1) Uwarunkowania międzynarodowej współpracy kulturalnej.

Możemy wyróżnić uwarunkowania o charakterze obiektywnym, subiektywnym, we­wnętrzne i zewnętrzne:

Uwarunkowania o charakterze obiektywnym to:

- przede wszystkim procesy demokratyzacyjne - demokratyzacja ta dotyczy samej kultury, jej umasowienia. Brak jest jasnego podziału na sztuki elitarne i dla ludu.

- postęp naukowo-technologiczny - szczególnie rozwój telewizji satelitarnej i internetu. Dzięki tym mediom mamy właściwie nieograniczony dostęp do szerokiej oferty kulturalnej. One również sta­nowią istotne źródła zmian społecznych i przyczyniają się do dyfuzji kulturalnej w skali globalnej. Nie ma już dziś właściwie kultur niedostępnych.

- rozwój ekonomiczny - wymiana i współpraca kulturalna wymaga nakładów finansowych na reklamę danego dzieła, na promowanie kultury, na infrastrukturę - hotele, drogi, baza restauracyjna. Rozwój ekonomiczny gwarantuje również czas wolny jako niezbędny czynnik potrzebny do konsumpcji kultury.

Uwarunkowania o charakterze subiektywnym to:

atrakcyjność, oryginal­ność kultury oraz zasoby dóbr kultury, które można zaproponować i które mogą być elementem wymiany.

dynamika życia kulturalnego, po­trzeby kulturalne społeczeństw oraz tradycja związków z innymi kulturami.

Uwarunkowania wewnętrzne to przede wszystkim forma rządzenia, plu­ralizm światopoglądowy i respektowanie potrzeb społecznych.

Uwarunkowania zewnętrzne obejmują współpracę polityczną i ekonomiczną oraz integrację regionalną. System pluralistycz­ny gwarantuje nam możliwość wyboru i korzystania z różnych propozycji kulturalnych. Po­dobny poziom ekonomiczny państw sprzyja współpracy kulturalnej, a dysproporcje wpływają na asymetryczną wymianę dóbr.

2) Podmioty międzynarodowych stosunków kulturalnych.

Ponieważ podstawowymi podmiotami stosunków międzynarodowych pozostają państwa, to one stanowią główną kategorię podmiotów międzynarodowych stosunków kulturalnych.

Ponadto podmiotami międzynarodowych stosunków kulturalnych są organizacje międzynarodowe - międzyrządowe i pozarządowe.

Podmioty międzynarodowych stosunków kulturalnych to:

- Państwa

- Międzyrządowe organizacje międzynarodowe ( np. Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury - UNESCO, Rada Europy, Unia Europejska)

- Pozarządowe organizacje międzynarodowe ( np. Międzynarodowe Stowarzyszenie Krytyków Sztuki, Międzynarodowy Instytut Teatralny)

3) Konwencje Rady Europy w sprawach międzynarodowej współpracy kulturalnej.

Podstawowe trzy grupy konwencji, razem z przykładami.

I - dotyczy wspólnych działań na rzecz współpracy kulturowo-cywilizacyjnej w zakresie architektury. (Konwencja o Ochronie Architektonicznego Dziedzictwa Kulturowego Europy .)

II - ochrona zróżnicowania dziedzictwa niematerialnego. (Konwencja Ramowa o Ochronie Mniejszości Narodowych.)

III - niekomercyjna współpraca i wymiana kulturowa. (Europejska Konwencja Kulturalna, Europejska Konwencja o Ochronie Własności Kulturowej.)

4) Pojęcie dziedzictwa kulturowego i wspólny obszar kulturowy.

Ogół dorobku społeczeństw (narodów i środowisk) w zakresie nauki, sztuki, architektury, oświaty, techniki, wytworzonego w trakcie jego historycznego rozwoju i przekazywanego z pokolenia na pokolenie. Szczególne zasługi dla ochrony dziedzictwa kulturowego ma UNESCO, która prowadzi od 1960 szeroko zakrojoną akcję na rzecz ratowania światowego dziedzictwa kulturowego.

