Definicja kultura-całokształt zobektywizowanych elementów dorobku społ.wspólnych szeregowi grup i z racji swej obiektywności ustalonych i zdolnych rozszerzać się przestrzennie lub całośc obejmująca wiedzę, wierzenia,prawo,zwyczje i inne nabywane przez człowieka jako członka spolecz.
Kultura cechy-cecha społecz,a nie jednostki-społeczne dziedzictwo społeczeństwa-świadomie, społecznie przekazywane dziedzictwo wytworów,wiedzy,wartości i oczekiwań normatywnych-pomaga członkom społ.radzić sobie z problemami.
Składniki kultury:1.kultura materialna-wszystkie dotykalne,konkretne wytwory społecz.2.kult.niematerialna-duchowe wytwory społeczeństwa przekazywane przez pokolenia
Kult-wiedza i przekonania;wiedza-zbiór pojęć,które oparte są na wnioskach pochodzących z doświadczenia empirycznego przekonania-poglądy nie poparte wiedzą empiryczną w takim stopniu aby uznać je za prawdziwe
Kult.wartosci:abstrakcyjne pojęcie wskazujące na to co społecz.uważa za dobre-obdarzone ładunkiem emocjonalnym-nie koniecznie muszą być akceptow. przez całe społecz.-mogą się zmieniać z upływem czasu
Kult.normy:ludzkie zachowania są poddane normom,przepisom i regulacjom społ.nakazują odpow. zachowania w poszczeg. sytuacjach.
Struktura norm;zwyczje,obyczaje,prawa. 1.Zwyczaje-rutynowe czynności codziennego życia, mają małe znaczenie moralne,ich naruszenienie naraża na poważne sankcje ze strony społecz. i państwa.2.Obyczaje-uważane za najistotniejsze dla społeczeństwa i życia społecznego jako całości, ich naruszenie jest bardzo niebezpieczne dla społeczeństwa,tabu (obyczaje proskryptywne)określają, czego nie powinno się robić.3.Prawa-normy ustanawiane i wymuszane przez władzę polityczna, w niektórych społeczeństwach prawo przekazuje się ustnie tzw.”prawo zwyczajowe”
Kult.znaki i symbole:Znaki=reprezentacje przedstawienia zastępujące coś innego niż one same Dwa rodzaje znaków 1.naturalne-ma wewnętrzny,immanentny związek z tym.co przedstawia.2.konwencjonalne(symbole)-arbitralnie stworzone przedstawienia(słowa,gesty,przedmioty,obrazy), które zyskują znaczenie dzięki umowie(konwencji)społecznej
Kultura idealna-normy definiują „ideał”,określają cow/g społeczeństwa ludzie powinni robić i czego się od nich oczekuje. Kultura realna-zachowanie ludzi nie zawsze jest takie jak się tego po nich oczekuje.
Różnorodność kulturowa-formy kultury są różne w różnych społeczeństwach, mogą się różnić grupy w jednym społecz, szczególnie jeśli jest duże,złożone i współczesne.
Subkultura-grupy o odmiennych systemach wartości, funkcjonujące w ramach społecz, mogą się różnić klasą społecz.,pochodzeniem etnicznym,rasą,religią,stylem życia,celami i zainteresowaniami, może być postrzegana jako czynnik wzbogacający społeczeństwo
Kontrkultura-ucieleśniają przekonania,wartości i styl życia przeciwne do całego społecz.
Etnocentryzm-tendencja do traktowania własnej kultury jako moralnie wyższej od innych kultur, tendecja do ocenianiainnych wg własnych standardów, łatwiejsza do zrozumienia w społecz. jednorodnych,tradycyjnych i odizolowanych.
Relatiwizm kulturowy-żadna praktyka kulturowa nie jest wewnętrznie dobra lub zła, każdą praktykę kult. należy rozumieć w kontekście jej miejsca w większej konfiguracji kulturowej, zachęca do większego obiektywizmu w spojrzeniu na własne społeczeństwo i jego praktyki kulturowe.
Cywilizacja-pojęcie utożsamiane z pojęciem kultury.znaczenie terminu cywilizacja-utożsamiane z kręgiem kulturowym i pewnymi wspólnymi cechami, charakteryzującymi dany obszar kulturowy-etap rozwoju społ-gosp.decydującego o poziomie zaawansowania kulturowego-szerokie, antropologiczne rozumienie kultury.
Wizja harmonijnego świata-koniec zimnej wojny, zakończenie konfliktu determinującego globalny porządek, zwycięstwo paradygmatu liberalnego -„koniec historii”-ograniczenie:świat współczesny to świat konfiktów lokalnych, nie ma jednego dużego.
