowanie się przedsięb poprzez emisję obligacji jest z reguły tańsze. Wynika to z faktu iż oprocentowanie obligacji jako koszt finansowy pomniejsza podstawę opodatkowania zysku z przedsięb podatkiem dochodowym czyli zmniejszając ten podatek powiększa zysk netto. Wadą obligacji mogą być trudności z ich sprzedażą. Wobec tego spółka może nie być pewna jaką ilość kapitału zbierze poprzez emisją obligacji. Wadą jest fakt iż spółka nie jest pewna sytuacji finansowej w momencie wykupu obligacji nie jest pewna czy zbierze odpowiednie fundusze. Obligacja ma swoją wartość nominalną która jest przypisana każdej pojedynczej obligacji i uwidoczniona w jej treści i jeżeli obligacja ma charakter materialny.
Wartość nominalna obligacji oznacza jednakową kwotę pieniędzy (zazwyczaj jest to pewna okrągła suma np.100,1000 oznaczająca kwotę udzielonej emitentowi przez obligatoriusza pożyczki. Wartość nominalna jest stała w okresie do wykupu w którym to terminie obligacja podlega spłacie wg tej wartość przez emitenta czyli jest to zwrot udzielonej pożyczki. Obligacja może mieć swoją cenę emisyjną cena ta może być równa wartości nominalnej albo może być od niej niższa bądź wyższa.
Rozróżnia się pierwotny i wtórny okres zapadalności
Pierwotny rozumie się czas na który została ona wyemitowana
Wtórny czas od momentu bieżącego do terminu wykupu.
Obligacje mogą zawierać klauzulą o przedterminowym wykupie oznacza to prawo emitenta do wykupu obligacji przed upływem pierwotnego okresu zapadalności. Emitent z tego prawa może korzystać w przypadku malenia się stóp procentowych i wyemitowanych obligacji średnio i długoterminowych. Pozwala to emitentowi zastąpić dług o wyższym oprocentowaniu długiem o oprocentowaniu niższym. W praktyce polega to na emisji obligacji niżej oprocentowanych i wykupie ze zgrom środków emisji wyżej oprocentowanych.Emisja obligacji oznacza zaciągnięcie poza bankowego długu u wielu wierzycieli. Pożyczają emitentowi swoje pieniądze sądzą oni iż ulokowali swój kapitał w korzystnej inwestycji. Korzyścią wynikającą z emisji obligacji są odsetki oraz ewentualny zysk kapitału. Inwestują swe pieniądze obligatoriusze są zainteresowani przede wszystkim bezpieczeństwem swej lokaty co oznacza iż zależy im w szczególności na zwrocie zainwestowanego kapitału i uzyskaniu odsetek niezależnie od sytuacji finansowej emitenta. W tym sensie mówi się iż obligatoriusze są luźno związani z wynikami finansowymi emitenta w przeciwieństwie do akcjonariuszy którzy czerpią dochód w postaci określonego udziału w zysku. Dla obligatoriusza liczy się jedynie pewność uzyskania odsetek oraz wykup obligacji. Odsetki od obligacji to systematycznie wypłacane obligatoriuszowi płatności naliczane w stosunku do wartości nominalnej obligacji wg określonej stopy procentowej. Odsetki naliczane są wg stałej bądź zmiennej stopy procentowej. Stopa % oznacza jednakową w całym okresie życia obligacji. Oprocentowanie wg stopy zmiennej oznacza naliczanie odsetek w relacji do innej stopy rynkowej np. stopy inflacji. Oprocentowane wg stopy zmiennej nazywa się obligacją indeksowaną. Z kolei obligacje zero kuponowe to takie w stosunku do których odsetki nie są płacone systematycznie w terminie do wykupu obligacji. Odsetki są płacone dla tych obligacji w momencie ich wykupu i wynikają one z różnicy pomiędzy ceną nominalną a ich ceną emisyjną.
2 formy obligacji
Postać materialna oznacza występowanie obligacji w formie fizycznego dokumentu na którym uwidocznione są pewne informacje o emitencie, emisji i jej cechach charakterystycznych.
Postać zdematerializowana oznacza iż obligacje występują w formie zapisu elektronicznego i odnosi się szczególnie do obligacji na okaziciela.
Emisja obligacji może być zabezpieczana bądź niezabezpieczona. Na rynkach kap rozwiniętych gospodarek większość obligacji korporacyjnych jest niezabezpieczona. Jednakże emitują je firmy o wysokiej renomie i dobrej sytuacji finansowej. Zabezpieczenie obligacji odbywa się z reguły na majątku trwałym emitenta bądź innego podmiotu z nim powiązanego. Oznacza to iż majątek ten nie może być użyty do innych celów niż tylko wykupu obligacji w przypadku gdyby emitentowi nie udało zgromadzić się wystarczających środków na wykup obligacji. Zabezpieczeniem obligacji mogą być również udzielone gwarancje bankowe. Niektóre instytucje zwłaszcza finansowe emitują obligacje zabezpieczone na majątku dłużników tych instytucji. Obligacje takie nazywa się listami zastawnymi a ich zabezpieczeniem jest wpis do księgi wieczystej nieruchomości dłużnika.
Podstawowe zasady emisji obligacji w Polsce
Obligacje w Polsce emituje się w oparciu o ustawę obligacji z 95 r w części polskich przepisów obligacja jest podstawą do dwojakiego rodzaju świadczeń emitenta na rzecz obligatoruisza. Są to świadczenia pieniężne i niepieniężne.
Świadczenia pieniężne to wykup obligacji wg wartości nominalnej w terminie zapadalności oraz wypłacenie odsetek za które uważa się także różnicę pomiędzy wartością nominalną a ceną emisji (obligacje zero kuponowe)
Świadczenia niepieniężne może polega na przyznaniu obligatoriuszowi prawa do :
udziału w przyszłych zyskach emitenta które on osiągnie z tytułu zaciągniętej pożyczki.
zamiany obligacji na akcje spółki emitenta
prawa pierwszeństwa do objęcia akcji emitenta emitowanych w przyszłości lub warranty
W Polsce obligacje mogą być emitowane przez:
podmioty prowadzące działalność gospodarczą posiadające osobowość prawną
jednostki samorządu terytorialnego
inne podmioty posiadające osobowość prawną upoważnione przez inne ustawy
instytucje finansowe których członkiem jest Rzeczpospolita Polska lub NBP.
Obligacje mogą być zabezpieczone całkowicie lub częściowo lub niezabezpieczone w ogóle.
Zabezpieczenie obejmuje wartość nominalną wraz z sumą należnego oprocentowania . Może ono odbywać się poprzez ustanowienie zastawu bądź hipoteki na majątku emitenta lub innego podmiotu gospodarczego.
1