XI, Globalizacja-moja, Globalizacja - proces uzyskiwania jakościowo nowego znaczenia przez jednostkę terytorialną, zwaną globem, w wyniku którego ranga innych jednostek terytorialnych (układów lokalnych, regionalnych, międzynarodowych, ponadnarodowych, itp


Globalizacja - proces uzyskiwania jakościowo nowego znaczenia przez jednostkę terytorialną, zwaną globem, w wyniku którego ranga innych jednostek terytorialnych (układów lokalnych, regionalnych, międzynarodowych, ponadnarodowych, itp.) zmienia się - jedne jednostki tracą, inne zyskują na znaczeniu.

Charakterystyczne są dla niej takie zjawiska jak: poszerzanie, intensyfikacja, przyspieszanie i wzrastający wpływ wzajemnych powiązań w skali światowej.

Globalizacja zachodzi na różnych płaszczyznach życia; najbardziej widoczna jest w procesach ekonomicznych, politycznych i społeczno - kulturowych. Jej oddziaływanie obejmuje coraz większą liczbę mieszkańców naszego globu, ale nadal nie jest to większość ludzkości.

Ujęcia teoretyczne:

czynnik technologiczny - wpływ zaawansowanych technologii komunikacyjnych (np. możliwość dokonywania szybkich transakcji ekonomicznych w skali całego globu; ekspansja kultury masowej; wykorzystywanie technologii komunikacyjnych w handlu, przemyśle, turystyce, medycynie, itp.; społeczeństwo informacyjne)

czynnik ekonomiczny - rozwój rynku globalnego, który działa (a raczej powinien!) jako mechanizm samoregulacji, napędzany konkurencją; upadek gospodarki centralnie planowanej, wzrost znaczenia mechanizmów rynkowej samoregulacji, globalnego kapitalizmu

czynnik polityczny - istnienie supermocarstwa (USA) oraz silnych państw, które mogą narzucać swoje rozwiązania, pomysły poprzez wykorzystywanie swojej potęgi ekonomicznej i politycznej oraz instytucji takich jak: MFW i BŚ (co tak naprawdę rozmija się z ideą wolnego rynku)

czynnik kulturowy - kultura jako czynnik sprzyjający globalizacji (homogenizacja, uniformizacja) vs kultura jako bariera globalizacji (sama w sobie może powodować różnicowanie i bunt przeciw homogenizacji)

ekologia - działania zapobiegawcze niszczeniu środowiska naturalnego, prowadzone w skali globalnej

Zasięg globalizacji:

Oceny globalizacji:

Globalizacja ekonomiczna:

doprowadzono do przedwczesnego otwarcia rynków kapitałowych krajów rozwijających się

Globalizacja polityczna:

stare mechanizmy kontroli odgórnej w postaci państw i reprezentacji politycznych

nowe mechanizmy kontroli oddolnej w postaci społeczeństwa obywatelskiego (ruchy społeczne, organizacje pozarządowe)

mechanizmy kontroli pośredniej, w postaci władzy samorządowej