Podział;biedni/bodgaci-wschód/zachód. Ograniczenie:uproszczona wizja świata
Świat zatomizowany-184 państwa-państwo główny aktor na arenie mnr., stosunki między państwami przypominają anarchię,każde państwo dąży do jak największej potęgi, by uchronić się przed klęską. Ograniczenia:uproszczona wizja świata. Czynnik siły.
Chaos-ograniczenie roli państwa, nasilenie się konfliktów etnicznych,plemiennych,religijnych,rozwój zorganiz. terroryzmu i przestępczości mnr. Ograniczenia:brak przejrzystości,zbyt duża ilośc zmiennych
Paradygmat cywilizacyjny S.P.Huntingtona:siły integracyjne działające w świecie wywołują reakcje w postaci potwierdzenia wartości własnej kultury i świadomości cywilizacyjnej. Świat dzieli się na zachód-cywilizacja do tej pory dominująca, a wszystkie inne mają mało nawzajem wspólnego. Państwa narodowe są i pozostaną najważniejszymi aktorami stosunków mnr. Interesy,sojusze,konflikty w dużym stopniu są kształtowane przez czynniki kulturowe i cywilizacyjne. Świat jest w stanie anarchi, pełno w nim konfliktów między państwami. Najgroźniejsze to konfli. między grupami lub państwami należącymi do różnych cywilizacji.
Główne cywilizacje w.g Huntingtona:chińska,japońska,hinduska,islamska,prawosławna,zachodnia,latynoamer.afrykańska
Geneza MSK wg.Huningtona-3 Etapy 1-dyfuzji kulturowej 2-centrów kulturowych 3-relacje współczesne
1.dyfuzji kulturowej- dyfuzja to-przenoszenie elementów kulturowych z jednego społecz. do drugiego. Wkład dyfuzji w postęp ludzkości:1.pobudziła rozwój kultury jako całości 2.wzbogaciłą treść poszczególnych kultur posuwając wzwyż i naprzód społeczeństwa, które je zrodziły
geneza MSK etap dyfuzji kulturowej-ograniczeniem dyfuzji były odległości dzielące poszcz. ludy uczestniczące w wymianie. Częściowo uświadomiona internalizacja zewnętrznych dóbr i wartości kultury nastąpiła wraz z wojnami i regularnym handlem. Dyfuzja kult.objęła też jej warstwę niematerialną.
2.etap centrów kulturowych-1.centralizacja ośrodków kulturowych w europie 2.zrozumienie autonomiczności kultury jako zjawiska społecznego, uznanie jej pozaużytkowych wartości 3.promocja kultury lokalnej a z czasem narodowej 4.upowszechnienie kultury nie tylko jako konsekwencji handlu,wojen, ale też ich motywu 5.schyłkową fazę cechowała rywalizacja imperialna prowadzona przez kościól,rządy, bądź organizacje przez nie sponsorowane
3.etap relacje współczesne-świadomość narodowa to niezbędny składnik MSK. Wcześniej nie istniały mnr.stosunki kulturowe gdyż:1.nie istniały narody 2.kontakty między społeczeństwami miały charakter pozapaństwowy, nie regulowany,żywiołowy. Dla rozwoju mnr.stosunków kulturowych niezbędna była też świadomość roli różnych składników kultury w stosunkach mnr. Wcześniej wyznacznikiem pozycji mnr. była jego siła polit. i ekon.
Pierwsze przejawy relacji współczesnych-1.Organizowanie od połowy XIXw mnr.misji archeologiczne dla eksploracji starożytnych wykopalisk 2.Ustalenie IV i IX Konwencji Haskich z 1907r w tymco dotyczy ochrony kultury i nauki w czasie działań wojennych.
3.Propozycja Holandii z 1913r zwołania konferencji z zadaniem utworzenia mnr.organizacji do spraw wychowania młodzieży.
Relacje współ.warunki pogłębiania współpracy:wzajemność relacji,doskonalenie komunikacji,powstawanie porozumień dotycz.poszczeg.sfer wymiany kulturowej, przejawy instytucjonalizacji:Liga Narodów,UNESCO,Rada Europy.
