Związek kompleksowy
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii.
Związki kompleksowe (inaczej kompleksy, związki koordynacyjne) to związki chemiczne, w których daje się wyróżnić jeden lub więcej atomów centralnych, które są otoczone przez inne atomy lub ich grupy zwane ligandami, przy czym przynajmniej jedno wiązanie atomu centralnego z ligandem ma charakter wiązania koordynacyjnego.
Główne pojęcia
Atom lub jon przyłączający (koordynujący) cząsteczki nosi nazwę jonu lub atomu centralnego
Sumaryczną liczbę, pełnych, pojedyńczych wiązań atomu centralnego z atomami ligandów nazywa się liczbą koordynacyjną. Gdy w kompleksie występują wiązania wielokrotne, lub rozmyte oddziaływania σ-π ustalenie liczby koordynacyjnej staje się sprawą kontrowersyjną.
Podział kompleksów
Ze względu na całkowity ładunek elektryczny związków kompleksowych rozróżnia się:
kompleksy obojętne
Olbrzymia większość związków kompleksowych zawiera w centrum atom jub jon metalu. Związki te nazywa się wspólnie kompleksami metalicznymi, lub kompleksami metali. Istnieją jedak także związki kompleksowe, które nie zawierają metalu. Nazywa się je kompleksami niemetalicznymi. Są to np:
Ze względu na liczbę atomów (lub jonów) centralnych rozróżnia się:
kompleksy jednocentrowe - z jednym atomem centralnym
kompleksy wielocentrowe - z dwoma lub więcej atomami centralnymi
Ligandy mogą być grupami lub jonami nieorganicznymi (np. H2O, NH3, Cl-, CN-) lub grupami wywodzącymi się od związków organicznych (np. aminy, alkohole, fenole, fosfiny, etery). Kompleksy zawierające ligandy organiczne dzieli się na:
Zagadnienia związane z budową, właściwościami i rolą związków kompleksowych są przedmiotem badań chemii koordynacyjnej.
Trwałość
Trwałość związków kompleksowych zależy od wielu czynników, takich jak:
wielkość metalu
charakter atomów koordynujących do jonu centralnego
ułożenie i wzajemne powiązanie atomów koordynujących