Albo

Zasób rzeczy nieruchomych i ruchomych wraz ze związanymi z nim wartościami duchowymi, zjawiskami historycznymi i obyczajowymi, uznawany za godny ochrony prawnej dla dobra społeczeństwa i jego rozwoju oraz przekazania następnym pokoleniom z uwagi na zrozumiałe i akceptowane wartości historyczne, patriotyczne, religijne, naukowe i artystyczne mające znaczenie dla tożsamości i ciągłości rozwoju politycznego społecznego i kulturalnego, dowodzenia prawd i upamiętniania wydarzeń historycznych kultywowania poczucia piękna i wspólnoty cywilizacyjnej.

5) Co oznacza, że kultura jest politycznym narzędziem integracji.

Funkcja integracyjna (integracji politycznej) polega na oddziaływaniu ogólnego modelu kultury politycznej na faktycznie istniejącą kulturę polityczną całego społeczeństwa i jego podkultury w kierunku co najmniej ich zasadniczej zgodności, co do podstawowych założeń struktury i funkcjonowania systemu oraz głównych wartości politycznych z treścią ogólnego modelu kultury politycznej.

6. Postanowienia Traktatu z Lizbony w sprawach współpracy kulturowej (tylko w odniesieniu do Traktatu Europejskiego).

Traktat lizboński potwierdza znaczenie kultury. W preambule Traktatu o Unii Europejskiej zawarto punkt brzmiący: „inspirowani kulturowym, religijnym i humanistycznym dziedzictwem Europy”. Zgodnie z art. 3 Traktatu Unia „szanuje swoją bogatą różnorodność kulturową i językową oraz czuwa nad ochroną i rozwojem dziedzictwa kulturowego Europy”. Kompetencje Unii w dziedzinie kultury sformułowano następująco: „Unia ma kompetencje do prowadzenia działań mających na celu wspieranie, koordynowanie lub uzupełnianie działań państw członkowskich” (art. 6 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej).

7) Główne zadania organizacji pozarządowych działających w sferze kultury.

Do głównych zadań organizacji pozrządowych działających w sferze kultury należy:

- pogłębianie współpracy między kręgami kulturowymi;

- współpraca w zakresie muzyki;

- upowszechnianie znajomości języków obcych i literatury;

- współpraca w zakresie teatru;

- pogłębianie wiedzy historycznej i dbałość o przeszłość;

- współpraca między bibliotekami.

Do tego typu organizacji zaliczamy np. Międzynarodowe Stowarzyszenie Krytyków Sztuki czy Międzynarodowy Instytut Teatralny. Przykładem organizacji skupiającej się na współpracy naukowej jest Międzynarodowe Stowarzyszenie Nauk Politycznych (IP-SA — International Political Science Associatiori).

8) Co oznacza fakt, że międzynarodowe organizacje pozarządowe działające w sferze kultury bardzo często posiadają status konsultacyjny?

Organizacje pozarządowe bardzo często posiadają status konsultacyjny przy organizacjach międzynarodowych o charakterze międzypaństwowym, przyznający im większe lub mniejsze uprawnienia przy współdecydowaniu w sprawach dotyczących zakresu ich działalności. Najszerzej rozbudowany system tego typu istnieje w Organizacji Narodów Zjednoczo­nych i jej organizacjach wyspecjalizowanych. W tym przypadku organizacje pozarządo­we, działające w sferze kultury, posiadać mogą status konsultacyjny przy UNESCO.

9) W czym wyróżniają się międzynarodowe stosunki kulturalne między państwami?

Podstawą dwustronnych stosunków kulturowych między państwami są umowy o współpracy międzynarodowej, często rozszerzone o współpracę naukową i techniczną.

Funkcje dwustronnych umów o współpracy kulturalnej z punktu widzenia międzynarodowych stosunków kulturalnych, są dwojakie:

I) porządkują zakres i przedmiot współpracy, oraz ewentualnie wskazują system organizacyjny zabezpieczenia jej realizacji

II) dają państwom, stronom umowy o współpracy kulturalnej możliwość legalnego oddziaływania na partnera współpracy w celu wywiązania się przez niego z podjętych zobowiązań.

---