Definicja MSK-wymiana i współpraca w dziedzinie artystycznej (kulturowej)
Cechy MSK-współczesne mnr.stosunki kult.różnią się od żywiołowej wymiany dóbr i wartości następuj. wyznacznikami:1.kultura podlega procesowi internacjonalizacji 2.współpraca,wymiana i rywalizacja państw w tej dziedzinie są wynikiem świadomej,celowej działalności 3.stosunki kulturalne są uznane za integralną część stos.mnr.4.zakres,formy i metody MSK są regulowane podobnie do innych dziedzin współżycia państw w drodze formalno-prawnej
Czynniki oddziałujące na MSK-stan mnr.stos. politycznych określa w naturalny sposób intensywność wzajemnych kontaktów kult.(ich rangę instytucjonalną, nadawaną im przez państwo oraz stopień zaangażowania własnych instytucji). Mogą być stosunki kulturalne mimo konfliktów !!
Współpraca kult.państw polega też na wielu innych determinentach:
I.czynniki subiektywne-dotyczą samych państw,uczestników mnr.stos.kult. 1.zasada dóbr kultury,ich atrakcyjność i orginalność(np.Indie) 2.wewnętrzna dynamika życia kulturalnego
3.tradycje związków z innymi kulturami 4.potrzeby kulturalne społeczeństwa 5.zbieżnośc zagr. polityk kult. 6.umiejętności kadry organizującej współpracę 7.warunki organizacyjne i prawne współpracy 8.możliwości finansowe instytucji organizujących wymianę
II.czynniki obiektywne:polityczny,ekonom,społeczny,naukowo-techniczny
1.polityczny-stabilne stosunki polit.stymulują współpracę kultur.-instytucjonalizacja MSK jest wynikiem decyzji polit.-w stos.dwustronnych wyraża się w woli zawierania umów kult. i ich realizacja
2.czynnik ekon.-stabilizacja ekon.sytuacji ludności we współcz.państwach-nadwyżki mogą być przeznaczone na konsumpcję dóbr kultury-motywem tego procesu są potrzeby wewnętrzne lub snobizm-wzrost ilości czasu wolnego i nowe metody jego organizacji moda,kształtowanie gustów i modeli konsumpcji-utorowanie kultury.
3.czyn.społeczny-proces demokratyzacji i jego efekty:-likwidacja analfabetyzmu (analf.wtórny)-wzrost liczby ludności o średnim i wyższym wykszt.-powszechna oświata stała się czynnikiem „wprowadzającym do kultury”-znaczenie jęz.obcych-demokratyzacja(upowszechnienie)samej kultury-konsekwencja upowszechnienia jest nobilitacja kultury „łatwiejszej” w odbiorze(kul.masowa)
4.czyn.naukowo-techn.-umożliwia zmiany w sposobie rozpowszech. i dobór kultury.
Przejawy:film,telewizja,radio,komunikacja INTERNET:integracja mediów,poznawanie świata bez wychodzenia z domu,”demokratyuzacja kultury” związana z łatwością rozprzestrzeniania dóbr kultury ponad granicami,problem cenzury(np.internet ciński)
Globalizacja kultury-kontakty z innymi kult. nie mają charakteru:jednostkowego,lokalnego,przypadkowego. Wiążą się z przepływem wartości niematerialnych. Napływ elementów innej kultury tworzy nową przestrzeń kulturową. Wchodzenie w nową przestrzeń rodzi relacje psychologiczne:pozytywne i negatywne. Można integrować społeczeństwa:usuwa bariery kult. Kontakty między różn.kulturami mogą rodzić sytuacje konfliktowe
Uniwersalizacja zawiera:nadzieję,celowość,zdecydowane dążenie do wprowadzenia porządku. Oznacza wprowadzenie porządku w skali uniwersalnej i globalnej.
Kultura uniwersalna W.D.Copli-składa się z 3-ech grup wartości:kultura technologiczna, mnr. kultura polityczna, światowa kultura społeczna.
Kult. uniwers. S.P.Huntington-wartości elementarne,elementy wspólne cywilizowanym społeczeństwom, przekonania, wartości i doktryny, rozpowszechnianie się podobnych wzorów konsumpcji i kult.masowej
Wartości elementarne wspólne dla wszystkich społeczenstw:uznanie morderstwa za złe, podobne poczucie moralności. Elementy wspólne cywilizowanych społecz.:miasta, umiejętność czytania,pisania.
Przekonania, wartości i doktryny: przyjmowane przez wielu ludzi z kręgu kultury zachod. I przez niektórych należących do innych kręgów kultury. Rozpowszechnianie się podobnych wzorów konsumpcji i kul.masowej.
Uniwersalizacja zachodu?-kul.zach-eur. wniosła do wspólnego dziedzictwa wiele uniwersalnych wartości. Nie oznacza to że będą miały charakter globalny.
Dekalog kultury globalnej:-komercjalizacja, co się sprzedaje-liberalizacja,znoszenie ograniczeń-prywatyzacja, w rękach pryw.-promocja bądź innowacja-działanie jako aktor globalny-kracja nowych potrzeb-przekładanie wszystkiego na obraz i spektakl-zwalczanie piractwa intelektual.
Zmiany geokulturowe-Wielkie kultury rządzą już obiegiem kultury w skali świata. Hierarchiczna relacja:kultury centralne,kult.peryferyjne. Globalna relacja: kultura globalna-kultury lokalne.
Kult.globalna jaka będzie-Nie będzie do końca jednorodna. Społeczeństwo globalne nie będzie, nie będzie idealnie solidarne i zintegrowane. Kult.glob-wąskie znaczenie: produkt, który można sprzedać. Możliwość poznawania innych kultur. Nauka tolerancji. Sprzyja kształtowaniu się społeczeństw otwartych. Sprzyja odradzaniu się i kultywowaniu dawnych tradycji. Zjawisko fragmentacji, wiążące się z rozwojem regionalizmu.
Zagrożenia wynikające z glob-Możliwość konfliktów na granicach cywilizacyjnych. Powstanie nowych granic między bogatymi i biednymi czy też terrorystami, włóczęgami.
Turyści-uprzywilejowani, poruszają się lub nie ale jest to tylko ich decyzja, bardzo dobrze adoptują się do zmian
Włóczędzy-niezależnie od własnych chęci nigdzie nie pozostają dłużej, gdyż nigdzie nie są mile widziani. Trudno się adoptują do nowych warunków. Milionowe rzesze migrantów.
Reakcja na globalizację S.P.Hantington-Westernizacja-wiąże się ze strefą wartości samych w sobie. Modernizacja:-bardziej zróżnicowana i złożona struktura-zamożność-wysoki poziom wykszt.-industrializacja-urbanizacja-powszechna umiejętnosc czytania i pisania.
Strategie (trzy) na glob.kult.-1.odrzucenie westernizacji i modernizacji-Japonia przed epoką Meiji 2.akceptowanie westernizacji i modernizacji: Kemalizum w Turcji.3.strategia mieszana, przyjmowanie westernizacji i modernizacji np.Japonia po epoce Meiji.
Adaptacja do globalizacji K.Krzysztofek-cztery scenariusze adaptacji:1.kompradorska bifurkacja 2.całkowite otwarcie 3.nowa jakość -łączenie tradycji z nowymi wpływami
4.odrzucenie
Kompradorska bifurkacja-powstawanie enklaw nowoczesności(elity). Równoczesne istnienie obszarów kultury tradycji (pozostałe społeczeństwa). Elity przejmują przyjęte w krajach bogatych wzorce konsumpcji i styl życia(adaptacja do kultury rynkowej). Większośc społecz. odczuwa różnice kulturowe. Polaryzacja społeczna.
Całkowite otwarcie-adoptowaniu wszystkich wzorców z zewnątrz i przyjmowaniu ich jako swoich. Wynika z przekonania:rodzinna kultura nie jest korzystna dla dalszego rozwoju.Nowoczesność góruje nad tradycją np.blok wschodni po transfornmacji zachłysnęli się kulturą zachodu.
Reformizm(umowa jakości) hybrydyzacja-społeczeństwo adoptuje nowe wzorce, jednocześnie stara się je dopasować do swoich własnych. Określony jako krealizacja lub hybrydyzacja. Zaimportowanie obcych elementów nie oznacza przyjęcia ich znaczenia. Modyfikacja i tworzenie się nowej jakości.
Odrzucenie(blokada)-całkowity brak adaptacji do zmian i nowych bodźców. Ochrona obywateli przed obcymi wpływami i penetracja. Strategia blokady wybierana przez państwa przekonane o wyższości swojej kultury. Strategia mało racjonalna.
Komunikowanie międzynarod-przepływ zapośredniczonej komunikacji pomiędzy krajami, komunikowaniem między rządami. Forma komunikacji, która przekracza granice państw narodowych
Wymiary komunikacji mnr-1.intensywność:może mieć charakter zarówno intencjonalny oraz nieintencjonalny 2.kanały-przekazy komunikacji mnr mogą być rozpowszechnione zarówno kanałami prywatnymi i publicznymi 3.natura polityczna 4.wymiar i konsekwencje kulturowe
Koncepcja komunik. Mnr-idealistyczne podejście humanistyczne Komunikowanie mnr to środek zbliżający ludzi i narody. Polityczny prozelityzm(nawracanie) polityczna dominacja: komunikacja mnr to propaganda, konfrontacja ideologiczna, reklama i kreowanie mitów i stereotypów. Funknkcjonowanie informacji w kontekście mnr jako siły ekon. oraz łączenie jej z teorią dominacji oraz z teorią „imperializmu kulturowego(westernizacja)”, „amerykanizacja” stylu życia. Mnr. przepływie informacji -element siły zarówno politycznej jak i gospod. Mnr. komunikacja gosp. jako ważna sieć współczesnej globalnej gospodarki
Walka informacyjna-przepływ informacji rozumiany jako wykorzystanie komun. Mnr do realizacji celów militarnych. Przepływ informacji: część walki pomiędzy państwami (walki informacyjnej), bez użycia klasycznie rozumianych sił zbrojnych.
Poziomy kom.mnr. 1.poziom międzypaństwowy-mnr komun. polityczna,ekon,strategiczna i dyplomat. Środek ułatwiający komun. na poziomie międzypaństwowym. 2.poziom komunikowania mnr za pośredniczonego przez media- środki masowego przekazu, agencje informacyjne, koncerny medialne i grupy producenckie
3.mnr komun. interpersonalna i grupowa-dyplomacja,współpraca NGO's, wymiana i współpraca przedstawicieli kultury, nauki i sztuki, spotkania grup nieformalnych i subkultur, grup wyznaniowych i religii.
Komunik-język-język wypełnia specjalną funkcję, która jest akceptowana w każdym kraju. „Teoria dominacji językowej”-język zdobywa popularność nie dlatego że jest piękny, łatwy, ale dlatego że ludzie mówiący tym językiem mają siłę polit. lub militarną.
Komunkow.międzykulturowe-wszystkie przypadki komunikowania mnr należy zaliczyć do szerszej grupy komunik.międzykulturowego. kom.międzykult. odnosi się do interpersonalnych interakcji ludzi należących do różnych kultur. Proces wymiany myśli i znaczeń pomiędzy ludźmi reprezentującymi różne kultury.
Cechy ułatwiające komun. to:silna osobowość-umiejętność kontaktów społ.-umiejętności komunikacyjne(werbalne-właściwe wyrażane przez głos i niewerbalne-ruchy ciała)-umiej. dostosowywania się do nowych sytuacji-zrozumienie dla czynów i sposobu myślenia ludzi z innych kultur-tolerancja i akceptacja innych oraz poczucie własnej wartości i samoakceptacja.
Teoria orientacji kulturowej—opiera się na przekonaniu iż człowiek aktywnieszuka informacji, zakłada że rozmaite kultury odmiennie strukturalizują wiedzę. Róznice te w znacznej mierze wyznaczają wiele aspektów zachowań i sposobów komunik. się.
Aksjomaty teorii orientacji kulturalnej-komunik. się ludzi zachodzi tylko gdy u boku uczestników pojawia się intencja (relacja wzajemności, intencja a cel komunikatu). Uzależnienie procesu komunikacji międzykult. od tego, czy rozumiemy granice systemu komunik. ustanowione przez komunikujące się osoby(osobiste,sytuacyjne,kulturowe). Uzależnienie efektywności komunikowania od kompetencji kulturowej: proces komunik. międzykult. zależy od tego, jak dalece możemy odczytać własną kulturę i kulturę odbiorcy komunikatu. Rozumienie komunikowania międzykult. zależy od tego w jakim stopniu rozumiemy kategorie poznawcze właściwe kulturze własnej i kategorie poznawcze kultury odbiorcy komunikatu.
Szok kulturowy-uczucie dyskomfortu i niepewności związane z kontaktem z inną kulturą, jej systemem wartości. Zjawisko związane jest np. z wyjazdami do krajów obcych kulturowo.
Fazy akulturacji:1.euforia-wynika z podróży i odwiedzin w nowym kraju 2.szok kulturowy-w momencie rozpoczęcia normalnego życia w nowym miejscu 3.akulturacji-wraz z nauczeniem się podstaw funkcjonowania w nowym otoczeniu i akceptacją reguł i wartości 4.stabilizacja-nie oznacza akceptacji obcej kultury
UNESCO-Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Oświaty, Nauki i Kultury
Poprzednicy-Międzynar.Komisja Współpracy Intelektual., Międzynarod. Instytut Współpracy Intelektualnej Geneza-okres II WŚ w Londynie 8-u ministrów oświaty sojuszniczych rządów.
IV 1944 konfer-propozycja utworzenia org.mnr XI 1954 siedziba Paryż
1
3